Do Ambachlsheeren benoemden voorbeen jaarlijks voor dozen pold',
eenen Dijkgraaf, twee Heemraden. en eenen Penningmeester , uit Eige-
naren, die landen in' dezen pold. hadden liggen, en tot de gronden
van de ambachtsheerlijkheid beboorende; voorts nog twee Heemraden
die eigenaren waren van de gronden van Znid-Beijerland en Strijen , welke
gronden in dezen pold. zijn ingesloten , thans wordt door de Ambachts-
beeren daarvan aàn den Koning eene voordragl ingezonden, om dat
den N dmars- po lb e r eenen zeewater keerenden polder is.
NUMERO-EEN of Nommer-Een, geh. in Staats-Vlaanderen, in het
Vrije-van-Sluis, prov. Zeeland, arr. en 2-£ u. Z. van Middelburg,
kant. en 4 u. N. 0 . van Sluis , dist. en 2£ u. N. 0 . van Oostburg’,
gem. en 1 u. W. van Hoofdplaat ; met eene goede haven, 27 h. en
ruim 13Ö inw., de Sl i jkpbaat er niet onder begrepen.
Dit geh. ontleent zijnen naam van eene aldaar iiggende sluis. Zie
bet volgende art.
NUMERO-EEN of Nommer-Een , sluis in Staats-Vlaanderen, in het
Vrije-van-Sluis, prov. Zeeland, onder lloofdplaat, O. van het Haven-
fort, bij Breskens.
Deze sluis is gelegd , in het jaar 1778, bij het bedijken van de
Hoofdplaat, om dat de sluis aan de Sasput daardoor werd afgesloten.
Zij ligt niet op de plaat zelve , maar op mede bedijkte voorgronden van.
den Oranje- en Prins-Willems-polder. Het is eene sluis met twee ko-
kers. De achterliggende sluis van de Sasput is daarbij als verlaat- en
veiligheidssluis behouden. Daardoor hebben uitwatering de geheele
Pr i n s-Wi l lem s - p o l d e r , de Oranj e - p o l d e r , de Mauri ts-
p ol de r, de Gouden-polde r , de Magd a I e n a-p ol d e r , de
Nieu w e r -have n-polder , de Zacb arias -polder (Tweede ge-
deelte) en het deel General i tei t - va n - Hoo f d plaa t j te zamen
ongeveer 4900 bund. Zij slaat onder bet beheer der Directie van den
Prins-Willems-polder, die echter in zaken van gewigt steeds de direction
van den Oranje-polder en Hoofdplaat raadpleegt, waarbij dan
Prins-Willems-polder en de beide genoemde polders ieder eene stem
hebben. Zij is haren naam verschuldigd aan hare ligging in kavel
No. 1 , van het bedijkingswerk van de Hoofdplaat.
NUMERO-TWEE of N ommer-T w e e , sluis in Staats-Vlaanderen, in het
Land-van-Kadzand, prov. Zeeland, onder Breskens, Z. van het fortWil-
lem-de-Eerste. Zij dient om het terrein rondom de verdedigiogswerken
van Breskens, door inlating van het Sehelde-water, te doen ondervloeijen.
NUNEN, oudtijds N b e n en , d. in de Meijerij van ’s Hertogenbosch,
kw. Peelland, prov. Noord-Braband, kw. Peelland, Perde distr., arr.
en 2x u. N. 0 . van Eindhoven, kant. en l-£ u. W . van Helmond,
gem. Nunen-Gerwen-en-Nederwetten, ten N. van den weg van Eindhoven
op Helmond.
Dit dorp, in de uitgifte der gemeente, in het jaar 1300,'enkel
N uke genoemd, is een groot, uitgestrekt en welvarend dorp, dkt in
Derg en Heie ind verdeeld wordt, en waartoe de geh. Be eks t ra at ,
B o o r t , Eeneynd en Re f e l ing behoorcn. De inw. vinden meest
hun bestaan in den landbouw ; ook worden er eenige fijne linnens
vervaardigd, en in bet geh. het Bo o r t worden vele klompen
gemaakt. De grond is uit den aard zandig en schraal, maar daar
de landerijen bier wel bearbeid en de akkers wel verzorgd worden ,
brengen deze goede rogge, boekweit, haver, garst en aardappelen
voort. Ook hceft men er eene leerlooyerij , eenen wol-, twee koren-
en twee oliemolens.
Onder dit dorp behoort nog eene uilgeslrekte gemeente-heide en
vroenten doch van welke een groot gcdcelte tot goed bouw- cn weiland
geschikt is.
De inw., die er bijna allen R. K. zijn, maken eene par. uit, welke
tot het apost. vic. gen. van ’s Hertogenbosch, dek. van Helmond,
behoort, en tot in het jaar 1821 door den zelfden Pastoor als Ger-
wen bediend werd, maar thans eenen eigen Pastoor en eenen Ka-
pellaan heeft. Zij hebben hier eene fraaije kerk, aan den H. C l e m
e n s toegewijd, met eenen toren en van een orgel voorzien. De
voormalige parochiekerk, welke mede aan dien Heilige was toegewijd,
ligt een eindwegs Zuidoost van het d., afgezonderd in de
akkers: zij was een zeer groot en hoog, doch geen schoon gebouw. De
toren was een zeer boog en zwaar gevaarte, zijnde , ten opzigte der
bouworde , zeer schoon; doch de spits was lomp en niet laag, en dus
zeer waarschijnlijk door eenen anderen bouwmeester of in lateren tijd
er op geplaatst. In de vorige eeuw werd deze .toren herbaalde malen
, en laatstelijk in bet jaar 1790, door den bliksem getroffen en
zoo gescheurd, dat hij eindejijk ten deele instortte en gedeeltejijk
de kerk door zijnen val verbrijzelde. Thans Staat er nog alleen de
zuidermuur en een klein gedeelte van den westermuur des torens,
aan welke men echter de vorige schoonheid nog kan bespeuren.
Deze kerk en toren waren al vrij oud , want op de groote klok, die
men met levensgevaar uit den, ten deele ingestorten , toren gchaald,
en uit vrees, dat de Franschen die zouden wegnemen , in het jaar
1794 in den grond binnen in de kerk begraven heeft, leest men
bet volgende , in siecht Latijn en met monnikenletters gesebreven,
opschrift, op deze wijze :
macia faljanneg_2 + °
en jeano bace pia q bicar gfca maria °
ab mea fefta beni gui bi*» bc tnojte tueri |
fiflnät m 1 1 1 c bEcem nubiE^QUE °
anno qua nuEUEn bEniEuti^ 3|an fuft acta? §§
Dit vinden wij aldus vertaald :
Jezus , Maria, Johannes !
Ziet ! ik zing met een’ heil’ge stem, dus hiet ik Maria geprezen.
Kom tot mijn feesten ! wilt gij voor den dood beveiligd wezen.
M, c, c , c, c tien en negenmaal teek’nen ’tjaar,
Waarin Jan van het kömend Nunen de maker waar’.
In of bij deze kerk zou de H. Q o i r i n u s , de Beschermheilige van dit
dorp begraven liggen , want men leest op eenen witten steen , die nog
in den toren te zien is, het volgende, met groote Lalijnsche letters :
H i e r r u s t
s. Q u i r i n u s
Ook ziet men er nog eene uitmuntende groote zerk, boven den graf-
kelder der oude Heeren, liggende nog in het koor der vervallen kerk.
Op de vier hocken van dezen zerk ziet men de vier Evangelisten , op
de gewone wijze afgebeeld , en aan beide zijden zestien adellijke kwar-
tieren , lezende men om den rand het volgende grafschrift in Latijnscbe
boofdletteren :
j i i e r l e e t b e g r a v e n i o n c k e r f l o r i s V Ä E Y C K .
G E N A EM T « B E R C K E L H E E R E T O T K lIE N E G E R W E N E N
» E D E R W E T T E S T E R F . D E . 8 . S E P T E M B . 1609« E R