herstelKngen ondergaan. Het !s een langwerpig gebouw, ten Z. den
rijweg, met eenen kleinen koepeltoren , doch zonder orgel.
, De Poopsgez., van welke men er 38 aantreft, worden toi; de gem.
van Zijldijk gerekend. — De 10 R. K., die er wonen, behooren tot
de stat. van Uilhuizen. —• De dorpschool wordt gemiddeld door een
getal van 80 leerlingen bezocht.
Ooster-N ieland was vraeger met Z an dewe e r , O ld e ,n zij.l en
Ro t t um, een omloopcnde regtstoel. Het buis van N ijenstein had echter
daprin, alsmede in de collatie, de meerderheidj wijders is hier een
afzonderlijk dijkregt, doch in het schouwbare behoort het onder de
schepperij van Zandeweer.
In het vonnis, betwelk de Hertog van A lba door zijnen bloedraad
in 1870, te Brussel heeft geyeld tegen eenrge Ommelander vlugtelin-
gen, vindt men ook Barthold S tarkenborch genoemd, als beschuldigd,
dat hij de oorzaak van de nieuwe predikatien was geweest, en dat hij
had gebroken in de kerken van Garshuizen en Ooster-N ijeland.
In het zelfde vonnis wordt ook een timmerman op het Ooster-N ijeland
als beschuldigd voorgedragen. Hunne namcn staan ook geteekend
onder het verzoekschrift, hetwelk de genoemde vlugtelingen, in het
zelfde jaar, aan den Keizer en het Duitsche Rijk hebben overge-
geven.
NIELAND (WESTER-) of W ester-N iehwland, in het“ Lalijn N ova-
T erra- S ancti-P etbi genaamd , d. in Uunsingo, prov. Groningen, arr.
«n 6 u. W. ten N. van Appingedam, kant. en 2J u. N. W. van On-
derdendam, gem. en § u. N. van Eenrum. Men telt er 74 h. en
620 inw., die meest hun bestaan vinden in den landbouw. De hui-
zen staan hier ten N. eh Z. zeer hol uit elkander gebouwd , längs
eenen niet geplaveiden zandweg. Van de kerk af loopt een breede rijweg
over bet uiterdijk naar het westeinde des Noord-polders.
De grond bestaat uit hooge zavelige klei en vruebtbare binnengedijkte
landen. Het d., dat zeer verspreid ter wederzijden van eenen rijweg gebouwd
en niet zeer aanzienlijk is , is binnen den ouden dijk gelegen,
die achter Wierhuizen , Dijksterhuis en Pieterburen en längs den buiten-
kant van Warfum, Uskwerd, Uithuizen, Uithuizer-Meedcn en zoo
verder tot voorbij Spijk naar de Eems voortloopt. Bij dit d. legde
men, vermoedelijk in de veertiende eeuw , de Hiddinge-zijl of Hille-
Se n-zijl, zoo het sebijnt voor Saaxumhuizen en het Nieland. Achter,
dezen ouden dijk is naderband, op eenigen afstand van den vorigen,
nog eenen dijk gelegd , waardoor veel land werd ingepolderd ; doch
hier en, te Pieterburen zijn insgelijks binnendijksche landen. Er zijn
hier acht kolken,, overblijfselen van eene geweldige doorbraak. De
hovengrond bestaat er uit zandige klei, ter diepte van tot 4i palm.
De ipw., die er op 14 na allen Herv. zijn, behooren tot de gem.
Wester-Nieland-en-Saaxumhuizen. Men vindt ten W. van den rij-
" eg , op een hooge begraafplaats , eene eenvoudige kerk , zonder orgel,
aan welks westeinde een niet hooge, slompe toren Staat. Kort na de
Reductie , had W ester-N ieland eenen eigen Leeraar, zijnde J ohannes
Gonradi , die er in het jaar 1398 stond. Daarna is zy eenigen tijd met
d en A n d e l vereenigd geweest tot in het jaar 1634, toen zij, na
het vertrek van R hatebcs H enrici de W erve, van den An d e l naar
Pietersburen, tot afzonderlijken Leeraar bekwam W iluedujs a B esten,
die, in gezegd jaar, van Wierhuizen derwaarts beroepen zijnde, in
1673 aldaar overleed. Na het overlijden van den Predikant Christia-
nüs Dalhof, in 1686, werd dezegem. weder met S a a x umh u i z e n
vereenigd. Zie voorts NiELABD-EN-SAAZüHHmzEN (W ester- ) . De kerk te
W ester-N ieland is in 1831 hersteld pn verfraaid. '
De Doopsaez., die men er 6 aantreft, vrorden tot de gem. van
Mensinaeweer gerekend. - De R. K., van welken er 8 wonen, be-
hooren tot de stat. van den Hoorn. —r* De dorpschool wordt gemid*
deld door een getal van 70 leerlingen bezocht.
Dit d is eene staande heerl. met Pi e t e r b u r e n en Eenr um.
NIELAND-EN-OLDENZIJL (OOSTER-), kerk. gem., prov. Gromn-
aen, klass. van Middelstum, ring van Meeden.
Men telt er ongeveer 860 zielen, onder welke 60 Ledematen , en heeit
er twee kerken , als; ééne te O oÿter-Nieland en ééne te Oldenzijl,
_ . . . A l J A » r7 . , ' , A n r y v n n w t i n l 111± f l l l f T U l f lP i*
p n l f l p p . .
* Oostpr-N ieland-en-O ldenzul maakten sedert de Reformaiie éene gem.
uit welke tot eersten Leeraar had W esseliüs R hodids, die er in hpt
iaar 1898 kwam , en in 1604 naar Kpptens verlrok. Na het over-
lijden van L cdovicüs ÏÏellinkhüizen , die van 1621 tot 16S0 deze combi-*
natie bediend had , werden de beide dorpen kerkelijk yan een geschei-
den en Öos t er -Nieland bekwam, in het volgende jaar tot PrediT
kant N icolabs H enrici a W ielsuma, die er in 1664 overleed. Na bet
overlijden van den Predikant J acobüs J anssonibs , hetwelk in het jaar
1828 plaats had , werden beide plaatsen weder vereenigd en hadden tof
eersten gezamelijken Leeraar N anke W armolts f die in het jaar 1832
naar Wester-Emden vertrok. Het beroep geschieht door den kerkeraad.
NIELAND-ÈN-SAAXUMHÜIZEN (WESTER-), kerk. gem., prov.
Groningen, klass. van Middelstum, ring van Leens. '
Men heeft er twee kerken, als.: ééne te We s t e r -Ni e la n d en
ééne te Saaxumhuize n. Deze combinatie bestaat sedert hét jaar
1686, en heeft tot eersten Leeraar gehad Cornelids W oldring, die, reeds
sedert 1684, te Saaxumhuizen stond, waaraan destijds Wester-
N ie la n d werd toegevoegd, W oldring overleed in 1698. De pollatie
welke staande is , kwam vroeger toe aan het sedert eenige jaren gesleten
buis van Bellingeweer. .
N1EMANDSVRIEND of L okhorst , voorm, afzonderlyke heerl. in den
AÎblasserwaard, prov. Zuid-Holland, arr. en 3 u. W. van Gorinchem,
kant. en gem. SUedrecht, het westelÿk gedeelte dier gem. uitmakende,
en met de voorm. afzonderlijke heert. SUedr e cht zoodanig verheeld,
dat men thans de juiste grenzen en grootte niet meer weet op te geven,
Deze heerl., welke reeds sedert onheugelijke jaren met die van Si ter
drecht vereenigd is, wordt thans in eigendom bezeten door den Heer
K . E. Raron T btll van S erooskerken , woonachtig te ’s Gravenhage.
NIÊNHOFF , buit. in het Overkwartier der prov. Utrecht, arr. en
4 u. Z. W, van Amersfoort, kant. en 3^ u. N. W. van Wijk-bijr
Duurstede, gem. en 10 min. ten N. van Bunnik.
Deze buit. beslaat, met de daartoe beboorende gronden , eene opperr
vlakte van 18 bund. 4 v. r. 14 v. eil., en wordt thans in eigendom bezeten
door den Heer J . E. P esters van Cattesbroek, woonaphtig te Utrecht.
NIENHU1S, b. in Fivelgo, prov. Groningen, arr., kant. en 2£ u,
W. van A ppingedam, gem. e a | u.Z. yan Loppersum, Z. van Gar-
relsweer, waartoe het behoort; met 9 h. en 80 inw.
Tusscben deze buurt en Garrelsweer ligt eene wierde yan 1 | bund,
f i ..1 1 A n n l m l m v n n I m ! n m a i v o l f l .