OUDERKERK (OVER-), b. in Amstelland, prov. Noord-HollandT
a rr. en l j u. Z. van Amsterdam, kant. en gem. Nieuwer-Amstel r
i u. 0 . van Amstelveen , aan den Amstel, over welke hier eene tolbrug.
l i g t , waardoor zij met Ouderkerk zoodanig verbonden i s , dat zij tot
d it dorp schijnt te behooren.
Het is eene zeer aangename en vrolijke buur t , waarvelen der inwo-
ners hun bestaan vinden door het v e rtie r, hetwelk hier door den
doortogt van schuiten, rijluigen en voetgangers wordt veroorzaakt.
Er wordt in deze b. den eersten Pinksterdag van elk ja a r kerrnis ge-
houden.
OUDERKERR-CRIMPEN-OP-DEN-IJSSEL-EN-STORM-POLDER,
kerk. gem., prov. Zuid-Holland, klass. van Gouda, ring van Schoon-
hoven.
Men heeft er eene kerk te O u d e r k e r k - o p - d e n - I J s s e l , en telt
er 5200 zielen, onder welke 590 Ledematen. De eerste, die in deze
gem. het leeraarambt heeft waargenomen , is geweest J o h a n n e s G e r a r d i ,
die in het ja a r 1579 herwaarts kwam , en er maar weinige jaren
geslaan heeft. •
OUDERRERK-OP-DEN-IJSSEL, gern in den Crimpenrewaard, prov.
Zuid-Holland, arr. Rotterdam, kant. Schoonhoven (9 k. d ., 17 m. k.,
3 s. d. 1 afd.) ; palende N. en N. W. aan den IJssel, N. 0 . aan
Berkenwoude-en-Achterbroek, Z. 0 . aan de Loet en den Boezem,
Z. W . aan Crimpen op den IJssel.
Deze gem. bestaat uit de polders : Ho o g e -Ni s s e , L a g e -N i s s e ,
den K r o m - p o l d e r , den G i e r - p o l d e r en den Zij d e - p o l d e r .
Zij bevat het d . O uWe r k e r k , benevens ecnige verstrooid liggende
huizen, en beslaat eene oppervlakte van 1796 bund. 56 v. r . 4 v. eil.,
waaronder 1790 bund. 75 v. r. 51 v. eil. belastbaar land.
Men te lt er 219 h ., bewoond door 578 huisgez., uitmakende eene
bevolking van 1850 inw., die meest bun bestaan vinden in de steen-
bakkerijen , van welke er hier zes aanwezig zijn , ook worden er vele
hoepels gemaakt en men heeft er eene scheepstimmerwerf, eene koorn-
wassching en eenen korenmolen ; terwijl de hennipbouw , de veefokkerij
en de boter- en kaasmakerij , hier nog eenige handcn bezig houden.
Yroeger had men er mede eenige lijnbanen voor klein touwwerk, eene
wolwasscherij en wolkammerij , alsmede eene leertouwerij en drie looije-
rijen , die echter allen niet meer bestaan.
De inw., die er op 14 na , allen Herv. z ijn , behooren tot de gem. van
0 uderkerk-Crimpen-op-den-IJ sstd-en-Siorm-poldcr, welke in deze bur-
gerlijke gem. eene kerk heeft.
De 7 R. K., die men er a an tre ft, worden to t de stat. van Schoonhoven
gerekend. — De 7 Isr., die er wonen , behooren to t de bijkerk te
Schoonhoven. —■ Men heeft in deze gem. eene school.
Deze gem. is eene heerl., welke na eenigen tijd uit het geslacht der
Graven v a n N a s s a u l a L e c q te zijn vervreemd geweest, in het ja a r 1749
weder in dat huis kwam, bij aankoop van W i l l e m M a u r i t s v a n N a s s a u
Generaal-Veldmaarschalk en Gouverneur van Sluis in Viaanderen.
Thans wordt zij in eigendom bezeten door den Heer D. M i j n h e e , Bur-
gemeester van Ouderkerk aan den IJssel.
Het d. OuD ERK ERK -OP-DEN -IISSEt , Ook Wel OuDERKERK-AAN-DEN-IJSSEL of
O u w e r k e r k -A A N -D E N - i J S S E i en bij vcrkorting meestal enkel O u d e r k e r k ,
O d w e r k e r k of O u k e r k geheeten , ligt 2£ u. 0 . N. 0 . van Rotterdam,
5 u. W. N. W. van Schoonhoven , op den oostelijken oever van den
Hollandschen IJssel; 51° 56' 9" N, B. 22° 17' 56" 0 . L.
Dit, d. heeft het oudste handvest, d a t er van eenige der Graven be-
kend i s ; namelijk dat van het ja a r 1 0 9 7 , van F e o r i s II , bijgenaamd
den Fette (welks dagteekening echter door sommigen betwijfeld wordt) ,
en waarin eenige beschikking over de bestelling der dijken gemaakt
en voorts aan de inwoners van O u d e r k e r k eenige voorregten worden
toegekend, o in tren th e t opbrengen van la sten , ted ien tijde in gebruik.
De oudheid van O u d e r k e r k en zijne kerk kan , gelijk men wi l , nog
bijna twee honderd jaren vrofeger bewezen worden , u it een ja a rta l op
den buitenmuur der consistorie , daar de onderstaande letteren , te n
blijke ván zeer oude tijden , gevonden worden :
anno> tu tu
c. tn i. je.
hetwelkliet ja a r 909 zoubeduiden, waaruitd a n besloten wordt, datde con-
sistorie, in het gemelde jaar , gebouwd zou zijn , en dewijl u it de ge-
legenheid van dit vertrek te zien is , dat het later is aangelegd dan het
koor, hetwelk zoo vroeg niet als de kerk gestiebt schijnt , zou men
aan deze laatste en dus ook aan het dorp , eene zeer hooge oudheid
moeten toeschrijven.
Vóór de Reformatie had de Proost van St. Salvatorskerk te Utrecht
het regt van den Pastoor te benoemen. Het gebouw der kerk , hetwelk
een kruis vorrnt , ziet er niettegenstaande zijnen hoogen ouderdom vrij
deftig u i t , eñ de drie vleugels zijn bij uituemendheid geschikt om de
toehoorders te bevatten. In het midden Staat de predikstoel, die met
zeer schoon lof- en beeldbouwwerk versierd i s ; naast den predikstoel
bangen twee borden , waarop de wet des Heeren met gouden letters
geschreven is , .verder leest men in de ingangen , alsmede om en voor
den predikstoel onderscheidcne opschriften , in bijbelteksten be-
staande; vele banken, als ook het doophek , zijn met fraai uitgehou-
wen beeidwerk versierd. Onder de avondgodsdienst wordt h e t ruim
der kerk verlieht door vier groole koperen kaarskroonen. De vierde
vleugel van het kruis is ingerigt to t een koor , dat. met een groot
houten hek van het ruim der kerk is afgesloten ; achter in het k oor,
en wel over zijne geheele breedte, ziet men eene uitmuntend fraaije
begraafplaats', dooroden Schout D. A. A. d e H a a s , in het ja a r 1755 ,
aangelegd, dienende ter begraving van den gewezen Ambachtsheer J a n
F i o r i s , Graaf v a n N a s s a u i a L e c q , en zijne familie. Deze fraaije tombe,
is gemaakt van blaauwen arduinsteen , en versierd met veel lof- en zin-
spelend beeidwerk, uit wit marmer gehouwen. Zij heeft de breedte van
bijna 6,50 eil. en eene lengte van nagenoeg 7 ,5 0 eil., is met een
fraai ijzeren hek afgesloten, en draagt het volgende opschrift:
Gulielmus Mauritius Nassoviae Comes, Ouwerkerhae et JFoudenburgae
Dynastes, Reipublicae Belgarum Palemarchus, Provinciae Flandricae prae-
ses, Castellorum quae ad Scaldim posita sunt atque urbis et arcis Slusanae
prefectus, equitum alae Chiliarcha, Comitiorum Nobilitatis Batavicae
Particeps,
iSibi ac genti suae
Hoc Monumentum vivus fie ri jussit.
Quod Annum fato functus A . D. VIII Cal Jun A . CDI3CC L III.
Reliquisset imperfectum.
Henricus IVassoviae et Granthamensis Comes, Fice-Comes Bostonensis,
Magnete Brittannicae Nobilis Senator, frater
Eius lucens maerensque
Absolví Curavit.