De Doopsgez., die er zijn, worden lot de gem. van Deventer gerekend,
De R. K., van welke er 1130 gevonden worden, onder welke
830 Communikanten, maken eene stat. uit, die lot het aartspr. van
Zalland-en-Drenthe behoort, en eene kerk hebben in het d. Ol s t
welke door eenen Pastoor bediend wordt. ! V I
De 6 isr., die er wonen , behooren tot de ringsynagoge van Deventer
Men heeft in deze gem. drie scholen , als: eene te Ol s t , eene i'e
W e ls um en eene te We z epe , welke gemiddeld door een getal van
ruim 300 leerlingen bezocht worden.
Het d. O l s t of O d l s t ligt 2 u. N.. van Deventer, 4£ u. Z. van
Zwolle j aan den regteroever van den IJssel, grootendeels aan den reg-
ter IJssel-dijk gebouwd, omringd door schoone buitenplaatsen. Oud-
tijds beetle het A g a s t a l d a b d r g , waaruit A l t in g (1) wil opmaken, dat
het eene legerplaats is geweest, waarvan G a s t a l d u s , die te geljjk het
Schont- en l’enningmeestersambt bekleedde, Overste was. Hoe dit
zij , zeker gaat het, dat het eene zeer oude plaats i s , welk reeds in
een handvest van Keizer H e n d r ik III , in het jaar 1046 voorkomt.
Het is eene aangename en welvarende plaats, waar veel doortogt van
reizigers is , dewijl de groote rijweg van Deventer op Zwolle, over
den dijk heen , hierdoor gaat, waardoor zij in levendigheid en bloei
aanmerkelijk toeneemt. Men telt er in de kom van het d. 128 h. en
790 inw., en met de kerkelijk daartoe behoorende geh. Hengforden-
en -Ov e r -We t e r in g en V o r tme n , 313 h. en 1880 inw.
De Herv., die er 1570 in getal zijn , onder welke 740 Ledematen,
maken eene gem. uit , welke tot de klass. en ring van Deventer behoort.
De eerste, die in deze gem., het leeraarambt heeft waargenomen,
is geweest zekere G a r o l d s G a l l d s , toen Kanunnik en Herder te Olst,
later te Deventer^ beroepen in plaats van Mr. J o a n n e s G u i l j e lm u s v a s
Z w o l l e , Leeraar in de groote kerk te Deventer. Hij was een groot
bevorderaar der Reformatie , en is overleden te Deventer. Deze schijnt
echter geen vast Predikant te O l s t te zijn geweest; de eerste, dien wij
als zoodanig vermeld vinden , is geweest H e rm a n d s B d s h o f f , die in het
jaar 1899 naar Weesp vertrok. De kerk was voör de Reformatie aan
den H. W i l l i b r o r d d s toegewijd, en stond destijds ter benoeming van
het kapittel van Deventer. Daar was eene eenige vikarij, te weten van
Onze Lieve Vrouw en St. J a n den Evangelist, die door den Pastoor
begeven werd, en waarvan de bezitter gehouden was twee missen ter
week te lezen.. De kerk, staande aan den Regter-IJsseldijk, is een
oud Gothisch, doch hecht en ruim gebouw, met eenen Vierkanten
toren, welke eene hooge spits he oft, Sedert 1810 is zij van een orgel
voorzien, tot welks bekostiging de Leden der gemeente, elk naar zijn
vermögen, hebben bijgedragen; lerwijl door L o d e w m k N a p o l e o n , Koning
van Holland, totdateinde, almede eene aanzienlijke gift is geschonken.
herk5 oan den H. W i l l i b r o r d d s toegewijd, en s t a a n d e
10 mm. Z. O. van het dorp, ter plaatse waar de havez; Boschkamp
heett gestaan, is , met het pastoriehuis, in het jaar 1803 uit vrij-
willige giften der gemeenteleden aangekocht. Het is een eenvoudig
goed gebouw, met een kloktorentje en, sedert 1830, van een o rg e l
voorzien, tot welks bekostiging de leden der gemeente weder elk naar
zijn vermögen hebben bijgedragen.
*n n’euw gehouwde dorpschool wordt gemiddeld door een
getal van 280 leerlingen bezocht.
(1 ) No f . Sem. In fe r ., p u t . II , pag, 3 et *,
D i t dorp heeft, met W e l sum, een Depa r t emen t der Maat-
schappij : Tot Nut van 'tJlgemeen gehad, hetwelk den 4 Augus-
tus 1831 I opgerigt, doch later is vervallen.
De kermis valt in op den eersten Woensdag m de maand October.
OLTERTERP, O l d e r t e r p of O l d e t e r p , d., prov. Friesland, kw.
Zevenwouden, griet. Opsterland, arr. en 4 u. N. 0 . van Heerenveen,
kant. en l u. 0 . van Beetsterzwaag. . , . , .
Men telt er 20 h. en ruim 100 inw., en met de daartoe behoorende
b. He idhuiz en, 24 h. en 130 inw., die hun bestaan vinden
in den ländbouw. ' . ,
De aankweeking van den groven den i s , een aantal jaren geleden,
voor het eerst in deze streken te O l t e r t e r p met het beste gevolg be-
nroefd, waardoor aldaar aanzienlijke dennenbosschen ontstaan zijn,
wier groei niets te wenschen overlaat. Deze bosschen sluiten zieh met
die van Beetsterzwaag aaneen , en breiden zieh verre m eene noordoostelijke
rigting uit. Zij zijn , voor het grootste gedeelte, de scheppmg
van wijlen den achtenswaardigen bezitter van bet landgoed van dien
naam, den Heer Mr. A m b r o s id s A t s o v a n B o e l e n s , die voor omtrent vijttig
jaren begon de woeste gronden , welke vroeger dit d., dat destijds uit
slechts tien huizen bestond, omringden , te ontginnen en te beplanten.
Eigenaar van den geheelen grond van het dorpje O l t e r t e r p , en van
de daaronder behoorende uitgestrekte landerijen , evenzeer als van de
woningen , de kerk en verdere gebouwen, die, met in eene buurt
vereenigd, maar, hier en daar verstrooid , bevallige groepen vormen ,
heeft hij , door aanleg en aanplanting, de geheele gedaante van het
landsebap op de günstigste wijze herschapen. Alleen in de nabyheid
van het woonhuis ziet men eenen kunstmatigen aanleg, ot zooge-
naamde Engelsche partij ; overal elders heeft de schoone natuur alle
hare eenvoudigheid behouden», en men ontwaart de kundige hand
niet die van eene plaatselijke omstandigheid heeft weten gebruik te
maken om teekenachtige groepen daar te stellen, fraaije gezigten te
openen, en verrassende partijen te scheppen. Boven alles verdient
het gelukkige denkbeeid vermeld te worden, om eene zoogenaamde
veenkom , namelijk eene doorgaans ronde , dikwijls aanmerkelijk diepe
uitholling in den zandgrond, die geheel en al met goede zwarte veen-
stof en klijn gevuld is , zoo als onderscheidene op de Olterterpsche
beidevelden gevonden worden , door uitveening in eenen natuurlijken
Oliver, van ©nregelmatigen vorm 9 te herscheppen 5 dien inet hoog ot
laag hont van verschillende soort te omplanten , met den overigen
aanleg te vereenigen, op een gezigtspunt eene bevallige arbeiderswo-
ning te bouweu en dus doende eene waterkom daar te stellen , meer
dan een bunder groot , waarin zieh een, als door de natuur gevormd,
eilandje spiegelt, en die, bevallig en eenvoudig tevens, eene zoo verrassende
en grootsche partij oplevert, als men weinig elders zal aantrex-
fen. Op deze wijze is het geheele landschap als het wäre in eene aangename
lustplaats herschapen ; zelfs het kleine dorpskerkje draagt daartoe
bij , en levert, met de naastgelegene boerenwoning, half in het hooge
eikenhout verscholen , eene schilderachtige groep op.
De inw., die er alle Herv. zijn , behooren tot de gem. van Beeister-
zwaag-Beets-en-Olterterp, die hier een klein kerkje heeft, met een spits
torentje, eertijds gesticht ter eere van den H. H ip p o l v t b s . Dit kerkje
heeft geen orgel.
Men heeft in dit dorp geen school,, maar de hinderen genieten on-
, derwijs te Beetstervwaag.