diepto ; een« Zwarte Ton, op de merken : de Molen , een wtnd-
boomslengte beoosten de Kleine-kaap, op Vlieland , en de Brandaris,
aan den top van de Hooge-Duin , op Terschelling , op de dieple van
48 palm.; eene Witte Ton, op de merken: de Molen en de Kleine-
Strandkaap overeen , en de Brandaris even vrij van de Hooge-Duin
op Terschelling, op de diepte van 80 palm., en eene Witte Ton, op
de merken: de Molen , even benoorden de Kleine-Strandkaap, op Vlieland
, en de Twee Kapen, op den Noordvaarder, twee windboomslengten
uit elkander, op de diepte van 88 palm.
In het vaarwater is , met hoog water, de geringste diepte 42 palm.,
met gewoon getij ; de koers van de buitcnton tot de binnenlon is
Z. Z. W. en verder naar de Reede van het Vlie Zuid en ten Westen
per miswijzcnd kompas\ en loopt dit zeegat N. N. 0 . uit.
NIEUWE-ZEEGAT-IN-DE-BUITEN-NOORDER-GRONDEN (HET),
zeegat ten N. van de Zuiderzee, tussehen de eil. Vlieland en Ter-
schelling. Zie T iiomas-S hits- gat.
NIEUWE-ZIJL (DE) of de Nije - z u l , sluis in den Hemdijk, prov.
Friesland, kw. Westergoo, griet. Wymbritseradeel, f u. Z. van Oost-
hem, dienende om het binnendijks gedeelte dier griet. le beveiligen
voor het indringen van het water van het buitendijksche gedeelte.
Op den 5 January 1616 Werd , bij deze zijl, door eenen burger van
Sneek, met name Dobwe J eetes, in eene streek of werp, mecr dan
twintig of dertig duizend brazemen gevangen , zijnde deze vischaldaar,
in het versch water, te zamen gekomen, wegens eene geweldige inbraak
der zeedijken.
NIEUWE-ZIJLEN, sluizen , prov. Friesland, kw. Oostergoo, griet.
Oost-Dongeradeel. Zie Dockomer-Nieewe- zulen.
" NIEUWGRAAF, b. op de Lijmers, prov. Gelderland, distr. Does-
horgh-en-Zevenaar, en 2 u. Z. 0 . van Arnhem, kant. en | u. N. W.
van Zevenaar, gem. Duiven.
NIEUWHOE, buiteng. op de Weder-Veluwe, prov. Gelderland, distr.
Veluwe, kw., arr. en 6 u. N. W. van Arnhem) kant. en 2 ju. Z. ten
0 . van Nijkerk, gem. en 40 min. W. van Barneveld, aan den grooten
weg van Arnhem op Amersfoort.
Ditbuit., beslaande, met landen boschgrond, eene oppervlakte van
ongeveer 7 bund., en met de daartoe behoorende bouwerven 168 bund.,
is met vischrijke vijvers doorsneden en wordt thaus in eigendom beze-
ten door den Heer K ets, woonachtig te Rosendaal.
NIEUWKERK, voorm. d. in Staals-Vlaanderen, in het Vrije-vari-
Sluis, prov. Zeeland, dat in de zestiende eeuw verdronken en nooit
weder boven gekomen is.
Dit voorm. d. lag J u. Z. 0 . van het d. Groede, in de toenmalige
Yvewatering. Het grootste gedeelte der voorm. par. ligt thans in de
watering en gem. Groede, maar een klein gedeelte in het Tweede-deel-
mn-Prins-JVillems-polder, gem. Schoondijke. Eene diepe kreek , die
heerlijke baars levert, is gespöeld, ter plaatse, waar het d. stond,
en wordt de Ni euwk e rk s ch e -k r e ek genoemd. Het is de meest
zuidelijkc in den Nieuwe-polder van Groede. Op de oevers der
kreek vond men echter nog onlangs overblijfselen van gebouwen en
grafplaatsen.
NIEUWKERK, voorm. d. op het eil. Walcheren, prov. Zeeland.
Zie E yckenihgen.
NIEUWKERK (GIESSEN), d. in den Alblassencaard, prov. Zuid-
Holland. Zie Giessen-Nieüyvkbrk.
NIEUW-KLOOSTER, voorm. kloost., prov. Friesland , kw. Westergoo
, griet. Wymbritseradeel. Zie Aüla-Dei.
NIEUW-KLOOSTER, voorm. kloost. in Fivelgo, prov. Groningen.
Zie R o z e n k a k p .
NIEUWKOOP , d. in Rijnland, prov. Zuid-Holland, arr. en 8 n.
0 , van Leyden, kant. en 1£ 11 ■ N. W. van Woerden, gem. Wieuw-
koop-en-Woorden; 82° 9' S" N. B., 22° 26' 40" 0 . L. Het d. is zeer
groot en omtrent vijf vierendeel unrs gaans lang. De inw. vinden
meest hun bestaan in den landbouw.
Ten Noordwestcn heeft Nieowkoop niets anders', dan uitgeveende plas-
sen , die, met de nabijgelegene plassen van Aarlanderveen, Langer- en
Korter-Aar, Zevenhoven en Nieuwveen, eene oppervlakte van ruim
3280 bund. uitmaken. Ten Zuidoosten zijn groote veenderijen , waar-
door het hier, met der tijd, alles zal verveend worden, uitgezonderd
eene streek , daar geen veen is , beslaande ruim 830 bund. lands,
en gelegen aan den zuidoostkant, tussehen de Ma-sloot en de Meije tot
de Vliet bij Achtticnhoven, die de seheiding maakt tussehen Niebw-
koop , aan de eene zijde , en Noorden en Achttienhoven aan de andere
zijde.
De Herv., die er 730 in getal zijn , onder welken 260 Ledematen ,
maken eene gem. uit, welke tot de klass. van Leyden, ring van W oer-
den, behoort. De eerste, die hier het leeraarainbt heeft waargeno-
men , is geweest M a t t h i j s R b d s e , die in het jaar 1880, als Luthersch
Predikant, naar Woerden vertrok. De kerk , waarin , vöor de Refor-
matie, de geboorle van de H. Maagd met eene zonderlinge eerbiedig-
beid , plagt gevierd te worden , stond ter vergeving van de llollandsche
Graven. De Pastorij had aan inkomslen 18 Rhijnsche guld. (23 guld.
20 cents). Tussehen Keizer Karel Y, als Graaf van Holland, en het
kapittel van St. Maria’skerk te Utrecht, is weleer verschil geweest over
het vergeven ' van deze pastorij. Deze kerk was vroeger een schoon,
ruim gebouw, uit welks voorgevel een klein vierkant torentje, met
een diergelijk spitsje daarboven, oprees, en waarbinnen uurwerk en
klok gevonden werden. Deze kerk, in verval geraakt zijnde, is in de
plaats daarvan, in 1822, een fraai kerkgebouw gesticht, voor een
groot gedeelte uit liefdegaven der gemeente en eene aanzienlijke gift der
Baronnesse R o e s t v a n A l k e m a d e , destijds Arnbachtsvrouwe dezer plaats,
die, ofschoon in Duitschland woonachtig en tot de R. K. kerk behoorende,
zieh echter op eene loffelijke wijze de belangen dezer gemeente
heeft aangetrokken. Deze kerk prijkt met eenen toren, doch is van
geen orgel voorzien.
De Remonstranlen, die hier gevonden worden, behooren tot de
gem. van Wieuv>koop-en-Zevenhoven, welke hier eene kerk heeft,
zijnde eene der aanzienlijkste van het geheele platte land , gelijk hier
mede de grootste gemeente van die godsdienstige gezindte gevonden
wordt, Aan de kerk is de woning van den Predikant vast, zijnde
mede een schoon gebouw, met tuinen , enz.
De R. K., die er wonen, maken eene stat. uit, welke tot het
aartspp. van Holland-en-Zeeland, dck. van Rijnland, behoort, door
eenen Pastoor bediend wordt, en 480 Communikanten telt. Deze stat.
heeft hier tw'ee kerken , staande aan de beide einde van het d., de eene
in het zuidwesteinde en de anderein het oosteinde , beide aan den Nieuw-
koopsche-dijk of weg , in den grooten Meyenpolder, waardoor het schijnt,
dat die kerken reeds vroeg na de Reformatie hier zijn gesticht, want
men leest, dat Mr. P ieter J anskind , de pastorij van N ieowkoop en de