van Noordeloos, den Heer Jab van Langerak en Wille® vab Slingei.aND,
voor hunne landen tnssohen de Lek en de Merwe en tus schen
de Meerkerker Zi jdewijn, Giessendam en Alblas, toen uit-
■waterende te Giessendam en , aan Herbaren van Liesvbld , hun water-
schap te leiden door de landen van het graafschap en gaande van Lies-
veld door Strevelanderbroek , Nieuw-Lekkerland en achter het KIshout tot
in de Lek. Dit waterschap met de taden , heulen en bruggen zonden deze
Heeren schouwen mct zeven Gezworen Heemraden en hunnen Gewaarden
Regler, welke zij daartoe eeden en zetten zouden, ieder uit hunne landen.
In het volgende jaar zijn er nog onderscheidene overdragten wegcns den
aanleg dezer uitwatering tusschen de Heeren van de voormelde landen
onderlinp geraaakt en het waterschap schijnt reeds in stand te zijn gebraut
vöor het jaar 1384. De bijzondere bezitters dezer heerlijkheden
hebben en oefenen nog het regt der aanstelhng van Heemraden , die nu
Water-Heemraden genoemd worden. De stad Gorinchem , als bezittende
het land van Arkel, vervangt het regt, hetwelk de Heeren v a n A rk e l
weleer bezaten. Het stellen van den Gewaarden Regter, in later tijden
Watergraaf genaamd , was erfelijk in het huis van B r e d e r o d e | en dit
regt is, met den verkoop van Giessen-Nienwkerk uit dat Tiuis over-
gegaan aan den Heer dier heerlijkheid , die den titel van Erf-Watergraaf
voert. Het gemeenelandshuis Staat in den Elshout | alwaar vier sluizen
voor HET ■ w a t e r s c h a p - v a n - d e n - O v e r w a a r d liggen. Dit waterschap heelt
nog twee sluizen, liggende op den hoogen boezem, die door acht zware
watermolens, in den ja re 1739 gebouwd het water opbrengen en m
de Lek loozen. Behalve de landen en dorpen , die het regt hebben
tot het aanstellen van eenen Wäier Heemraad, waleren hier nog op mt
de landen van Me e rke rk, voor de afdeeling Meerkerksbroek ; Hoog-
B l ok land, voor de onderdeeling genaamd de Be emd; Neder-
S l i n g e l a n d, Peursum, Ot toland, Goudriaan enmeeranderen.
Dit waterschap loopt over eene oppervlakte , volgens het kadaster ,
van 14,938 bund. ' w
Het Staat onder het hestuur van eenen Erf-Watergraaf en zeven Water
Heemraden, benevens eenen Secretaris en Penningmeester, wor-
dende dit laatste thans tijdelijk door eenen Heemraad waargenomen.
OVERWATER , geh. in Zalland , prov. Overijssel. Zie Heese.
OVERWEERDSCHE-POLDER (DE), pold. in Waterland, prov. Noord-
Holland, arr. Hoorn, kant. Purmerende, gedeeltelijk geim Purmerende
, gedeeltelijk gem. Oosthuizen-en-Hobrede ; palende N. aan de
Hobreder-koog , 0 . aan de Kante-koog en de Purmer, Z. aan de Nekker-
ban en de stad Purmerende , W. aan de Beemster.
Deze polder beslaat, volgens het kadaster, eene oppervlakte van
596 bund. 81 v. r. 21 v. eil., waaronder 361 bund. 89 v. r . 71 v. eil.
schotbaar land als : onder Purmerende, volgens het kadaster, ooz bund.
21 v. r. 91 v. eil., waaronder 318 bund., 98 v. r. 21 v. eil. sobot-
baar iand : onder Oosthuizen-en-Hobrede, volgens het kadaster, 31 bund.
13 v. r. 80 v. eil., waaronder 29 bund. 49 v. r. schotbaar land ; en
onder Kwadijk volgens het kadaster, 13 bund. 15 v. r. 80 v. eil.
alles schotbaar land. Men telt er 4 h. en 3 boerderijen ; als 4 h. en
2 boerderiien onder Purmerende , en eene boerdenj onder Kwaclya.
Hil wordt door eenen molen op de Weer van het overlollige water
ontlast en heeft eene sluis doch deze dient alleen tot schutting en
niet tot uitwatering of waterloozing. Het polderbestuur bestaat uit
drie Poldermeesters onder toezigt van Burgemeesters en Wethouders
van Purmerende als Opperpoldermeesters.
OVERWETERING, Overwatebingen of Overweteringen , geh. in
Zalland, prov. Overijssel, arr., kant. en 2 u. N. van Deventer, gem.
CMst; met 44 h. en 270 inw.
OVERWETERING, Overwatebingen of Q v b rw eterin g en, adelt, n.
in Zalland, prov. Overijssel, arr. kant. en 2 n. N. van Deventer,
gem. Olst, in het geh. Over-wetering- >
OVERWIND, geh. in Dregterland, prov. Noord-Holland, arr. en
N, ten 0 . van Hoorn, kant. en l j u. Z. Z. 0 . van Medemblih,
gem. Hoogcarspel. ^ , „ , , _ , ,
OVERZANDE, gem. op het eil. Zuid-Beveland, prov. Zeeland,
distr. en arr. Goes, kant. Heinlenszand (3 k. d., 8 m. k., 3 s. d.)j
palende N. aan de gem. Heinkenszand, en ’s Heerenhock , 0 . aan Nisse,
Z. 0 . aan Oudelande, Z. aan Driewegen-en-Coudorpe , W, aan Borssele.
Deze gem. bevat de polders: Oud-Ove r zande , den Calange -
polder , den polder Midde l -Biaz ekop , den Vrot iwe-pol der, den
Ver lore n- k o s t -po l der, den Hol l es t el l e-p olde r , den Naalde-
polder , den Onze-Lieve-Vrouwe-polder, en den Hol l e-pol -
d er , benevens gedeelten van den polder N i e u w - 0 ver zande, den
We s t- Bl a z ek op- pol d e r , den Oos t -Blaz ekop-polde r, den bt.
Ant hon iu s- pol d e r , den Ni euweTpo lde r- van- Bor s s e le , den
Ni eu we-Crai j er t -polde r, den Loyv e-pol der , het , N ieu w •
L andek e en de beide Zak - p o 1 d e r s. Zij bevat het d. 0 v e r z a n d e ,
benevens eenige verstrooid liggende huizen ; beslaat,, volgens het kadaster,
eene oppervlakte van 1074 bund. Men telt er 124 h. bewoond
door 150 huisgez., nitmakende eene bevolking van 800 inw., die meest
hun bestaan vinden in den landbouw.
De Herv., die er ruim 240 in getal zijn, behooren tot de gem.
Overzande-en-Driewegen. — De R. K., van welke men er 860 telt,
behooren kerkelijk te Kwadendamme en ’s Heerenhoek. Vroeger was
Overzande een der twee middelpnnten van de R. K. landgemeente op Zuid.-
Bcveland. Zij had aldaar, in 1691 , even als bij Dijkwel, onder Kapelle
eene hofstede gekocht, welke werd ingeschreven ten tarne van
P ie te r de B ie , ter ontduiking van de wet , welke bepaalde dat Room-
sche kerken enz. als zoodanige geene vaste goederen bezitten mogten.
De zolder vari het huis werd tot eene kapel ingerigt, de hiervoor
benoodigde gelden werden gevonden , voor een u'*" andere funda-
tien , voor een deel ui t , vrijwiHige bijdragen der gemeente. In 1697
werden evenwel die bidplaatsen op eene sebandelijke wijze geplunde/d
en vermeid. Zekere R. K. jonge dochter, Cathabina Pover genaamd,
was bezwangerd door een Hervormd jongman , Marinus Vroonland gehee-
ten, en deze jongeling was ook bereid om haar te huwen ; doch hare ou-
ders weigerden de toestemming en zonden hunne dochter naar Antwerpen.
V ro o n lan d , woedende over het verlies van zijne geliefde en
van zijn kind, bragt ook de hoofden zijner makkers op hol, en had
weldra eenen groolen aanhang. In den vroegen morgen van den feestdag
Van Mariaboodschap (25 Maart) van genoemd jaar, kwam zijne bende
op de hofstede ODder Ovezande , sloeg de glazen in , brak de deuren
open, en sloegen alle kerkmeubelen , welke zij niet konden medenemen,
aan stukken. Hiermede nog niet voldaan , kwamen zij den volgenden
dag, zijnde Zondag , terug en vermeiden het gebouw zelve zoo zeer,
dat het bijna een puinhoop geleek. Te Dijkwel hield men bijna even
zoo huis, waarvan het gevolg was, dat de R. K. landgemeente een
langen tijd verstoken bleef van de gelegenheid tot rüstige gcmeenschap-
pelijke godsdiensloefening.
VIII. D e e l .