eenen put, vond men, tot op 2 0 , ja 24 voet dieple , klei, en toen
eenen grond als gedroogde koemest. De grond, waarop de kerk Staat,
is zand, het overige is laag derrieland.
De Herv., die er zijn, behooren tot de gem. Oostwold-Hooge-en-
Lage-Meeden , welke hier eene kerk keeft, zijnde een klein langwerpig
bouwvallig, doch hoog gebouw , met eenen hollen koepeltoren op het
Westeinde, doch zonder orgel. — De Doopsgez., welke men er aan--
treft, worden tot de gem. van den Horn gerekend. —-• De Evang.
Luth., die er wonen, behooren tot de gem. van Groningen. —— De
R. K., welke er gevonden worden, worden tot de slat, van Zuidhorn
gerekend. — De dorpschool wordt gemiddeld door een getal van 80
leerlingen bezoeht.
Er hebben voorheen twee voorname h. gestaan , het eene te O o s tw o l d ,
het andere op den W e st erdi jk. De Munnike-rsloot loopt in eene noor-
delijke rigting door dit dorp, ende Gave het Oude-diep in eene noord-
oostelijke : door beiden wordt Lutje-Oostwold van O o s tw o l d gescheiden ,
vallende de Gave bij de Poffert in het Hoendiep , en ontlastende het over-
tollige water meerendeeis d'oor de Zuid-wendige, welke-van hier noordoost-
waarts naar de Nieuwebrug gaat en in het Aduarderdiep uitstroomL -De
Oude-Gave, welke een deel van het Oude-diep uitmaakt, is zeer wijd ge-
weest j zij ncemt haten koers Wesl-zuidwest door O o s t w o l d . Het Trek-
diep, van Groningen naar Friesland , loopt door de uilerste landen van
dit kerspelhenen ; voorheen liep het naar Lettelhert, en van daar noord-
waarts op naar Enumatil en verder naar de Bril-til, waar het zieh ge-
heel wendde , door den Katershals , naar de oude Gaarkeuken , van welke
plaats dit diep, onder den naam van Kolönels-diep , längs Sebaldehuren
en zoo verder naar Friesland spoelde.
In het jaar 1514 versterkte de Hertog van Saksen de kerk van
O o s tw o l d , maar werd door de stedelingen van Groningen, wel spoedig
daar weder uitgedreven. -
OOSTWOLD (LUTJE-), geh., in het Westerlwartier, prov. Groningen,
arr. en 1 u. W. van Groningen, kant. en 14 u. Z. ten 0.
van Zuidhorn, gem. en 1 ) u. N. 0. van de Leek, 4 u. 0 . van Oostwold,
waartoe het behoort; met 3 h. en ongeveer 30 inw.
Het ligt ten 0. van de Munneke-sloot, in laag derrieachtig land, op
de grenzen van de prov. Drenlhe.
OOSTWOLDER-HAMRIK , geh. in het Oldambt, prov. Groningen,
arr. en 34 u. N. ten W. van Winschoten, kant. en 2 j u. N. 0 . vaa
Zuidbroek, gem. en 4 u. 0 . van Nieuwolde, ten N. aan de Oude-Ee;
met 32 h. en 300 inw., onder welke begrepen zijn de b. en bewoners van
de daartoe behoorende gedeelten van den Fin s t e rwo ld e r -p o ld e r ,
den Oo s two lde r -polder en de Bin n en -Ae ; als 6 h. en 60 inw.
in den Oos twold er-pold er, 6 b. en ruim 60 inw. in den
F in s t e rwo ld e r -p o ld e r , en 3 h. en 20 inw. in de Binnen-Ae.
OOSTWOLDER-MEER, vroeger H o n in g a - dieer , voorm. meer, onder
Oostwolde, in het Oldambt, prov. Groningen. Zie H o ninga-m e e r .
OOSTWOLDER-POLDER, pold. in het Oldambt, prov. Groningen,
arr. Winschoten, kant. Zuidbroek, gedeeltelijk gem. Midwolde, gedeellelijk
gem. Nieuwold; palende N. aan het Klei-Oldambt, N. 0 . aan
den Dollart, 0 . aan den Finsterwolder-polder, Z. en W. aan het
Wold-Oldambt. — (Deze pold., welke in het jaar 1769 bedijkt J s ,
) telt 6 h. onder Nieuwolde. Bij den storm van 1 December 1833 is
j , y e \ geheel overslroomd , zoodat h^t binnen- en buitenwater gelijk ston
/ / ' kden en de molen niet meer werken kon.)
OOS.
OOSTWOLD-HOOGE-EN-LEEGE-MEDEN , kerk. gem. in het Wes-
terkwartier, prov. Groningen, klass. van Groningen , ring van Groote-
aast* Het is eene combinatie , die twee kerken heeit, eene te üos t -
wold Fem. de Leek, en eene te Leege-Meden , gem. Aduard,
door einen Predikant bediend wordt, welke te 0 o s t w ol d woont. Zy
telt 770 zielen, onder welke 100 Ledematen. De eerste Predikant, dien
wii alhier vermeld vinden, is geweest T h om a s V in c e n t io s , die er in het
iaar 1650 zijne dienst begon , cn in bet jaar 1657 overleden is. Het
regt van collalie is voornamelijk bij het hms van N ie n o o r t .
OOSTWOUD, d. in de Vier-Noorder-koggen, pro\. Noord-Holland,
arr. en 2 n. N. van Hoorn, kant. en 14 u. Z. van Medemblik, gem.
lUi'dwoud- en-Oostwoud, | u. fi. ten 0 . van Midwoud.
Dit dorp werd den 3 Junij 1710 door eenen kwaadwillige in brand-
sestoken, waardoor het' grootendeels vernietigd werd en sedert met
weder tot zijne vorige grootte is teruggekeerd. De sporen van dien
brand zijn nog te ontdekken. De dader werd elf jaren na den brand
ontdekt en te Enkhuizen naar Verdienste gestraft. Thans telt men
er 4 9 h.en 320 inw., die in de veeteelten melkerij hun bestaan vinden.
De inw., die, op 6 na, allen Herv. zijn, onder welke 130 Ledematen,
maken eene gem. uit, welke tot de klass. van Hoorn, ring
van Medemblik, behoort. De eerste, die in deze gem. het leeraar-
ambt heeft waar genomen , is geweest zekere B b r n a u d u s , die in lo73
lierwaarts kwam , en in het jaar 1880 overleed. De kerk was ™or de
Reformatie aan den H. G a n g d l fü s toegewijd. De pastonj werd destyds
door de Graven van Holland begeven en de-bevestiging bij den lroost
van West-Friesland gehaald. Zij had aan zekere inkomsten zesüen morgen
(13 bund.), welke elk twee gulden in het jaar opbragten, maar die
meest tot het onderhoud van den dijk werden besteed. Alle de inkomsten
bij elkander, de lasten daaronder gerekend , bedroegen jaar-
lijks vijftig Rijnsche gulden (70 guld.). Het kosterschap had zijn in-
komen uit vijf morgen (ruim 4 bund.) lauds. De kerk is een steenen
gebouw, met eenen houten toren.
De 6 Doopsgez., die er wonen, worden tot de gem. van Iwisk
'gerekend. — De dorpschool wordt gemiddeld door een getal van
68 leerlingen bezoeht.
De kermis valt in den eersten Maandag, volgende op St. Bartholomeusdag.
OOSTWOUD (HET DISTRICT-VAN-), streek lands in de Vter-Woor-
der-koggen, prov. Noord-Holland, arr. Hoorn, kant. Medemblik, gem.
Midwoud-en- Ooslwoud ; palende N. aan Medemblik en Opperdoes , 0 . aan
Hoog-en-Laag-Zwaagdijk, Z. aan Hauwert , W. aan Midwoud en Twisk.
Dit district beslaat, volgens het kadaster, eene oppervlakte van
735 bund. 3 v. r. 62 v. eil., waaronder 728 bund. 94 v. r. 6 v. eil.
schotbaar land ; telt 49 h., waaronder 29 boerderijen. Het D is t r ic t -
van-O o s tw o u d , behoort tot den gemeenschappelijken uitwaterings-polder
in de Vier-Noorder-koggen, Het districtshestuur bestaat uit vierLeden;
de gemeenschappelijke polder heeft vier en twintig watermolens en vijf
sluizen, waardoor hij op de Zuiderzee uitwatert.
OOSTWOUDE, b. in Kennemerland, prov. Noord-Holland, arr.,
kant. en 2 u.Z. van Alkmaar, gem. Akersloot.
OOSTWOUDE, b., prov. Friesland, kw. Oostergoo, griet .Dantu-
madeel, arr. en 44 u. N. 0 . van Leeuwarden, kant. en 1 u. Z. ten
0 . van Böckum, 8 mm. 0 . van ltriezum, waartoe zij behoort 5 met
19 h. en 80 inw.