verstrekt worden ; yoorts, dat geene andere persönen ln dit oudemanr
i r n T T , ? “ °St®n geplaatst worden, dan die in ’s Prinsen
heerlijkheden Naaldwijk, Hondsholredijk , Monster, Poeldijk, Wate-
ringen, Ter-Heyde en Half-Loosduinen geboren waren. De Prins be-
,e, de vr,Je keuze der personen voor. De goederen, welke deze
ude lieden bczaten of mogten nalaten, kwamen echter geheel ten
voordeele van het gesticht. Tot het noodige opzigt werde/er iaar-
lijks, door den Prins twee gehuwde mannen, uit zijne onderdanen
van Naaldwijk en Hondsholredijk, gekozen. Deze hadden met
hunne vrouwen en ’s Prinsen Rentmeester, op de verzorging " het £
Yen en hu.shouden der oude lieden toe te zien. S
De bewoners van dit gesticht , hoewel sedert lang allen geene oude
lieden meer, hebben immer kosteloos huisvesting gehad. Zeer weimVen
de a dm in '^ r i ge"0t dßr jaarlijksche prebende , welke door
de aduiimstratie der domeinen , waaraan de inrigting tegenwoordifr
geheel toebehoort, verstrekt wordt. 8 8 g
De dorpschool welke in 1 8 2 3 gebouwd en in 1 8 4 0 aanmerkeliik
vergroot is , wordt gemiddeld door een getal van 3 0 0 leerlingen bezocht.
W o e r r f VH eger ° nder d , t d - g ^ g e n hebbende bui t enpl aat sen : de
W o e r t of H o o g e - w o e r t , de L a g e w o e r t o f D u i v e n t o r e n
P a t i j n e n b u r g en E n d e l d i j k is al leen de l aatste «og i n wezen!
De kermis te Naaldwijk valt in de eerste volle week van Jul»
N » .,An I'DW,IKJ -S geboorteplaats van den G o d g e le e rd e Joean van
M7ft KIIK ’ °m TA0,"6 . PausselÜk« Pronotaris, en in het jaaf
v a n den f p ^ 6‘ kaP ' t tel in zÜn e geboort epl aat s was:
v a n den G e n e e s k u n d i g e P ieter van Naaldwijk, die t e Gothembur ?
de geneeskunde heeft ultgeocfend, en twee boeken , Over den aard
de verkiezmg, opvoedmg, tuchtiging en genezing der paarden geschre-
ven heeft, en yan den Geleerde* MartinuS Deanes, dieze^/ervaren
Was m de Latijnsche en Grieksche talen , gelijk in alle bescliaafde
wetenschappen. Hij f 3 1 Mei 1 3 2 8 , als Hoogleeraar in de wiisbe
geerte en welsprekendheid aan de Hoogeschool te Leuven.
Het wapen van Naaldwijk bestaat in een veld van zilver, met eenen
S “ (1) 6UW T , keel (r°°d ) ’ SetünSd geklaauwd van azuur
’ 7 0tm' a/ Z0I?derlijke heerl. in den Alb'lasserwaard,
. 1--T j ’ arr’ G°rtnchem, kant. en gem. Sliedrecht bet
Äitmakent 0 g te heerl. S l i e d r e c h t zoodamg verhe’e ledn, dmaetl mdee nv othoramns. adfez oinudisetre-
grenzen en grootte niet meer weet op te geven.
T i ’’ w e lk e , reeds s edert onheugelijke jaren met die van
S l j e d r e c h t v e r e e n ig d i s , wordt th a n s , even a l s d e z e , in e ig e n d Z
a c h t e t e T c r a v e S a g e ‘ ^ T T ü iI 1 ™ S e r o o s k e r h , woonz
- - - f
^ NAALDWIJK (HET HUIS-TE-), naam , welken sommige Schriiven,
b- im S T -
j : L T : v ° z : z : r e m - h- h - ^ m g n g |»
NAALDWIJK (HET HUIS-VAN-), voorm. oud adelL h. te 'sOra-
venhage, aan de noordzijde van het Voorhout en den Kneuterdijk.
Het werd ook wel naar den oudsten bekenden bezittcr Heer H elmich
van D oorkich , het H uis-van-D oornick genoemd. Het was een der aan-
zienlijksle en voortreffelijkste gebouwen van ’s Gravenhage , bad voor-
aan eene groote opene plaats , en strekte zieh uit tot aan den hoek
van de Klooslerkerkstraat. Of de Heer Helmich van D ooknich het gesticht
heeft, is onzeker, maar dat er reeds lang te voren een huis
ter zelfder plaatse heeft gestaan , blijkt uit eenen schepenbrief van
’s Gravenhage, gedagteekend des Dingsdags voor St. Michiel in het
jaar 1337 , waarbij zekere rente door eenen W illem Y sbrantsz op het
huis, daar hij als toen inwoonde, werd gevestigd. Helmich van D oornich ,
Raad van Hertog W illem van B eijeren geweest zijnde , hield , na diens
dood, de zijde van de ongelukkige J acoba , eenige en wettige erfgename
van de heerlijkheden haars vaders, tegen de geweldenarijen van hären
oom J an van B bijeben , en werd daarom , bij vonnis , balling ’s lands
en zijne goederen ten behoeve van den Graaf verbeurd verklaard.
Hertog J an van B baband , als Graaf van Holland, gaf vervolgens het
voorzegde huis aan zijne moeder, Yrouwe E lizabeth van Görlitz,
Hertogin van Beijeren. Of Heer H elmich van D oornich , die daarna
in de gunst van F ilips van B ourgondie geraakte, in zoo verre dat hij
hem'tot een zijner Raden van Holland verhief, weder het bezit van
.zijn huis heeft verkregen , is met zoo weinige zekerheid te melden ,
als hoe en wanneer het den Graaf van A remberg of A ardenbehg is aan-
gekomen , naar wien het den naam van het H bis- van-A remberg ver-
kreeg, onder welken naam het alom bekend stond, hoewel Gqddhoe-
ven het het H dis-van-N aaldwijk noemt, omdat de gemelde Graaf ook Heer
van N aaldwijk was. Nadat Heer J an van L igne , Heer van Barbangon,
en, uit hoofde van zijne vrouw Margaretha van der Ma r k , Graaf van
Aremberg , in het jaar 1368, in den slag bij Heiligerlee en Winscho-
ten, in Friesland , tegen Graaf L odewijk van Nassau verslagen en ge.
sneuveld was, kwam dit jiuis , nevens zijne andere goederen en heerlijkheden,
aan zijnen oudsten zoon Graaf Kabel van A remberg. Daar
deze de zijde van Spanje omhelsde, werden mede zijne goederen in
Holland bij de Staten aangeslagen, en zijn huis te ’s Gravenhage
tot een logement voor aanzienlijke personen bestemd. Door de langdurige
afwezigheid van den gemelden Graaf, was het huis zeer vervallen
en in eenen siechten Staat geraakt, waarna de Staten den 11 April
1387 besloten : » dat tot de huizinge van N aeltwijk alhier in den
» Hage in diligentie geprocedeert sal werden , ende daer aen te koste
» geleyt de somme van omtrent vyf hondert guldens; mits dat die
» van het Collegie (van Gecommitteerde Raden) tselve huis van N aelt-
» wyk sullen besigligen , of hetselve tot twee huizingen geaccomodeert
» en verhuurt soude mögen werden ; welke onkosten in sulken gevalle
v daerenhoven gedaen sullen mögen werden.” Of dit laatste werkstellig
is gemaakt, kan men niet met zekerheid zeggen, immers Heeren
Gecommitteerde Raden verklaarden en consenteerden , den 4 Mei
des volgenden jaars , op verzoek van den Heer Kellegry , die we-
gens Koningin E lizabeth jn den Raad van State alhier zitting had,
dat hem zal mögen lästig vallen en huisvesten in de gemelde hui-
zing, en tot » dien einde innemen het quartier dat bij de Thesaurier
» van hare Majesteit Jaatst is geoccupcert , en dat op al zulken voet
» als de Staten van Holland met den voornoemden Raedsheer Kellegry
» handelen zullen, wel verstaende dat de Gornelte, aldaer gefourieert