OUW3ENDIJCK, voorm, adcll. hofstad, thans een buit. in Delfland^
prov. Zuid-Holland, arr. en 2 | u. Z. van ’s Gravenhage, kant. en
"4 N. van Naaldwijk} gem. ’s Gravezande-en-Zand-ambacht, u.
Z. 0. van ’s Gravezande.
Dit buit., waarnaar zich vroeger 'de oude adellijke geslachten CoppiEn
en Persyn , die het vroeger bezeten hebben , Coppier van Ouwendijck en
Persyn van Ouwendijck noemden , beslaat, met de daartoe behoorende
gronden , eene oppervlakte van 39 bund. 8£ v. r. 91 v. ell., en wordt
thans in eigendom bezeten en bewoond door den Heer Mr. Jacobus Pe -
tb u s de Fremery , Burgemcester van ’s Gravezande-en-Zand-ambacht.
^ / De voorm. adell. hofstad , waarvan het oude huis niet meer be-
1 s^aat> en op welks plaats een modern huis gestichtis, bezat een eigen
/ / C wapen.
OUWENDIJKSCHE-PQLDER of Oudendijkscre-polder , pold. in Rijn-
land, prov. Zuid-Holland, arr. Leyden, kant. en gem. Woubrugge ;
palende N. aan deWijd-Aa, 0 . aan de Woud-wetering, Z. aan den
Gnephoeksche-en-Vrouwe-Geest-polder en aan Burma, W. aan den
Vliet-polder.
Deze polder is in het jaar 1727 bedijkt en beslaat, volgens het
kadaster, eene oppervlakte van 334 bund., waaronder 329 bund, vruchtgevend
land, en wordt, met den B o e -p o ld e r en den P ln s - p o l -
d e r , waarmede hij een ligchaam uitmaakt, door twee molens, op
de Wijd-Aa, van het overtollige water ontlast. Het polderbestuur
bestaat uit den Burgemeester van Woubrugge, den Secretaris en drie
Poldermeesters.
OUWER, kaap in Oost-Indie, op het Sundasche eil. Java, 6° 39'
Z. B., 129° 43' 0. L.
OUWER (OUDE-), d., prov. Friesland, kw. Zevenwouden, griet.
Doniawarstal. Zie Oldouwer.
OUWERKERK, gem. op het eil. Duiveland, prov. Zeeland, arr.
en kant. Zierikzee, (2 k. d., 4 m. k., 2 s. d.); palende N. aan
de gem. Nieuwerkerk-Kapelle-en-Botland, 0 . aan Oosterland en de
schorren tegen het Keeten, Z. W. aan de Ooster-Schelde, W. aan
de gem. Zierikzee.
Deze gem. bevat een gedeelte van den polder de Yi er-Bannen-
van-Dui v e l and, den polder het Gouwe-Ve er , den polder Bei-
j e r en, alsmede een gedeelte van den Oude -Ni euwland-polde r.
Zij bevat het d. Ouwe rke rk, benevens de geh. Vianen en Ou-wer-
sluis, en beslaat, volgens het kadaster, eene oppervlakte van 1131 bund.
8 v. r. 33 v. ell., waaronder 1180 bund. 49 v. r. 26 v. ell. belast-
baar land; telt 103 h.-, waaronder 21 boerenhofsteden, bewoond door
148 huisgez., uitmakende eene bevolkiDg van 800 inw., die meest in
den landbouw en meekrapteelt hun bestaan vinden. Er zijn hier eene
meestoof en een wind-korenmolen.
De inw., die op 12 na alien Herv. zijn , maken eene gem. uit, welke
tot de klass. en ring van Zierikzee behoort. Deze. gem. was in den
eersten tijd met die van N ieu w e rk e rk gecombineerd en had tot eer-
sten afzonderlijken Predikant Jacobus Baseuus , die er in 1891 kwam.
Het beroep geschiedt door den kerkeraad , onder medeslemming van
den Ambachlsheer. —• De eenige Evang. Luth., welke er is , behoort
tot de gem. van Zierikzee. — De 4 R. K., welke hier wonen, be-
booren tot de stat. van Zierikzee. — Van 7 inw., is de geloofsbelijdenis
niet bekend. — Men heeft in deze gem. eene school, welke gemiddeld
door een getal van 90 leerlingen bezocht wordt.
Deze gem. is eene heerl., welke vroeger een goed onversterfelijk erf-
leen was, met hoog, middelbaar cn laag-regtsgebied, nitgezonderd
doodslag, vredebraak en dienst in heerevaarten. Ook volgden zij alle
breuken en vervallen van misdaden, diefelijke, onbeheerde en onbe*
oirde goederen, van zeevonden, en versterfte van bastaarden goede-
ren j voorts werden ook) als een gevolg dezer beerlijkheid, daarbij
nitgegeven het veer en gebucht van Vianen, met twee poldertjes,
genaamd Groot -Bei jeren en Kl e in- Bei jeren. De Heer van
Ouwerkerk had ook het regt van dwangmalerij le Ouwerkerk en op
Ouwersluis. De molen van Ouwerkerk plagt mede aan de heerlijkheid
te behooren , doch werd op den 16 Mei 1703 , door de Regering van
Zierikzee gekocht, en daarop gesteld eene erfelijke en altoosdurende
cijns van twaalf ponden Vlaamsch (72 gnld.) ’sjaars, die dus mede
een gevolg dezer heerlijkheid was. Wijders behoorde daartoe ook
» het regt van opslag van wijn en bier , die zoo te Ouwerkerk als te
» Vianen opgeslagen , gedronken en gesleten werden, mitsgaders het
» gors aan het wcsleinde en hetgeen onder het regtsgebied dezer heer-
» lijkheid körnt aan te wassen , alsmede de dijketting, beginnende van
» het ambachtscheid van Kapelle tot daar ’s Heeren keete, bij de her-
» dijking van het jaar 1332, stond , met den eigendom van de uit-
» geladen landen, over en längs den voorschreven dijk liggende, en
» .van'het land , gelegen in het bevank van het Groote Gat, benevens
» Hollee , als ook een half gemet tienden in het Blok , genaamd Salo-
» mons -Bl ok , zijnde leenroerig aan het kapittel van St. Salvator te
» Utrecht.” Eindelijk kwam er den Heer ook toe de jagt, vogelerij
en visscherij , buitendijks, zoo ver de onde brieven dat bescheiden ,
en binnendijks in alle slooten , wielen , vaarten . de Westsluis en in
alle watergangen. -Deze heerl. wordt thans in eigendom bezeten door
Jonkheer W ille « Johannes Junius van H em ert, woonachtig te ’s Gravenhage.
..
Het d. Ouwerkerk-, misschien beter O u d e rk e rk , en bij verkorting
ook wel Oukerk genoeind, ligt 1J n. Z. 0.- van Zierikzee. Het is een
goed dorp , hetwelk in zijne kom 67 h., 107 huisgez. en 823 inw. bevat.
Volgens sommigen stond de kerk, voor de Hervorming, ter begeving
van den Deken en het kapittel van St. Salvator te Utrecht, eri de
Bisschop van Utrecht trok, uit krachte van zijn stoelregt, twee dee-
len harer. inkomsten ; maar in de koopsvoorwaarden , op welke deze
beerliikheid , in het jaar 186 6 , uit den boedel van den Markgraaf
van Veebe verkocht werd, wordt uitdrukkelijk gezegd, dat den Koo-
per dezer Parochie zoude volyen de Collatie van de Cure en Costerie•
St. G e e rtru i is aldaar, en in het geheele eiland, eertijds met groo-
¡ten eerbied gevierd geweest. Volgens eene oude overlevering kon-
den er, om die reden , geene ratten of muizen in het leven blijven«
De tegenwoordige kerk schijnt slechts het koor eener oude te- zijn
geweest. Zij heeft geen orgel. De toren is een zwaar gebouw , en dient
tot baken voor de schepen , welke de Schelde bevaren.
Het wapen dezer gem. bestaat nit vijf in elkander getande geeren,
regts van sabel (zwart), links van zilver, met een hoofd van goud.
OUWERKERK of Ouderkerk , aanzienlijk en slceds meer en meer
nitgebreid wordend landgoed in Ae Meijerij van ’s Hertogenbosch, prov.
Noord-Braband, Tweetle distr., arr.,'kant. en 1 u. Z. van ’s Hertogenbosch,
gem. en ruim u. Z. W. van Vught, wijk Vlasmeer , ten 0 . nabij
den sträatweg van ’s Hertogenbosch naar Eindhoven, strekkende ten N.
Jangs dien van ’s Herlogenbosch op Breda.
VIII. Deel. 47