gesteld werd, deze in de lastbrieven getiteld werd Drost of Ambtman
der beide O l d a m b t e n . Sedert de Reductie stelde de stad Groningen
gewoonlijk maar eenen aan, onder den naam van Drost der beide
O l d a m b t e n , terwijl, in het landregt van 1618, het Klei-Oldambt onder
de vijf regtstoelen der Oldambten wordt opgeteld. Maar ten jare
1622 verzochten de ingezetenen van het Klei-Oldambt eenen afzon-
derlijken Regter, gelijk zij dien ook bet volgende jaar verkregen
hebbende de Drost daarvan niets anders behouden, ’dan dat hij mede
in het Klei-Oldambt overste Scbepper der waterleidingen of van het
Termunster-zijlvest gebleven is.
In de uitoefening van haar gebied over de O l d a m b t e n is de stad
tweemalen gestoord geweest; eerst ten tijde van E d z a b d , Graaf van
Oost-Friesland, en daarna onder den Gelderschen Hertog. Deze nood-
zaakte haar zelfs in 1525 , om er eenen volledigen afstand van te doen,
en stelde er zijne eigene ambtenaren over aan; ook voerde die eenen
Oldambster-warf in , waarop de Hoofdlieden van Groningen (nu ook
beambten des Hertogs) voorzaten. Maar bij de aanneming van het hnis
v a n B o u r g o n d i e , ten jare 1536, bedong Groningen, dat de O l d a m b t e n
en het Goor egt weder gebragt werden op den voet van hare heer-
lijkheden. Dit heeft geduurd tot in de zeventiende ee'uw, wanneer
de Oldambters opkwamen en beweerden , dat, daar van onds hnn
landscbap vrij en oppermaglig geweest was, de ten onderbrenging der
G o c k i n g a ’s en H o h w e r d a ’s geene wettige aankomst daarslelde, volgens
den bekenden rcgel, dat in de regten der oppermagt geefte verjaring
plaats grijpt. Vrecmd klonk deze taal bij de Regering van Groningen,
welke, ter demping van bet oproer, vrij strenge maatregelen in het
werk stelde; maar de Oldambters, gerugsteund door de Heeren van de
Ommelanden, welke sedert lang in zware pleitgedingen tegen de stad
betrokken waren, verwierpen daarop openlijk het regtsgebied der
Heeren van Groningen. Zij bragten wijders de zaak ter beslissing
der Staten-Generaal, alwaar, na eenige jaren pleitens, den 7 Augustus
1649, in naam dier vergadering , een vonnis werd uitgesproken,
bij hetwelk de Oldambters geheel in het ongelijk gesteld zijn. Daarna
is dit landschap ongestoord, tot op het einde der vorige eeuw, eene
heerlijkheid der stad Groningen gebleven.
Deze landstr. bevat de d. Beer s ter-hamr ik, Beerta, Eekste,
F in s t e rwo ld e , Me eden, Midwolde , Midwold er -hamrik ,
N ieu we - P ekela , Noordbroek , Oo s two lde , Scheemda,
Sche emde r -hamr ik, Te rmunt en, Ve endam, Wildervank,
Wa g enbo rg en, We s t e r le e , Win s c h o t e n , Woldendorp en
Zuidbroek, tbdns bevatlende de gem. Be e r ta , F inst er wo lde ,
de Me eden, Midwo ld e , Mu n t e n d am,N i t * uw e -P e k e l a ,
Ni euwo ld e , Noordbr oek, Scheemda, Te rmunt en, Veendam
, Wi ld e r v a n k , Wins chot en en Zuidbroek, en alzoo het
kant. Zuidbroek en een gedeelte van bet kant. Win schoten om-
vattende. Men telt er 6511 h., bewoond door 8524 huisgez., uitma-
kende eene bevolking van ongeveer 41,000 inw., die meest hun ber
staan vinden in den landbouw , de scheepvaart, de scheepstimmerwer-
ven en de veenerij,
Deze landslreek beeft dikwyls aan den moedwil der krijgslieden
ten doel gestaan. Zoo werd zij in 1579, door den Overste v a n S t e r -
BENBAcn , die haar met omtrent 1000 voetknechten een bezoek gaf,
gebrandschat, terwijl, in het jaar 1583 , de Heer van E w s b m , met
omtrent 1000 man Staatscbe troepen, aldaar eenen strooptogt deed. Ook
in den oorlog, dien da Bisschoppen van Keulen en Munster, in 1665
en 1672 , tegen ons Vaderland voerden , hebben de O l d a m b t en veel te
liiden gebad. ' , , , ,
Het wapen van het O id a m b t bestaat in de oude kerk, met de vier
torens, van Midwolde.
OLDAMBT (HET KLEI-), lands., prov. Groningen, arr. fr in-
schoten; palende N. aan de Eems, O. aan den Dollart, Z. aan het
Wold-Oldambt, W. aan Fivelgo.
D e z e landstreek bevat de d. Te rmu n t e n , Wa g en b o r g en en
Woldendorp, die thans alleen de gem. Te rmun t en uitmaken.
Zie voorts het art. T e r m e n t e n .
OLDAMBT (HET WOLD-) of bet G r o o t e -O l d am b t , lands., prov;
Groningen, arr. Winschoten; palende N. aan de Eems en den Dollart,
0. aan Oost-Friesland en de Westerwoldschc-Aa , Z. aande Sems-
linie en het Gooregt, W. aan Fivelgo en Westerwolde.
D e z e lands, bevat de d. Be e r s t e r -hamr ik, Be e r ta, Ee k s t e ,
Fin s te rwolde, Me eden, Midwold e, Midwo ld e r -h amr ik ,
Nieuwe - Peke la , N o o r d b r o e k , Oo s two ld e , S c h e emd a ,
Sche emde r -hamr ik, Ve en d am, We s t e r l e e , Wild ervank,
Winschoten en Zuidbroek, alzoo thans uitmakende de gem.:
Beerta , F i n s t e rwolde , de Meeden, Midwo lde , I n n t e n -
dam, Ni e u w e-P e ke l a , Ni euwo lde , Noordbroek, Scheemda,
Veendam, Wi lde r v ank, Win s ch o t en en Zuidbroek. Men
telt er 5922 h., bewoond door 7905 huisgez., uitmakende eene bevolking
van 38,500 inw., die meest hun bestaan vinden in den landbouw
en in de veenderij.
OLDAMBTER-ZIJL, sluis in het Oidambt, prov. Groningen. Zie
T eRMÜNTER-ZIJL.
0LD,-B0SCH, voorm. burg in Eunsingo J prov. Groningen. Zie
G aiking a .
OLD-DIEPJE (HET), water in het Westerkwartier, prov. Groningen.
Zie D w a r s - d i e p .
OLDDIEVER of O l d e n d ie v e r , geh. in Dieverderdingspil, prov. Dren-
the. Zie D ie v e r ( O b d e - ) ( 1 ) .
OLDE-AA, riv. in Overijssel. Zie A a ( S t e e n w i jk e r - ) .
OLDEBERKOOP, kant., prov. Friesland, arr. Eeerenveen.
Het bevat de griet. S t e i l in gwe r f -Oo s t e in d e en S t e i l i n g wer
f-Wes t ein de , beslaande, volgeris het kadaster, eene opper-
vlakte van 45,224 bund. 1 v. r. 76 v. eil., waaronder 44,785 bund.
8 v. r. 61 v. ell. belastbaar land. Men telt er 2440 h., bewoond door
2678 huisgez., uitmakende eene bevolking van ongeveer 15,300 inw.,
die meest hun bestaan vinden in den landbouw, de hout- en veeteelt
en de veenderij.
OLDEBERKOOP, ook wel O d d e b e r k o o p gespeld, d., prov. Friesland,
kw. Zcvenwouden, griet. Stellingwerf-Oosteinde, arr. en 4 u.
0. van Heerenveen , kant. Oldeberkoop.
■ Dit dorp is , wegens zijne geregelde bunrt , rondom een plein en
eene zeer oude kerk en toren gelegen , maar meer nog wegens de schoone
bosschen en beplantingen , waardoor het omgeven wordt, als eene der
schoonste plaatsen van deze streken bekend. Het is de zetel van het
grietenijbestuur. Men telt e r , in de kom van het d., 35 h. en
IM Alle de overjge namen 9 welke met Old of Oldk beginnen, en hier niet gevonden worden a zoeke
men med© °P de woorden van onderscheiding of op Oudb.