eene diepte, bij A. P., van 7 cn, bij laag peil, van 6 eil., is derhalve
ruim genoeg voor de grootste schepen , ook om elkander ongehinderd
voorbij te varen , die echter vooraf inoclcn geligt worden, terwijl bet
nog, boven vele kanalen in andere landen , het voorregt heeft, dat
daarin altijd genoegzame overvloed van water voorhanden is. Het heeft
vijf groote schutsluizen , als: 1° de W i l lcms l ui s , onder Buiksloot
met dubbelc draaibrug; 2° die te Purmerend, met dubbele draaibrug-
3° die te Alkmaar, insgelijks met dubbele draaibrug; 4° de Zijper-
of Ke e r s l u i s , ook dienende tot keering van het zeewaler, en 8° de
Koop vaarder - sch u t s l u i s , aan het Nieuwe-diep, welke zoo wijd
zijn , dat er een linieschip van de grootste soort kan doorvaren , cn door
iniddel van achltien vlotbruggen, hebben de beide oevers onderling
gemeenschap. Verder zijn er nog drie uitwatering-sluizen, als: no. 1
2 en 3 , in den Westoever-dtjk des kanaal, tusschen het Nieuwe-diep
en de Zijpe, tot ontlasting van het overtollige water in het Koegras.
Dit waarlijk verheven kunstgewrocht, is ontworpen en daargesleld
door den Staatsraad- en Inspecteur-Generaal der waterstaat J. B l a n k
e m Jz., en werd , den 16 December 1824, voor het eerst gebezigd
door Z. M: fregat Bellona, van 44 stukken , en het koopvaardijschip-
Christina-Bemardma, welke het plegtig doorvoeren. Het is van onbe-
schrijfelijk veel belang voor den Amsterdamschen handel, daar de on-
diepte tusschen de Zuiderzee en het l j , Pampus genoemd, altijd een
blijvende en , door de aanslibbing van die droogte, steeds aangroeijende
hinderpaal was , die de overlading uit diepgaande zeeschepen in ligters
noodzakelijk rnaakte, betwelk de kosten van vervoer en het gevaar van
onlvreemding aanmerkelijk vermeerderde. Het is een waarlijk, hoogst
verrassend gezigt , driemastschepen , midden in bet land, geheel Noord-
Holland door te zien varen. Daar de aanmerkelijke bogten in het kanaal
het zeilen beletten , worden de schepen door paarden getrokken ,
waartoe , ter wederzijdcn van de vaart, uitmuntendc jaagpaden zijn
aangelegd. Na den watervloed van 1828 is dit kanaal ook bijzonder
nuttig geweest, tot lozing van het water en dus tot droogmaking der
ondergevloeide landen.
Längs dit kanaal varen ’sjaarlijks omstreeks 8000 zeeschepen heen
en terug ; in 1848 zijn binnen gekomen 2244 schepen.
Men heeft in 1829 twee vaartuigen (barges) aangelegd , waarmede
men van Amsterdam, door het kanaal , op eene aangename | spoedige
en gemakkelijke wijze naar het Nieuwe-diep, aan den Helder, komen kan,
benevens een pakbarge, welke meer voor pakgoederen is ingerigt,
behalve dat men twee malen daags door trekschuiten , die in verband
staan met die, welke van Amsterdam op Purmerende en van Purme-
rende op Alkmaar, enz. varen , naar bet Nieuwe-diep kan komen.
Door den spoedig invallenden winter in November 1829 , werden
eenige schepen naar Oost-Indie, West-Indie en elders bestemd , die
voor Amsterdam genoegzaam geheel zeilree lagen , verhinderd hunnen
togt te ondernemen , tot groote schade der reeders en andere belang-
hebbenden. Het kloekmoedig voorstel werd gedaan , om het ijs in
het groot kanaal door te zagen , en zoo het oogmerk, in weerwil van
den vorst, nog te bereiken. Niet allen deelden daarin , doch voor et-
telijke duizende guldens werd het werk evenwel aangenomen , en hoe-
zeer men met allerlei hinderpalen te worstclen had, waaronder de
bij afwisseling zeer strenge vorst in de eerste plaats genoemd mag worden
, was men op den 12 Januarij zoo ver gevorderd, dat men op
dien dag te Alkmaar negen schepen zag aankomen. Het leverdc
längs de koopvaardyschepen te z.en wandelen , J „aar
Ü längs te zien rennen en w-agens - t k e la d e n ^ J
en 2^ u. W. N. W. van Gromngen, kant., gem. en a
van Zuidhorn. , il naar meu meent,
Dit dorp is gelegen op eene de iuidelijke en noordevroeger
door de zee omgeven wa , Z u id h o r n en N o o r d -
liike punt, bij onderscheiding werden genoemd /«zdf tor«
h o r n , van waar men dan ook den n a amw i a ® ® .' 720 inw., en
Men telt er in de kom ™ „ T e a k k e b u r e n ,
met de daartoe behoorende b. 0 ksweird_ .= ren , bene-
Di e p s w a l , Noo r d h o r n e r - , ^ im,$, wier
vens de streek N o o r d h o r n e r g , ■ veeteelt zijn. Door het
voornaamste middelen van bestaan an Noorden naar
d. N o o r d h o r s loopt eene lange geplaveide straat, van n
het Zuiden. , . _ De grond bestaat m e e s la lm t zand, hier daa^r, even eens als gdee.
Hondsrug, waarop Groningen § ^ N yan Noordhorn en loopt zoo
mengd. Hel zand begint rui i • g ^ .j,reedl e , van
zuidwaarts tot \ u. Z- van ui , minuten. Op het noordhetOosten
naar het Westen, omstreeks v, n een boerenhnis , bewoond
einde van dezen zandheuvel Staat ®g ongemeen grooten rolsteen ,
door Willeu Bartelds Zantinga op een g ij' de gaat,
die echter onder den grond verborgen 1«» Ten
dat men er met eenen wagen me vier p , . g uitnemend
Westen en Noorden van gemelden en soms
vette, vrucbtbare kleilanden; men ploegter zells met ^^
met zes paarden. De zandige 1iroog , omrinp-d. Op dezen zandis
rondom met zwaren , v®tten 'ß . eQ waarover de straatweg van
grond, waarop het geboom e w g , veje en l,este aardap-
Groningen naar Friesland oop , ver j_eneenenwindkorenmolen.
pelen. T e N o o r b h o r s heeft men ee P , welken 120 Ledema-
De.Herv., die er ruim 9^0 in ge a ji , ^ Groningen, ring van
ten , maken eene gem. uit, welke • ^ nog zonder
Zuidhorn, behoort. Deze gem., we L 'G e r b a r d u s J o b a s < ?
vasten Predikant was b e k w am in l 6 l 7 J J W J J ^
ms, die in het laatst van 1637 Reformatie, het patroon
a S e g t S a r b e t g " ^ ! later is
i S E S J b o V - sierlükennaaldtoren, vodr
S" Xiz M 8» «g-E Ä.SÄ»tr, 1838 gebouwd is , S t a a t ten Westen der straat en ten
0-1,1 er ln Noord-Holland reeds in 1S7S plaats g e -
(1) Het maken van zulk een reuzen-slo ^ ^ g PcUen naar Monnickenh
a d , toen Sonoy en de Staten van het Noor er- war ^ ^ ^ ^ ehlde dcn spanjaarden
dam , door de huislieden , een slofter te oen “ oeschrijvmg m n Purmerende a n s ., b l. S ia
het verder indringen te beletten. Zie G. YAV SAnnwuK, » e em „