b e t leeraarambt heeft waargenomen is geweest J o h a n n e s H o f s t e d e , die
in het ja a r 1765 herwaarts kw am , en in bet ja a r 1778 overleed.
Onder de hier gestaan hebbende Predikantert verdienen nielding P e t b o s
H o f s t e d e , van 1745 tot 1749, die later Prof. Theol. en Hist. Ecel. Honorarios
te Rotterdam, was en B a r t h o l o m e d s v a s V e l s e n van 1751 to t 1789
la te r Philos. Prof. Honorarius te Rotterdam. Het beroep gesebiedt door
den kerkeraad (1 ).
De Doopsgez., die er 880 in getal zijn , onder welke 265 Lederna-
ten , maken eene gem. u it. De eerste, die, zoo ver bekend is , hier
b e t leeraarambt heeft waargenomen , is geweest K l a a s N o m e , woonach-
tig op het K a lf, in 1545 op het punt staande om martelaar te worden,
gelijk reeds in 1835 P i e t e r K o s t e r van Zaandam, die insgelijks
het leeraarambt, betzij te Zaandam of te Amsterdam , bediend heeft,
ler laatstgemelde plaats geniarteld is. Onder de Leeraars , die hier
vroeger gestaan hebben, zijn de namen van C. L o o s j e s A z . , S. M o l l e e ,
thans Hoogleeraar, en S. E. W i e l i n s met roem bekend. Voorheen
bestonden aan de oostzijde meer dan ééne Doopsgezinde gemeente, die
la te r to t de anderen zijn overgegaan. De thans aan de oostzijde be-
staande is van afkomst eene Waterlandscbe.
De Evang. L u th ., welke men er a an tre ft, worden to t de gem. van
Zaandam gerekend. — De R. K ., die er wonen , behooren gedeelte-
lijk to t de sta t. van het K a lf, gedeeltelijk to t die van Zaandam.
Men heeft te O o s t - Z a a h d a m zeven scholen, a l s : eene stadsschool
voor hinderen van min gegoede, doch niet bedeelde ouders , die ge-
middeld door een getal van 340 leerlingen bezocht w o rd t; eene stads-
armenschool, met 120 leerlingen; eene diakonieschool, met 120 leerlingen
, en vier burgerscholen, gemiddeld door 470 leerlingen bezocht
wordende.
OOSTZAAN-EN-OOSTZAANDAM, hoog heemraadschap in Kenne-
merland, prov. Noord-Holland, a rr. Haarlem, kant. Zaandam, gedeeltelijk
gem. Zaandam, gedeeltelijk gem. Oostzaan; palende N. aan
de Wo rm e r, O. aan de Twisk, Z. aan het I J , W . aan de Zaan.
Dit hoogheemraadschap beslaat, volgens het kadaster, eene opper-
vlakte van 1700 bund. en wordt door zes sluizen en drie molens vaii
' het overtollige water ontlast.
OOSTZAAN-EN-OOSTZAANDAM, voorm. heerl. in Kennemerland,
prov. Noord-Holland, arr. Haarlem , kant. Zaandam; palende N. aan
de Wormer , O. aan de Twisk , die haar van de gem. Purmerland-
llpendam-en-den-Ilp en van Landsmeer-en-Watergang afscheidde, Z.
aan het I J , W.. aan de Za an, die haar van Westzaandam afscheidde.
'
Deze heerl. bevatte de tegenwoordige gem. O o s t z a a n , en dat ge-
deelte van de gem. Z a a n d a m , hetwelk ten Oosten van de Zaan
gelegen is. De inw. vinden meest hun bestaan in den houlhandel,
d e scheepsbouw en den landbouw.
Het wapen dezer heerl. bestond u it een onvolmaakt schip van goud ,
op eene zee van azuur (blaauw). Het schild gedragen door eenen
staanden leeuw.
OOSTZANERuGOUW, gewoonlijk enkel de Goow genoemd , water in
het balj. van Kennemerland, prov. Noord-Holland, dat u it het Wei-
mer voortkomt, met eene zuidelijke strekking door Oostzaan v lie t,
en zieh door den Oostzaner-Overtoom in het I J ontlast.
(1 ) De kerk z a l, eren als de andere publieke gebouwou op h e t a rt. Za an Di .11 beschreven worden.
OOSTZANER-OVERTOOM, b ., gedeeltelijk in Kennemerland# gedeeltelijk
in Waterland, prov. Noord-Holland, arr. en 8 u. N. W.
van Haarlem , kant. en 1 u. 0 , van Zaandam , gedeeltelijk gem. en £ u.
0. van Oostzaan, gedeeltelijk gem. Landsmeer-en-Watergang , J 11,
van Landsmeer, längs den dijk aan bet I J , aan het einde van de
Oostzaner-Gouw en de Twisk; met 19 h. en 120 inw.; a ls : 14 h . en
90 inw., onder Oostzaan, en 5 h. en 30 inw. onder Landsmeer-en-
Watergang. Men heeft in deze buurt ook eene school.
OOSTZIJ (DE), naam , welken de Zaandammers in de wandeling
aan het voorm. d. O o s t z a a n d a m in Kennemerland, prov. Noord-Holland,
geven.
OOSTZIJDER-POLDER of O o s t z i j d s c h e - f o i . d e r , pold. in het Neder-
kwartier der prov. Utrecht, arr. Utrecht, kant. Loenen, gem. Abcou-
de-Vaambrugge.
Deze polder b e sla a t, volgens het k a d a s te r, eene oppervlakte van
988 bund. 34 v. r. 29 v. eil.
00STZIJDSCHE-DR00GMAKER1J, droogmakerij in Zuid-Holland.
Zie N o o r d p l a s .
OOSTZIMGERLAND , O o s t z j n g e r l a n d of O o s t e r z e e s - e n - E c h t e r - v e l d ,
groote uitgestrektheid laag land, prov. Friesland, kw. Zevenwouden,
griet. Lemsterland , onder de d. Oosterzee en Echten.
Het beslaat eene oppervlakte van 600 bund, Wcleer liep het to t
aan den dijk de W o rs t, welke Friesland van Overijssel sch eid t, doch
na den watervloed van het ja a r 1701 is het zuidelijksle gedeelte van
dat land verlaten , en een nieuwe afsnijdende dijk aangelegd , welke
over de onde Schoterzijl naar Slijkenburg loopt.
Op dit veld zijn , in oude tijden , onderscheidene bloedige vcldslagen
geleverd, a ls , onder anderen, in h e tla a ts tv a n Angustus 1596,'tusscben
de Friezen, onder hunnen Potestaat Jow J ü w i n g a , en de Hollanders,
onder Hertog A l b r e c h t v a n B e i j e r e n , die een verbazend leger van
180,000 man op eene vloot van 1400 schepen aanvoerde , met geen
ander d o e l, dan om het kleine , do ch , door de dapperheid van zijnc
bewoners zoo geduchle, Friesland te veroveren. De Friezen verrigtten
wonderen van dapperheid , doch hun klein getal moest voor de talrijke
legerbenden des vijands wijken.' Sedert den aanvang dezer eeuw is
men begonnen d it veld te verveenen , en heeft men daarin polderdij-
ken aangelegd en drie groote veenkanalen gegraven. Men gaat d aar-
mede zoo ijverig v o o rt, d a t er jaarlijks ongeveer 1,500,000 vierkante
eilen' grond verveend of to t tu r f gemaakt wordt. Eerlang zal hier
zelfs een groote veenpolder worden aangelegd.
OOTMARSSUM , k an t., prov. Overijssel, arr. Älmelo; palende N.
en O. aan het koningrijk Hannover, Z. aan het kant. Oldenzaal en
W. aan het kant. Almelo.
Het bevat de drie gem. O o tm a r s s um , D e n e k am p en T u b-
b e rg en . Het beslaat, volgens het k ad a ste r, eene oppervlakte van
23,887 bund. Men te lt er 1897 h.., bewoond door 2056 huisgez.,
uitmakende eene bevolking van 10,700 inw., die zieh veel op fabrijk-
arbeid toeleggen.
OOTMARSSUM, gem. in Twenthe, prov. Overijssel, arr. Almelo,
kant. Ootmarssum (1 k. d ., 10 m. k., 4 s. d . ) ; rondom door de gem.
Denekamp omgeven.
Deze gemeente bevat h e t plattelandstadje O o tm a r s s u m , bene-
vens eenige verstrooid liggende huizen. Zij b e sla a t, volgens het kadaster
, eene oppervlakte van 346 b u n d ., waaronder 333 bund.