Loge der Vr ijme t se l a r en, genaamd die van St. Lodewijk , zijnde
den 29 Mei 1844 , in hunne werkzaamheden bekrachtigd van wege de
Groote Loge. Yoorts bestaat er ook een t ee ke n ge n oo t sc ha p , on-
der de zinspreuk : Oefening kweekt Kunst, hetgeen mede naar bet
naakt model teekent.
De Latijn s che school , bij en ten Zuiden van de Groole-kerk, is
een breed en deftig gebouw. De gevel pronkte weleer met een spits
torentje, dat in bet begin der vorige eeuw afgebroken is. Boven den
ingang is het laatste oordeel uitgehouwen gewcest, doch door ouderdom
vergaan , en längs den breeden voorgevel leest men de tien geboden,
in cif Latijnsche verzcn. De beeiden der twaalf Apostelen , Engelen
en Kerkleeraars, waarmede de voorgevel buitendien vcrsierd is, hebben
in 1566, bij de beeldstormerij , veel geleden. De school, voltimmerd
zijnde, werd op den 12 Maart 1544 voor de eerste inaal gebruikt. ln
het jaar 1838 is het lokaal veel verbeterd. Sedert het jaar 1842 is
het een gymnasium. Thans wordt aldaar door eenen Rector, eenen
Conrector, eenen Preceptor, eenen Onderwijzer in de wis- en natuur-
kundige wetenschappen dn eenen Onderwijzer in de levende talen, aan
ongeveer 30 leerlingen, onderwijs gegeven.
In 1655 werd te N i jm e g e n eene I l l u s t r e s c h o o l gesticht, die,
naauwelijks tot stand gebragt, zoo zeer in aanzien toenam , dat zij ,
ten jare 1656, veranderde in eene kwartierlijke akademie en uni-
versiteit. Zij beeft noglans na 1679 opgehouden te bestaan. Het
anditorium dezer akademie, geplaatst in het voorinalige hospitaal en
kommanderij der Ridders van St. Jan van Jeruzalem, werd, na 1686,
tot eene kerk voor de Fransehe vlugtelingen bekwaam gemaakt.
Men heeft er voorts twee Kos t sc hole n voor J o n g e h e e r e n ,
met ongeveer 80 leerlingen ; drie Kost s chol en voor Jongejuf -
vronwe n , met ongeveer 90 leerlingen; zeven Openbare scbolen,
met 570 leerlingen; zes Bi jzondere schol eu van de e e r s t e
k l a s s e , met 860 leerlingen; twaalf Bi jzondere s chol en van
de t we ede klasse , met 600 leerlingen ; eene in 1837 door het diaco-
nie bestuur der R, K. gemeente opgerigte School voor kinderen
van niet bede e l de doch behoef t ige oude rs , welke op de
stads-armenschool geen onderwijs konden ontvangen, en acht en twintig
Bewaa rs c hol e n, met 880 leerlingen.
Ter bevordering van de genoegens der zamenleving en het gezellig
verkeer heeft men er, behalve den nieuwen Schouwburg, eenige
Societei ten, waaronder enkele, die goede gebouwen bezitten.
De te N i jm e g e n geboren beroemde mannen zijn : De Rooms ch e
Keizer H e n d r ik IV, geb. in 1050, j- in 1106.
De Godgel e erden : II e r m an v a n H o r t e n b e r g h , j- als Bisschop van
Atrecht; D ibk B o b s ; P e t r b s F a b e r , geb. in 1479, f in 1525; P a b e b s
N o v i o b a g b s , uil de zestiende eeuw ; A n t o n i o s a K o n i n c s t e y n , Prior,
geb. in de zestiende. eeuw ; B e r n a r d b s S e l e i b s üit de ze'sliende eeuw ;
P i e t e r C a n i s i b s , geb. 8 Mei 1521 , f den 21 December 1598, na
zieh als een ijverig voorstander der R. K. kerk ,te hebben doen kennen
; J o h a n n e s B b s a e b s , geb. in 1547, + in 1611, onderscheidene
werken nalatende; G e b a b d o s B b s a e b s of B b y s , Kanunnik en leermees-
ter van J o r a n Wi l e e m , Hertog van Cleve en Bergh; P e t r b s B b s a e b s
Hoogleeraar te Weenen ; J a n C a n i s i b s , geb. in 1569, f in 1613, na
Hoogleeraar te Trier te zijn geweest; A r n o l d o s N y e e n , f in 1603, na in
1589 tot Bisschop van Groningen benoemd le zijn; G o e i e l h o s F a b r i t i b s ,
■f in 1628, als Hoogleeraar te Leuven , en P e t r b s N o v i o m a g b s , eigcnlijk
P ie te r van Nimwegen, den Hofprediker v a n Christiaan I I , K o n in g van
Denemarken. K r a n e fe ld s , P re sid en t van d en
De R ^ g k s g e l ® e r ^ ® " : giens zoon J oost van K ranefeed , R a ad s -
Hoogen R a ad te Mechelen , mens 1 5 5 1 , Hooah
e e f van Koning F .u r s I I ; Hendrik Can, shis , » g j g f f i
leeraar in het kerke lijke regt te H j lad - verspreid ; J ohannes
meinsche reg t en de E
B ronckhorst , H o o g le e ra a rte^ ^ |n 1 5 6 6 , t den 7 August
s $622 , als Hoogleeraar in de R | t e n ^ aan de Akadem,e_te Uaas
in die betrekking te Fran eker J g Hoöaleeraar in de S ta a ts-
4 September 1 6 7 2 , t ™ Augustus 1 7 2 5 a l s Hoogle eraa^
te Utrecht te zijn geweest j J ohannes Henricbs AR , 8 »
f 7 A p ril 1 7 9 7 , na eerst Hoogleeraar te Groningen en v « B
U tre ch t te zijn Seweest' r Burgemeester van Nijmegen en
De S t a a t s m a n : J akob Cm s to s , » a r g
een de r eerste Raden van K abel van E gbond , U e rw g * .
Wien hij in onderscheidene gezantschappen gebruikt is f ^m O
als L u iten an t-Ve l maar T ,.„ii 1 7 5 8 t 2 4 November 1 8 4 0 , als
Theodorbs K ra ijen h o ff , geb. 2 Jum j H D » , TJ rdam enz j AS
L u iten an t-G en e ra a l, titu la ir ° u” r“2 + 2 3 Mei 1 8 3 8 , na in 1 8 1 1
Willem J anssens , geb. 1 2 Uetober 1 , T Directeur-Generaal
Gouverneur-Genera a l v » »” *“ * *
van Oorlog en eindelijk Kanselier a TO ^ 1 7 6 g ) + 1 7
«n Opperbevelbebber van de
tus 1 6 7 3 , als V ice -A dm ira a l.
Den W i j s g e e r J ohannes ^
De W i s k u n d . g e n : J an v a B ronkhorst die tevens een
men van J ohannes Noviobagbs 5* Hoogleeraar te Rostok ;
vermaard Letterkundige w a s , t > D asiel yan S antbeek , die
'o v e r S r s c h e i d e n e ’ deelen dier wetenschap heeft
17 5 6 , f 6 December 1 8 0 8 , Hoofd-lngenieur van den
20 Ju l i j 1 7 6 6 , t 25 Augustus 18 3 8 , als Uim nooi 8
Waterstaa t. Gerb1t T ieekenberg geboren omstreeks
lie L e t t e r K u n u g , Uolranfl nnder den naam van G e ra r -
1 4 3 2 ; G k r .e .d Geldebhibsb , m .e r tek en d o r t t M » + 1 0 J a .m .r lj
. . . No r,. . . . . . « f r . » S . ™ ” S l S l k f a . . « I k . ^
1 5 4 2 ; Willem V A N G ent, door uitgegeven , loffelijk bemet
de Spreuken van E r a sh b s , te P a J J “ ä
ke“n ’f C“ t " MOc h J 'D i ^ h T e V s ' " a I ent van T richt,' en G eraert van
De L a t i j n s c h e B i c l i vprzen heeft gema akt en aan J oan
• V alkenbbrgh , die ook Gneksc . handschriften in de