1 bund. 70 v. r. en 2 bund. 55 v. r. respcctivelijk , welke beide
tot bet Otogobs behooren , hoewel elk afzonderlijk door eene , met
eene klep voorziene, drie palmen wijde, houten duiker uilwatert.
Het zomerpeil is 0,36 eil. beneden A. P. De hoogte der dijken
is 1,92 eil. boven A. P. Hij wordt door de Eigengeërfden bestuurt.
OUD-HAAGVLIET, buit. in,D elfland, prov. Znid-Holland,. arr,
en í ü. Z. 0. van ’s Gtavenhage, kant. en gem. Voorburg.
OUD-HEUSDEN , d. in het Land-van-Heusden , prov. TVoord-Bra-
band, Eerste distr., arr. en 3 u. W. van 's Hertogenbosch ,, kant.
en even len Z. bniten de stad Heusden, gem. Oud-Heusden-en-Elshout,
Reeds in de zevende eeu» vindt men van dit dorp gewag gemaakt,
als hebbende Z w itb e rt , een der eerste verkondigers van het Evangelie
hier te lande, aldaar, in 6 9 8 , eene kerk ingewijd. Men wil dat Obd-
Hebsden dien naam draagt, omdat men daarin de atonde Heusden zoude
moeten zoeken , daar de tegenwoordige stad van dien naam eerst in latere
tijden gebouwd is.
Men telt er 34 h. en 200 inw., die meest hun bestaan vinden in
den landbouw. Ook heeft men er eene, in 1843, opgerigte jenever-
stokerij uit aardappelen.
De R. K., die er 160 in getal zijn , behooren tot de par. van Oud-
Heusden-en-Elshout, waarvan de kerk t eEl sho ut Staat.
De Herv., van welke men er 60 aantreft, worden tot de gem. van Heus-
den-Oud-Heusden-en-Herpt gerekend.Vroeger maakte Oud-Hebsden eene af-
zonderlijke gem. uit, die hären eigen Predikant had. De eerste en laatste ,
die in deze gem. het leeraarambt heeft waargenomen , is geweest Adrianos
van L a k e rv e id , die in het jaar 1672 herwaarts kwam , en in het
jaar 1677 overleed. Na zijn overlijden is echter deze gem. met Heusden
gecombineerd. De kerk was vóór de Reformatie ingewijd onder
aanrocping van den H. Johannes Evangelist, als Martelaar of in de ziedende
o liß , waarjn hij , onder de vervolging van Domitianes:, bij de Latijnsche
poort te Rouie geworpcn was, Deze kerk, welke een zeer fraai geboi(w
mqet geweest zijn „< werd ,, in 1589, door de Spanjaarden , ¿je hel/beleg
vopr Heusden geslagen hadden, in bpand,ge&token. Die, welke eqqst
jaren daarna voor de Hervormden opgebouwd ,werd , konde noch in
grootte, nqch in pracht bij de andere vergcleken worden , even min
als de laatst hier gestaan hebbende, welke opgetrokken is , nadatde vorige,
in 1795, toen de Franseben Heusden belegerden, door de bezetting dier
stad , was omver geschoten. De bouwvallen zijn in 1832 afgebroken, ter-
wrijl;de afbraak, alstoen gebruikt is , om de , muren van het kerkhof
te herstcllen. Vroeger werd er evenwel te Obd-Hebsden , vermocdelijk
in een particulier huis, gepredikt; thans wordt pr orri de drie weken,
door den Adjunct-Predikant der gem. Heusden-Öud-Heusdeh-en-Herpt,
dienst verrigt.
De dorpschool wordt gemiddeld door een getal van 25 leerlipgen
bezocht. — De kermis valt in des Zondags na den 6 Mei.
Men heeft in ile nabijheid van dit dorp een oud adell. huis het Kas-
t e e l - y a n -Q ud- I leu sden genoemd (zie het volgende art.) .en de
bürg Nieuwenr'oy.
In het jaar 1200 viel er bij Obd-Hebsden eenen bloedigen veídsíag
voqr, tusschen H endrik, Hertog van Lotharingen en Braband en..Dirk
v II, Graaf van Holland, waarin laatstgenoemde gevangengenomen,.werd.
Een ,depi;lijke , ramp irof dit dorp den 21 Junij yan het jaar Ï767,
toen a) ,het' te yeld staande koren eü gewas, dat den landman met
grond eenen rijken oogst deed- verwachten , door ëenen zwaren hagel
verpletterd werd, terwijlin bijna alle wouingen van het dorp deglazen
verbrijzeld waren.
OUD-HEUSDEN (HET KASTEEL-VAN-) of h e t Hbis-te-Obd-Hebs-
den , voorm. adell. h. in het Land-van-Heusden, prov. floord-Bra-
band, arr. en 3 u. W. van 's Hertogenbosch, kant. en £ u. Z. O. van
Heusden, gern. Oud-Heusden-en-Elshout, 5 min. 0 . Z. 0 . van Oud-
Heusden.
Dit kast. werd, in het jaar 1589, door de Spaansche Soldaten , die
Heusden belegerd hielden, vernield, waarschijnlijk wel omdat de toenma-
lige bezitter Jonkbeer Jan d e H eo tten , als een vrieud van den Prins
van Oranje bekend stond. Later is het wel veel schooner opgebouwd ,
doch thans ziet men het in een vervallen Staat. De daartoe behoord
hebbende gronden , beslaande eene op; ervlakte van 18 bund. 89 v. r.
28 v. eil., worden thans in eigendom bezeten door den Heer G. C. Ban,
woonachlig te Heusden, . die het in 1846 heeft aangekocht van den
Heer Mabrits C auxtbs Johannes Franciscbs de R o tte , te Gouda.
OUD-HEUSDEN-EN-ELSHOUT, gem. in het Land-van-Heusden,
prov. floord-Braband, Eerste distr., arr. ’s Hertogenbosch, kant. Heusden;
palende N. W. aan de gem. Heesbeen-Eethen-en-Genderen , N aan
Heusden , 0 . aan Herpt-en-Berne, Z. aan Drunen , W. aan Baardwijk
en aan Drongelen-Hagoort-Gansoijen-en-Doeveren.
Deze gem. bevat de d, Oud-Heusden en El shout . Zij beslaat,
volgens het kadaster, eene oppervlakte van 1046 bund. 9 v. r. 8 v. eil.,
waaronder 1014 bund. 14 v. r. 8 v. eil. belastbaar land. Men telt er 131 h.,
bewoond door 134 huisgez., uitmakende eene bevolking van 870 inw., die
meest in den landbouw hun bestaan vinden , wordende hier nog al veel
rogge, vlas , hennip en aardappelen aangekweekt. Men wil, dat de hop-
teelt het eerst in deze gemeente begonnen zoude zijn, en wel bij de
volgende gelegenheid. Op de Kleine-Westakkers zoude men eertijds,
even als in Duitschland , wijngaarden geplant, en wijn getrokken heb-
ben ; van zelf zouden toen eenige hopranken , zieh aan de wijngaard-
staken omhoog geslingerd, en den landlieden aanleiding gegeven heb-
ben , om dat, tocii vreemde, gewas nader te onderzoeken , hetwelk ,
zoo nuttig als gezond voor bei bier bevonden zijnde , verder door hen
werd aangebouwd , en hun meer voordeel oplcverde , dan het planten
van wijngaarden. Men heeft er ook 2 leerlooijerijen, 1 jeneversto-
kerij van aardappelen en 1 koren molen.
De ¡ R. K.,1 die er/820 in getal zijn , maken, met die uit de heerl.
Hulten , eene par. ui t , welke tot het apost. vic. gen. van 's Her-
togenboscli, dek. van Heusden, behoort, door eenen Pastoor be-
' diend wordt, en/560 Communikanten telt. De pastorij van Obd-
Hebsden-en-Eishobt stond , sedert het jaar 1285, ter benoeming aan
de abdij van Berne , en werd door de Geestelijken uit die abdij be-
diend. Oud-Heusden wordt aangezien als eene der oudste paro-
chien , die, onder het voormalig bisdom van Utrecht, door den H. Soi-
b e rtb s , medegczel van den H. W illib ro rd b s , eerslen voornamen Evan-
gelie-prediker bij de oude Friezen, tot. het Christendom bekeerd
zijn. Volgens dit gevoelen , op getuigenissen van oude schrijvers
gegrond, hebben de inwoners van die landslreek, die in vorige
eeuwen Tei s terband werd genaamd , omtrent het jaar 6 9 6 , het
Christelijk gelöof aangenomen. Na de Reformatie zjjn de R. K. dezer
par. meermaals langen tijd zonder vast verblijvend Pastoor geweest,
moetende alsdan te Vlijmen , op eenen afstand van twee uren gaans,
de diensten bywonen en godsdiensligen onderstand bekomen. Eindelijk