710 OUD.
gedragcn , voor zoo verre zij legen zijncn eed den algemeeno Staten ge-*
daan, aanliepen , bestond in het jaar 1787 eene daad, door somniigen
als een betoon van kloekmoedigheid aangezien , door anderen voor ver-
raad uitgekreten. Hij had O u d ew a te r verlaten, en zieh naar ’s Gra-
venhage begeven. Derwaarts wederkeerende , om, volgens het besluit
van den Raad van State, het vorige bevelhebberschap , weder op zieh
te nemen, werd hij afgewezen en moest met zijn rijtuig terug keeren.
Men droeg te O u d ew a te r allen voorzorg om hem , die men vermöedde
dat, met bijstand van volk, daar binnen wilde komen, er builen
te houden. Verstandfaonding met de Soldaten binnen de stad, stelde
hem in Staat , om den tijd der verrassing te beramen , en die te volvoe-
ren. Des morgens, tusseben vijf en zes tiren , naderde hij de poort,
en werd door hen, die zijne zijde hielden , herkend. Deze vielen , op een
door hem gegeven teeken , de wacht met geweld aan, en bezorgden hem
den toegang , haalden de gereedstaande geweeren a f, en vergezelden hem
naar het verblijf van den Kolonel van C it t e r s , toen te O u d ew a te r be-
velvoerende. Men brak de deur open, haalde van C it t e r s en den Kapitein
May , op eene onzachte wijze, ten bedde uit, en zette deze beiden , met
nog twee Offieieren , eenen Adjndant en eenen Kommandant der vrij-
corporisten , in hechtenis. Een gedeelte van B a ln e a v is manschappen
ging de poort sluiten , een ander gedeelte het geschut op den wal
vernagelen , een derde maakte zieh meester van het kfuidmagazijn,
om er patronen uit te halen , gelijk zij ook de vaandels en de batail-
lonskas in handen kregen. Vervolgens een wagen geprest en zijn volk
in orde geschaard hebbende , trok _ hij de poort uit met vliegende vaandels
en slaande trom, met vier korapagnien van S t u a r t , het geheele
derde bataillon van G r en ie r , vijf dragonders van B ijla n d en ein man Van
S a x e n -G o th a . Een gedeelte van het bataillon van Hardenbroek , uit
Heusden naar Vianen trekkende , te Meerkerk zijnde, vervoegde zieh
bij hen. De driekompagnien van S t u a r t , in de Wiericker-schans, oil-
derrigt van het voornemen van Baeneavts , wachtten. den uitslag van den
toeleg te O u d ew a te r af. Dezen vernomen hebbende, verlieten zij die
schans, onder aanvoering van eenen korporaal, die van den bevelvoe-
rende Öfficier de sleutels gevorderd , en op het dreigen van geweld te ge-
bruiken bekomen had; terwijl, bebalve de Offieieren en «enige Sergeanten,
slechts twintig Soldaten in de schans bleven. Zij volgden den weg
naar Gelderland , door B a in e a v is ingeslagen. De Bevelhebber van C it-
* e r s werd, nevens de andere Heeren-, na het vertrek der krijgsbezet-
ting uit O u d ew a t e r , uit den gevangenloren, waar zij opgesloten waren
, losgelaten. Dit bedrijf van B a in e a v is merkten de Staten van
Holland aan als eene verradelijke overweldiging van het krijgsvolk,
hetgeen zij, tot verdediging van hun Souverein grondgebied aldaar
in bezetting hadden. Om dit hoog verraad te straffen, en hun
souverein gezag over het krijgsvolk , binnen Holland gelegen, te hand-
haven, beloofden zij den genen, die B a ln e a v is op de voorpoort te YGra-
venhage zou leveren, -of daartoe aan den Advocaat-Fiscaal bij het
collegie van Gecommitteerde Raden gewisse aanwijzing wist te doen,
zoodanig, dat hij dadelijk op de voorpoorte in hechtenis geraakte, eene
belooning van twee duizend gouden dueaten, met volmagt aan a lte n
en een iegelijk, wie hij ook zou mögen wezen , dezen B a ln e a v is , waar
hij te bekomen mögt zijn , dadelijk te vatten , en naar ’s Gravenhage
over te brengen ; gelastende de Offieieren en Geregten, öm, des ver-
zocht, de behulpzame hand te bieden. Aan de Soldaten die, onder het
geleide van B a ln e a v is waren mede gegaan , deden zij , bjj eene openbare
OTJD. 7 1 1
afkondiging, weten, dat zij de misleiden en tot inkeer körnenden,
voor den 1 Julij , volkomen kwijtscholden van alle straffen, waarin
zij door de gepleegde euveldaad mogten vervallen wezen ; terwijl zij
allen , die deze kwijtschelding van straffe versmaadden , als verraders
en wegloopers, met de doodstraffe dreigden. Door de kort daarop
volgenae omwenteling bleef deze zaak echter zonder gevolg.
Het wapen van O u d e w a t e r is een veld vanzilver, met eenen bürg ,
met twee omloopen van schietgaten voorzien , en eene poort met valhek ;
op den bovensten omloop staat een leeuw met tong en klaouwen van
azuur (blaauw) , zijnde de bürg en leeuw van keel (rood).
OUDEWATER (KASTEEL-VAN-), voorm. kast. in het balj. van
Oudewater , prov. Zuid-Holland, arr. en 6 | n. N. 0 . van Rotterdam ,
kant. en u. N. van Schoonkoven, gem. Oudewater, aan de noord-oost-
zijde van de stad , bij en om.trent de zelfde plaats , waar nu de Lin-
schoterpoOrt gevönden wordt.
Dit slot bestond uit vier afzonderlijke gebouwen , die, even als een
ronde toren met spits, aan elkander gebouwd waren, waarvan een
gebouw met een hoog vierkant dak voorzien was. Het geheel was om-
ringd door eene natte graebt, met eene hoüten. brug daarover been.
Het heeft in oüdfe tijden zeker tot eene woonplaäts van den Raljnw
of Schout, die tevens den titel van Kastelein voerde , verstrekt. De
Regering verzocht Keizer K a re l V, -als Graaf vän ‘Holland , in het jaar
18E53 , orh dit slot tot eene poort te mögen maken , hetgeen zij verwierf,
ondef verbiudtenis , .v'an ten alle tijde, pp (le eerste aanmaning van den
Keizer öf zijne nakömelingeti, Graven van Holland ,' die Linscholer-
poort op bare kosten weder tot een slpt te zullen herste'llen.
Het schijnt echter , dat het verbouwen van het slot of kasteel, tot
eene poort, te dier tijd nog geen voortgang moet hebben gehad , maar
waarschijnlijk, om eenige ons onbekende beweegredenen zal zijn ver-
schoven geweest, dewijl uit zekere oude lijst van gedane bekendmakin-
gen , ter secrelarie van O d d ew a ter berustende , als ook uit de resolu-
tien van de Magistraat, blijkt, dat de Baljuw , den 14 April 1383,
eerst heeft doen bekend maken, dat hij des anderen daags ten thien
tiuren voor de middag wilde besteden 1tafbreeken van t Kasteel bij de
Linschoterpoort bij percelen, baecken om de derden Steen ofte andersin
ts , alles achtervolgende de Condilien en Voorwaerden, die men als-
dan opleesen soude: met bijvoeging dat dengenen , die in eenig werk
gadingev had, ten voorsz. tijde koomen souden bij de Linschoter-poort ,
ende bedingen goed loon. Invoege dat in het jaafr 138a het afbreken
van het slot eerst Voortgang heeft gehad.
G.UDE-WEG, büit. in het Overkwttrtier der prov. Utrecht, arr. en
S n. Z. van Amersfoorl, kant. eh l j u. N. van Wijk-bij-Duurstede,
gem. en J .u. W. van DOorn.
Deze buit. beslaat, met de dhartoei behoorende gronden , .feenc rip-
pervlakte van ongeveer 1 bund., en wordt thans in eigendom bezeten
door den Heer Jan Anthony Godin Van W e strenE n , woonachtig te Sterkenburg.
OUDE-WEG, b., prov. Friesland, kw. Zevenwouden, griet. Aeng-
wirden, iarr., kant. 1J «. N. 0 . van Heerenveen , 3 min. ten N. 0 .
van Gersloot, waartoe het beboort j met 6 h . en ruim. 40 inw.
OUDE-WEG (DE) , vaarwater in Völlenhove, prov. Overijssel, dat bij
Ossenzijl uit de Linde voortkomt, eh doör een gedeelte van dit dorp,
alsmede door de buurs. Kalenbefg, gemeente Oldemarkt, tot in de
Beerengracht loopt.