de inltjving in Frankrijk , in 1811 , werd die zetel vernietigd, enhet
Regthuis, dat tegenover hei zijlvesteihuis slaat, sedert door den Vre-
deregler, nu Kantonregter, voor zijne zillingen gebezigd.
Sedert 1838 is Osderdendam de hoofdplaals van de voorm. kanl.
Winsum en Middelstum en dus van geheel Hunsingokwartier.
ONDERDENDAMSTERZIJL, voorm. sluis in Hunsingo, prov, Groningen,
nabij Onderdendam.
Deze zijl werd in 1870 op Allerheiligen uitgedreven, en was* in
'1573, toen de dijken in de Marne en bij het Reit-diep doorbraken,
nog niet hersleld, waardoor Innersdijk onder water geraakte.
ONDERDIJK, geh. in de vrije heerl. Schagen, prov. Noord-Hol-
land, arr. en 4 | n. N. 0. van Alkmaar, kant. en 20 min. N. van
Schagen , gem. Schagen-en-Burghom. Men telt er thans slechts 1 h.
'•met 10 inw.
ONDERDIJKSCHE-POLDER, pold in Zalland, prov. Overijssel,
arr. Zwolle, kant. Kämpen, behoorende grootendeels tot de gem. Wilsum,
en gedeeltelijk tot de gem. Kämpen; palende N. aan Kämpen,
O. aan den IJssel, Z. en W. aan Kamperveen.
Deze polder beslaat, volgens het kadaster, eene oppervlakte van
319 bund. 78 v. r. 87 v. eil., waarvan 128 bund. 69 v. r,
7 v. eil. onder Kämpen, en 197 bund. 6 v. r. en 80 v. eil. onder
Wilsum , alles wei- en bouwland ; telt 7 huizen , allen boerderijen,
en wordt door eene sluis, op den IJssel, van bet overtollige water
entlast.
ONDER-EN-EIND of Obderbhd, geb. in bet graafs. Home, prov.
Limburg, arr. en 3 u. N. van Roermonde, kant. en 3 u. Z. van
Horst, gem. en 8 min. N. ,0 . van Helden; met 42 b. en 230 inw.
Zij bestaat uit de b. Onder en Eind.
ONDERNEM1NG (DE), verl. koibjplant. in N ederlands-Guiana,
kol. Suriname, aan de Cottika, ter regterzijde in het afvaren; palende
bovenwaarts aan het vertaten Land van Mon-Desir, benedenwaarts
aan de verl. plant. Marienburg; 1800 akk. groot.
ONDERPLAATJE , plaat in den Biesbosch , prov. Hoord-Braband,
arr. Breda, kant. Oosterhout, gern Made-en-Drimmelen; palende N.
W. aan bet Zuidegat-van-de-Plomp, O. en Z. 0 . aan het Spijkerboor,
Z. en Z. W. aan den Amer.
ONDERSCHOLTEN, latere naam van het huis of bof in de voorm.
amblmannij Colmsehate, in Zalland, prov. Overijssel, arr., kant. en
10 min. N. 0 . van Deventer, gem. Diepenveen.
Het was een domein van F ilips II, die het in 1876, met nog andere
domeinen , • aan de stad Deventer verpandde. De Ambtman van
Colmsehate bad hier zijne woning.
In hetjaar 1878 is het door de Hoogduitsche bezetting van Deventer,
met andere woningen verbrand, doch spoedig daarna weder opge-
bouwd zijnde, werd het in 1813 met de bezetting van Deventer an-
dermaal afgebrand en in 1814 weder opgebouwd, doch in 1838 weder
gesloopt.
ONDERSMA , voorm. stat., prov. Friesland, kw. Ooslergoo, griet.
Fertcerderadeel, arr. en 3 u. N. van Leeuwarden , kant. en 2£ u.
Z. W. van Holwerd, 10 min. Z. van Hallum, waartoe zij beboorde.
Ter plaatse, waar deze state gestaan heeft, is in het jaar 1683 de
bofstede J orgestal gestiebt. Zie dat woord.
Xt» ( Later is aldaar een nieuw landhuis aangelegd, hetwelk thans bezejä
a .Ltcn en bewoond wordt door den Heer R. J. vak der Ley.
ONDER-SPECKHOLTZ, geh. in de heerl. 's Hertogenrade, prov.
T'vnhnrn arr en 5 u. 0 . van. Maastricht, kant. en 1 u. Z. O.
t n Heerlen,'Sem. en | u. N. W. van Kerkrade; met 80 h. en
^ONDERWIERUM, d. in Hunsingo, prov. Groningen, arr. en 4 u.
W van Appingedam, kant. en J u. Z. W. van Onderdendam, gem.
«n 1 u. N. N. W. van Bedum. ,
De inw. vinden meest in de veeteelt hun beslaan. De bodem bestaat
er uit zware klei, en is dus beter gesch.kt tot wei- dan tot
b°De^benaming van dit dörp sebijnt aan te dulden, dat de kerk o^t
e e n e wierde ligt, en men getraebt heeft het van W te r um , in F i -
velgo, Wi t t ewi e r um en Oo s t e r w i e rum, m het Westerkwartier
tC De^Herv!^ die hier wonen, behooren tot de gem. van Onderdendam.
Na de Reformatie maakte Omderwierdsi eene afzonderlijke gem. ui t ,
welke tot eersten Leeraar had Joankes Bartholomeos , die hier in 1898
stond en in 1897 emeritus werd. Een zijner opvolgers, Lambertos
Woelesios, beeft We s t e rdi jkshorn verscheidene jaren mede bediend,
maar sedert zijn verlrek naar Kantens, in 1647, zijn deze gemeenten
wederomischeiden; doch toen, in het jaar 1686, de Predikant van
Westerdykshorn , Gerhardus Ho.sibg, naar Westerwijtwerd vertrok-
ken is is Dijkshoven wederom aan Onderwiero* toegevoegd , welke ver-
« e n i g i n g sedert onafgebroken geduurd heeft, tot in het jaar 1830, toen
Westerdij ksho rn met Bedu m , en Osderwierob mel Ond e r de ndam
en Me nkewe e r vereenigd zijn. De kerk, welk^ £ee" tore“
of orgel had, is in 1840 afgebroken, doch het kerkhof dient nog tot
begraafplaats, ook voor de overledenen in het zuidelijke gedeelte
° BDerR.nK.7 welke men er aantreft, behooren tot de stat. van Be-
Men heeft er geen dorpschool, maar de kmderen gemeten
onderwits te Onderdendam■ . , .
In het stuk der uitwatering behoort Onderwierum onder de scheppern
van Winsum, waarvan het een der vijf zijleeden is.
ONDERWIERUM, voorm. kloost. te Heveskes, gem. üelfzijl. ¿ie
Heveskes-klooster. ' _.
ONDOR d. in Oost-Indie, op het Moluksche eil. Sjauw.
ONDOt’, berg in Oost-Indie, op het Sundasche eil. Java, resid.
Bantam, reg. en afdeeling Lebak.
ONGARAN , berg in Oost-Indie, op het Sundasche eil. Java, res .
“iH jT ^ e e r hoog en meestentijds , met zijne kruin , door eenige
wolken bedekt, desnietlegenstaande is hij bijna tot boven toe door-
gaans, ten deele met rijstvelden , ten deele met suikerr.ct bebouwd
behalve dat men er overal zeer vele vruchtboomen van allerlei .oort
geplant heeft , die hier en daar van eenige nvieren en spruitjes, welke
er längs loopen , bekabbeld worden, waardoor het omliggende land ,
daar men ook eenen grooten overvloed van allerlei aardgewassen vind ,
wei een aards paradijs gelijkt. 0 _ __
ONGEGUND kostgr. in Nederlands-Guiana, kol. Suriname, aan
de Wa jamoe-kreek, ter linkerzijde in het afvaren; palende Bovenwaarts
aan de koffijplant. Lugtenburg, benedenwaarts aan de koihj-
plant. Scheveningen. Thans is zij getrokken aan de plant. Zwa r i g -
heid, in de Vredenburger-kreek.