waar men eene menigte branderijen aantreft, vele duizenden varkews-
met spoeling gemest, welke zelfs buitcn ’s lands gezonden worden , gelijk
mede eene menigte rundvee, met het zelfde voedsel, alhier tot eene
aanzienlijke zwaarte gemest wordt; ook wordt er onder deze heerlijk-
heid jaarlijks onderscheidene duizenden roeden \erveend.
De Herv., die er I860 in getal zijn , maken , met die van de hecrl.
Hoge nban, eene gem. nit, welke tot de klass. van Rotterdam, ring
van Hillegersberg, behoort, en ruim 1870 zielen, onder welke 680
Ledematen telt. De eerste , die alhier bet leeraarambt heeft waargeno-
men , is geweest Godefhidus Baxiiis , die in het jaar 1882 hcrwaarts
kwarn en in het jaar 1889 ontslagen werd.
De R. K., van welke men er8 7 0 aantreft, behooren , tot de stat.
van Overschie. — Men heeft in deze gem. eene school, welke ge-
middeld door een getal van 240 leerlingen bczocht wordt:
Deze heerl. werd, den 1 Mei 1409, met al haar toebehooren, door
W illem VI, Graaf van Holland, in erfleen opgedragen aan Filips van
Spangen. Tegenwoordig wordt zij in eigendom bezeten door de stad
Delft. Men weet echter niet sedert wanneer die stad deze ambachls-
heerlijkheid bezit, doch in zekere verklaring , van het jaar 1844, worden
Burgemeesteren van Delft gemeld, als Ambachtsbeeren van Naald-
wijksregt, onder Overscbie.
Het d. Overscbie, eigenlijk Obderschie , Ocwerscbie of Oldscbie,
lig t l u. N. W. van Rotterdam, | u. N. van Schiedam, 81° 86' 22" N. B.,
22° 4' 84" O. L., aan den rijweg tnsschen Rotterdam en Schiedam
en van Delft op die beide plaatsen. De Schie loopt achter het dorp
längs naar Schiedam; uit deze komt de Rotterdamsche vaart, die
het dorp in twee deelen scheidt. Het dorp schijnt onder den eenvoudigen
naam van de Kapel-aan-de-Scbie , reeds voor 1068 bestaan te hebben ,
want in een verdrag , den 28 December van dat jaar gesloten , tnsschen
W illem van G e ld e r, den een en twintigsten Bisschop van Dtrecht,
en Reginbertcs , den drie en twintigsten Abt van Echternach , waarbij
eerstgenoemde van eenige kcrkcn in Holland afstand deed , wordt onder
de moederkerken het eerst die van Vlaardingen genoemd, en onder de
kapellen het eerst die van Harago en het tweede die van Scbee of
Scbie enz. Ook komt het wel eens onder den naam van Ood-Scbibdam
voor, als zijnde veel ouder, dan bet tegenwoordige Schiedam, het-
welk in de eerste tijden , even als de omstreken , kerkelijk tot Overscbie
behoorde, doch in 1624 verkochten de Geestelijken van Obd-Scbiedam
bunne regten op die landen, aan den Plebaan van N ieu w -S ch ie dam.
Het d., ten de.ele wederzijdsch längs de Schie, waarvan het
zijnen naam heeft, en ten deele längs den rijweg, die achter de Rotterdamsche
Schie, met goede huizen bebouwd i s , gelegen, heeft
eene tamelijke lengte. Er ligt hier eene henl of brug over de Rotterdamsche
Schie; wegens deze heul en het schouwen en maken daarvan,
is in vorige tijden , tusschen de steden Delft en Rotterdam veel ver-
schil gerezen. Hertog A lb re ch t van Bemeren had die, bij zijn hand-
vest van den jare 1578, onder het bewind van Delfland gesteld, met
het regt om haar le mögen toedammen, hetwelk men schijnt gedaan
le hebben. Maar , in het jaar 1380 , vcrgunde de zelfde Hertog aan
de Rotterdammers , bij twee handvesten, dat zij dezen dam mogten
opnemen, hier weder eene heul maken en die open houden. Het
blijkt, bij eene kwijtschelding van den Hertog, in het zelfde jaar ge-
geven, dat de Rotterdammers dit regt van hem gekocht hadden voor
vijf bonderd Frankrijkscbe gouden franken. In het jaar 1804 werd
de heul van Overschib overgedragen aan de stad Delft. Dit schijnt
aanlciding gegeven te hebben tot nieuwe verschillen. Men stelde
de zaak, in ’het jaar 1512, aan de uitspraak van de Herren van Reke-
ning, in ’s Gravenhage, als goede mannen , in deze zaak verkozen ,
die op den 27 Maart 1515 eene uitspraak deden, waarbij, onder
anderen werd vastgesteld , dat het schouwen van de brug van Schiedam ,
van de Biliersche heul tot aan de heul van Overschie , aan die van
Rotterdam zou tpekomen. Hoewel nu beide partijen met deze uitspraak
moesten tc vreden zijn, ontstond er nu echter over gemelde brug t
tclkens weder nieuw verschil. Wanneer de Rotterdainmers de vaart
over dag uitgediept hadden, wierpen die van Delft daar den volgenden
nacht weder modder in , en daarenboven nog groote biaauwe steenen
en stukken van zerken , zoo dat er naauwelijks eene zandschuit kon
doorkomen. » En dit deden die van Delft,” zegt G. van Spaan (1),
» om den koophandcl der Rotterdainmers te trouhleren j alsmede oili
» dat het alles door de Havense Schie passeren, en dat ze de gela-
» dene schepen , in spijt der Rotterdammers, voor hare ^ stad zoude
» krijgen.” Zelfs nog in het jaar 1622 heeft men verschil gehad wegens
deze brug, ja, nog in lateren tijd , doordien de belangen dezer
twee steden , altoos tegen elkander aandruischten.
De kerk was, volgens sommigen , in vroegere dagen gewijd , aan
de Apostelen P e tru s en Paulus , en volgens anderen , aan den Bisschop
Nicolaas; de lijd der Stichling is niet bekend, de pastörij werd
door den Abt van Egmond begeven , en de bevestiging daarvan geschiedde
door den Domproost of Aartsdiaken van Utrecht. In den jare 1558
was de kerk met schulden beladen, en moest alstoen noodzakelijk
worden hersteld, waarom de Abt van Egmond Willem van d e r Goes,
aan Kerkmeesteren toeslond , om twaalf morgen lands , aan de kerk be*
hoorende, te mögen verkoopen. DezC kerk werd , in de binnenland-
sche beroerten, door de bezetting van Rotterdam, aan de vlammen
opgeofferd. De geleerde Martinus Dorpiüs van N a a ldw ijk , bekend voor
een gro'ot Diehter en Godgeleerde , heeft weleer de pastörij van Ov e r-
scrie bediend.' De tegenwoordige kerk is een zeer fraai gebouw, ge-
sticht in den jare 1651 , doch heeft geen orgel. Zij is van binnen
zeer ruim en luchtig, het dak is gemaakt met drie kappen, rustendo
op twee rijen pilaren, is van binnen geheel beschoten en pronkte
vroeger met zes beschilderde glazen, waarop te zien waren de wapenen
en de namen van Schout, Schepenen en Kerkmeesters, die in het
jaar 1721 geregeerd hebben , met eenig schriftuurlijk of bijbelsch bij-
werk daaronder j doch deze zijn in 1810 meest stuk gehageld en
daarna geheel weggenomen j verder is voor het koor geplaatst, een bord ,
waarop de wet des Heeren is geschilderd , en daarboven een uurwerk.
In het koor hangt een bord, waarop de namen der Predikanten , die ,
sedert de Reformatie , te Overschie gestaan hebben ; tegenover bei koor,
aan de zijde van den toren, is eene galerij 5 de predikstoel, het
doophek en alle gestoelten en zitplaatsen zijn bezienswaardig. De toren
is zeer fraai en hoog, zijnde tot bijna de helft van de hoogte, Vierkant
opgebouwd, en'van vier kleine torentjes en omloop voorzien j verder
naar boven eene rondte als een appel, daar boven een open lan-
taarn, Waarboven weder eene zoogenaamde peer, op welke de wind-
haan Staat. Hij is voorls van een goed uurwerk * eene groole en eene
kleine klok voorzien. Vroeger was er eene telegraaf aan geplaatst. Het
^ Betchryvinge der stad Rotterdam en eenige omliggende Dörpen , b l . 193»