zijne zuster A malia , geboren Burggravinno en Gravin van D rona , ge»
liuwd met S imon H endrik, Graaf en Edelheer van der L ippe-D etmold
den 18 Augustus 1687 daarmede beleend. Deze verkocht liet, in het
jaar 1711, aan den Heer D aniel de Milan V isconti, op wien hei , in
het zclfde jaar, verleid werd, gelijk ook op diens zoon Gijsbeht F ranco
Baron de Milan V isconti, in het jaar 1748. De laatste beleening is
geschied op den Heer D iderik J acob , Baron van R eede , in het jaar
1768. Ter plaatse, waar het gestaan heeft, ziet men thans nog zecr
geringe overblijfselen van het gebouw.
NIJEZIJL, b., prov. Friesland, kw. Westergoo} griet. Wymbritseradeel,
arr. en I u. Z. W. van Sneek, J u. Z. van Oosthem, waar-
toe zij behoort; met 6 h. en 50 inw.
NIJHOVEN, geh. in de bar. van Breda, prov. Noord-Braband ,
Vierde distr., arr. en 4 u. Z. ten 0. van Ginneken, gem. en £ u. Z. van
Baarle-Nassau; met 14 li. en 100 inw.
NIJHUISTER-EE (DE) of de N iecwhoister-E e , meertje, prov. Friesland
, kw. Westergoo, gedeeltelijk griet. Hemelumer-Oldephaert-en-
Noordwolde, gedeeltelijk griet. Wonseradeel, op de grenzen van Wvm-
brilseradeel, \V. van Nijhuizum , Z. van Hieslum.
Het staat door de Ni jhui s t e r - s loot met de G r o n s , en voorts
met de Vlakke-Brekk en, de K l i n en de L a n g e - v l i e t in
verbinding.
NIJHUISTER-POELEN (DE) of de NiEowuuisTER-poELEN, v o o rm a a l s
tw e e m e e r t j e s , prov. Friesland, k w . Westergoo, g r i e t . Wymbritseradeel,
O. v a n Nijhuizum, w e lk e m e t d e Grons en d e Bot erpoeien
in v e r b i n d i n g s l o n d e n , d o c h nu s e d e r t l a n g i n g e p o l d e r d zijn.
NIJHUISTER-STATE (GR00T-), voorm. state, prov. Friesland,
griet. Baarderadeel. Zie U nia.
NIJHUISTER-VAART (DE) of de N ieowroister- vaart, vaart, prov.
Friesland, kw. Westergoo, griet. Wymbritseradeel , dat uit het
Langevliet voortkomt, en met eene oostelijke strekking in de Grons
uitloopt.
NIJHUIZUM, N ijeroizum of Nieuwhoizom, oudtijds N ijeiiusen, d.,
prov. Friesland, kw. Westergoo, griet. Wymbritseradeel, arr., kant.
W. van Sneek, noordwaarts van het Langevliet, aan de
Nyhuister-vaart. Het is een klein dorp, met slechts 11 h. en ongeveer
80 inw., die meest in de veeteelt hun-bestaan vinden.
De Her v., die er ruim 50 in getal zijn, behooren tot de gem. Gaast-
meer-en-Nieuwhuizum, welke hier eene kerk heeft, zijnde een lang-
werpig gebouw, met eenen spitsen toren, doch zonder orgel. De pas-
torij dezer kerk hrag't voor de Reformatie 120 goudg. (180 guld.) op;
het vikarisschap 70 goudg. (105 guld.), Ook was er eene prebende
van 50 guld. — De R. K., van welke men er ongeveer 50 aantreft,
worden tot de stat. van Workum gerekend. *— Men heeft in dit dorp
geen school, maar de kinderen genieten onderwijs te Gaastmcer. —
Onder dit dorp behooren onderscheidene wateren, als: de Grons ,
de N i jhui s t e r -poe len, een groot gedeelte van het Zand-meer enz.
Dit dorp werd bij den watervloed van February 1825 ook geheel
overstroomd. ■
NIJ-KATLIJK , b., prov. Friesland, kw. Zevenwouden , griet. Scho-
terland. Z i e K a t l ijk (N iedw - ) .
NIJKEN , geh. in Opper-Gelder, in het graafs.Ilorne, prov. Lim-
bury, distr., arr. en 2u. N. W. van Roermonde, kant. en 5 u. O. ten
N. van Weert, gem. Roggel.
NIJKERK, kant., prov. Gelderland, arr. Arnhem; palende N. aan
de Zuiderzee en het kant. Harderwijk, O. aan het kant. Apeldoorn,
Z. aan het kant. Wageningen , W. aan het Ulrechtsche kant.
Amersfoort. , „ * , , __
Dit kanton telt de volgende drie gem.: Nyke rk, Barneveld en
Hoeve laken, beslaande, volgens het kadaster , eene oppervlakte van
24 709 bund. Men telt er 1895 h., bewoond door 2417 buisgez.,
uitmakende eene bevolking van ongeveer 15,000 inw., van welken er
zieh vele op de tabaksteelt toelcggen.
NIJK'ERK gem. op de Neder-Veluwe, prov. Gelderland axt. Arnhem
(5 m. k., 2 s. d.) ; palende N. aan de Zuiderzee , N. O. aan de
gem. Putten, Z. aan Barneveld , W. aan de Utrechtsche gem. Duits-
de-Haar-en-Zevenhuizen en Bunscboten. _
Deze gem. bevat de stad Ni jk e r k , benevens de buurs. Wul lenhoven,
Appe l , S l ig t en h o r s t , Ve e n , Holk , Ve enhui z e n-
en-Acht e rho ek en Doo rnst e eg-Nekke ve ld- en - Ar k , onder
welke vijf laatste een gedeelte van den Arkenheemscke-poLder.-
Zij beslaat eene oppervlakte van 6507 bund. 19 v. r. 98 v. eil., waar-
onder 6505 hund. 40 v. r. 8 v. eil. belastbaren grond.
Men telt er 995 h., bewoond door 1421 huisgez., uitmakende eene
bevolking van ruim 7280 inw., die, ,behalve in de tabaksplantenj,
in koornbouw, veeteelt, vetweiderij , kalvermesting, handel in mland-
schetabak, koorn , honig , brandhout, enz., hun bestaan vinden. Men
heeft er 24 roggebroodbakkerijen , 1 tabakspinnery , 2 hoedentabryken ,
11 bezembinderijen , 5 touwslagerijen en 5 wolkammerTjen. Vroeger heef t
hier ook eene glasblazerij van grooten omvang bestaan , doch deze heett
sedert het jaar 1811 opgehonden te bestaan.
De Hervormden, die er 5980 in getal zijn, onder welke byna lbOO
Ledematcn , maken eene gem. uit, welke tot de klass. en ring van
Harderwijk behoort. De eerste, die in deze geno, het Leeraarambt
heeft waargenomen , is geweest L ambertos E lberts , die in het jaar lo»U
hier in dienst was , en in het jaar 1592 opgevolgd werd door E verardüs
Zwaan. De eerste tweede Predikant is vermoedelijk geweest Ií Ellius
de B ooma, die in het jaar 1621 herwaarts kwam , en in het jaar l b i i
naar Zutphen vertrok. Het beroep geschiedt door den kerkeraad.
In bet jaar 1791 verkregen de Evang. Luth. te N ijkerk, vryheid van
godsdienstoefening; terwijl hun daartoe tevens een geschikt gebouw werd
afgestaan, waarin Adrianos T beodorus R eersiiemibs , Predikant te Amersfoort
den 25 April van dat jaar , de eerste leerrede hield. Sedert dien tijd
makeh zij eene filiale gem. u it , w a a r i n de dienst door den Predikant van
Amersfoort wordt waargenomen , als wanneer zij in een der schoolge-
bouwen vergaderen , welke voor dien dag tot de dienst wordt mgeruimd.
Men telt er thans ruim 20 E va n ge l i s c h -L u t he r sc he n , onder
welke "6 Ledematen.
De Rooms ch-Kathol i jken, van welke er 1040 zyn , onder welke
640 Communikanten, maken eene stat. uit, welke tot hot aartspr. van
Gelderland gerekend en door eenen Pastoor bediend wordt.
De I s r a e l i e t en , die er 190 in getal zijn, onder welke 60 Por-
tugesche en 150 Hoogduitsche Israelieten, zijn in Maart van dit jaar (1846)
vereenigd , en maken thans eene ringsynagoge uit, waarin de dienst ver-
rigt wordt door eenen Voorzanger.
Men heeft in deze gem. een Fransche kostschool voor Jongejufvrou-
wen , twee Nederduitsche scholen en drie bijscholen , gezamenlijk een
getal van 800 leerlingen teilende.
VIII. D eel. 1 4