turfgrond 133,003; en telt drie steden en negen en vijftig plaltelands-
gemeenten, te zamen eene bevolking hebbende van ongeveer 198,000
zielen. Bij die bevolking, bestaande uit 37,674 huisgezinnen, bewo-
nende 35,465 huizen, waren, bij de volkstelling van 1840, van het
niannelijke geslacht: 63,445 ongehuwden , 31,421 gehuwden en 9554 we-
duwenaars; van het vrouwelijke geslacht: 60,034 ongehuwden, 31,299 ge-
buwden en 7541 weduwen. Terwijl, wat de' godsdienstige gezindheid,
waartoe zij behooren, aangaat, die bevolking verdeeld wordt in :
129,482 Protestanten , 65,141 Roomsch-Katholijken , 2758 Israeliten
en 313 tot niet genoemde gezindheden behoorende. Op 1 Januarij
1840 beliep de bevolking echter reeds 211,279 zielen.
Er zijn in Overijssel zes en zcstig gem. der Herv., die drie klass.
uitraaken, als: van Zwo l l e , Devent e r en Kämpen, en twee
en zeventig kerken hebben, bediend wordende door vijf en tachtig Pre-
dikanten.
Ook heeft men er eenige gem. van de Afgeschejdenen , wier getal,
even als dat van de kerken en Leeraars , niet juist kan worden op-
gegeven.
Er zijn twee gem. der Evang. Luth., welke tot den ring van Groningen
behooren. Zij hebben twee kerken, door twee Predikante'n bediend
wordende. De Herst. Evang. Luth. hebben er eene gem., met eene
kerk en eenen Predikant.
Men heeft er twaalf Doopsgez. gem., met twaalf kerken en vijftien
Predikanten ; doch er zijn geene Remonstrantsche gemeenten.
Men telt er drie en vijftig R. K. statien, van welke drie en twin-
\ tig tot het aartspr. van Zalland-en-Drenthe en de overige dertig tot
<dat van Twenthe behooren. Zij bezitten er drie en vijftig kerken en
“ f j Jach* bijkerken , bediend wordende door drie en vijftig Pastoors en
^twaalf Kapellaans.
De Israeliten hebben in deze provincie , behalve eene hoofd-syna-
goge, nog drie ring-synagogen en vier bijkerken, behoorende tot het
synagogaal ressort van Zwolle.
Voor de regterlijke magt is Overijssel verdeeld in drie arrondissemen-
ten , zijnde: Zwol l e, Devent er en Almel o , gezamenlijk uitma-
kende dertien kantons.
Men heeft er zes kiesdistrikten , welke de volgende hoofdplaatsen
hebben :
Het 1e kiesdistrikt, hoofdplaats A lmel o ,
* 2e » , » Delden , •
» 5e » , » Om men, ■
* 4e , * Raal t e,
* 5e » , » H a s s el t ,
* 6e » , » Steenwi jk.
Voor de nationale militie heeft menr veertien militiekantons, welke tot
de volgende hoofdplaatsen behooren :
le militiekanton , hoofdplaats Zwol l e,
» , i> Deve nt e r ,
oe * , » Kämpen ,
4e » ■' , » Ommen,
«5e » , » Raal t e , .
6e » , * Olst,
7e » ,• » Almelo,
8e » , » Oldenzaal ,
9c » , b En s e h e d e ,
lOe militiekanton, hoofdplaats Ootmar s sum,
Ile » , » Goor,
12e » , » D e ld en ,
13e » , » Ha ss e l t ,
14e • | » Steenwi jk.
Voor het onderwijs wordt Overijssel verdeeld in zes schooldislrikten,
waarvan het eerste in twee gedeelten gesplitst is. Men telde er op
1 Januarij 1846, twee honderd negen openbare scholen, zes bijzon-
dere scholen van de eerste klasse , vijftien bijzondere scholen van de
tweede klasse , dus in het geheel twee honderd dertig lagere scholen ,
met 135,248 leerlingen.
Er z i j n z e v e n Latijnsche scholen, als: t eZwol l e, t eDeventcr, le
Kämpen, te Alme lo, te Oldenzaal , te Enschede en te Ootmar
s sum, die in het jaar 1840 gezamenlijk door een getal van
78 leerlingen bezoeht zijn. e t . - i . i j
De \oornaamste rivieren zijn: de lJs s e l , de Schipbeek^ de
L i n d e, de Vec h t , het Zwartewater, het Zwol s che-diep ,
de Dinkel , de Regge, de Al in e lösche-Aa, de Vriesche-Aa,
de Re e s t , het Meppel sche-diep , de S teen wij ker-Aa , de
Wasperveender-Aa en het Steenwi jker-diep of Nieuwe-diep.
De aanmerkelijkste kanalen zijn: de W i 11 emsvaa r t , de Dcdems-
vaart , de Ni euwe - of B i n n e n - Ve c h t , het Twi k k e l s c h e
kanaalof de H a v e n - van - D eld e n , ookK ar el sha ve n genoemd ,
en de A r e mberge r-grac h t. Terwijl men bovendien in deze provincie
nog onderscheidene bevaarbare weteringen vindl, en , benevens het
Gi e thoor nsc he -me e r, verschillende uitgeveende plassen ; voorts in
het noordoostelijke gedeelte , in den omtrek van Ootmar s s u m,
eenige watersprongen of bronnen , wier water beekjes vormen , welke
vele molens , zelfs soms reeds zeer nabij hunnen oorsprong drijven;
De läge gronden in deze provincie zijn verdeeld in negen distriklen ;
zijnde van het Eerste distrikt (Vo l l e nhove) het bestuur opgedragen
aan eenen Dijkgraaf, vier Heemraden , eenen Secretaris en eenen Ont-
vamrer ; van het Tweede distrikt (Hassel t - e n- Zwart sluis) aan
eenen Dijkgraaf , twee Heemraden en eenen Secretaris1 en Ontvanger;
van het Derde distrikt (Noorde r - Vechtdi jken) aan eenen Dijkgraaf,
twee Heemraden en eenen Secretaris en Ontvanger; van het
Vierde distrikt (Mastenbroek) aan eenen Dijkgraaf, vier Heemraden,
eenen Secretaris en Ontvanger ; van het Vijfde distrikt (Z wa rt
e w at er-en-Vecht d ij ke n) aan eenen Dijkgraaf, twee Heemraden
en eenen Secretaris en Ontvanger; van het Zesde distrikt (Zuider-
Vechtdi jken) aan eenen Dijkgraaf, twee Heemraden en eenen Secretaris
en Ontvanger; van het Zevende distrikt (Zal land) aan eenen
Dijkgraaf, vier t Heemraden en eenen Secretaris en Ontvanger; van
het Achtste distrikt (Zalk) aan eenen Dijkgraaf, drie Heemraden en
eenen Secretaris en Ontvanger; van het Negende distrikt (Kamper-
veen) aan eenen Dijkgraaf, drie Heemraden en eenen Secretaris en
Ontvanger. .v., , ■ •
De luchtgesteldheid is in Overijssel zeer verschillende naar de plaats,
waar men zieh bevindt; op vele plaatsen is zij vrij vochtig, hoewel
niet ongezond ; in het zuidoostelijke gedeelte is de lucht fijn en droog.
De grond bestaat meest uit zand en. veen , hoewel de zoom längs
den IJssel , die op sommige plaatsen nog al eene aanzienlijke breedte
heeft , geheel uit kleigrond bestaat. Längs dien stroom, als ook aan
den zeekant worden zeer goede bouw- en weilanden gevonden, onder