2» f i l
Ilet is een der vaarwaters in den mond der Honte of Wester-Schelde,
lüsschen den wal van Walcheren en de Rassen ter eenrc en het bankje
van Zoutelande ter andere zijde. Het is smal, doch met eene genoegzame
diepte van 80 tot 220 palmen.
OOST-GORS (HET) , pold. in de hcerl. Hooge-en-Lage-/.waluwe,
prov. JVoord-Braband, arr. Breda, kant. Zevenbergen, gem. Hooge-
en-Laqe-Zwaluwe; palende N. aan de buitengronden legen den Amer,
0. aan Schuddebeurs , Z. aan het Hooge ende Strecpenlanden; W. aan
de Korte-Bloken en aan den Ketel-polder.
Deze pold. beslaat, volgens het kadaster, eene oppervlakte van
76 bundr 43 v. r. 40 v. eil., en heeft een steenen slüisje, aan het
züideindc, tegen de Meersche-vliet, wijd 6 palna. 6 duim., voorzien
van eene driifdeur en schuif; voorts eenen houten dmker wijd 3 palm.
6 duim., voorzien van eene klep; eindelijk een steenen slmsjc, tegen
den buitendijk, wijd 7 palm. 7 dnim., voorz.en van eene schm ,
brengende het water naar eenen steenen sluis, bij het zoogenaamde
's Heerenhuis, wijd 2 eil. iS palm. 8 dmm., hoog 1 eil. 9 palm.
1 duim., voorzien van een paar puntdeuren en schu.f waardoor h.j
op de Amer van het overtollige water ontlast wordt. De laatste der
pemelde sluizen dient, behalve vobr de uitwatenng van dezen polder,
hoofdzakelijk voor de uitwatenng van het hooge gedeelte van den
Groete-Zonzeelsche-polder. Het zomerpeil is 8 palm. beneden A. P.
De hoogte der dijken is 3 eil. 3 palm. boven A. P. H.j behoort on-
der bet bestuur van den Roijalen-polder.
OOSTHEIM of Oosthem , oude naam van bet d. Uostd*, in net tres-
terkwartier der prov. Groningen. Zie Oostum. ,
OOSTHEM of Öbsthem , in het Oud-Friesch Aesthem , d., prov.
Friesland, kw. Westergoo, griet. Wymbritseradeel, arr., kant. en W,
W. van Sneek, aan de Bolswarder-vaart. Mentelt er in de kom van het
d. 13 h. en 170 inw., en nlet de geh. Nye z yl en Wes terburen,
31 h en 220 inw., die meeSt in de veefokkerij hun bestaan vinden.
De Herv., die hier 181 in getal zijn, behooren tot de gem. Oort-
hem-Äbbeqa-en-Folsgara, die hier eene kerk heeft, welke vöor de Re-
formatie honderd twintig goudgulden (180 guld.) °Pbra8j- Het vica-
risschap gaf vijf en tachtig goudgulden (127 guld. 30 cent). Deze kerk
is een poed, bijzonder net gebouw , van binnen wel betimmerd en van
een ofgel voorzien , datin 1838 vervaardigd is. Zij heeft eenen ouden
stompen toren. De pastorie is hier bij uitstek fraai.
De Doopsgez., welke hier 30 m getal zijn , behooren tot de gem.
van Ylst — De R. K., van welke er 6 wonen , worden tot de stat.
van Blaauwhuis gerekend. - De dorpschool wordt gemiddeld door
een getal van 30 leerlingen bezocht.
Niet ver van dit dorp ligt het Oo s themme r -me e r en bezuiden
den Hemdijk onderscheidene andere vischrijke plassen en meertjes.
OOSTHEM, geh., prov. Friesland, kw. Westergoo, griet. Wonseradeel,
ärr. en 3u. N. W. van Sneek, kant. en J u. N. van Bolsward,
1 u Z O van Witmarsum, waartoe bet behoort.
2 OOSTHEM-ABBEGA-EN-FOLSGARA, kerk. gem., prov. Friesland;
klass. van Sneek, ring van Ylst. n
Men heeft in deze gem. dne kerken, als: eene le ° ? s the“ '
edne te Abbega en eene te Fol sgara, en teil er 4o0 zielen, «
der welke 163 Ledematcn. / De eerste, die in deze gem. het leeraa
. \ ambt heeft waargenomen, js geweest Feito Riorbs, die in bet J
1 1363 herwaarts kwam , en in het jaar 1393 naar Woltersum ver
OOSTHEMMER-MEER, meer, prov. Friesland, kw. Westergoo,
i u. Z. van Oosthem.
OOSTHOEK, kaap in Oost-Indië, aan de Oostkust van het oundasche
eil. Borneo.
OOSTHOEKEINDSCHE-POLDER, pold. m het baljuws. van Schie-
land prov. Zuid-Holland. Zie H oekeindsche-polder.
OOSTHOÈKSCHEN-DIJK (DE-), dijk in den Hoeksche-waard, prov.
Zuid-Holland, welke een begin neemt, bij de vereeniging van den
Nieuw-Piershilsche-dijk met den Oude-dijk en eerst m eene zuid-
oostelijke, vervolgens in eene zuidelijke! strekking längs den Oud-
Piershilsche-polder heen loopt, aan het zuid-oöstelijke punt van dien
polder, ter plaatse, waar de Kostverloren-dijk en de Zuidzijdsche-dijk
zamenloopen , eindigt. .
OOST-HOLLAND, naam, welken de gem. E emses , in het midden
der veertiende eeuw , aangenomen heeft. Zie E emmes.
OOSTHUIZEN , d. in den Zeevang, prov. Noord-IIolland, arr.
en 2 u. Z. W. van Hoorn, kant. en 2 u. N. W. van Edam, gem.
Oosthuizen-en-IIobrede ; 52° 34" 18' N. B. 22° 39 26 O. L.
Dit d. wordt in eenen brief Van bet jaar 1388, L itkosthiuzer- koo-
sen genoemd. Op een oud kaartje vindt men Oostrhizen onder den
naam van L uttik-O osthuizen aangeteekend.
Het d. is längs eene streek van ruim 800 roeden, doch niet overal
even digt en minst aan den kant van Eetershem , naar ^den zeedijk,
betimmerd. Het voornaamste van bet dorp, dat zeer fraai is , ligt
tegen de ringsloot van de Beemster. Men telt er 112 h. en 630
inw., die roeest hun bestaan vinden in de melkerij, het kaasmaken
en binnen- en buitenlandschen kaashandel. Ook heeft men er eene
schuilenmakerij en eene houtkoperij. Yroeger had mener ook eenen
houtzaag- en eenen korenmolen, welke beide niet meer bestaan. ^
De trekvaarten van Edam en Purmerend naar Hoorn , vereenigcn
zieh te Oosthuizen , en men komt er door eéne schutsluis in dp ge-
meene vaart naar Hoorn. . ;
Men had er vroeger een aanzienlijk Raadhuis onder hetwciK 9 m Iiel
jaar 1626, eene waag gebouwd werd en een wachthuis, benevens de
criminele gevangenis. Men ging ter ■wederzijden met steenen trappen
op dit Raadhuis , waar bekwame vertrekken voor de Régering waren.
Uit bet dak rees een torentje, met eene klok, die gebruikt werd
voor de afkondigingen , welke van bet Raadbüis geschieden. Dit Raad-
buis oud en böuwvallig geworden zijnde, is in 1857 gebeel nieuw
herbouwd. £
De Herv., die er 610 in getal zijn , behooren tot de gem. Oost-
huizen-en- l i obrede.
De kerk, welke voor de Hervorming ter begeving van den Heer der
beerlijkbeid stond , is een fraai, laag en luchtig gebouw , betwelk vier
kruisgevels heeft, en op het middén een fraai, zeskant , doorlucbtig
torentje, dat in bet jaar 1745, uit het dak van de kerk, waarin bet
alvrij ver was doorgezakt, weder opgcvijzeld is. De kerk, welke mede
van een orgel voorzien is , werd, volgens çen oud gesebrift, op het oude
raadhuis geVonden , in den jare 1518 gebouwd. In den zuiderhoek der
kerk is eene ongemeen prächtige graftombe van zwart en wit marmer
niet heerlijk beeldwérk, pilaren en opschriften , opgerigt voor den Heer
F rançois van B redeiioff , Vrijheer van Oosthuizen , Etershem, Burge-
meester en Raad der stad Hoorn , Afgezant bij den Koning van Pruissen ,
nverleden den 14 Mei des jaars 1721. Zijne beeldtenis ,x nevens de