Voor d e bedijking van het Purmer-meer was het O o r g a t bet kanaal
waardoor het overlollige water uit dat meer, door de stad, in de
Zuiderzee ontlastte; terwijl na de bedijkiug van de Purmer-, Beemster-
en andere meren, het het water van de ringsloot dier ineren is , hct-
welk onder andere uitwateringen daar, bij laagtij j in zee uitloopt.
OORGAT (HET), thans O o rg a genoemd , b. in Waterland, prov,
JVoord-Holland, arr. en 3 u. Z. van Hoorn, kant., gem. en grenzende
onmiddellijk aan de bebouwde kom van Edam, van welke stad het
eene voorstad uitmaakt.
Deze b. bestaat uit 47 h., welke längs de , door eene kapitale schut-
stuis van de buitenbaven gescbeiden , haven van Edara gebouwd zijn
cn bewoond worden door ruim 190 inw., waaronder eene belangrijke
scheepstimmerwerf, op welke thans (1846) twee zeeschepen in aanbouw
Eijn. Op.geringe uitzondering na, staan alle deze huizen aan de
noordzijde van de haven. Vroeger moet, blijkens de platte gronden
der stad , ook de zuidzijde digt bebouwd zijn geweest.
OORLE, geb. in het Land-van-Thom, prov. Limburg. Zie O leh.
OORNS. (GROOT-), hu U l t j e , prov. Friesland, kw. Westergoo, griet.
Wonseradeel, arr. en 3 u. N. W. van Sneek, kant. en 1 u. N. van
Bolsward, 2 u. W. yan Hichtum, waartoe bet behoort.
OORNS (KLEIN-) , 4>Hurtjc, prov. Friesland, kw. Westergoo, griet.
Wonseradeel, arr. en 3 u. N. van Sneek, kant. en 1 u. N. van
Bolsward, 10 min. W. van Hichtum, waartoe het behoort.
OORSPRONG (DEN), buit. in het Overkwartier, der prov. Utrecht,
arr., kant., gem. en 8 min. 0 . van Utrecht, aan de Biltstraat.
Dit buit. wordt thans in eigendom bezeten door den Heer M. T. C.
v an B a r n e y e l d , woonachtig te Utrecht.
OORSPRONG (DEN), landg. op den Veluwemoom, prov. Gelderland,
distr. Feluwe, arr., kant. en 1 u. W. ten.N. van Arnhem,
gem. cn 1J u. 0 . van Renkum, 10 min. W. van Oosterbeek, waartoe
het behoort.
Op dit landg., hetwelk eene oppervlakle beslaat van 72. bund.
89 v. r. 30 v. eil., was in den..Eranschen tijd eene fabrijk van suiker,
uit mangelwortel gevestigd ; later maakle men er siroop uil den zelfden
wortel, thans heeft men er eene uitgebreide fabrijk van siroop en meel
uit aardappelen , in welke jaarlijks meer dan 60,000 mudden dezer
aardvrucht verwerkt worden. Alles spreekt hier van de bekwaam-
heid en onvermoeiden ijver van den Heer J o h a n n e s B a c h e r , de eige-
naar en stichter dezer inrigting. Twee stoommachines, van hooge druk-
king , brengen het raderenstel in beweging , wanneer het niet door
waterkracht geschiedt. Sedert jaren is mede d en O o r s p r o n g een ge-
liefkoosd uitspanningsoord der Gelderschen, die er gelegenheid vin-
den , om er zieh in de vrije natuur te verlustigen , het behoort voorze-
ker tot de rneest bezochle onzer vaderlandsche landgoederen.
OORT (OLDEN-), voorm. bürg in Hunsingo, prov. Groningen. ZieOERi.
| OOSSELT, buurs. in het graals. Zutphen, prov. Gelderland, kw.,
distr., arr. en 4^ u. Z. ten 0 . van Zutphen, kant. en \ n. Z. 0. van
Boetinchem, gem. Ambt-Doetinchem; met 79 h. en ruim 880 inw.
Deze buurs. levert de aangenaamste gezigten op.
In deze buurs. S t a a t , aan den rij weg van Doetinchem op Ter-Borg, eene
R. K. kerk , behoorende tot de stat. van Doetinchem-en-Wijnsbergen.
OOST, voorm. heerl. in het Land-van^Daalhem 9 prov. Limburg}
distr. en arr. Maastricht, kant. Meerssen , gem. Eysden-Breust-en-
Oost; palende Ni aan de gem. Gronsveld, 0 . aan St. Geertruide,
voorm. heerl. Breust, W. aan de voorm. heerl. Enden,
^pstond eenhdijk uit een end'en vervallen slot, met een daarb.j
1 weh en eenige verstrooid liggende woningen.
gelegene behoo^ n tot de par. van E y s d m . - Ook
hrrftmenergeen school, maar de hinderen genieten o n d e r w i j s t e * ^
D e z e beerL is eerst den 17 Augustus 1633, door F i l i p s IV, aan het
, eeslacht van H o e n s b r o e k t o t Gbul, voor de som van 1000 gul-
adellijk gesla uil eve„. A n t o o n U l r i c h , Graaf « um Hoensbroek
S S Heer van Oost, trouwde, m 1708, met de laatst overgeble-
nfeenij-e dochter uit het adellijk huis d e l a M a r g e l l e aan hetwelk
vene een,| e loebeboorde , uit welk huwelijk, twee dochters werden
ve tck t. De oudste dochter, I s a b e l l a werd in 1724 ten huwelijk
den verwtR M a b r it s d e G e l o e s , Heer van Fontenots, in het
Tnndros ersten Minister van den Prins-Bisschop van Luik,
^ Ä Ä e Ä u i t het geslacbt van H o e n s b r o e k , in dat
" T g e l o e s overbragt. iL tweede dochter, C a t h a r i n a A n t o i n e t t a , ver-
ya" „ heerliikheid O o s t en ’s Gravenvoeren , en huwde met den
Bamn de C o l i n , Heer van Beusdaal, Sippeneken enz. Dewijl echter
S B zonder wettige kinderen natelaten , overleden is , v,eien die_be.de
ieerliikheden op haar zusters zoon, Graaf W . l l e h d e G e l o e s desge-
hfks eersten Minister des Bisschops van Lu.k en Komm.ssans-Decseur
der stad Maastricht. ^ ¿ Z f . , _, „ , w
Het geh. O o s t of O e s t ligt+i-u. Z. van Maastricht, 13 u. Z. ten W.
van Meerssen, aan den straatweg van Maastricht op Luik. Men telt
in het geh. zelve 60 h. en 310 inw.
De inw. van O o s t hadden vroeger het regt van vrge we.de voor het
vee in de haast bij hen gelegen landen van Gronsfeld , Breust en Eysden.
OOST ook wel O o s t - b i j - E y s d e n en O o s i - a a n - d e -M a a s genoemd , v o o f i i k
kast. in’ het Land-van-Daalhem, prov. Limburg , distr., arr. en
van Maastricht f 4^-11. Z. ten W van Meerssen, pm .E y s d e n -
\ Breust-en-Oost, nabij Eysden, in het geh. Oost. m ^
Toen dit kast. nog in goeden stand was , was een der vertrekke
tot eene kapel gemaakt, waarin somtijds dienst werd gedaan.
OOST, geh. op het eil. Texel, prov. Noord-Ilolland, arr. en 10 u.
N. van Alkmaar, kant. en 3 u. N. ™n den Helder, gem. Texel,
2 u. 0 . van den Bürgt; met 40 h. cn 200 *nw-_
OOST (TANDJ0NG-), marktplaats in Oost-Indie, op het Sundascfie
eil. Java, resid. Batavia, in het Zuider-kwarlier. Deze markplaats
is den 2 Julij 1762 opgerigt. „ „ ,
OOST-ABTS-POLDER, pold. in Belfland, prov. ZmdrHolland.
Zie A b t s - pold f.r (O o s t - ) ( ! ) • , , „ , , .
OOST BATTERIJ (DE), kustbatterij in de gem. den Helder-en-Uuis-
duineh, prov. JVoord-Holland, tijdens de Bataafsche Republiek de
O n d e e lb a a r h e id genoemd. .... /
Deze kustbatterij is in 1832 op nieuw aangelegd op den zeedijk Aussehen
den Helder en het Nieuwe-diep, en bestaat uit twee facen en eene
regterflank. De linkerfaee belet het opzeilen en de regterface en flank
bestrijken de reede. _ , , , , .
OOSTBEEK, buurs. op de Over-Feluwe, prov. Gelderland, kw.,
distr., arr. en 11 u. N. W. van Arnhem, kant. en 2 2 u.Z. ten
van Eiburg , gem. Doomspijk.
(1) Evenccna jocke men alle de overige met Oost beginnende woorden , welke hier met gevonde»
worden, op de woorden yan onderseiheiding.