79 v. r. 18 v. ell. bclaslbaar land. Men telt er 249 h., bewoond door
307 huisgez., uitmakende eene bevolking van ruim 1500 inw., die
meest bun besiaan vinden in den landbouw en het fabrijkwezen. Men
heefter onderscheidene calicotsweverijen , twee bombazijn- en pilowfabrij-
kcn, eene cichorijfabrijk, eenen korenmolen en in de nabijheid aan-
zienlijke linnenbleekerijen , welke in bet goed bleeken met de Haar-
lemmers zouden kunnen wedijveren.
De Rooms c h - K a t h o l i j k e n , die men er 1020 telt, maken, met
die uit de buurs. T i l l i g t e , Groo- t -Agerloo , K l e i n - A g e r l o o ,
Nu t t e n en O l d e - O o t m a r s s um , eene stat. uit, welke tot bet
aartspr. van Twenthe beboort, door eenen Pastoor en eenen Kapellaan
bediend wordt, en 2400 zielen , onder welke ongeveer 1700 Commn-
nikanten, telt. Vö<5r de omwenteling van het jaar 1793 behoorden
tot dcze stat. ook de buurs. L a t t e r o p - e n -B r e k k e l e n k amp ,
Ya s s c n - e n -Ma n d e r e n en R e u t e m- en - Ha a r l e , die, sedert van
Uotbarssbb gescheiden, hunne eigen kerken , pastorijen en Pastoor*
bebben. De stat. van Ootmarsscm heeft, behalve de hier na te melden
kerk, nog eene kapel in de buurs. Ti l l i g t e .
De Heiv., die er 430 in getal zijn , maken met die uit de buurs.
B r e k k e l e n k a m p , La t t e ro p , He r inge en Ol d e n -Oo tm ars-
sum eene gem. uit, welke tot de klass* van Deventer, ring van dl-
melo, behoort, en vroeger door twee Predikanten bediend werd, en
630 zielen te lt, onder welke 380 Ledematen zijn. De eerste, die in deze
gem. het leeraarambt heeft waargenomen , is geweest Johabhes Ampzins,
die in het jaar 1385 naar Haarlem vertrok. De eerste tweede Predi-
kant , die er stood, is geweest Abrahab v a b Laar , die in het jaar
1689 herwaarts kwam, en in h^t jaar 1701 hier overleden is. Het be-
roep van den eersten Predikant was eene collatie, dat van den twee-
den geschiedde door den kerkeraad. Toen de Predikanten Petros Imbibe
en Herbabes Weddblisk, beide te gelijk, den 1 Julij 1840 em e ritus
geworden waren , is de tweede predikantsplaats opgebeven en bet
regt van beroep voortaan aan den kerkeraad toegekend.
De Do o p s g e z i n d e n , die er 3 in getal z ijn , behooren tot de
gem. van Almelo. •— De E v a n g e l i s c h - L u t b e r sch e n , van welle
men er 3 aantreft, worden to t de gem. van Deventer gerekend. —- De
83 I s r a e l i e t e n , die hier wonen , hebben eene bijkerk, welke tot
de ringsynagoge van Oldenzaal behoort. •—1 Men heeft in deze gem.
eene L a t i j n s c b e en eene o p e n b a r e N ed e rd u i ts eh e s chool ,
welke te zamen gemiddeld door een. getal van 360 kinderen bezocht worden.
Deze gem. is eene heerl. welke, in het midden der vorige eeuw, toe-
behoorde aatf Fbedebik Johab Sigisbbbd , Grave van Heiden , Landdrost
van Twenthe.
Het plattelandstadje O o tm a r s s e b , O o t b a r s b b , O t b a b s e b of O ostmab-
susi , oudtijds O o t b e r s b s , O o tm e r s su b , O o s t b e b s sum , O t i ib a r s r e ib of
O t b i b a b s b e b , ligt 14 u. O ten Z. van Zwolle, 12 u. N. O. van Deventer,
3 i u. N. N. O. van Almelo , 2J u. N. van Oldenzaal. Het
is eene der oudste plaatsen des lands. Volgens een oud schrift, staande
in de rollen van O o t b a r s s ü b , is deze stad gestiebt in het jaar 127 onr
zer jaartelling, door O l d e b a r b s , O dhim a r of O d e b a r , Koning der
Franken, op het graf van zijnen grooten boezemvriend V echtab , en
hield er toen zijn verblijf (heim), van daar O d e b a r s i ie ib . A n d e r e n
willen , dat het van de oude Marssen , een volle , dat hier zoude ge-
woond hebben , zijnen naam ontleend heeft. Voorheen is het eeniger-
mate versterkt geweest,. doch . het werd in het jaar 1318 door F i l i p s
O O T .
y a s Boübgondi£ , den zeven en vijftigsten Bisschop van Utrecht, ont-
manleld. Thans ziet men er van de wallen niets meer.
Het stadje heeft eene bekoorlijke liggjng, West en Noordwest aan den
rand van heuvels en bergen, d ie , meestal bebouwd en met boerderijen
bezet, met voortreffelijke koornvelden prijken j naar de oostzijde, aan
beide kanten van den dijk op Noordhorn, in het koningrijk Hannover, is
de plaats met veel gras-, wei- en hooijanden omgeven, die goede gelegen-
heid tot de vetweiderij geven , zoodat men in den omtrek der stad telkens
door de verrukkelijkste gezigten verrast wordt, en dit oord met de
bevalligste streken van Nederland in schoonheid kan wedijveren. Mögt
eenmaal de reeds begonnen straatweg van Almelo op Ootmabssuh , die
in het volgende jaar voltooid raoet zijn, zoo als verwacht wordt, tot
Noordhorn doorloopen, dan zal het oude stadje zelve ongetwijfcld ook
spoedig in grootte en fraaiheid toenemen.
In dit stadje bestaat, sints onheugelijke jaren , de gewoonte, dat
op Paschen geheele reijen , zoowel oud als, jo'ng, hand aan hand , onder
het zingen van geestelijke liederen de straten doortrekken. Huizen
welke voor en achter eenen uitgang hebben , worden door de bewoners
■opengezet, waardoor dan deze groep al zingende het eene huis in het
andere weder uitgaat. Dit heeft meestal des middags na het uitgaan
der kerk plaats. De deelnemers aan dezen optogt verzamelen in grooten
getale zieh op den zoogenaamden Paaschkamp, waarna dit gebruik
eenen aan rang neemt. Niemand weigert hun den doorgang door het huis,
en in woningen , welke van achteren geenen uitgang hebben , 1 gaat men
toch even in het voorste gedeelte , en wel rondom den, in het midden
staande, deurstijl. Na op deze wijze eenige keeren de huizen te hebben
doorzocht, gaat de groep , die onder het rondtrekken nog aanmerkelijk
yermeerderd is , op de markt, voor het Raadhuis, uit elkander, en
leder keert vrolijk naar zijne woning terug. Deze gewoonte noemt men
hier ter plaatse vleugelen.
Dit plaatsje had voorheen twee poorten , van welke die ten N ., afge-
orand en later niet weder opgebouwd is , en de andere thans in bouw-
valligen toestand verkeert.
Het Ra a d h u i s , op de Markt, is een klein, doch doelmatig in-
gengt gebouw. Men bewaart er eene afbeelding van genoemden Odebar
onmg der Franken, welke af beelding in overeenstemming met de
e soverlevering schijnt vervaardigd te zijn , en eertijds op het huis
oaesveld of Saterslo bewaard werd.
De Rooms c h - K a t h o l i j k e k er k, aan de H. H. Apostelen S i m o n
en.JooAs toegewijd, is, naar men wil, de oudste van geheel Twenthe,
«n zou door L e b d i b o s gesticht zijn. Vöör de Reformatie werd zij bij
eurten door den Opper-Kerkvoogd en de Priorin van Weerselo bege-
ven. De Pastoor plagt, ten dienste des altaars , twee Kapellaans te on-
er ouden. Ook waren er in de parochiekerk vijf vikarijen' gesticht.
eze kerk, een gothisch gebouw, da t, sedert de Reformatie, bij de
ervormden in gebruik was, moest, ten gevolge van een koninkliik
oesluit van den 14 Maart 1 8 0 9 , den 1 Januarij 1810 aan de R. K.
ingermmd worden, die het in het jaar 1812,' met een koslbaar nieuw
on 1 toren > houwvallig geworden zijnde, is in 1830,
P as er Regering, afgebroken en door eenen anderen vervangen.
gens Picardt (1) zoude onder den drempel dier kerk, het gewelfde
s van Udibar of Oedebabds verborgen liggen.
( VlII<,DEE8n Vm t0Ud4 rr4eSlani’ bl m ' 3 7