eene zuidweslelijke rigling- tusschen Jannezand, Prlnsen-Jannezand en
Nieuw-Jannezand ter eener zijde, en den Nathals-polder, den Oranjepolder
en de Bies-platen ten westen van den Steen-van-Kloosteroord
ter andere zijde, heenloopende , zieh door onderscheidene monden in den
Amer pleeg te ontlasten. Ter verbetering van de uitwatering der landen
van Altena, is zij echter aan de oostzijde van den pold. Jannezand, in
1806, van wege alle de polders, op de Bleek uitwaterende, en met
toestemming van het departement van den Waterstaat, door eenen rij-
zen dam afgesloten , welke de lengte heeft van 166 ell., breed op de kruin
1 eil. 2 palm., en boog aldaar bijna 5 ell. boven A. P., dat is 4 palm.
5 duim. boven de wederzijdsche polderkaden ; de aanleg van den dam
is 9 ell. en de bermen zijn buitendien ieder nog 2 ell. breed.
Den 2 0 , 21 en 22 Januarij 1807, bij middclbare rivierstand , was
bet verschil bij laag water , boven en beneden gezegden dam , volgens
een rapport van wijlen den Meer Inspectenr C h r is t ia a n L o d e w i jk B rünings
d. d. 10 Maart 1807 , 34J, 57 en 58 dnim. Bijnl., dat is 9 palm.
9palm. 7 duim. en 9 palm. 9duim. respeetivelijk, terwijl zulks, bij hooge
rivier den 2 1 , 2 2 , 23 en 24 Februarij 1807, bevonden werd te zijn,
37, 28 , 32 en 39 duim. Bijnl. of 9 palm. 7 duim., 7 palm. 3 duim.
8 palm. 4 duim. en 1 e l, 2 duim. respeetivelijk ; dit verval is tegen-
woordig echter, bij middelbare rivier, doorgaans slecbts 1 palm. 5 duim.
tot 2 palm. 5 duim., en mitsdien zeer verrainderd , betwelk aan de ver-
zanding van den bovenmond van de Bakkers-kil kan worden toege-
schreven.
OOSTKILLE (DE), watertje in het Land-van-Altena, prov. Noord-
Braband.
Het neemt bij Woudrichem zijnen oorsprong, stroomt eerst westelijk,
naderhand zuidwaarts en ontlast zieh , ( u . bewesten het dorp Almkerk,
in den Alm.
OOSTMAHOBN, voorm. schans, prov. Friesland, kw. Oostergoo,
griet. Oost-Bongeradeel, arr. en l j u. N. O. van Leeuwarden, kant.
en 3 u. 0 . van Bochum, j u. 0 . van Anjum, onder welks behoor
zij lag, aan de Noordzee.
Deze schans bestaat gedeeltelijk nog. Het kruidmagazijn , met palis-
saden omringd, is er nog van over, en wordt tegenwoordig door het
Domein onderhouden.
Daarbij is eene schoone reede en ankerplaats voor tamelijk groote
schepen, körnende die uit Hamburg, Denemarken en de Oostzee daar-
om bier dikwijls ten anker ; doch voornamelijk de Groninger-turfsche-
pen, wanneer zij, wegens tegenwind, dezen hoek nietkunnen te boven
zeilen. In den winter ligt hier een recherche-vaartuig tot het doen
der klaringen van de in- en uitgaande schepen.
In het jaar 1576 werd O o s t k a h o b n , door B a r t o ld E n t e s v a n M e n t h e d a ,
bevestigd , en door C a s p a r R o b l e s , den toenmaligen Spaanschen Ste-
dehouder in Friesland, geweldig bestormd , doch zoo wel verdedigd , dat
h i j met groot verlies moest aftrekken. Echter werd ook E n t e s zelf
kort daarna , wegens gebrek aan toevoer , genoodzaakt de sterkle te
vertaten.
Er is in het jaar 1836 een gedeelte van het opscheephoofd wegge-
slagen. Dit opscheephoofd, voor de schcepVaart in het algemeen en
voor Schiermonnikoog in het bijzonder, onmisbaar zijnde, is de ver-
nieuwing daarvan ten spoedigste onder handen genomen , en in April
van dat jaar, voor eene som van 5550 gulden , aanbesteed. Het is
geheel vernieuwd en uitmuntend afgewerkt en voldoet geheel aan de
OOS.
verwachting, die men daarvan voor de scheepvaart m het algemeen ,
maar voor die van Schiermonnikoog in het bijzonder , koesterde.
OOSTMEER (HET) of de Z i j p e , watertje in Delfland, prov. Zuid-
Holland', tusschen Berkel en Pijnakker, ¿ u. Z. 0 . van laatstgemeld dorp.
00STM0ER (DE NIEUWE-) of L i e v e - V r o b w e - p o l d e r , pold. m het
eil. Goedereede-en-Overflakkee, prov. Zuid-Holland, arr. Brielle , kant.
Sommelsdijk, gem. Middelharnis; palende N. 0 . aan den pold. de Oade-
stad en de Nieuwe-stad , O. en Z. aan den St. Sebastiaans-polder ge-
naamd de Tille, W. aan den Oude-Oostmoer en het Oudeland-van-
Middelharnis.
Deze polder, welke vermoedelijk in het jaar 1488, althans zeker
vóór het jaar 1490 , bedijkt is, beslaat, volgens het kadaster eene op-
pervlakte van 79 band. 10 v. r. 7 v. eil., en daaronder 55 bund.
82 v. r. 80 v. eil. schotbaar land. Daarin Staat één huis , zijnde eene
boerderij. Hij wordt door eene sluis , op het Haringvliet, van het
overtollige water ontlast. Hpt polderbestuur bestaat uit eenen Dijkgraaf
en vijf Gezworenen.
OOSTMOER (DE OUDE-), pold. in het eil. Goedereede-en-Overflakkee,
prov. Zuid-Holland, arr. Brielle, kant .Sommelsdijk, gem.
Middelharnis; palende N. 0 . en 0 . aan de Nieuwe-Oostmoer, Z. aan
het Oostende, W. en N. W. aan het Oudeland-van-Middelharnis.
Deze pold., welke in het jaar 1488 bedijktis, en met de Oostende
pol der onder eene bedijking ligt, beslaat, volgens het kadaster,
eene oppervlakte van 106 bund.
00ST0EVER, eigenlijk F o r t - o p - d e n - O o s t e l i j k e n - o e v e r - v a n - h e t - K a n a a l ,
fort in het balj. van Huisduinen-en-den-Helder, prov. Noord-Holland.
Het is bet oostelijk gedeelte van het Nieuwe-werk, werd reeds in
1812 daargesteld , doch in 1833 tot 1835 nieuw aangelegd, in verband
met het fort Westoever, bepaaldelijk tot verdediging der toegangen.
Het bestaat uit een half front metgebrokene courtine, door het kanaal
doorsneden en met twee vleugels voorzien; is omgeven door eene natte
gracht, met voorgelegene enveloppe, zijnde de keel ook door eene
gracht afgesloten. Aan de zeezijde door eenen dijk beschermd, die in
verband Staat met den Oostoever-dijk en tot bedekte weg is ingerigt.
Dit fort is nog niet volkomen voltooid en bevat thans niets dan
een houten gebouw, der Genie tot bergplaats toebehoorende.
OOST-PLAAT, pold. in het eil. Goedereede-en-Overflakkee, prov.
Zuid-Holland, arr. Brielle, kant. Sommelsdijk, gem. Middelharnis;
palende N. 0. aan de Bekade-gorzen , 0. aan de Bezomerdijkte-gorzen,
Z. 0 . aan den Johannes-polder, Z. aan het Oudeland-van-Middelharnis ,
W. aan de haven van Middelharnis , die hem van de Westplaat scheidt.
Deze pold., welke in het jaar 1808 bedijkt i s , beslaat, volgens
het kadaster, eene oppervlakte van 157 bund.
OOST-POLDER, pold., gedeeltelijk in Hunsingo en gedeeltelijk in
Fivelgo, prov. Groningen, arr. Appingedam, kant. Onderdendam, gem.
Uithuizer-Meeden, gedeeltelijk gem. ’tZandt, gedeeltelijk gem. Bierum;
palende N. aan de Wadden, 0 . aan den provincialen Eemsdijk,
Z. aan den voormaligen zeedijk, welke de Meedenster-buitendijksche-
landen omgecft, W. aan den vleugeldijk van den Uithuizer-polder.
Deze pold., Welke in het jaar 1840 bedijkt is , beslaat, volgens het
kadaster, eene oppervlakte van 1054 bund. 47 v. r. 50 v. eil., alles
schotbaar land, als: onder Bierum, 237 bund. 87 v. r. 50 v. eil., en
telt 19 h., waaronder 3 boerderijen , als : 3 h. en 2 boerderijen onder
Bierum. Het polderbestuur bestaat uit vijf Leden en eenen Boekhouder.