voorberigt eener nieuwe uitgave van zijn werk, getiteld: Les raisons
des forces mouvantes etc., hetwelk in laatstgenoemd jaar te Parijs in
het licht verscheen; de eerste uitgaaf werd in 1615 te Frankfort gedrukt,
onder den titel: Les raisons des forces mouvantes avec diverses
machines tant utiles que plaisantes auxquettes sont adjoints plusieurs desseings
de grottes et fontaines.
Te rekenen van het jaar 1624 tot aan zijn overlijden vindt men
weinige of geene berigten van onzen geleerde opgeteekend; alleen
weet men, dat hij, behalve voornoemd werk, nog de volgende geschriften
bezorgd heeft, als: a) La perspective avec la raison des omhres
et miroirs, Londen en Frankfort, 1612, in fok; b) Imiitution harmonique,
divisée en deux parties, ibd. 1615, in fol.; c) Hortus Palatinus, Heidel-
bergae exstructus, ibd. 1620, in fol., met onderscheidene platen van
theodore de B ry ; d) La pratique et demonstration des horloges solaires,
Paris, 1624, in fol. Dit laatste werk is opgedragen aan den kardinaal
de RiCHELiEU, onder dagteekening van den 1 Julij 1624; in het
voorberigt aan den lezer zegt caus , dat hij sedert een geruimen tijd
werkzaam is geweest aan het vertalen der geschriften van vitruvius,
dien hij als schrijver zeer hoogacht en van wiens arbeid hij bij het
zamenstellen zijner geschriften veel gebruik heeft gemaakt.
Over het land, waar caus geboren is, is in der tijd veel strijd
geweest tusschen de Duitschers en Franschen; beiden wilden hem tot
hun landsman verklaren. Deze onzekerheid evenwel is thans opgeheven,
want uit de opdragt van zijn boek (raisons des forces mouvantes)
aan lodewuk XIII blijkt duidelijk, dat hij een geboren Fransch-
man is.
Sommigen meenen (zie arago, Annuaire 1829 et 1887), dat deze
salomon de CAUS het eerst op het denkbeeld is gekomen om den
stoom als beweegkracht aan te wenden, doch dit kan niet waar zijn,
daar de kennis der stoomkracht van veel vroegeren tijd dagteekent.
Het juiste tijdstip van zijn overlijden was tot nu toe met met
zekerheid bekend, doch onlangs-is gebleken, dat hij te Parijs gestorven
en aldaar des avonds voor het feest der Heilige Drievuldigheid
1626 (den laatsten Februarij 1626) ter aarde besteld is.
S. F. K
DE WORTELS DER PLANTEN ;
DOOR
N. W. P. RAUWENHOFF.
Van oudsher heeft de kruidkunde den naam gehad van scientia ama-
hilis of beminnelijke wetenschap, en met zeker welbehagen hebben hare
beoefenaars zich dien naam toegeeigend, zoodat bijna in elke redevoering
over botanische onderwerpen de plantenkunde als de liefelijke
wetenschap wordt aangeprezen.
De oorsprong van dien naam zal wel gezocht moeten worden in
hooge ingenomenheid met de schoonheden van dit deel der natuur,
want bij den gfooten linnaeus , van wien de benaming afkomstig is,
kan men geene andere drijfveer onderstellen. Maar de bijval aan dien
naam geschonken is, niet zoo zeer een gevolg van open zin voor de
schoonheden der kruidkunde, als van het aanlokkelijke, waardoor het
bevallige plantenkleed eiken regtgeaarden mensch weet te boeijen.
Geen twijfel of de fraaije , bevallige bloemen hebben dien naam het
burgerregt geschonken. Kleurenpracht, rijkdom van vormen, aangename
geuren, fijn en teeder maaksel, in één woord, al wat de zinnen
streelt en den smaak veredelt, is hier vereenigd. Immers wordt nret
in overdragtelijken zin door de bloemen het edelste, het beste, door
1863. ' 11