zouten, in koude of lieete, in neutrale of zure oplossing kan uien nooit vooraf
zeker zijn het verschijnsel te zullen waarnemen. Dit hangt dus van het toeval,
dat wil zeggen van eene omstandigheid af, die zich tot nog toe aan de waarneming
heeft onttrokken.
Als de koperkleurige blaadjes, met zorg van de nog wit geblevene afgezonderd
, eerst met water en dan met alkohol worden gewasschen en gedroogd,
dan vertoonen zij zich in alle opzigten als koper en behouden ook in de lucht
kleur en glans. In verdund zoutzuur of salpeterzuur blijven zij onveranderd.
Wordt het laatste verwarmd, dan lossen zij zich daarin op en blijven daarbij
tot het laatste deeltje rood. Toch gelooft WöHLER niet, dat de geheelemassa
gekleurd is, maar wel, dat de kleur te wijlen is aan eene dunne oppervlakkige
laag, die de werking van het zuur langer weerstaat dan het daaronder liggend
wit lood. In geheel zuiver waterstofgas verhit, blijven de roode blaadjes nog
tot ongeveer 20CFC. onveranderd; bij sterkere verwarming smelten zij tot kleine
bolletjes gewoon lood. Zoolang het niet gelukt om deze stof met zekerheid
en dus in genoegzame hoeveelheid te doen ontstaan, moet men zich wat haar
wezen aangaat tot gissingen bepalen. WöHLER schijnt niet afkeerig van het
denkbeeld, dat het eene verbinding is van lood met waterstof. (Annalen der
Chemie und Pharmacie, Supplb. 11, S. 13b, en Dinglers Polyt. Joiim., CLXVII,
S. 154). Ln-
Overbrenging van. brieven en kleine pakjes door den elektrischen stroom.
Eene spiraal van geleiddraad met behoorlijk van elkaar geisoleerde windingen
vertoont, gelijk bekend is, zoodra een El. stroom daardoorheen wordt geleid,
het verschijnsel der aantrekking, intrekking zoo men wil, van eene ijzerstaaf,
die, als de stroom sterk genoeg is en terwijl hare as en die der spiraal vertikaal
gehouden worden, in laatstgenoemde hangen blijft.
Het elektromagnetisch bewegingswerktuig van PAGE was op deze intrekking
gegrond. Ongeveer te gelijker tijd met deze toepassing is ook de voorslag
(van sturgeon als Refnts geheugen hem niet bedriegt) bekend geworden, om
daardoor eene soort elektromagnetisch werpgeschut te verkrijgen.
Een viertal of meer spiralen werden daartoe, met eenige tusschenruimte,
achter elkaar zoo geplaatst, dat hare assen in elkanders verlengde lagen. Een
ijzeren staaf kon zich door die spiralen over een leider met rollen gemakkelijk
bewegen en door eene geschikte inrigling werd te weeg gebragt, dat zoodra
die staaf vóór de eerste spiraal geplaatst werd, deze in verbinding trad met
eene galvanische batterij. De staaf werd daardoor voortgetrokken en op het
geschikte oogenblik werd door deze beweging de eerste spiraal buiten werking
gesteld, terwijl de tweede met de batterij verbonden werd om op hare beurt
op dezelfde wijze door de dprde vervangen te worden, en zoo vervolgens. De
snelheid, die de staaf door de eerste spiraal verkregen had, werd nu door de
tweede verdubbeld en in het algemeen, tot zekere grens althans, door de
n* «voudig vermeerderd, waardoor eindelijk de staaf deze laatste met eene
aanmerkelijke snelheid kon verlaten.
Zoo als bekend is, zijn de genoemde toepassingen niet in het werkelijk leven
overgegaan. Voor eenigen tijd is door BONELLI , den welbekenden uitvinder van
het elektromagnetisch weefgetouw, een voorslag gedaan om hetzelfde beginsel
op eene andere wijze, althans met een ander doel, in toepassing te brengen.
Een wagentje beweegt zich over een miniatuur-spoorweg en is bijna geheel
met eene ijzeren buis omkleed. Het draagt eene galvanische batterij van 8
Grove-elementen. Op geschikte afstanden van elkaar zijn om den spoorweg
heen spiralen geplaatst, die telkens, als de ijzeren buis daarvóór komt, met
de batterij in verbinding gebragt worden en den hollen ijzercylinder aantrekken.
Het wagentje verkrijgt daardoor dus spoedig eene groote snelheid en behoudt
die, hoe lang de weg ook is, zoo lang het slechts spiralen vindt, die er door
hare aantrekking telkens zooveel op nieuw aan mededeelen als het door wrijving
en andere wederstanden verloren heeft. Zulk een »spiraalspoor” kan dus het
wagentje en daarmede allerlei ligte pakjes en brieven in zeer korten tijd een
aanmerkelijken afstand doen doorloopen.
Denkt men nu aan het groote aantal spiralen, alligt een tweeduizendtal
voor elke kilometer, dat hiertoe benoodigd moet zijn, dan schijnt deze voorslag
eenigzins avontuurlijk. Toch heeft men te Manchester de zaak op vrij
groote schaal beproefd, met aanvankelijk goeden uitslag. (Zie Dinglers Polyt.
iourn., Bd. CLXVII, S. 316). Ln.
Catalogus van wetenschappelijke verhandelingen. — In zijne aanspraak bij de
jaarlijksche algemeene vergadering der Royal Society te Londen (Proceedings of
the Royal Society, XII, bl. 286), heeft de president, generaal SABINE , ook
berigt gegeven van den voortgang der onderneming om van alle wetenschappelijke
verhandelingen, in alle talen, die sedert het begin dezer eeuw lot het
jaar 1860 het licht hebben gezien, de titels met plaatsaanwijzing te vereenigen
in één catalogus. Dit werk is reeds aanmerkelijk gevorderd; het meeste is
gereed van het eerste gedeelte, waarin die titels naar chronologische volgorde
zijn geplaatst. Dit vormt reeds zesentwintig deelen in handschrift. Het tweede
gedeelte, dat die titels naar alphabetische volgorde van de namen der schrijvers
bevatten zal, is mede zijne voltooijing nabij. Alleen het derde gedeelte,
waarin die titels, naar hunne onderwerpen geklassificeerd, zullen opgenomen
worden, is nog weinig gevorderd. De onkosten van dezen arbeid hebben nu