6°. Eén enkel vermogen schijnt er door toe te nemen, t. w. de geslachtsdrift,
juist dat, welks einddoel, de voortplanting, het meest in de waagschaal
wordt gesteld.” D. L.
Invloed der ademhalingsbewegingen op die der iris. — De heer VIGOUROUX
heeft waargenomen, dat elke sterke ademhalingsbeweging, ’t zij inademing,
’t zij uitademing, met eene verwijding van de pupil vergezeld gaat, — en
dat dit ook bovendien met elke krachtige spierzamentrekking het geval is,
ook zelfs wanneer deze den rhythmus der ademhalingsbewegingen niet verandert.
Hieruit zou blijken, dat telkens, wanneer een centrifugale zenuwstroom
door het ruggemerg gaat op de hoogte der twee eerste rugzenuwparen, een
deel van dien stroom afgeleid wordt op zenuwdraden voor de pupil, welke uit deze"
zenuwstammen ontspringen, en alzoo de straalsgewijze vezelen der iris doet
zamentrekken. Gelijk men weet, gaat de zamentrekking van de binnenste
regte oogspier vergezeld van verwijding der pupil. Dit heeft niet plaats bij
de andere spieren van het oog en der oogleden, evenmin als bij de spieren,
die takken ontvangen van den n. facialis en van de beweegzenuwen van het
vijfde paar hersenzenuwen. Maar het derde paar hersenzenuwen is dan ook
het eenige onder al de genoemde zenuwen, dat aan zijn oorsprong verbindingen
bezit met de pupilstreek van het oog.
Een der meest belangwekkende van dergelijke associatie-verschijnselen is
dat, wat door brown-séquard is opgemerkt, namelijk, dat aan elke inademing
eene verzwakking of een oogenblikkelijke stilstand der hartbeweging'
beantwoordt, zoodat het schijnt, dat bij elke inademing een gedeelte van den
zenuwstroom, die voor de inademingsspieren bestemd is, op den nervus vagus
wordt afgeleid.
Claude bernard heeft de pupil zich zien verwijden onder den invloed
van pijn. Welligt komt hier de verandering der ademhaling bij elke pijn in
het spel. Overigens is het zeker, dat er een invloed van de centripetale zenuwen
op de zenuwen der pupil bestaat, getuigen de proeven van chauveau
op de cilio-spinaalstreek en de verwijding der pupil bij zekere pathologische
toestanden, b. v. de aanwezigheid van wormen in het darmkanaal.
Bij eenige menschen zijn de bewegingen der iris willekeurig. Werkt de
wil hier onmiddellijk of door tusschenkomst van eenige spierbeweging ? (Compt.
rend., Tom. LVII, pag. 581). ü. L.