iLi
ml
8 2 N © O R D
deren , als een we ini g Forellen en Snoeken.
De L u c h t is daer tamel i jk , g ema -
tigc 3 en niet al te koud , wana e e r mc n
längs de Oe v e r s van de VHe t 9aal rei f t ,
oncmoet me n f choone BolTchaf icn. V a n
de J a a l naer de Sinefche Mu u r r e i z ende ,
bejegent men de eerfte Sineefche w a c h t ,
na vier dagcn we g s , op een hoogen Be r g ,
van wa e r zy zeer ver re können u i t z i e n ,
deeze , z o o dra zy vr emde i ingen verneinen
, brengen k o n d f c h a p naer A4ergeen,
daer Sineef che be z e t t ing i s . of
naer Naum 5 zy hebben de z e wa c h t c n op
drie plaet zen v e rborgen ; in lier gebe rgt e ,
zijnde Pa e r d e - v o l k , twa e l f man in i ede r
plaets fterk. Hi e r omcrent v ind men
Targanifche of Ta r g o e t f i f c h e Vo l k e r e n
die cen Ho r d e n op z i eh zelven ma e k e n ,
naby de Stad Naum, we l k e den Sineezen
onde rhoor ig i s , leven op z i eh zel -
ven, z o n d e rOp p c r h o o f t , betalende fchatt
i n g aen den Sineefchen K o n i n g j zy zi jn
Heidenfeh , en dienen den D u i v e l , zi jn
van midde lma t i g e g e d a e n t e , br e ed van
a e n z i c h t , als de Mo d a l e n , haere klecd
i ng is des Zome r s van g e v e rwt bl a euw
Sineefch Ka t toen , of 00k we l v an bereit
L e e r , maer des Wi n t e r s , v e rmids
het aldaer tuf i chen het g ebe r g t e v r y k o u d
i s , dragen z y K o k k e n van SchaepsvelJenj
haer fpraek k omt me t die der T u n g u z e n
meeft over e en, haer wo oning en z i jn H u t -
ten , die van dünne Bamb o e z e n of R i e t
z i jn g ema e k t , en v e rhui z en niet als d^
omleggende Ta r t a r en ; zy e rhouden z i c B
meeft v an A k k e r b o uw , bezaeyende hunne
La n d en me t H ä v e r , en Ge e r f t , 't g e e -
n e z y o v e r i g he b b en, brengen z y te k o o p
in de Xtxigarßhe D ö r p e n , hun V e e beftaet
me e f t in Kame l e n , Paerden , R u n d -
• v e e , en S c h a p e n , die ftaerten h e b b e n ,
een fpan dik , cn twe e l a n g , g ant f ch v an
v e t , w e l k e z o o d i k e n g r o f zi jn van vleef ch,
dat qua l i jk können g a e n ; d e z e l u i d e n we -
ten ne t me t de B o o g om te g a en, zy
ken o o k de bef te Bo g e n en P y l e n , die do or
g a n f c h T a r t a r y e en Danria vervoer t we r -
e n O O S T
het is t o t nu toe me e f t van aerde o f leein
en h o u t , na de Sineefche aerd g e b o uwt
geweeft : daer rondsom is op z ommi g e
plaetzen het f choonf t e Ko o r n - l a n d , dac
eiders g e z i en kan worden.
Het Stedeken A r g m a is me t Tuinpa l e n
o m z e t , wa e r in fci i ietgaten z i jn g ema e k t ,
de fterkte is v r y klein.
Omcrent vier my l van de Vl o e t Arg/t -
^op de l inker z y d e , als men iiit l iec
i t , is het £
D e Stad Nanm is dan de eerf te Grensplaets
der Sineezen aen de z e z y d e , behoudens
n o c h een klein v e rwo e f t Sineef c h
plaetsje , d a t tui l chen beide l e g t . Benoorde n
en Beoof t en Naum, is l e e g , n a t , en mo e -
rafiig L a n d , daer men des Wi n t e r s > als
mcn na Si^ia w i l , om de Mo e g a l en te.
meiden , wanneer het bevroren i s , ov e r -
reift : di cht onder de groote M u u r z i j n
veel gebaende we g e n , maer in 't Mo e g a -
len L a n d geen.
Het Stedeken NAHM, we r d nu do or de
Sineezen van fl:een
Weften k o m 'het g ebe r g t e tamel i j k
met B o f c h b e z e t , en zi jn de we g en ong
e l i j k , maer we ini g verde r ui t het We f t e n
körnende, f che id dat a f , cn z iet men
daer niet veel hout : omt r ent acht my l
van ArgHH*, en by Winm ftroomt een
kleine Vl o e t Serehrenskpi, of Serebrmaia,
o£ SereberrKkfi f we l ke benaminge van ä -
rehremia , anders me d e w e r d gegeven ,
aen een St roompj e dat in de 'KATTM f c h i e t ,
die wede r in de WO^A v a l t , d o c h de
reden v an de z e laetfte benanung op twe e
plaetzen is m y onbekent .
T w e e Du i t f c h e my l e n aldaer te L a n -
dewaerts, als boven reccs aen i s g e r o e r r ,
z i jn de my n e n , daer het Zi l v e r en L o o t
E n s we r d g e vonden.
Men z e g t dat de z e kuilen v o o r veele i ionderden
Jaeren geopent z i jn g ewe e f t , d o c h
namaels v e rwa e r l o o f t , en niet b e z o c h t .
Hier we r d g e z e g t , dat in d' oude t i j d ,
de Moegalen, en die v an Nittcheu veel Zi l -
ver hebben gegraven , en z iet men daer
noch heden vee l flakken , v an het eertijds
aldaer gefmol ten E n s , dat is het onzui -
vere van 't E r t s , 't geen na de fme l t ing
w e g we r d g ewo r p en. Ve e l e dezer my n e n
zijn nu , do or dien in veel eeuwen- niet
fchynen begraven te z i j n , van de na by
gelegene Be r g e n b e d e k t , en zeer v e r vui l t
en b ewo f l e n : hout is daer t o t de fme l t ing
overvloedig. Me n heef t aen my van daer
toegezonden in den Jaere honde r d
pond E n s , 't welk in een onbereit B o k -
ke-vhes t o t m y is g e b r a g t ; die ten v u u r e
g e b r a g t , he b ik bevonden ui t te br enp
n , de honderd pond E r t s , dr ie loot
Zilver , en z e v ent i g pond L o o t , d o c h
een ander g e d e e k e , van minde r d e u g d ,
dat te .geJijk gezonden w a s , uit een nabuunge
m y n e , bragt u i t , he t honde r d
pond E r e s , twe e loot Z i l v e r , cn z e f t i g
pond L o o t .
Laurents Nittard, liad bevoorens een
proef g ema e k t , in den Jaere 16%6 van di t
Zilver E r r s , d o o r hem me d e ge vonde n
omtrent Nertfinskoi, cn daer van in Mo f c o
v e r t o o n t , een l ingot v an e l f p o n d , behalven
nocl i dnc - en- d f r t i g poeden zeer goe - S T ^ o ^
. de Er t s . Mc n z ag dat hy zui v e rde ui t
en opgeliaelcj j v v f poeden, een k l omp ae rdevan cen poed
c ,
T A R T
d e , en tien p o n d , waer ui t h y wede r aen
ziiiver Zi lver fmo l t , darticn en een ha l f
EenSolof Solotnik 5 noch v o n d hy ui t eenige andiTe^
derc aerde, die ten rui g e b e r e i thaddc , een
vScide CO- pond min zes Solotnik Zi lve r .
In het Jae r 1095 , is tien of twa e l f
pond Zi lver-crts van Rus l and herwaercs
gezonden , ter net te p r o e f , 't geen ui t dez
e Daue r f che mynen , die op de g r o n d
van hunne Cz a c r f c h e Maj c f tei ten z i jn ,
volgens b e v e l , was doen delven , dat hier
t o t Amf ierdam , gefmol ten cn getoet f t ,
zeer g o ed is bevonden , te w e t c n , als boven
ui t een gedeelte g c r e k ent , tegen honderd
pond Er t s heef t men bevonden z eventig
pond L o o t , cn drie loot Zi l v e r ;
uit een andere gedeel te van honde rd p o n d
E r t s , hcefc men ge vonden z e f t ig pond
L o o t , en twe e loot Zi lve r . En ui t cen
derde ander gedeel te mede gerekent op het
zelve g ewi g e van honde rd p o n d , vond
men mede z e g f t i g p o n d L o o t , en twe e
loot Zi l v e r , z o o als ook mede mt d i t l i r t s ,
ecnig G o u d is g ekomen. A e n my is ook
noch ander Er t s v an daer toegezonden ,
ZOO als h e t u i t de Be r g k omt , heb be v onden
't zelve te g e v e n , van honderd p o n d ,
zes-en-veertig pond L o o t , bencvens een
ons en v y f t i e n engels Zi lver .
E n we rden de z e m y n e n , omt r e n t ,
met die in Saxenland van eene waerde geacht.
O p den eerften September i i J s io, is
A R Y E. 83
mynen z i j n , ziet men rondsom zeer g r o o -
te menigte van kleine opg eworpene heuvdcn
tot proe f gedaen, v an aen my
over g e zonden Loot -ercs , dat my ui t
Nenßmhi toegezonden w a s , en be vond
e n , dat honde rd p o nd u u b r a g t , v y f t i g
pond L o o t , wa c rdi g drie gülden, en v y f t i e n
ftuivers, en daer in is aen Zi lve r gevonden •
twee loot en acht engel s , wa e rdi g vier gulden,
vier ftuivers, te zamen zeven gülden
en.negentien ftuivers. De Moegalen z e g -
g e n , dat de z e my n e n van over oude t i jden
zeer bewerkt z i jn gewe e f t , d o c h namaels
toegefmeten , gci i jk den He e r Fxdor
Alexeivits Golmvin, my heef t g e z e g t , dat
h y aen die Zi lver mynen in Dauria is g e -
weeft , en g e z i e n , dat 'er oude groeven
waren , die v o o r veclc honderde Jaren bearbeit
z i jn.
Deze Zi lver of L o o t a e rde , isecnf tcenachtige,
bruine , zwar e a e r d e , o f l i e v e r ;
bruine en roiTe ftcen , mcn z e g t , by ou-
, z o o die in o v e r o u d e tijden , nae
het f c h y n t , als onlangs zi jn g ema e k t ,
van de a e r d e , welk ui t de groeven is g e -
bragr.
D e z e Zi lver en L o o t b e r g e n , zi jn d i c h -
b y een ftilftaende z o ut wa t e r ; daer z i j n
fchoone bouwlanden ; veel f choonde r is
dit c c w e f t , als tui f chen Albaßn en Gor-
Aen ons z i jn proeven van K ö p e r m y -
nen ui t Rus l and t o e g e z ond en, we l ke aen
¿aSibierfihe Gr e n z e n , e n n i e t v e r v a n
vaOen, die ui t levc ren, z o o als ik de E r t s ,
cn het Kö p e r , van elk b y z ond e r mi j n
toegezonden, daer v anv e r toonen kan , te
w e t e n , ui t zes * Solotnik zwa e i t e Er t s » ^^^
eener my n e n , is zui v e r Kö p e r ui t g eko- les-enm
e n , twe e Solotnikken , ui t drie Soiot - a e ' i ^ f '
nik ander E n s , is volkomen ui t g ekomen
een Solotnik. U i t zeven Solotnik polid, h«
van cen andere g r o e f , is gekomen zui -
ver K ö p e r , drie en drie vierendeel So- iwimig
lotnik. U i t drie Solotnik cener b y z o n - derd''u?hdere
Ko p e r - b e r g , is gekomen een Solot -
nik. U i t dr ie Solotnik van andere mi - dams
nerael a e r d e , is g e k ome n , niet we l cen
Solotnik.
Ondcr zi jn Cz a e r f c h e Ma j e f t e i t , Pecer
Alcxiwirs, was een ftaik Ma gne e t f t e en,
twee v o e t g r o o t , 't geen ganf che melTen
ophaclde , cn zi jn kracht van ^eer v e r -
re o e f e n d e , di t was ui t rergaturia g e -
bragt.
V a n Arguna. t o t Xixigar , of NAunda ,
daer de
eerfte Sineefche Dö r p e n in di t
T a r t a r y e z i j n , is het onbewoont cn
wocft.
i n de Stad Arguna, of Argoena , is
de Sche epmake rye aller v a e r tuigen, we l -
ke in dien oord' we iden g ebruikt .
Men heef t my ber icht ui t Mofco , in
den Jae r e i<is>7.' ^^e daer toen t yding
was g e k omen van Argunci, in de Da u e r -
fche L a n d f t r e e k e , dat een aengekomcne
Karavanc, op den v y f d e J u l y aldaer hadde
a c n g e b r a g t , h o e ' h y flcchtc Ko ophandel
in >iA»« haddc g ema e k t , aldaer maer
kortelijk hadde mögen verblyven , en als
ter fluik v enr o k k en was , ter o o r z a e k ,
dat de Sineefche K o n i n g , en zi jn Z o o n ,
over de Mu u r gecrokkcn d e tiiden , door de Sineezen van d a e r l j a e r , des Jaci-s 16^,6. wa r1e nd,e eKnai nlm' t nu ak--
nir kuilen , die als noch te zien z o u d e . f chcn Bu z u c h t i c h a n k r y g hadden ge voe r t ,
wezen veel van de z e aerde vervoert is, t e rwy l de oud e Sineezen , voorna em di e
Geworden, binnen de groote M u u r , ! van Mi»^/«^ cn W « « ^ d r y g d e n o p t e
S i c Sina van Ta r t a r y e f che i t , om a l - ' f t a en, en te mui ten , z o o dat twy f f e l -
en W o . . » «
° T c r plactzc daer de z e Z d v e t en L o o t ¡ui t die g e i v e f t e n , %veinig h t e r o v e r d e
L i zeivc
f'i
i l ü