î f !' s ^
60 N 0 0 R D
volgens gewoontc, cn opgeleide laft, om
den jaeriijkfche fcliaiting te betalcn , en
zieh voor den Keizer te verncderen, welke
in 't aenzien van den Neerkndfchen
Gezant, zondcr gehoor te erlangen , op
een mager pjcrd, en twce armelijk geklede
dienaers te voet, zondcr eenig gevolg
van Mandaryns, of Tartaren , als een
gemeen man , na huis reed , blykende uit
dc2c zobere toeriißinge , en flechte wys
van onthaling, de geringheic van zijn
Meefter, ten aenzien van den Sinecfchen
Keizer , en dat de Tartaren van dezclve,
en zijncn Afgezondenen, weinig werk
maken.
Het gevolg van dezen Koreer was al te
mael wel gemaekt volk, waer inde Sineezen,
en Tarten behagen fcheppen. Want of
fchoon hy ten Keizerlijken Hove verfcheen,
verzelt alleen met twcc dienaers,
ZOO was hy vaa een matelijke iloec voorzicn.
De Volken van Korea en LeMttovig, zoo
als door den bank ook de Noorder Sineezen
, 2ijn fchoonder van gedaente als die
van 't Zuiden.
Korea uit den Sinnfihen Jslas , vxn den
fefitit Martyn.
DIt geweft Word van de Sineezen
Chitoßen, en van de Japanders Korest
gcnoemt : maer had , onder
den Sineefchen Keizerlijken ftam Han,
raede den naem van LeoHtong.
De Sineefche Keizer HUOH , des ftams
Jrliin , dwong den Koning van Korea, zijn
Ryk te lecn van hem t'ontfangen, cnherilelde
den naem van Chaoßen.
Omtrent het einde van den Sineefchen
Keizerlijken ftam Cjn, begaf zieh zeeker
overwonne Keizer van dien ftam na Korea,
en woonde, met bewilliging van den
Koning van Korea, in het Zuider gedeelte
des landfcliaps van Quenlo. Dirwas d'oorzaeke
, waerom de Sineefche Keizer,
d'oprechter van den ftam Tang, den Koreaenfchen
Koning den oorlog acndeed,
en ook het Koninglijkc Hof Pinyang innam,
na het verflaen van Kaohen, Koning
van Korea .- dien hy cvenwel in zijn
Ryk herftelde , mits hy het te leen van
hem ontfangen zou.
Wannecr Keizer * Hnngu, d'oprechter
van den Sineefchen Keizerlijken ftam
Taiming-, de Tartaren op 't Jaer 1368 gelukkelijk
uit Sina verdreven had, wenfchte
de Koning van Korea, die ook door de
Tartaren zeer gequelt, en met oorlog geplaegt
was, hem door Ck-zanten , geltik
met de zege, en onderwierp zieh den zelen
O O S T
ven vrywillig, als ccn leenman : waer'ovef
hy van den Sineefchen Keizer, een goud
zcgel ontfing: gelijk dat de SineefcheKcizer,
zijnen Leen - koningen gewoonelijk
vereerde 5 en toeftont te voeren.
De Koning van Korea dccd dit hicrom
voornamelijk , dewyl hy befpeuxt had,
dat hem de nabuurige Japanders met oorlog
drcigden , en hy hulpe en byftant van
de Sineezen hoopte t« vei-wervcn : gelijk
hy die ook dikwils verworf.
De Koning van Ä:ii>-i<sbezatopdievoorwaerde
zijn Ryk , dat altijd , by overlijden
van eenen Koning , cen ander , die
verkooren ftond te worden, zelf na Peking,
Keizerlijke Hooftftad van Sina, by den
Keizer zou moeten komen , of Gezanten
zenden , om aen dien Keizer gehoorzaemheit,
getrouwheit, en leenmanfchap te
bewyzen.
Gelijk ook by mijncn tijd , omtrent
't Jaer i(i40. (zeit Afartijn) de Koning
van Korea zelf, by den laeften Sincefchen
Keizer Chmchin ofZunchi, ten zelven ein»
de quam. Dees maekte aldaer groote
vriendfchap met de Europifche Jefuiten:
door welken voorval cenigc Koreanen de
Chriften leere aennamen , en ook gedoopc
wierden. Waer onder d'opperfte gelubde,
een kamerling des Konings , was j die
wenfchte, op verzoek des Konings zelf,
eenige van deze Jefuiten , in Korea te mögen
brengen.
De eerfte Koning van Korea, die, volgens
bericht van zeekeren ouden Sincfchen
Schryver , door den Sineefchen Keizer
tot leenman ontfangen wierd, was
van een quaden inborft, en gantfch niet
van Koninglijke zeden j maer zeerilccht,
en onvermaert: waerom hy door de zijnen
in een oproer gedood wierd. En in diens
plaetze nam een van zijne Landvoogden,
met name Ly , het Ryk in, en werd tot
Koning des Ryks van * Chaoßen gemaekt; »
hoewel het in leen van den Sineefchen Keizer
onfangen had. Dit is ook namaels
nooit achter gelaten of verzuimt. ( Hec
welk Waerachtig van dezen Sineefchen
Schryver gezeit is: dewyl noch ten tijde
vanMarrijn, ontrent het Jaer 16^0, de
Koreaenfche Koning, aen den Tartaerfchen
Keizer Zumte, het zelve beweest
hoewel op 't Jaer , als Martijn in
Europe quam , de Koreanen , dewyl zy
belaft wierden , na de Tartaerfchc wyze
het haair te fchceren , en zieh tc klccden,
den Tartaren afviclcn : waer overook de
Tartaren hen een zwaren oorlog aen dcden.)
Maer einddijk zijn ook de Koningen
van Korea gedwongen fchatting aen
de Japanders tebetalcn.
Het
T A R T
A R Y E. 61
Xnca is ook een berg van Korea ; en de
berg Lnjang Icit ten Noordoofte omtrent
Pinyang.
Hoang is cen berg, in het Landfchap
Lj is cen"^Vliet°in het Landfchap van
Kinghi, befpoelt de koninglijkc Hooftftad
Het Ooftcr Landfchap van Korea word >
nu Kiangjy.tn genocmt: maer hcete certijds
Cfieipe.
Het Wcfter Landfchap voert den naem
van Hoambai, dac certijds eigcntlijk C/7^®-
i « genoemt was.
Het Landfchap , dat m dier midden
gelegen is, \\ca Kiidii oiKingki- ,
Het Zuider Landfchap heetc certijds
Pienhan: macT nu. Ciuenlo.
Het Landfchap na 'r Noordwcfte heete
c^iüjds Xnhan. na Kmgx^^n. Dat na't
Zuidwefte was eertijds Mahan , en is nu
Chttngcing geheeten. Dat na 't Noordoofte
hect nu Hienkfngt maer eertijds KaokfiU.
Het Landfchap na 't Zuidoofte Psn-
•^"'ket Landfcliap van Korea is vruchtbaer
van alle dingen : en heeft mzonderheit
overvlocd van Tarruwe en Ry s : ja
van tweederleye Rys : als in Japan te
weten, het geeft Ry s , welke in't water
gezaeitword. en waft : en ook Rys
welke op di-ooge vclden gezaeit word
en waft, gelijk de Tarruwe doet: welke
Rys aen dit Land en aen Japan eigen
is , cn d'andere Rys in deugd ovcr-
Het brengt d'ovcrige vcld en peulvruchten
weelderig voort, en veclcrlcye Euro.
, cn valc ten Werten in zee.
Dq Vliet Tatmg vlocit door het Landfchap
van Pinyang.
Ik vind , zeid Martijn , geen net getal
der groote en kleine ftedcn van Korea :
maer dacr zijn cvcnwel veele cn Volkryke
ftcden : want de menigte des volks in dat
geweft is zcer overvlocdig. Zy zijn alle
na de Sincefche wyze geboiiwt : en gefterkt.
De wyze van ftaet-beftier, de dragt,
taele, cn greep van fchryven , is geheellijk
een en dezclve , by de Koreanen,
als by de Sineezen. Zy hebbcn beide ook
een en dezelve kerkelijke plegcigheden, en,
een en dezclve leere, in het ftukvanGodsdienft;
namelijk , die de verhuizing der
zielen van het een in 't ander lichaem leert.
Een zelve Afgod Fe word by hen, gelijk
ook by de Sineezen , aengebeden en gedient.
Zy leggcn zieh op de Natuur-kunde,
en blokken naerftdijk in de bocken.
Zv bcfteden d'overledcnen ren wcelderi" voort , e n veclcrlcye Euro, j Zy bcfteden d'overiedcncn nmiectt,, vvoooorr
piîche v n S e n : als onder andeîe , Pce- het derde Jaer na het overlijden , ter aer-
rcn v..n treffdijke fmaek- _ .ic; macrbcwarenhcn, ecliikookdeSi-
Dacr word ook Papier. als in fapan,
van veelerlei flag gemaekt t ook zeer treffelijkc
pençeelen van hazen of wolven haair,
daer de Koreanen en Sineezen mee Ichry-
""^Nergens valt degoudgccleGom of Vernis.
Gí b y h c n , en by de Sineezen genocmt
, betcr als hier : met de welke de
Korezen , gelijk ook de Japanders, mccft
alle kiften , kaftén, vaten en overig huisncc
aeiui; j Ji-i ---
de j maer bcwaren hen, gelijk ook de Sineezen
, ZOO lang in fraei vcrcierde , opgcpionkte
, en zeer dicht tocgcftotc kif-
: (want de reten zijn over al, met de
1 Ge, beftrecken ) binnen 's huis, en
^..oonen aen dezelve allen dacgs cere en
ecrbiedigheit.
In dit ecnig allcen verfchillcn zy van de
Sineezen, dat hunnc Vrouwen reet zulke
groote omzigtighcit niet bewaert, noch
allcKiuen,aìuich,«av^- in lui' 1»....
raed gewoonlijk beftryken.
De wortcl Ginfeng valt 'er ook overvloedclijkveel.
. . , •
ïoo iucuw m huis opgcnotcii gchoudm
worden ; maer die by wyle ook m gczd-
' vergaderingen van 't Manvolk
: waerom de Koreanen by de
ongefchikte nicnfehen uicfchappen
e
verfchynei
Sineezen '
Korea hecft niet weinige bergen , d i e ^ , , . . ^ - -
zwaneer van Goud en Zilver zijn. Evcn-1 gckrctcn worden.
luriieeiiiiL"^-"! -¡- - . r
en Sineezen. Pacrlcn worden m d Ooitzce
onder de kiift gevifek.
De Sineezen gedenken cenige bergen m
i W d-EerlleisP^., die zy zeggen
aen de Noordzyde de, Landfcliaps K,„gki
tclcggen, zccrlioogtcztjn, cnzccrverre
te'ftrekken.
zen : M'ant elk Jongman in K,ru kieft eene
Vroiiw uit, welke liy wil, cn vetlooft
zieh aen dezelve, op eige onderhnge be-
I Willingen cn goeddtmken , zondcr byna
d'Ondcrsof Magen te vragcn : het welk
geheel anders in 's,m gcfchied : alwacr de
huwelijken door d'Oiidei-s allecn , zonder
wecten van den Zoon of Snare gclloten en
bevcftigt worden : en ieder is gedwongen
die Dochter ten Wyve te nemen , welke
de Vader hem toclcit. Daer tcgen te ftreven
i! een berg ten Noordoofte van de
koningliite Hooftftad gelegen; op
den Velken Koning /»¡J . ten ti)de van den
Sinefel.en ftam//.i»> zijn koninglijk hof
Welt
of doen , word by de Smcezen voor
H 5
I