4 8 N O O R D
vafte Kiif t van Korea kan zicn, als "t hcldcr
weer is.
Tatkp, Japans Ke i z e r , zondeengroote
magt volks naer her Land van Korea tcn
ooriog , welke kri jg zcvcn Jaer duurdej
hy vong die enkel aen j op dat s' Lands
Grooten die hy duckte dat aen 't muiten
zoude i laen, van honk mogcen zijn : hct
getal der Soldaten beliep omtrent zeilig
duizcnd. Ondc r dit Volk waren de voornaemftc
Kcaingen cn Landslieercn , die
h y dochte zijnen oogwi t tegen ce können
gaen; het vc»rgeven was dat men Korea
gehecl onder f.ipan ^^•l]de^ brengcn :
wierd in Korea groote wrcedheit gepleej
ZOO Over de Menfchen als Steden , Ka;
len en Geboinven, doch de Koreancn dit
wocde raoede > zonden een Gezant naer
fapan, die den Keizer met lift wi f t te ver.
geven , wes de Japanders in Korea zulk:
hoorende, togen heimwaerts. Me nwi i
dat dezen Gezant eerft dronk van een vergiftigen
drank, om den Keizer alle argwaen
te docn wegnemen , waer door hy
tefFens met heni fneuvelde; dit dede hy
ter liefde zijner Nat ie.
In Korea bindmen des Winter s kleine
plankjes onder de voeten , daer men mede
op en nederwaerts over het Sneeuw
weet te gaen , om daer niet in te zinken,
gelijk zulks in Rui land mede degewoon.
le is.
B y zeeker b e r i c ht , over een opreize
na de Stad Jedo in Jafan , voor twee Jaeren
door de Nederlanders gedaen , vinde
ik , nopende^c rM, het volgende verflaf
waer uic medc ce bezeiFen i s, hoe die Vol
ken ook cenigzins aen fapa» nu aflmngig
zi jn.
Tot Sana is de plaets , alwaer de Korefchen
Gezant in zijn opreizepleegt teHuis -
veften , en ook een Hui s tcn dien einde
in wezen b l i j f t , en altoos beftelt i s : wel -
ke Volkaerd zedert de dood van den Kei -
zer Taikfi gehouden zijn g cwe e f t , op zekere
beftcmde t i j d , Gezanten mcc gefchenken
aen den Keizer af te zendcn,
welke komcn van de Noord van Ifumo of
To)(t-, (naer welk lacft gcnoemt Landfchap
de Korecrs, 't gcheele fa^an benoemen,)
tot aen gcmelde Eiland Soua, van wa e r z y
dan haere Re i z e cvcn als wy en andere
moeren vervolgen.
Van Soua bericht men my uit Indien
hct volgende.
Soua is een der Japanze voor Ei landjes,
hier is een Dorpje aen de Oo f t z y d e , en een
halfmaens Bacitje gelegen , alwaer de Ko -
refche Gezant in zijn opreizeplagt t cHe r -
bergen , daer noch een Hui s tot dien ein-^
de in wezen bl i j f t , welke Nacic zedert de
c n O O S T
dood van Keizer Taiksi, (die vooÄionderd
en zeitig Jaeren heerfchce) gehouden
zijn gewcef t , op zeekere beftclde
tijd , Gezanten met gefchenkcn aen den
Keizer af te zenden , dezelve komcn van
de No o rd door Ißmo, of Fokf , naer
welk laetft gcnoemde Landfchap de K o -
reers 't gcheele benoemen , tot aen
gcmelde Eiland Soua , van waer z y dan
hacre reizen ovcr de zelve w e g , als de
Hollanders naer het Ho f vervordere t dus
ver het bericht ovcr Sana aen my uit Indien
gedaen.
Hoe de Koreßhs Gezanten voormaels in
de Japan/ehe Hoof t f tad Jedo ingehaclt
wierden , bv het volgende be r i cht , getrokken
ui t de dag lijften der Nederlanders
in yapa/i gehouden, mag werdenbefpeurt .
Den vyfden Februar j ' , in 't Jaei" 1Ö57.
verftonden w y , dat op den Vierde January
de Korcfche Ge zanten, zijnde twee
voornacme Heeren met haergevolg, binnen
de Stad ^edo, vergezelfchapt wezende
van verfcheide treffelijkcjapanfchcn AdeJ,
waren aengekomen , en in volgende rang
naer haer vcrblijfplaets gebragt. Eerftelijk
traden vooruit 't fpel van Scharmayen,
Trommei s , Gammen enPypen, waerachter
volgde eenige met groote ftokken , als
Rys-ftampers, gaendc aen wederzyde der
ftraeten, twee aen twee, bezyden den anderen,
achter dezelve volgde een Jongeiing
tepaerd, hebbende een groote Lancie met
een roode Vaen in de hand, die aenwederzyden
van drie perfoonen, yder hebbende
een fnoer van Go u d en Z y d e doorvlochten,
vaft gehouden wierden, vergezelfchapt
zijnde met omtrent jojongel ingentepaerd,
hebbende yde r mede een Ideen rootvaentje
in de h ana , wezende gckleed als Sineezen,
me t e e n zwa r t e h o e d , breed van rand, en
paerds haair gemaekt op 't hooft.
Aen dezc volgde een Palenquien, die
van 5 0 o f (5o man gedragen wi e rd, zijnde
van binnen met root Fluweel g e v o e r t , in
de welke ftond een T a f e l , en daer op een
vcrlakt Do o s j e , waer in de brieven met
Korefcheletters, gefchreven aen z i jneKc i -
zerlijke Majeftcit gefloten waren, dezc een
wcinig voorby gegaen zijnde , quam we -
der cen ander fpel van aldcrlci tui g , waer
aen dat weder een Jongeling, zitrende te
paerd volgde, hebbende cen blaeuwe Vaen
in zijn hand, vergefelfchapt zijnde als de
voorige , yder met een blaeuwe Vaen in
de hand, waer naer volgde weer een Palenquien
, waer in de tweede perfoon van
de voornoemde Ge z ant en, met zwarte
Satyne rokken ui tgedof t , gedragcn wierd,
een wy l tijds daer nae , quamcn omtrent
400 Ru i t e r s , hebbende in yder hand een
T A R T
hamer met een fcherpe pen voor aen, by
na op de w y s , als de Suratfche hamers,
't welk was de wacht van 't Oppe rhoof t ,
ofte die der voornaemfte van de Gezanten
, die midden onder het gevolg zittende
in een zwart verlakt Palenquien , gedragen
wierd j en volgde hem noch een diergelijk
: naer dat den trein cen vierde decl
uurs voorby wasi quam de wacht van de
Japanze Majef tei t , omtrent i00 mannen,
ZOO mufquettiers met root laken geklcet,
als piekeniers , de pieken waren root ve i -
i a k t , cn boven met cen top van wi t te vederen
, waer aen dat volgde 8 o f l o No -
rimons, waer in zaten de Gevolmagt igde
Japanfche Heeren , door zijn Majefteits
kf t de Korcers te vcrzcllen, en achter haer
volgde een groot gevolg van Japanfche Adel,
zittende op tochtpaercien. Ten laetften
volgde omtrent 1000 Laftpaerden,
die de nootwendigheden en, fchenkagie
der Korcers bragten ; dit duurde omtrent
v y fuur en aleer dat aUe den trein voorb
y wa s , en vermögt niemand van de toezienders
zijn hooft buiten de venfters fteeken,
noch eenige Tabaksrcok daer buiten
laten gaen j cn waren al de wegen wel gezui
v e r t , cn met fchoon fant beftrooit.
O p den 24 Ma c r t , verftonden w y dat
de Korefche Gezanten op den 17 der zelve
Macnd , van 't Eiland Ifcho , naer Korea
vertrokken waren , volgens 't gerucht
zbuden z y aen zijn Majefteit verzogt hebben,
by aldien hy haer geliefde hulp tegens
denTa r t e r t edoen, 't zelfde door den Heer
»efchieden : haer
DocU.v
gefchenkcn waren geweef t , een groot goud
V a t , vol koftelijke wortelen N f t , drie
ichoone Paerden, vecrtig wi t te Valken
vier Tygers-vcl len , 't haair een vinger
lang, cen goude Ka s , van gedacnte als de
Roomfche Geeffceiijken haer Siborie maken
A R Y E, ^.5)
de Japanders in 't handelen van geweer
niet vcrgelekcn worden , die mede fchietgeweer
, koftelijk met Pacrlen en Gefteente
vcrciert, waer in zijn Majefteits Brief was
overgelcvert, enz.
Het R y k van Korea , is lang , volgens
de jaerlijkfche Brieven der Jcfui tcn , uit
Hoiiin^'' > gefchreven in 't jaer v)-fcien hondets,
die dcrd en twee en negcntig , omtrent honiiM^'
siVii dcrd , en brcet zeft'^ig mi j l : en of fchoon
l'n'el-" d'Inwoondcrs in Tael en fterkte van
»c"ft, vry lichaem , onderfcheiden zijn van de Sigrootcr.
pgg^en , ZOO voigen zy in klecding de
wys der Sineezen; zy dryvcn met dezelve
Koophandcl; volgcn ook meeft de zeden
cn wet ten der zclven. Zy zijn gelegen ter
eener zyde aen Tar tai ye , en andere Vo l -
ken , waer raedc zy nu in vrede, en dan
in ooriog zijn : doch met de Sineezen
hcbben zy meeft altoos vrede 5 zy zijn
goede Boogf chut ter s , doch können met
en Lancen handelen j doch de Ja- tn den J»^
pandcrs wyken aen de Koreanentefcheep, m'gVnlnalzoo
de Korcaenfche fchepeii fteviger
maekzel zi jn, van zwacrder enbet c rhouc : diet coe«
dus vei-re uit gemeide brieven:
Men vind gevoelens, dat Korea ten »«ft . djt
Noorden zoodanig aen Tar tarye vaft i s , pen »ci
dat eene reep l ands , die hct h e c l u , by ^j^ouSi"
vloet ondcr water loopt , der gedaente dat wuenkleine
vaertuigen aldaer dan vlotten konwes
aengaende ik niet bepaele i te
om dat van Manhem Etbok_ke>t en
door andere berichten , als boven g e z e g t ,
die my van eiders toegekomen zijn , verftaen
hebbe, dat het zeer hoogc bergen
zijn , die dezc geweften fcheiden , en dat
cen Rivier uit dit hooge gebergte fchietende
, in de binnen Ze e ten We f ten uitftort:
't geen echter in verfcheide opzigt ,
beide waer kan z i j n , namcntlijk, dat ten
weder zyde , of aen dees of geene z yde
des boven genoemde laegc recp lands ^ dit
hoog gebergte legt.
Omt rent de tuifchen ftant van Korea
fapan , dwalca zommige gemeene
kaercen. De Japanders hebben op Korea
eene bezitting of wooninge , daer hunne
bevoor-rechtc vaertuigen aenkomen , die
daer ter handtl vaeren; want anderzins
vaeren de Japanders nu niet over Zee :
biyvende dan het Opper -gezag aen de
Koreers 5 zoo als de Japanders mede
gehouden zijn , volgens verhael van
een der gemeide Nederlanders die aldaer
gevangen is g ewe e f t , aen my gedaen,
binnens huis te bl y v cn, en alzoo bewaert
te worden , gelijk de Necrlanders in Japan
op 't Eiland Mangafakk} > opgciloten
zijn. Zy hebben mede twee voorname
tuflchcn gelegen Eilanden Ikt Suffima genaemt,
ineigendomj men weet van land
op land , ZOO gezegt we rd, met vuuren
tekenen te geven , tot van Korea a f , in
Japan : en gdooft AiatiheM Eihokkf > dat
men van 't hooge gebergte benoorden ,
daer de tuflchcn ftant het fmalfte i s , de
Zee overzien kan , van Japan tot op Ko -
rea 5 hoewel hy 't niet zeeker zeggen konde
, maer w e l , dat in de Zuiderlijke geweftcn
, daer liy zicii heefc opgehouden,
de Zee brceder is. Aldaer zijn noch twee
gocde Eihnden , omtrent veerrig kleine
mylen dwers van malkander afgelegen.
D e dakcn op de Huizen der aenzienlijkfte
luiden zijn van Tegels of gebakke
Pannen , uit Porcelein aerde , beide tjemaekt,
van Verfcheide vcrwe , dat een
vcrmaeklijk gezigt geef t ; doch de gcmee-
,ne Huizen zijn alleen met ftroo eedekt :
' G men '