W T
1 ^ 6 N O O R D
oen de Ñabuuren te gevcn, dat 'er vrem»
den op de Ku i l waren. Zy fchynen ecn
armdijk leven te lijden > gacn naekt , eeten
Óbys , en andere Wor teien van Boomen.
OD de dertig graden aen Nova '¿eelatrdi.
it nadden de Menfchen zeer luide ftemmcn
> waren yan lange gedaente , mec
Jtnodzen en ilokken voorzien, tot geweer j
rondsora de water perken zas raen gebouwt
Land , en hier längs is de doorcogt
in de Zuid- zee.
O p de breette van een en dertig graden
aen ZeeUndsa Nova , cn dertig minuten
lengte, befpeurde me n , dat de groote
Zee quam uit den Ooft-ziiid-ooften , het
geen doec gelooven , dat in 't Oof t - zuidoolten,
of Zuid-ooften dacr omtrent honderd
of twee honderd my l geen Land i s ,
maer een groote ruime Zee. Men heef t
dit Land niet hooger als tot de v y f
dertig graden zicn ftrekken , van waer het
kort ontval t , en maekt alzoo een Eiland ,
ftrekkende fchynbaerlijk tot over de drie
en veertig graáen , om de Zuid , maer
niet zeeker wetende , of noch verder c
de Zuid - z u i d -we f t , of Z u i d - w e i l
ftrekkende, doch is aldaer na de Z u i d
geheel hoog gebergte > met fcherpe fpit'
zen , en vrel zes dobbel door den anderen.
Het Vo l k van het Land quam hier in
Praeuwen aen b o o r t , men fchonk haer
i e t s , en zy weder een kleine Vis-lijn met
een hoek j wezende van Parlemoergemaekt:
het Vo l k is daer kloek van ü j f , wel gemaekt
met wi t te tanden, fcherpe neuzen^
befneden in 't aenzicht als de Nederlanders
, doch door den anderen veel langer;
en kloeker van l i j f , bruin van v e rw,
dik van haai r , daer zy groote hooverd
y in hebben , want het is zeer §ierlijk
opg ema ekt , of gekrult ; hebben geer
i leeding van Kattoen of geweven í lof
fen j alleen de zommige die onder haei
de aenzienlijkñe zijn , hebben in 't midden
van 't üj f > tot de knien t o e , daer zy
haer fchaemte mede bedckken, ecn fijn
geweven matjen , van baft van Boomen ;
de anderen hebben een gordel om 't l i j f ,
van Boom-bladen gevlocht en, en onder
aen die gordeJ is 'c vol lolle nederhangende
bladeren , tot omtrent de kni en, een
teeken van fchaemte , hebben ook matten
die z y tot zit-kleeden gebruiken , waer
van zy mede Zeilen op haer Praeiiwen
maken. Alhier zijn de grootfte Vrouwe n
dieooit in de wacreldgezienwerden: men
vind daer iCo^wi nooten , Oei'as worteien,
en te verruilen , tegen fpykers daer
a y zeer graeg nazi jn; Varkens waren daer
e n O O S T
veel; het Vo l k is diefachtig , maer goct;
hebben in l iaerHui z cn gc cnc i e rae t , flapen
op matten van Boom-baften tegen de
aerde, men kon 'er geen Godsdienft befpeuren.
Aen het Zeelandia Nova, op de breette
van vier en dert ig graden, en vier en dertig
minucen, en de lengte van honderd en
negentig graden , veertig minuten , vond
Tafman in' t Jaer iö'45, op een Eiland omtrent
dertig of v y f cn dertig Menfchen
met ftokken en knodzen , zeer hart mec
grove ftemmen den Nederiandei-s toeroe-
; pende. Zy zagen daer twee Praeuwen >
' en aen verfcheide plaetzen op de hoogten,
een Man ftaen, met een lange ftok, als op
de wacht tegen hen.
Men zag aen dit Zeelandia Nova > op
veertig graden voetftappcn en afgang van
Dieren , ook Gomme 'aen de Boomen ,
Ent-vogels, Me euwen, Ganz en, MoiTe-
Icn, cn Boomen zeerydelgeplant , deaerde
als een vuurftede op zommige plaetzen, ea
ZOO hart als fteen gebrand , in teeken dat
daer Menfchen wa r en, ook de aerde bewogen
o f omge lpi t , en boomen verbrand.
Weinig Zuidelijker op Zeelandia Nova,
heeft het Vo l k een helle ftem , doch quamen
niet nader als tot een fteen-ftuk verre;
't Vo l k was g r o f van gebeente , doch van
gemeene lengte , de v e iw tuflchen bruin
engeel, 2war t , en dik van haair , achter
op gebenden : de kleeding is van Ma t -
ten , en ZOO het fcheen eenige van Ka t -
toen, haddenmeef tal lehetbovenl i j f naekt :
men befpeurde ook witte vlaggetjes b y die
Volk , in haer vaertuigen, dieze in de
banden! hielden.
De Menfchen op 't Eiland Amflerdam,
b y Zeelandia N«vay gaen naekt , zijn van
bruine verw , en wat meer als gemeen
lang, eenige dragen zeer lang haai r , andere
zijn ge f choor en, dekken de fchaemte
met een klein kleetje, konnenwe l zwemmen,
zijn begeerig na Lywa e t en Y z e r ,
ieggen 't geen dat men htm geeft op het
h o o f t , in teeken van dankbaerhei t , die
doee men ook op zommige plaetzen aen
Nova Gninea.
D e Menfchen op dit Amfttrdam , Hein
zommige met wi t te vaenkens in de
ind aen ftrand , in teeken van V r e d e ,
zijn z a cht z innig, en goedaerdig, hebben
'rlichaem tot de dyen zwart gefchildert,
hunne halzen behangen met groote bladeren
aen boort komende, bragten een wi t
'laggeken , dat zy op de plecht van de
boot ftelden , met een kiced van Bo ombaften
: konden zeer wel zwemmen : de
groetenis is hier het hooft te'neigen na des
anders voecen : d.eze groetenis en eerbie-
T A R T A
ding is ook op het Verraders en andere
Laironcs Eilanden. Zommige hebben het
onder l i j f zwar t befchildert, tot de knien,
zommige dragen een Parlcmoer fchelp om
de hais, zijn diefachtig : Varkens waren
hier, ook Hoenders in overvloed.
Dx: oudfte Vrouwen waren hier de
klcinftc vingers van beide de banden afgehouwenj
doch zommige maer van de eene
hand, en den jonge Vrouwen niet.
Hier was ecn Vr o uw die een baerd hadd
e , cn een Man met een St. Tomm Arm.
Het Vo l k is 'er goedaerdig zy eetcn
de Varkens weinig gebraden zijnde.
D e Vrouwen gaen van de middcl tot de
knien bedekt , met matten van bîaden der
Boomet ! , de reft naekt, hebben het haair
korter als 't Man volk.
De Mannen hun bacrt is in "t gemeen
drie of vier vingers breet , lang , de knevcls
zijn lang tWee ftroo-breet : rnen zag
hier Seen geweer : zy onthaelden de Ho l -
länders op ' t Land mec Melk en K o om,
V i f c h en Frui ten, zittende op matjes ; als
de onzen daer aen Land wi t te vlaggetjes
Ueten , in teeken van vriendichap , was
daer dat zeer aengcnaem , leiden die dikmaci
op him h o o f t , wezende aenmerkelijk
van waer dezeverafgelegene Menfchen
de kennis gekomcn i s , dat de wi t te vlagee,
een teeken van vrede en vriendfchap is.
Aen de Eilanden Aen QC liiiaiiu^" v«aan.. Marken, hy Nava
Gnineu in de Zuid-zee , gaen de Mannen
met twee vederen op het ho o í t , ^s
hoornen, en zijn ook zommjge door de
neus geringt. .
O p de breette van veertig graden , v y i
en dercig minuten , en lengte honderd en
cen en negentig graden, v y f en dertig mi -
nuten, z a gme n r o o k o p g a e n , alwaervan
de Inwoonders vuur gemaekt wierd. Di t
Land fchcen zeer bevolkt te z i jn, om dat
alom vuuren zagen opgaen. Hier quam
een vaer tuig, waer dat uitgeroepen wierd,
maer konde niec verftaen werdcn : zy
maekten ook geluit ais met Schalmeyen of
Kromhoorenen : het Vo l k was quaedaerdig,
want meende met Praeuwende Schepen
acn te taften , gelijk zy drie Ma n
cen fchuitje vermoordení
Men telde daer twee en twint ig Praeuwen
, in ieder dertig perzoonen, deze
Pi-aeuwcn zijn in 't fcheppen met Pan.
gaeyen zeer vaerdig , dacr waren cenig(
twee aen twee aen malkandervaft gemaekt
om de ftyfte.
O p cen en veertig graden, ecn en dcrtig
minuten , Zuider breette , en lengte
honderd en achc en zeftig graden , een en
__ A
R y E. i77
O p de breette van twee en veertig graden
, vier cn v y f c ig minucen , en de
lengte van honderd en twee en zef l ig graden
, zeven cn v y f t i g minuten, vond men
gecn íleen-ki-oos, 't geen dede geloven in
een ruime Zee te zijn , te meer , om dat
de groote Zee uit den Zuid-wef ten was
komende.
O p vier en veertig graden , zeven en
vyftig minuten hoogce, en Icngtchonderd
en een en veertig graden , veertien minuten
, zag men fteen-kroos en Mceuwen ,
hoewel geen Land.
O p v y f en veertig graden, vier en v y f -
tig minuten br e e t t e , ,en lengte honderd
drie en zefiig graden , v y f t i g minuten, is
Land oñtdekt , te we t en, het Niemv van
Diemens Land. Hier zag men Bo o -
men cn andere vruchcen, ook een Boom
dik twee cn een ha l f v adem, zonder eenige
fchor ze , oud en d o r , alwaer trappen
in gevonden zijn , van den eenen
trap tot acn anderen , wel net gemeten >
v y f Rynlandfche voetcn , dcze trappen
waren dertien in getal , tot boven toe :
in die Boom waren groote holen en V o -
gel-neöen, w e s , zoo het f c h y n t , de Inwoonders
, om haer jongen daer ui t te
halen, deze moeiten gedaen hadden
men hoorde daer ecn fpel als van Mo n d -
trompen, doch wat grover. Hi e rui twi e r d
beitoten dat de Menfchen aldaer zeer groot
moften zijn.
In den > e r c i G i - j , heef t men op
de Rei s van /-'. Mcur o n t d e k t , aen Por-
0 Deßre in.'t Zuiden van Amerika , be-
;rafcniircQ van zeer groote Menfchcn .
iacr van de gebeente ticn cn elf voeten
lang waren , de hoofden konden daer
van onder open gemaekt z i jnde , over
de hoofden der Neder landers, als He i -
metten geilolpt werden , zoo als te Landewaerts
benoorden Terra dcl Tutgo , een
geflacht wo ont , genacmtr;y/>wf«», wiens
geweft gebeten is C«« , di t zijn ( z o o g e -
zegc werd ) groote Menfchen als Reuz en,
clk tien of elf voeten lang.
I n ' t j a e r 1Ö45 , op Zuider breet te,
achc en veertig graden , v y f cn twint i g
minuten, en de lengte van honderd cn eli
graden, acht minuten, is m Zee cen Ze c -
rob gczicn , 't geen ecn zeeker t;eeken van
Land i s , aizoo de Zec-robben zclden zes
mylen vcr in Zee gczien wo r d en, dcrhalven
is te vcrmocden eenige Eilanden
daer in "c Zuiden te zijn : men zag daer
ook fteen-kroos.
O p ncgen cn veevtig graden br e e t t e ,
l^nnderd en acht en zeitig graden , een eu lengte hhooln d•e rd' en v y f-t i cn g- raden, drie
m
plaetzen groote vuuren makcn.
iimn.ii.>-"j i^v.w..^. ......
hoe onf tuimigcr , van winden te
zijn î