< 1 0
^'llì
1 3 S N O O R D en O O S
cenigc van des Keizcre afgezondene op het
Jaer I(>S4 , drie Macnden reizens Landwaerd
m gewccft zijndc , aldaer cenigc Sineef
che Stoffen vernomen, en dacrom hct
laeciic geoordcelE Ijebben. Den Koopman
Hendrik Ohé, een perzoon van vroomheit
en goede opmerkinge, heef t my vcrfclieidc
malen bericht, in Japan te liebbcn verftaen
mt het verilag van zeeker Schipper
van die Natie , hoe liy nu oratrent twaelf
Jacren voorleden, door den Ke i z e rvan de
OoBki i f t van Japan afgezonden , en door
itorm verre om de Noord-oof t gedrcven
zijnde , aldaer cen groot Land ontmoet
hadde , 't geen wel een vafte Kiift geieek,
dacr hy ovcrwintcrde, oordeclende 't zejvc
Velgens de acnwyzinge onzer Kaertcn,
de Noord- ivcf t Kuf t van ^mt rka te zijn
ge»-ceft , van ivacr het Land zieh Velgens
zim zeggen , Noord-svclhvacrts nae E » .
fcheen te ftrekken, "t gecne zoo z i jnde,
te gelooven zoude we z e n, dat Compa -
gnies Land, en wel licht 00k Ezo aen
TKirka g ehe cht , of ftukswyze met dicht
•by een leggende Eilanden daer aen palende
zoude we z en; hebbende gemelte Oie in
zijne Reizen na het ledofi H o f ontmo e t ,
eenige Reizigers en Bedelaer sni tdeNoor -
delijkfte gedeeltens van lapon, die in toefte(.
gedaente, en gel len, niet alleen zeer
wel ge.ccken na de Noorder Amer icanen,
maer die ook verfcheide woorden uitrede
die met de Tael van Ni e uw Nederland,
daer hy gebooren en opgevoed i s , zeer
na in uitfpraeke , en geheel in beteekenilTe
Over een quamen , daer over hy zieh verwonderde.
Du s verre gemelte Brief .
Wat my de Heer E. Térand Idts, gewezen
Afgezant hunner ..uijilui iC.,zzaaeerrficchnee iMviaajjee.-
fteitcn , aen het H o f in PiUng , f chr y f t
van 1 4 , , de groóte r j - f c t ; , ook andere
men ' t l s een Volk verbalen z y . m o t
van flatiiur, en itel van opzich
hadden fclroone Pelzen van S a L k en b r u ì
n e V o f l e n a e n . c n z y h e b b e n t e g e n M -
teryen van de Jakuten Dochters g l k o cht
en nae haere Ellanden gevoer t , cn andere'
omftandrghedcnmeer, z o o d a t z u l k s het
Land van J 4 , ( z o o ik giCe ) zijn moef t ,
t welke zieh met de Eilanden by he
Noordeinde, tot aen ftpcji,,
Rmer j , , „ o f a % . / , „ | , No o rde .
iiJK in d Amu r , tuflchcn twee Rivieren
gcnoemt (Smn en , die mede in
A ^ m - vaDen: de Provintie U m m , ,
die bu,ten de hoogf t v e rwoude r enswa e r i .
gc Sineerehe Mnur lei t , grenll aen 't R y k
ZI,„de waerlijk des Amä.ld«
Chm of des Keizers van Sina Vadcrland
t geen omtrent de Rivi c r z i j „
vang neemt , en word de Äreek van dier
geweft d Amn r opwaerts over het Mi a -
fnfihe gebergte, tot deze uurc
I r i l i r T " " Senoemt , en de Tactet -
| h e Woe i l yne v a n . i , ^ . „ tot Targaßnia,
die mede Noi rdel i jk aen
d e R , v , e r d e « i ™ l e i t . word d , rf
C j . ^ , by hun genoemt , en zijn dacr verfcheide
Nauen en Volkeren . die meeft
alle Séawann,n, o fDu i v e l s Konftenaers
2i;n , en dienen ook den zelven. En dus
tot luer toe uit genoemde Brief.
Het Schip Breskes, in den laere i S ü
gezamcntlijk tot ontdckking van Ta r t a .
ryc , met het Schip K.p. k^n, „i tgevaren
zijnde , en daer van op Japans Oof t -kuf t
Jfgedwaelt „„ ^
fl mede o n t d e k t , in de Maend J u n y ,
heelt alleen 6ct Land van ?,rirAfllrr
J- X* . 1 - '
OOK andere ™
Pl a e t^n. en Rrvieren in het Bni ten-muur. . de breette v a r l f f d l ° ' "P
ik f Ä i s ^ ^ ^ ^ r s
Noord „ o ch Zuidelijk . beveSi^^t'il ô m ^ T . g ^ í o f " r V " ' f t V
j- . f j iwu . iwv i c i , genaemt
O^ota, en vorders nae ¿ 'Amur in d'Or icntaelfche
Oceaen , vheten twee Rivieren,
Ä ™ Czaer fche
Majefteiten toekomen , in Zee. In 't ge
«cht van 't vafte Land , leggen längs de
Kuft veel Ei landen, en hebben de [akuten
voor drie Jaeren, welke hnnne voorfz
Majefteiten lihatting betalen , vreemt
Volk van de zelve Eilanden op 't vafte
Land aenperroffcn J ; . •
Mwiuenue, aan met
eene. en dan met de andere zyde in 't water
flaende makende groote v a e r t , dit
V o k was kloek, hadden zwarte lange ruige
baerden , bruin van gedaente , met
lang haair op 't ho o f d, omtrent drie vin.
p r br e e t , voor lang , en wyders op de
kam afgefnedcn.
In teeken van dankzegging , zag men,
dat z y de banden bovcn 't hoofd tc zamen
Dit
T A R T
Dit Scliip zeilde dan al Oof teüjk , i
vongcn.de MatrozenveclKabcIjauwin Zee.
O p de hoogte van 43 graden en vier
minuten, oíitwaerden zy mede Land.
O p vier en veertig graden en vier minuten
, qiiamcn vaertuigen aen Boor t ,
daer van 't Volk fterk en kloek in gedaente
waren, deze hadden Vrouvi'en b y zieh,
die bruin van verw waren , met blaeiiw
gefcliildei-de lippen en banden , droegen
het iiaair rondsom haer h o o f d , omtrent
twee vingeren breet beneden de ooren afgefchooren
, gcüjkende jonge Mannen ,
waren zeer gencgcn tot A r a k ; de zommige
dezer Menfchen hadden mede Japanfche
rokken aen , andere hadden kruizen
op haer rokken, hun geweer is Py l en
Boog, met Houwe r s , der gedaente als
die van Japan , de hechten van de Ho u -
wers waren met ftukskens Go u d , de plai
met een Zilveren rant verzien, en de fchede
met looiwerk geineden , haere draegbanden
met Z y d e geborduur t , hadden
in haere ooren Zilvere ringen , ook Neurenburgfche
Koralen : men zag Robbe en
Bevers Vellen onder hun , en eenig_ Indiaenfch
dock. Hunne vaertuigen waren
uit een Boom gehol t , en zonder vlerken:
öp 45 graden 45 minuten haelden z y mede
Land , zoo als ook op 44 graden 12
minuten, lengte 1 Í 7 graclen n minuten;
het Land zagen z y , dat hoog wa s , anderzins
bejegende veel Eilanden en gebroken
Land : hier een weinig meer Noor -
delijk, zagen z y veel Zee-robben en Steenkroos
dryven.
O p 45 graden en 12 minuten breette,
en i 6 p graden en j í minuten lengte» vertoonde
hun het Land van verre o f het Ei -
landen wa r en, maer naby kernende > zagen
het een vaft Land te zijn , leggende
veeltyds met Sneeuw bede k t , hier traden
z y aen L a n d , doch vonden niet als een
dor woef t L a n d , mitsgaders in een Va -
leye , niec ver van ftrand , fchoon vers
water, kreupel bofTchen , en Ker ze boomen
j vonden daer ook Zuur ing , wilde
K o o l , Bieslook en Barndenetelen, zagen
noch Menfchen noch Beeften , als alleen
een Vo s . Op 41S graden 15 minuten
breette en lengte 172 graden, mi -
nuten , en 5 3 minuten , zagen hoog gebergte.
Op 47 graden 8 m i n u t e n e n
lengte 173 graden 53 minuten, ontdekte
mede Land, doch betraden het zelve niet.
Die Land zegc de Daglyf t op 't Schip
Bwi:?/gehouden , legt 12 graden Oof telijker
als de Oof thoek van J a pM , die op
58 graden en 4 minuten l e g t , verfchillende
in de breette p graden en 58 minuten
, flrekkende Noord-ooft ten Ooñen,
A R Y E, j j j
en Zuid-wef t ten We i l en, wczende gelooflijk,
dat dit de vafte Kuf t van yimerica is î
dit Landismet Sneeuw bedekt , enl ietwas
toen zeer miftig ; zy konden geen teeken
van Menfchen befpeuren. En dus verre had
de Overigheit van 't Schip Brakes längs de
Kuft van Ez.o gezei l t , zonder nette acht
op die Landftreek te ilaen , of het zelve
te onderfcheiden , en met zijne Eilanden
recht te erkennen, zulks dat niec gezien
kan werden uit haer verhael-fchrift, o f zy
het Compagnies Land aen geweeft zijn of
niet , veel min dat dit Scheeps-volk kennis
van de Scraet de Fries heeft bekomen.
Wyders is dit Jacht te rug gevaeren
toc op de hoogte van 37 graden , aen de
Oof t -hoek van J a f M, van waer het Oo f t
op zettede , tot ontdekkinge eeniger opgegeven
Ei landen, of een vafte Kuf t . Zy
ontmoetede toen fteeds in die ho o g t e ,
Ooftelijk, hout , dat in Zee dreef , zagea
Stroo en Riet dryven , en fwermen van
Puiftebyters en Vliegen , ook Pylftaerten,
dat een teeken i s , Land naby te zijn j gelijk
zy mede bejegende bonté en andere
Meuwen, ookg root ewi t t eVog e l s , di eui t
het Noorden naehet Zuiden vlogen, als ook
duizenden van andere Vogel s , die alle mede;
uit het Noorden nae het Zuiden vlogen
: zagen ook water bladen , en voneen
Schoen-lappertjes op gemelte hoogt e , ,dus
dan een graed hooger of lager , zeilde die
vaertuig 480 myl Oo f t op , doch en ontmoetede
geen L a n d , hoe wel aen alle de
gemelte teekenen te gelooven i s , dat zy
daer niet Verre van , längs gevaeren zijn *
't geen gewiflelijk de ftreek Lands i s , wel -
ke zijn aenvang neemt by het Compagnies
Land , 't zy dat zulks de vafte Kuf t van
Amerka, i s , dan dat het een Voor-eiland
o f Eilanden daer van zoude zijn 5 deze
Zee-luiden uit de Oof t van J a f an dan gezeilt
hebbende, de bovcn genoemde lengte
, waren zy wel van meining America
aen te doen, doch de ziekte van 't Volk,
menigte van dooden, dede hen goec
vinden, te keeren, en längs tot aen
Taiwan te rug te z e t t en, waer toe zy te
eerder verftonden , om dat de juifte lengte
en breette , waer op het Spaens AmC'
gelegen was , hun niet was bekent , en
z y niet gelaft waren meer Noorde l i jk, als
zes o f zcven en dertig graden te loopen,
zonder welk bevel zy volgens de boven
aengeroerde teekenen , in körten t y d het
Noord America , of wel het onbekende
Land, tuflchcn Compagnies Land en het bekende
Spaens Amtrica Noordel i jk aengedaen
zoude hebben , en zoo z y hun koers
hadden vervolgt Oof t e l i jk, in körte mede
omtrent California 20ude hebben geland.
S i Folit