m
T A R T
tooizc!, doch de middelfte aicijd d e g r o o t -
fte , waer van Meeftcr Eibokkf» oordeelde
dar 'er ecnige f chaduwc van de Heilige
Dric-cenheic onder fciioo).
Als Iiet Eclipfis is , oordeelt hct gemcene
v o l k , dat de Ma en met zeeker
flang in ftvyc i s , als wanneer zy een gemaekte
flang b v der band hebben, en terwyl
de verduiÄeringe d u u r t , mc t T r emmen
, Ho o r e n s , en Ba zuinen, allerhande
gcKiit ep getier maeken, tot da tdeEc l ipf i s
Over gaec, wanneer zy zeggen , dat de
ilang overwonnen i s ; flaende zy haeren
gemaekten flang van klei dan aen ftukken,
nie wraek en boosheit tegen den flang in
den Heme l , die zoo ftout wa s , om de
Macn te dui-ven be f t ryden; even we l , dar
wonder f c h y n t , dewyl zy de telkonfl: zoo
volmaekt niet en hebben als de Europi a -
nen , zoo weten zy den tijd van den
Eclipfis echter uit te reekenen.
Daer zijn in Korea zeer veelerhande
vriichten , en meeft alle die hier te Lande
bekent zijn , belialven n o c h veele anderen,
a l s N o o t e n , Ka r f l ani en, Karflen, Mo e -
rellen, Qu e p e e r e n , Granaeten , R y s ,
H ä v e r , T a r w , Boonen , Slade, en alderhande
aerdvruchten. Me n wil dat daer
mede Amb e r de Gr y s v a k , in Zee
veel h a r d e r , en te Lande veel Ho e n d e r s ,
Faifanten , en Schildpadden. Me n gebruikt
aldaer geen gemimt geld, maer men
weegt malkander dat a f , en we r d het zelve
in kluitftukjes, uitgegeven. De z eVo l -
ken hebben een duiilere kenniiTe van de
Zondvloet.
Z y reekenen d e waereld veelduizende J a -
ren o u d te z i j n , en dat 'er te zijner tijd van
deze , een vemi euwde of nieuwe waereld
zal wo r d e n , z o o a l s z eme d e z e g g e n, da t ' i
noch veel waerelden z i j n , en geweeft zijn.
O p de f che enen we r d e n d e menf che a ,
tot (traf in Korea dood gcflagen. He t Ve e
is daer in grooten overvloed j d o c h boter
ofkae s eeten zy niet veel, en noch minder
meik, zeggcnde zulks bloed van de dieren
te zijn; honden uitgezondert die root zijn,
ook Paerdcn werden by hen genuc t igt,
oordeelende de zelve zeerlekker vleefcli te
hebben. Zo u t weten zy van het Zeewater
te maeken , dat hecl goet i s ,
mede de Nederlandfche gevan^eneii Ha -
ring zout cde , 't geen by iien diis geda
te können we r d e n , onbekent was. Hc t
zout water we rd ten dien einden gekookt
doch zoutpannen , als in Porcugael en eld
e r s , heeft men daer niet. De z e luiden
zijn zeer goedaerdig ; Go d t zeggen z y is
goed , doch zy mocten den duivel te
vricnd houden, op dat hy hiin geenquaed
cn doet. Als zy de Hollanders benoemen
A R Y E. 57
zeiden zy die te zijn Zuidermannen , en
geloofden in 't e e r f t , datze onder wa t e r
konden leven , en vermits zy geen wy d e r
kennis jiebben als van Japan , Sita en 't
nibuurfchap van Tartarye, o hebben
veele beuzelachtige g e d a c h t e n , van die
yelke verder woonen, als dac 'er mcnfchen
-ijn zonder hooft , met de oogen in de
borft; d a t ' e r geweften zijn die aUeen mec
Vrouwen bezec z i j n , welke als zy teel«
lufl: k r y g e n , zieh open leggen tegen de
Zuidewind, die hen dan mec doorwaeyen
bevruchtigt, en diergelijke meer.
D e Koning we rd zoo zeiden gezien»
dac e enige , die wat afgelegen woonen>
gelooven dac hy van meer als menfchelijke
aerd i s , zoo als aen onze luiden zulks
voorquam, en henwi e rd afgevraegt. H o e
minder den Koning uit g a e t , en-van het
Volk gezien we r d , hoe vruchtbaerder dat
z y het Jaer achten te zullen zijn ; geen
hond mag over flraet loopen , daer hy
zieh ve r toont .
Z y gelooven aen de opftandinge der
ö d e n , en d a t z e een ziele hebben, welke
goet of qua ed naer dit leven wedervaeren
zal.
Alle vreemden werden uit die Land gehouden
, behalven de J a p a h d e r s , die in
de Stad Potifaen een wooning Jiebben, tot
him g e r i e f , als boven gezegt is. Zy zijn
zeer angftig voor fieke menfchen , laten
die veeltijds te v e l d ewa e r t s , onder Imcten
alleen l eggen, zoo d a t ' e r te nauwernoot
iemant is , die de zelve eenig gemak
of ge r a t toebrengt.
D e menfchen werden daer zeer o u d :
Eibokken h a d ' e r veele over de honde rd en
twaelf jaer o u d g e k e n t ; leven zeer zober.
Men heeft daer redelijke goede He e l -
meefters onder hen j zy weten niet dac de
waereld rond i s , meenen dac de Zon in
de Zee s' nachts gaet ruften.
Men vind daer zeer nette Arbeidshiiden.
De Vr o uwe n borduur enook konfiig,
jae hy hadde geheele Veldflagen op Zy d e
doek gcborduiirt gezien. He t is daer een
gewoonte, kamers te hebben, daer onder
de vloer een hoke i s , van een halve voet
hoog , waer door zy met rook van v u u r ,
uit Kaggcis die buiccn ftaen, wa rmt e d o o r
de geheele kamer weten toe te brengen.
De k o n i n g heeft ook kamers mct koopere
plaeten be l egt , die gebruikt worden om
menfchen te pynigen , ja te dooden.
Z y zijn zeer achtgevende op voorzeggingen
, en geluk , of ongeluks teekenen:
hy hadde een der Konings paerden zien
dooden , om dat het ter poorte , met den
Koning uic r e idende , aerzelde, 't geen
voor een ongeluks lecken wierd gehouden;
H en
H
W '