w
I N L E «I D I N G
_ t 0 T DB
B E S C H R Y V I N G
I !
!
Y •
I
w
' - I i i
1 1
si
•:.. t f
; I
i . l f
®
NOORD EN OOSTT
A R T A R Y E N,
I Ì E V A T T E N D E E E N K O R T B E G R I I ' V A N D E S Z E L F S T E -
G E N W O O K D I G E N A A R D R Y K S - N A T U U R - EN S T A A T -
K Ü N D I G E N T O E S T A N D .
O n z e cü fyat i tbol , fchöon een onmerkbaar flip in het onraeetbaar
Waereldgedel, is voor den Mensch, welken de Voorzienigheid op denzelvcn
geplaatst heefc , een Tooneel dat hem geduurig nieuwe voorwerpen van verwondertag
opleverd, en hem oneindig veele gelegenheden ver fchaf t , om zyn
veinuft uit te bieiden en zyne kennisfen te vermeeideren ; ik zoude duizendmaaLen
gezegde zaaken raoeten herhaalen indien ik dit i luksgewyze betoogen
^v^lde. Ik zal derhalven hier alieen aanmerken, dat men zints de glorieryke
Eeuw van Lodewyk XIV. tot heden t o e , in de kennis der Aardrykskuttda
verbaazende ftappen gedaan heeft ; de ontdekkingen van nieuwe Landen in den
Hillen Oceaan, doot denberoemden Kapitein C o o K s ; z y n e Reis rondsom den
Aardbol; de Reizen van de Ruipfch Geleerden door de Noord en Oostelyke
gedeelten van Ruüand en A[im, hebben een groot gedeelte van onzen Aardboi
als het waate eene gebeel nieuwe gedaante gegeven ; en een licht aan deszelfs
Natuurknndige, Aardstykskundige en Staats- en Volkkundige befchouwing by - .
gezet, welk men naauwelyks in l iet begin zelf dezer Eeuw zoude liebben durven
verwagten.
Dan hoe ver de Aardrykskunde gevorderd z y , zyn 'er echter nog Landen, dia
in het geheel niet , of alieen oppervlakkig bekend z y n , gelyk de geleerde Heer
ZiMMERMAN in het detde Deel van zyne Gtograpbijcbs gefcbicbls der Men-
Sehen und der algemdn vtrbrcittaeti vkrfiifzlgen Tbicrin III. Th. S. 9 1—1 5 0 .
breedvoerig bewezen heeft ( s ) -
E u r o p a kan thans Natuurknndig bekend z y n , op dat gedeelte n a , dat
men Turkye iß Europa noemd ; deze zo gezegende Landen in allerlei voortbiengzelcn
der Is'atuor bedraagen 21 181Q Engelfclie mylen, «n de minile dezer
Landen zyn bekend ; want behalven de reizen van T o u r n e f 0 R t , en den
Graave G o u i ì f i e r , hebben wy niets volledigs: het geen P i e t r o d e l l a
V a l -
(«) Zie de ricmve Geneas- en Natuurkiinitige Jüsrbockon II; Des!, alwaar ik eenc vermliiig
vau dii gewigtig ftuk gegeven heb.
A