ni i' í
fi íl
l f
334 N O O R D en O O S T
o p n i e uws we e r j o n g w o r d . Wa n n e e r de b y z o n d e r e T a e l te v o e r e n . D c z e I n w o o n -
andere LamM z ì cn j d a t d e e s Dalai-Lama
o p fterven l e i t , z o e k e n zy te v o o r e n i e -
t n a n d o n d e r b e n u i t , d i e l i em hec naefle
g e l i j k t : g e f t o r v e n z i j n d e , v e r b e r g e n zy
d e n d o o d c : wa e r n i zy d e n n i e uwe n Dalai
Lama aen 't Vo l k v e r t o o n e n , en z e g -
gen , d a t hy h e r b o o r e n is. En d a e r o m
ecren z y h em n i e t allcenlijk als e e n e n G o d :
maer o o k al w a t v a n , of u i t z i j n L i c h a e m
k o m t , als I p o u w z e l , z w e e t , wa t e r , en
a n d e r e i i i twe r p z e l e n , ja zelfs z i j n d r e k :
al h e t we l k zy me t g r o o t e e e r b i e d i g h e ì t ,
t c g c n a l d e r h a n d e q u d e n , v e r z amd e n en
bewaren , ja z e lve o n d e r i p y s g e b r u i k e n .
N i e m a n d zal o o i t t o t h e m g e l a t e n wo r d e n ,
d i e h em n j e t b y k a n s als eencn G o d e e r t .
D o o r t o e l a t i n g G o d s , is d e z e v e r v o e r i n g
van Sina t o t in Indiin v o o r t g e k r o o p e n .
D u s v e r r e g eme l t e G r i e k .
N i e t w y t v a n h e t L a n d f c h a p Jangnt,
leit Stfan en Laut, en veei a n d e r e kleine
L a n d f c h a p p e n en V e l k e n , i e d e r o n d e r een
byzondei- H e e r en W e t j h e l l e n d e eenige
na h e t H e i d c n d o m , en a n d e r e na de W e t
van Miéomet. M e n v i n d ' er de S t e d e n
Sticcuir, EsJme , en a n d e r e n .
D a e r w o r d g o e d e Kame l o t en Li n n e n
geweven.
I n h e t T a r t a r i f c h e R y k Tangut is n o c h
h e d e n , g d i j k v a n o u d s o n d e r d ' E ^ y p t e -
d e r s , l e e f d e n van d e n L a n d b o i iw. M e n
z a g d a « Ki o o f t e r s , d i e Af g o d e n t o e g e -
w y t wa r e n : d i e n me n ofFerde : en d e n
Duivel g e f c h i e d e da e r g r o o t e cere. De S t a d
L o p l ìQ aen h e t a n d e r e i n d e d e r Wo e f t y n c ,
dacr h e t wa t e r b i t t e r wa s .
W a n n e e r een Ki n d g e b o o r e n w o r d , b e .
veelt de Va d e r d a r a e n f t o n d s aen d e n e c n
o f a n d e r e n A f g o d , en v o e d een R a m in
h u i s . v a n 's K i n d s g e b o o r t e af t o t z i j n
vci j a r i n g t o e : als wa n n e e r h e t vi e e f ch v a n
d e z e l v e , te ge l i jk me t h e t K i n d , d e n
A f g o d a e n g e b o d e n w o r d j d o e n d e g e b e d e n
ZOO l a n g e h e t v i e e f c h v o o r h em o p g e h a n -
gen IS. N a d a t d e z e p l i c h t p l e g i n g e n g e e i n -
d i g t z i j n , eeten de vr i enden , d e s R a m s
v i e e f c h , me t g r o o t e a e n d a c h t en e e r b i e -
d i g h e i t , o p . D e b e e n d e t e n wo r d e n in eeri
Vat b ewa e r t . D e L i j k e n d e r a f g e f t o r v c n e n
plegen zy me e f t te v e r b r a n d e n , na d a t de
S t e r r e - k y k e r s gezeit h e b b e n , h e t t y d t o t de
v e r b r a n d i n g te z i j n : 't g e e n e z y , op
's Me n f c h e n g e b o o r t e t y d , ftoften i i i t d e n
Hemel te l e z e n . H e t L i j k w o r d me t we l -
r i e k e n d e K r u i d e n op£ j e f chikt , en f p y s
v o o r g e z e t , me i n e n d e d a t de Zi e l e d a e r
van eet : d r a g e n h e t o o k u i t , längs d e n
w e g , by de S t e r r e - k y k e r s v o o r z e i t . Op
den b e g r a v e n i s - g a n g ftrooyen zy W y n ea
Y- • ' i ' e e r e n ' v a n d e verftorvenen"', d i e
naren , Or i e k e n , en R o m e i n e n , de w y - ' zy memc n d a e r me d e te v e rma k c n . M e n
z e van h u n n e Kö n i n g e n te v e r g o d e n : g e - f p e e l d e da e r d a n o o k op v e e l d e r h a n d e liefTcl
i j k z u l k s b y d e n J e z u i t foan Gruber, we l - . ' l i j k ewe r k - t u i g e n .
k e d o o r W « i r e i f d e , w o r d g e t u i g t : e n | O m t r e n t h e t R y k T a m m is n o c h een
d e K o n m k , D^ v a g e n a emc , d i e h e m ' L a n d f c h a p . d a t , t e r t y d v a n Ma r l ^ i s
v n e n d e L j k o n t h a e l d e , ge l a f t e h em , h e f / ' « » / « ^ b e k e n t , en AV» ; « / g e h e t e nwa s H e c
a f b c e d z e l van Han , e e r t y d s K o n i n k van, h a d veele S t e d e n cn D ö r p e n , d a c r d i c h t
T a „ g H t , af t e ma l e n . De e s wa s V a d c r v a n ! aen t w e e Wo e f t y n e n l e g g c n , a lwa e r in z i i -
v e e r t i e n Zo o n e n , en wi e r d , we g e n s u i t . ¡ nen t y d o v e r v l o e d van l e e f t o c h t wa s . H e t
ftekende g o e d h e i t en g e o e f e n d e g e r e c h t i g - 1 Vo l k v o e r d e een b y z o n d e r e T a l e D a e r
ci Kirch, h e " , by d ' I n w o o n d e r s a e n g e b e d e n . Z o o | wa s een w y s , d a t d e V r o u w e n d e n v r e em- I m Z " "
wel h e t beeld \ i a H a n , als D i v ^ z e lve , , de l ingen t en be f t en wi e r d e n g e g e v e n , ea
ftaet d a c r op Vierkante Ama r e n , t o t de j v o o r g r o o t e eer g e a c h t , z o o een v r e emf
c h o u d e r e n t o e . Han h e e f t een z a l uwe ; d e l i n g de V r o u w v a n een a n d e r e n M a n
v e r w e , een Ka i l ani e b r u i n e b a e r d , me t b c k e n d e . De l u i d e n wa r e n Du i v e l s - d i e -
g r y z e h a i r e n v e r m e n g t , u i t p u i l e n d e o o -
gen , en een ^ n r e k l a pmu t s op 't h o o f t ;
d o c h Deva is j e u g d i g van a e n g e z i c h t , z o n -
der b a e r d , en h e e f t h e r h a a i r v a n 't h o o f t
kael a f g e f c h o o r e n . Bo v e n d e z e be e ide n
hangen d r i e b r a n d e n d e l amp e n .
Markm Panini de Veneuaen z e g t , d a t
o p "t J a e r twa e l f h o n d e r d en v y f t i g . en
z i j n e n t y d , op d e n i n g a n g , van ' t 'We f t e n
a f te r ekenen , v a n een Wo e f l y n e , in d c -
z e T a n g u r f c h e L a n d l ì r e k e , een S t a d l a g ,
Sachion g e b e t e n , d a e r de me e i l e Me n f # h e n
Mahometanen , en we i n i g e Ne i l o r i a c n -
f c h e C h r i ß e n e n wa r e n : b e h a l v e n n o c h
eeoige Af g o d e n - d i e n a e r s , d i e h y z e g t een
naers , en z e e r g e n e g e n t o t a l d e r h a n d e
fpc!.
Camfijion of Camfion wa s me d e in di e n
t y d , in ' f T a n g u t f c h e g c b i e d , een v e r -
macrde S t a d , wa e r in z i e h t o e n N e ñ o -
riaenfche Chr i f l - enen , Ma h ome t a n e n , en
A f g o d e n - d i e n a e r s b e v o n d e n , di e Be e i d e n ,
welke v e r g u l d wa r e n , aenbaderr. De
P r i e ñ e r s van d i t H e i d e n d om wo o n d e n in
K l o o ñ e r s , en d i c r ve e l e o n d e r h i c l d e n k u i s -
h e i t .
H e t J a e r en Ma e r d e n r c k e n d e n z y by
d e Ma e n a f , en bi e lden Ma e n d c l i j k v y f
dagcn , in we l k e zy n i e t e enig Be e f t n o c h
Vogel d o o d e n : a t en als d à n o ok g e c n
V i e e f c h .
T A R T
Vleefcli . Ve e l l i e i t d e r V r o u w e n wa s d a e r
in g e b r u i k d o c h e ene wa ^ de we c t igf t e »
§ c h e i d i n g e d e r h i iwe l i j k en g i n g d a e r z e e r -
in zwa n g . Zy t r o uwd e n Zu f t e r s en B r o e -
d e r s , als me i i e S t i c f - o u d e r s : g d i j k z u l k s
n o c h h e d e n ondei- de Ka lma k k e n g e b r u i -
kelijk is'. By h cn w o r d o o k v o o r z o n d e
g c a c h t , d a t by o n s nie t q u a e d is j en d a t
b y o n s ecn zwa r e mi s d a e d i s , w o r d by
lien v o o r g e c n z o n d e g e h o u d e n . N o e h h e -
densdaegs g a e t in d i e g ewe i l e n de o p g e -
melte A f g o d e r y e , beneSens de L e e r e d e r
Lamai, in zwa n g .
V y f d a g r e i z e n s v a n Camftßon , na h e t
O o ñ c n , w a s , z e g t Ma r k i g PMIHS , tc
Zijner t y d een L a n d f c h a p , Engimd g e -
n a e m t ; en een a n d e r , Cerguth g e b e t e n :
als t o e n b e i d e ( t a e n d e o n d e r d e n g r o o t e n
T a r t a r i f c l i e n C h a m , en b i n n e n h e t T a n -
g u t f c h e g c b i c d gelegen : a lwa e r Ma h o m e -
tanen I , Ne f t o r i a n e n , en A f g o d e n - d i e n a r -
w o o n d e n .
I n 't L a n d f c h a p Tebet, n i e t w y t v a n
Tangut, ( d a t , t e r t y d v a n g eme l t e n Mar-
'km P a u lM, d o o r d e n g r o o t e n T a r t a r f c h e n
C h a m i n g e n ome n en Verwoefl: wi e r d , d i e
alle d e I nwo o n d e i ' s d e e d t e r ne e r ilaen o f t e
vervocren , ) wa s de w y s , d a t de Ma e g .
d e n v a n v r c cmd d i n g e n e e r f t g e f c h o n d e n of
o n t m a e g t wi e r d e n , eer me n z e t e n h u w e -
l i jk u i t g a f .
D c z e T a r t a r e n zijn l i e f h e b b e r s v a n d a n -
zen ; d o c h danz en Ma n n e n me t Ma n n e n ,
en V r o u w e n me t V r o u w e n . H u n M u -
z i j k b e f t a e t ma l k a n d e r e n in de b a n d e n
t e k l o p p e n , o f o p z e k e r M e t a e l , d a t k l i n k t ,
t e fiaen.
D a c r w o r d v e r d i c h t , d a t , wa n n e e r in
Sina Gaivang Ke i z e r w a s , en d e h o n d e r d
en d e r t i g f t c in r a n g , op h e t J a e r , omt r e n t
d u i z e n d v o o r C h r i f l u s g e b o o r t e , een Pr o -
p h e e t o p g e f t a e n w a s , Xecmun Berchan, of
Xaca g c n a emt . D e z e k r e e g g r o o t g c v o l g
en a c n h a n g : en z i j n S e ñ e f p r e i d e z i e h
d o o r gche c l Sina , Indien , Tangut, Tebet,
en t o t b y de I g u r e z e n u i t . V o o r z i j n t y d
w a r e n ' e r ve e l e S e f t e n in Sina , T.tngi
Indien., cn Kifmir > d o c h d a e r w a s g e e n
P r o p h e e t of e i g e n G o d s d i c n f t , d i e me n
volgdc. H y I c e ide a c h t en z e v e n t i g l a e r :
cn v a n zijn o p k o m f t , t o t aen de t y c l , d a t
Abdule z i j n S i n e e f c h g e f c h i c h t b o e k f c h r e e f ,
wezendc omt r e n t h e t J a e r twa c l f h o n d e r d
n a Ch r i f t u s g e b o o r t e , z i j n t w e e d u i z e n d
d r i e h o n d e r d en n e g c n en d e r t i g J a e r
ioopen. De V a d e r v a n d e z e n P r o p h e e t
was g e h c t e n Tingvan , u i t iiet R y k Hismir,
QÍVnglHk, d a e r hy Ko n i n k en R i c h -
t e r wa s . Hy h a d ecn V i o u w , Mujefuchiu
g c n a e m t , cn Ma e g t g e t r o u w t ; maei
nooic me t Iiacr te d o e n g e l i a d ; d o c h on^
A R Y E.
der een B o o m f l a p e n d e , wi e r d z y , a l sme i t
b e u z c l t , v a n d e W i n d en L u c h t z w a n g e r ,
barcndc u i t de o p e n i n g van- ha e r l i j f , waee
een r i b g e b r o k e n wa s . De g e n o emd e P r o ^
plieet at in v y f J a e r n i e t , h e b b e n d e zieh"
t e r G o d s d i e n l t i n e e n i g h e i t g e p i a e t f t . Xac4
ZOO ve e l g e z e g t , als xjonder ôorjpronk^
D e J a p a n d e r s v e r d i c h t e n de g e b o o r t e
yan d e z e n He i l i g , n o c h a n d e r s : wi e n s
S e d e . n o c h h e d e n o n d e r de Si n e z e n cn
veele T a r t a r e n in zwang- g a e t , z o o als in
breede b y a n d e r e n is b e f c h r e v e n .
D e T a n g u t f c h e T a r t a r e n z i j n n i e t z o o
• o e f t , als andere- T a r t a r e n , en v r y w e l
g e z e d e n t , d o c h h a e f t - h o o f d i g . Zy g e -
bruike n veel T a p y t e n . H u n n e L i j k e n v e r -
b r a n d e n z y , me e f t a l l e , g d i j k g e z e g t ; d o c h
d e z o m m i g e o n d e r h e n h a n g e n d i e e e r f t e e n
wyl aen de B o ome n te d r o o g e n . ' Z y g e -
bruike n mo n d r t r omp e t t e n , om h e t V e e
b y een te h o u d e n . Me n v i n d d a e r z e k c r
K r u i d , d a t n i e t v e r b r a n d .
D e Sine z en p l a c h r e n aen d e n V o r f t of
K o n i n k v a n Tangut J a e r l i j k f c h e f c h a t t i n g t e
g e v e n , op d a t h y z i c h f t i J h i e l t , en h u n m e t
o o r l o g n i e t b e f c h a d i g d e , w o r d e n d e by de
Sinezen v o o r ge en o n e e r o f l a f h e i t g e a c h t ,
d a t , om v r e d e te b e h o u d e n , g d d u i t g e ^
f c h o t e n w o r d : a l zoo h u n n e w y s g e r i g e n g e -
v o e l e n , d a t alles mo e t w o r d e n o n d e r f t à e n ,
Î in r u f t te bl i jven , en o o r l o g t e we r e n .
D e T a r t a r i f c h e Ko n i n k in S i n a , Xunchi,
niet l ange o v e r l e d e n , V a d c r v a n d e d
geenen d i e n o c h b y l even i s , t r o i i w d e z i j n
Z o o n u i t me t de D o c h t e r v a n d e n V o r f t
van Tangut, h o ewe l a n d e r e ha e r een W e f t -
T a t t a r i n n e , en v a n Samarhtnt z e g g e n te
z i j n , o m z i jne b a n d e n d e s t e f t e r k e r t e m a -
lten , en z i e h te b e t e r in Sina te k ö n n e n
Vellen : a l z o o ' e r g r o o t e ma g t in Ma n f c h a p
en P a e r d e n by d e n z d v e n i s , en h y K o n i n k
der- We f t - T a r t a r e n w o r d g e h e t e n .
M e t de g eme i d e B r u i d - q u ame n t a c h t i g
d u i z e n d P a e r d e n v o o r g e f c h e n k mede - : en
d e T a r t a r s o n t f i n g e n ha e r in de wa p e n e n ,
en o n d e r al h u n n e o o r l o g s p r o n k : wa n c
hunne o v e r d a e d en p r a c h t b e f t a e t n i e t in
w u l p s h d t of b r a f f e r y e n , en k o f t e l i j k e ge ^
bouwen , ma e r in k r y g s - t u i g ; f c i ioon de
Sinefche T a r t a r s h e d e n de- z a c h t e w y z e
van leven d e r Sine z en v r y i n g e z o g e n h e b -
ben-, en h u n n e o u d e w y z e v an l e v e n , v o o r
ZOO v e d di e in Sina zijn , me e f t v e r g e t e n .
I n h e t t r o uwe n n eme n de T a n g u t f c h e
T a r t a i s de z e lve w y z e •«'aer , als- me n irt
d e mc e f t e - p l a e t z c n v a n E u r o p a d o e t , me t -
t e zien na g o e d e v e rwa n t f c h a p p e n en g c o o »
te, g e f l a c h t e n ; d o c h de Si n e z e n k i e z c n in
tegendeel-een Vr o uw- om h a r e f c h o o n h d t ^
zonder op h a e r g e f l a c h t te z i e n .
Mitfx*r-> v e r m a w d o P e r f i f c h e S c h r y -
»