ft
1 1 ,f
3 « N O O R D
D e wortcl AS». ' , zegt hy , me d l tc
Valien in iTirM , c n L fmw j ^ ; enin' tha r t
van Sina zelfs zeer diiur te zijn. Hy is
van byzonder ftcrkende k r a cht , eo kan,
re veel g e b r d k t , iemand docn ftcircn :
byzonder den zoodanigen , die hect van
aerd is. Hy geld zomtijds drie vouc zii-
Ver , cn is in echten en onechten onderfcheiden.
O f fchobn de Tartars in Sina den Sineefchen
mannen, ten teiken van eehoorzaemheit,
gedwongen hebben het haair
at te fiiijden , zoo hebben z y echter , tot
noch toe , de vrouwen niet können beletten
, de voeten in te binden te zwacht e -
len , en met prangen onhebbelijk klein te
maken, wat groote moeite daer toe reeds
aen hebben geivent : want hunne wy v en,
de Tanarinnen , houden de voeten , zoo
als zy gebooren zijn i welke dappere en
fterke manninnen zijn. Zelfs de eige mannen
zien de voeten hunner Sineefche vrouwen
nooit bloot.
Denften-enwordby dezeTar tar s fchier
eoddelijkc eer jengedaen , die daer uit
aJlerhande voorzegginge vatten; gelijk zy
mede vooi^eiüngen nemen uir de vlam,
en rook van vuin-, gef tookt onder den
rüg van eene fchildpadde.
D e Oof t^Ta r t e r s , die Sina bezi t tcn,
2yn klemder van ftal in 't gemeen , als de
Weft Tartars veeivuldig en talrijk. 't Is
aenmerkelijk, dat g:eoordedt werd , in
Sina twe e hondert milioenen menfchen te
z i j n , die alle van minder dan honderd duizend
Tartaerfche krijgsknechten wierden
gedwongen en overheerfcht.
JCunchi o f Zumie , de Vader van den
tegenwoordigen Tartarfchen Kei zer K,mhi,
was kundig in de tekenkonft.
D e Tartaren vlycn en fchikken z i eh,
zoo veeldoenlijk i s , naer de Sineeze wi ize.
Z y verbranden echter in Sina noch hunne
Iijken (als boven gemelt) fchoon de Sinezen
zichmeeftvanbegravingdienen:' ja z y d e -
den noch voor eenige tijd , menfchen by
de begrafeniiTe der Grooten fterven , om
hen in de andere waereld te dienen.
Als de Tartarfche Keizer in Sina geftorven
i s , werden alle d e b ywy v e n , zijnde
in zakken gef tookcn, en boven' t hooft
toegebonden , veeltijds verkof t : uitgenomen
vier echte Koninginnen , die althans
in eere biijven.
De Tartars zijn g r o f van zeden en
niet te zeer genegfn tot het Chr i f tendom:
t gecne de oorzaik i s , dat de Chriftenen
meeil liegte en arme luiden zijn , hellende
de Grooten, en die van aenzien, het hooft
naer het H o f , om daer gunf t en ampten
te genieten.
e h O O s T
Als het Ni euwe J a e r i s , Word d e T a f i
tarfche Keizer m Sma van alle zijn Ho v e -
lingen begioet. De Tartcrs hebben de
voorrang , en de Sincezen volgen • ja in
alleracdplaetzen, en gemeine vergaderingen
, heeft een Tar tar den voorrang.
Het haair lang onder de Sineezen te
voeden, is een tcken van opftant o f onge.
hootzaemhat in Sina ; gel i jk, voor een
[aer of twe e , drie Onderkonihgjcs van
>ineefchcnbloede hun haair lieten wa f en,
en den Tar tar het hoof t boden : doch
wierden gedempt en gedood.
D e Sineezen houden zieh altijd wa rm,
eeten en drinken warm : doch de Niit^
chifihc Tartars beftrijkcn zieh met Y s . als
z y de koorts hebben.
De Tartars , hoe wellnftig zy oofc
zijn , mögen geene naekt ontdekte lieden
noch ledenzien, zelfs niet in afbeeldzelsi
gelijk als bleek , wanneer de POrtugezen
lldaer t-eener tijde een gefchenk van een
p>iegel zonden, wiens lijft met half naekte
beeiden was gegiert.
HeM-olk van L t m n ^ , die van eeneö
i artadchen aerd zijn , werden veel totL
Mandi r i jns , ( z o o veel als Överheden of
Majelfraten,) en imptelingen , in Sina
door den Tartarfchen Keizer aengeftelt,
voornamelijk in 't Zuiden.
I n ' t Landfchap U m m i s , door Ke i .
zerhjk b e . e l , eene groote opening in den
muur gemaekt , om een vryen deurtocht
naer Niucht , den ouden Tartarfchen Zetel,
te hebben, en den we g derwaertsbequamerte
maken.
In -t We l l en word de Sintefche muur
zeer ftetk bewaert en b ewa eh , tegen de
Welt Tattaren. Niemand mag daer door
m Sina komen, of moet zijnen naera aen.
geven: doch tegen 't Noorden en Oof t en,
IS m weinig of geen wacht , om dat
zulks naer Mttc-he, den ouden Tartarfchen
Ri jks z e t e l , toe ziet.
D e Keizer zend jaerlijks veele fchatren,
groote rijkdommen naer zijn oud eebied
van A' r . r fc Over : als me d .
duizende Sineezen , die aldaer nu (leden
bonwen , wetenfchappen en handwerken
overbrengen. Maer de Tartars dringen
nu ZOO fterk Sina niet in , als voorheene,
met der wo o n : want de Keizer beveelt
zijne oude Landsluiden te b l i j v®, daer
f V i t ' fH' " ' " ' * ' ' ' ' ' y Landfchap
fterk en rijk wil maken.
Zeker Pools geeftelijk perfoon , genaemt
Mcolam , die in gunf t
by den Keizer was , verzocht verlof by
liem , om over den muur in Tartarye te
mögen gaen leeren, en doopen. De z e g a f
voor, aen zijne medebroederen, d a t h y
alf
!