n
Jí
f i
7 + N O O R D
vier dägen vareos, de Riviere a f , van het
Kafleci KTertßnskpy. Aldus vereenigen beide
deze Rivieren > Schienka en Argunn,
haer in cene k i l , cn vcrliezen beide hären
naem ^ cn nemen dien van Amotrom of
Atnw, zijnde een Mugaei fchc mme , aen ;
welken naem dezelve kil van daer, tot aen
hacre i i i twatering, in de Zee o f Oceaen
doorgaens behout. |
Van den mond der Riviere Argima,
längs de Riviere Amnr na beneden varend
e , is tot iiet Kafteel Alb^nsko) o Ì A l -
baßn twee dagreizens. Voorders , ' na beneden
längs de Riviere Amur te vaeren ,
krygtmen aen de reciite z yde van 'c Ka -
ÌìcdAlbafmkoj y voor de eerfte Riviere,
de Riviere Kama r a , die haer begin tein
gen de rugge der Bogdoi tze * Landfchap-
'^cn lieeft.
HetKafteel^r^»«, dat nu aen de We i l -
zyde van de Vioet Arguna g e b e u l t i s , is
mct krygsvolk wel bezet; de Velken der
naefl: omieggende Landfchapp en , zijn
Tmgoeß, dieinPel terye, fchatwngaenhunne
Czaer fcheMajef tei ten betalenj deTmgttfen
oiTungotß^xtx omtrent woonacht ig,
können vier duizenc Rui r e r s , wel gewa.
pcnr met Py l en Bo o g , te Velde brengen,
wezende bdlendig om AcAioegaelfche ftroopers
te keer te gaen. Dekleeding by Wi n -
ter hier te Land e , zijn Schaepsvellen,
met Laerzen , op de Sineefche wy z e gemaekt,
haer Mut z en hebben breede banden
, met bont omnaeic, die zy by
. . . i we d e r , op en neer kunnen
ragende een riem om 't l y f , de
groote van een band br e e t , die met yzere
plaetjes is beilagen ; des Zomers ryden zy
mct bloote hoofden die rondsom gefchooren
zijn , hebbende nae de Sineefche wy s
een viecht achter afhangen j haer Zomer
kleederen zijn van blaeuw Sineefch Kat -
toen, met Boomwol benaeit, dragen geen
Kfi/>n on -
e n O O S T
raed, en of zegcn dan niet zullen erlangen,
voornaem doen zy zul k s , als cer Jacht , of
een K r y g gaen. Als zy zieh vrolijk wi l -
len maken , bcreiden zy van Paerde melk,
Brandewyn , 't geen zy door twee potten
op malkander g e z e t , wel dicht tocgefmeert
, daer een honte pyp in fteekt,
doen: de Melk werd eerft ziiur gemaekt.
Zoo wel de Mannen alsVrouwen, en Kinderen,
drinken zieh dan z o o , dat ze voor
dood ter aerde vallen.
D e Vrouwen en Docliters ryden te
pacrd , ZOO wel gewapent , mct Pyl en
Boog , als de Mannen , maeken Me d en
Pap van geele Lelie wortels , die zy Sarana
noemen , ook bollen ofklompen ciaer
van, die zy voor brood gebniiken , en
op verfcheidene wy z e tot fpys bereiden;
van Akke rbouw weten z y niet; men vind
onder deze Natie bemiddelde menfchen;
z y dryven-handel met de Targ.tßners en
Xixigaerfibe luiden , daer z y van gefprooten
zijn , die , onder 't Sineefch gebied
wonen, verriiilendePelteryentegen blaeuw
Kattoen , Linnen , en Tabak : omtrent
dit Slot yir^^««, een halve dag reizens in
't gebergte, is een T i n en Z ü v e r h i y n ,
en kan men z i en, hoe oulinks daer gegraven
i s , en fmelteryen zijn geweeft.
D e Rui f che Stad Nertßwskei in I>M-
* , omtrent de oorf tronk van de Rivi c r
Arnnr gelegen , heefc een van hout gerimmert
Slot , daer de Krygsluiden in
• woonen, die mede Koopliiidcn zi jn, doch
I daer buitcn is 'c zeer bevolkt van byzondere
liiiden , dat Jagers zijn.
In 't Jaer 1094. wil men , dat op het
verzoek van den Sineefch , aldaer vier
perfoonen wierden onthal f t , welke SabeJdieren
, op de Sineefche grond , omtrent
hadden gejaegt. De gezag hcbber
dezer plaets, heeft mede het gebied
Over de Stad, of het Vl ek Argm oiAr-
I ntJtt^ lIlT^'^/Vf Uir e^nm. W^l—J T II
K« kJ " ' r i T " ui: ^lau, UI net \ ICK oi Arhembden
, en hebben van natuur weinig alwaer hy een minder g e i g hebber
baert; zi;n tamehjk breet van aengezicht, j zend. ^ ^
cn fterk in de hand; als zy fpys gebrek' TulTchcn IVmßr.skpi en Oedinskoi, was
r ü in groote getane te het ecrtijds zeer berolkr , en bewoont ,
zaemen op de J a c h t , cn fan devangf t , doch zijn nu de menfchen veel onder d;
f chi et enz eldenmi s : de Vr ouwen gaen by Sineefche Mu u r gewekcn : maer tuiTchen
N-mßmkoi en Argma , minde r , en we -
der wyde r tuflchen Argnm en Nanm, gcnoegzaem
me t , en leggen die geweften
woeft , cn onbevolkt , maer tulTchen
Nanm en de Sineefche Mu u r , is meer bevolking
te zicn.
In deze Gewef ten vindmen vcel wilde
! Schaepen, doch klcinder van ftal, als hier
ce Land e : zeeker Rei z iger heeft m y verhaclc,
op cenmael omtrent v y f duizcnd
dczer wilde Schapen tc hebben ontmoet ,
het vlecfch is gocd van fma e k , doch de
mee-
.. d als de Mannen, ui tgezondert ,
dat zy Over elke fchouwder een viecht
hebben hangen , waer van de einden met
Zyde en Zi l v e r e , of Tinne ringen zijn
p g i e r t ; zy houden zoo vecl Vrouwen als
hen we! ge v a l t , en zijn niet afkcerig van
de zdve , fchoon met andere gehouwden
hcDbcn, zy gelooven eenen G o d in den
Hemel te z i jn, doch cn bidden Hem niet
aen , maer eeren den Znikur o f Satan met
trommeJen, en misbaer te maeken des
nachts , vragende hem door hun Priefters
T A R T
jneefte hebben levcndige wormen , tuffchen
vcl cn vlecfch zitten 5 Rheen , cn
Harten zijn daer vcel in 't wild ; Haezen
werden ovcrvlocdig omtrcnc Nanm
gevonden , doch vry klein ; Phazantcn
vlicgen daer in grooten overvloed,
als ook alderhande Water .vogcls t gcmeltc
Reiziger hadde een Hart gefchooten
, dat v y f honderd pond zwaer woog.
Dicht onder de Groote Mu i u houden
zieh veel L u i p a e r ^ , Wol v en cn Beeren.
Tamme Runderen zijn daer in overvloed.
Voor dcrticn Jaer is Nertßnskoi verbouwt,
.tot cen Stedekcn , of Vef l ing
gemaekt , en omheint met houte muurcn
of dubbclde fchuctingcn , die zeer dik en
hcclit zyn , de hoogte daer
vadem , mct twee toorcnt jes, in' t viertc
kant , o f dwe r s , vier vadem * groot , de
wcicii.dat icngtc der Vef t ing is van negentig vakIn°
ÖT'' dem. _ .. , r-
Ruffchc j^ier tot Nenßnskoi zijn de bineefche
Waeren goed koop te bckomen ,
b°"cir'öp om dat , als de Koopluiden uit Sina aen
KSuifcn komen , cn door de Woe f t yne gereift
die t^we- zijn , dan hebben zy van I c e f tocht , ge-
«ijf^^^ drank, en andere dingen groot gebrek ,
A R Y E 7S
KonniTny^Hß, oiiOkmiTunguß de eerfte
en alzoo daer weinig geld omgaet , zoo
S t min'mangel t men vaek een ftuk Satijn , tegen
dier op een fles Brandewyn , gelijk mede de Pel-
Sefhhfet ceryen aldaer zeer veil z i j n , voor geringe
Deze Ruf f i fche Stad is dan gelegen aen
de vloed Ncrt:ia , welke komt uit den
Noord-noord-ooften,enftort een Vierendeel
uurs van daer in de Schilka. Zy is voorzien
mec metael ge f chut , daer in legt meefttyds
een fterkc bezet t ing, zo van Voec als Paerde
volki zy legt tui fchcnhoogebergen, doch
is daer echter zoo vecl vlak land , dat de
Inwoonders hunne Paerden , Kaijieelen
en Ve c können doen weiden. Een myl of
twee van de Stad , geeft het goed en bcqiiaem
land, tot Akke rbouw , alwaer de
Inwoonders hun noodruft verzorgen: vier
o f v y f mylcn de Schilka opwaerds , t
tien Dui t fchc mylcn om laeg de Schilk> .
houden zieh op Ruf l i fche Edel luidcn, en
Krygsluiden, welke zieh met de Akkc r .
bouw , Ve e - t o g t , cn Vi i fcherye erncrcn.
Hier rondsom ziet men ontallijke
v ed fchoone bloemen in 't V d d , er
kruiden , waer onder het Raponcicum
Witte cn geelc Ldien , witte Peonicn
die een fchoonen reuk geven; Rofmaryn
T e im , Majoraen , cnz. Do c h Boom,
vruchten z i jndacrniet , maer wd v e e lBe -
fien , Acrdbciien , Kruisbeficn en Make-
D e Hcidcnen die daer woonen, zijn
moctcn ftccds gerecc zijn op 't Pacrd te
fteigen, en de anderen te Vo c t , om op 't
bevd der Mofcovi fche Oppcr-hoofden in
Nerrßmkoi, devyanden, desnoods, te keer
tc gaen. edensdaegs Opper -hoof t der
Konm Tungufi in di tgewef t , wicrd noch onkngs
genaemt CamnaGantmur, doch by de
Chrtftenen Kneei Vml Gantimitr, deze is
geboortiguic het Land Niuche, een vry bedaegtman,
hyi somt rentdiegewef t cn, onder
den Sinecfch , een Taifcha of Vor f t
geweefl:, maer niet voldaen zi jnde, is hy
mct zijn gantfche Horde komen woonen,
onder het gezf ig, en de befcherming hunner
Czaerfche Majefteiten ; hy heeft het
Chriften geloof aengenomen , cn kan op
is drie • eenen dag , drie duizend zijner Landsluiden
onder wapen brengen j mct Bo o g ,
cn Py l te Paerd , het zijn dappere Soldaten
j en v e d Hcldadiger als de Moe g a -
len.
Deze luiden leven meeft van Veehoeder
y c , doch die dicht aen de Arnnr
Schilka zieh onthouden , leven van de Säbel
v ang f t ; zy woonen alle in Tent en,
die zy Jurten noemen , van binnen zijn
die van houte ftokken te zamen gezet ,
welke als Jeden toegcflagen konnenwerden,
cn d i t , om dat zy lichtdijk die zoude
können verhuizen , wanncer z y van plaets
veranderen , 't geen zy dikmael komen te
doen , dit houtwerk , als het opgezct i s ,
werd buitenv/aerds met vilten beklced,
blyvende boven een rookgat opcn, het
maken zy midden in den T e n t , «1
zitten daer rondsom , op vilten , haere
Godsdienft is als der ouden Dawen , cn
gelijk aen die geene, welke by de Moega-
Un en andere Heidens in groot T a n a r y e
xdgepleegt, de Vrouwen, zoo wd als
de Mannen , zijn fterk van l y f , en
breed van aengezicht ; haer <irank is
water , doch luiden van vermögen, drinken
T h e e , genaemt Krat :^ , of zwarte
Th e e , die het water niet groen ,
maer zwart bruin verwt , by ons genaemt
T h c e - b o d , zy kooken die mct
pacrdc-mdk, ecnig weinig warer , en vet
ofboter.
Z y weten ook Brandcw)-n te ftooken,
van Pacrde-nidk , die z y Kumies, en ook
wcl Arak noemen , fchynende het woor d
Ar.tk, uit Indien derwaerts over gevlogcn
te zijn , want in 't Noorden dat woor d
niet bekent cn is; tcn deczcn cindc, wer d
de zocce melk , eerft g e k o o k t , ine env a i
gedaen , cn daer by eenige zuure melk
gegooten, die het overige ganfch zuur
maekt, die wci'd dan alle uuren eens omgeroer
t , cn vergotcn , en dan gdi jk in
K 1 Eu -
S B