fW wmmm m
i Ì
1 1
T A R T
ken en f c h r i j v e n , kan «i t de nevensga end
e a f b e e l dmg e we r d e n ge z i cn. H e t ii.
aenmerkenwaerdig, d a c z y , v o o r d e n t i j t
van h u n n e o v c rwi n n i n g van Sina, pJagcen
t e f c h r i j v e n , als raen in Europa g ewo o n i s ,
t e we t e n j van de linker na de r e c h r c h a n t ;
doch nu volgen zy Iiet f c h r y v e n in Sina
gebruikclijk , van boven na beneden . Zy
dienen fich me d e van l e t t e r s , en niet v a n
tekenen of me r k e n , gclijk de Sinezen.
Z y h e b b e n we l z e f t ig letteren : d o c h
daer o n d e r eenige z ame n g e v o e g d e of
koppelletters : dewi j l zy een vokael of
k l i n k l e t t e r , me t een confonans of me c -
klinklettcr, ook een letter v a n 't A b e ma -
k e n , a l s l a , l e , l i j i o , l u : p a , p e , p i , p o , p u ,
enz. ma e r h u n n e letteren veifcliillen zeer
van de Sineefche me r k l e t t c r s , en k ome n in
klank me t de Eu r o p i f e genoegz a em ove r een.
Z y f c h r y v e n me t pen^elen van h a z e n -
haair g ema k t , als d e Sinezen.
Z y gebruiken g eme e n l i j k , by h u n n e
bcnamingen, d e n v o o r n a em van hunnen
vader , en h u n n e n eigen n a em a cht e r a c n :
t e g e n s d e g e w o o n t e j i n E u r o p e g e b r u i k e l i j k .
ChoMthy be t ekent , in de f p r a k e de r
T a r t e r s van Niuche , Heere van de aerde.
Chova is b y hen gezegt fchoon; welk
woord na hct He b r e e uws h e l t : en kan di t
zelve wo o r d v o o r den eigen n a em van Eva
i v r o uwe v a n ^ Ä T w , genomen we r d e n ,
20 eenige me inen.
BHskfiHva is ge z egt WÄ^er; wa e r na he t
Hebreeuwfche wo o r d Bukinv v a n de zelve
be t ekening f chi jn t t e zwyme n .
Nifzy SzMmiei, is g e z e g t , Wut hebtghy ?
en Nirxjma, heb niers. We l k e twe e
iaetfte wo o r d e n me d e van een gelijkluidend
e klank in 't He b r e e uws te vindcn z o u -
den zijn.
A R y È. f
D e T a r t a r e n , zoo we l d i e van Nmche
ih Moegalia , raaeken , z egt m e n , ge e n
fwarigheit h u n n e vade r s v r o uwe n , n a h u n
aHkrven , te t r o uwe n , en b l o e t f c h a n d e
met de na e f t e v r i c n d e n , eigen mo e d e r s en
zufters u i t g e f l o t c n , te b e d r i j v e n .
Men v i n d in di t Ta r t a r i f c h e g e b e r g t e
van Nittche ftecnen , di e b r a n t b a e r zijn ,
rot g r o o t e hiilp der i nwo o n d c r c n : a l z o o o p
vele plactzen h o u t gebr ek is.
I n Niuche,Moegalia, e n d a e r omt r e n t , z i e r -
men niet veel koftelijkegefteenten. Beha lve n
eenige, d o gwe i n i g , we lke in E u r o p a b e k c n t
zyn : me n zeit egter d a t 'er n o c h twe e ftenen
z y n , we l k e r e e n l i c h t v a n z i eh ge e f t in d u i -
fternis, en g e n a emt i% Sacro, in Mo e g a l e n l a n d
mede b e k e n t , en d e ande r e h i t t e : z o o d a t
h y d e swi n t e r s f n e e uwd ö e t fme l t e n , we lke
h y a e n r o e r t , a l s ' e r d e z o n o p f c h i j n t : e n k a n
des fome r s br ant v e rwe k k e n , in d e z o n gelegt
zijnde:alsooggetuigenm y h e b b e n b e r i ^ . *
B y zekere Or i e n t a e l f c h e S c h r y v e r s i n d e
dertiende e e uw , ui t 't Ar a b i f c h o v e r e e -
V T J r T^^
* In 't Boek Eilher , cap. i . ve
lijke Steenen , welke zommigc v
bragt in ' t La t i j n d o o r L. Warr.erus, eertijrs
Afgezondene van den St a e t tot Co n f t a n t i n o -
polen, n o c h o n g e d r u k t , J e e f tme n, da t in
N o o r d e r I n d i e n , in 't l a n d f c h a p A/Hnibar
voor d e n Ko n i n g althans een kandelaer is
o p g e r e c h t , wa e r in fteets zekeren Steen
g e n a e m t , ten t o o n ftaet, d o o r d e -
z e z o u d e de k a m e r , da e r in zy is ge f t e l t ,
verlicht we r d e n j wa e r me d e me n wi l b e -
tekenen, d a t he t g emo e t v a n eenen r e c h t e r ,
o f d e n genen d i e 't r e c h t h a n d h a e f t , alt
o o s f c h y n e n , h e l d e r , en klaer mo e t z i j n ;
miflchien d a t de z en Steen in he t l a n d f c h a p
der Jacttti v a l t , cn d a t dc z e lve da e r van
zynen n a em d r a e g t .
B y Beka , en ande r e o u d e Sc h r y v c r s
van Ne d e r l a n d , v i n dme n , d a t omt r e n t
5 6. Werd gewag gemackf
>r gefprickelt Marmer ncni
hct
Porphyrfteen, Marmer, ende koiledoch
Bochanus verllaet dair Paerlea
ic hct een Edcle Van deezc Stetn is by de Joodfchc Talmudift;n gezegt, d Steen is, en dat hy in
eap. I. een kamer geftelt zijnde, alom lichtge eft.
. Ludanns z egt. dat zekere Godinne aen 't hooft een Edele Steen drangt, die Ljchms wert erhcten,
n - , ^ cn dat zy dezen naem uit de daed voert. want by nacht van haer een groote elans cn licht af oen zoude
, ZOO dat een geheele kamer daer door verhcldert we r t , even e^ns o f ' e r een iSow e.taj
Lampen . of Kaerzcn ontfteken waren . doch s'dargs 20u !c de glans en 't licht verdovcn.
r s lic^e ™äckt mede gewag van den Steen Lychnu , die als een vlam blonk . en ver-
Lib ,7 S«""" of lyehni!, die wcgens het lichten henaemt was
"P-7- ^ ' J ' f ^ y Soch^riHs i c n g cMt . me!d van den Steen i y i W i , dü-op de borftßont. wc'kealsccrt
vuur hchtte i rn dat deielve tot Calicut in Ooft-Indien te vindcn 7.oude zijn.
Men zegt mede dat'er in 't Ooften de Edcle Gefteenten. die men Kat-ooscn noemt. ziin .welke dp?
nachts ecnig glinilercntlicht van zieh geven. ^ zijn .weiKe Oes
FhiMmus fchryft. dat de Ojcvaer zomtijts den Steen Lyehnltts in zijn ncß dracet, om hem a!s
tackei te dienen. °
Ad j ^ " ' i ^ ! ' " • ^^ ''^y'" ^y wandelde, te midden door edcle en hnndeniS
' M • gUnflenicn, cn men voor h.m d.-oeg, op datzc in Jlans
van brandende ftckels zoude dienen, enby nacht licht geven. P'a«s
• ™ Edcf
en v l e n k h t f ' T ' " sj^narhts gctn ontlekcn licht noJig , om dat de g!ans der Edclgelleente fchittert,
in d u i Ä s i c lTn ' ^ "we zoude zijn, en
« ^ • ^ . ; S ' ; 3 ; - iT i. i ä- i S ' . V ° ^ •
m u m m m m m m i m
I H l i l P ' ^
- ; ' i ( i ^ ! . • i