p
f
' f f
!
560
ZOO veeldcrlcy
N O O R D
Bioemen , dat zieh gc-
diiurig de drie aengcnime Jaergetydenvertoonen.
^'ftrTki
Dit gebouw is mcercndeclsuitTimmern^
ans werk t'zamen gevoegt. Om laeg is
her niec vergiilt , beginnende liet vergulc-
2cl omcrcncdrie voeccn vandcgrond. Hot
D.ik is plac, onderfleunt met pilaren.
in de dercig voecen Hoog, alle dik met
Goud bcdckr. De Zoldering is van hout ;
konftig uitgcfneden , op maikander flaende
, allerwegen blinkende vao Goud.
Dit vercrek is aenallenzydenopen> 'ten
z y de Gordynea neergelatcn zijn : we l b
Gordynen boven aen de pilaren, dicht aen
het Dak , zijn vaft gemaekt , en worden
gcopent aen de zyde daer de Konink zal
inkomen , cn na dat hec ochtent, middag
o f avond is. Als z y de zelve nederlaten
laten zy die niet geheel tot aen de grond
komen , gelijk men in Europa gewoon i:
te doen : maer worden de zc-lve met koor
den getrokken , tot aen de naefte grooti
Boomen van dit Ho f . en dan vaft gemaekt
aen de ftammen , omtrent twaelJ
boven de grond , 200 dat z y , al:
iiitgeftrektc Zonnefchermen , di
van de Zon , van dit vertrek , komen af
te weeren, zonder nochtans de Menfchen,
die zieh aldaer bevinden , hec zy ftaende
o f zittende, het gezicht te benemen. De -
ze Gordynen zijn buiten rood, en binnen
gevoedert met fijn Indiaenfch Li jnwa e t ,
met de levendigfte verwen gefchildert. De
banden, zoo wel groote als kleine, zijn van
Floret of grove Zyde .
Het binnenfte van het vertrek if in drie
gedeelten afgezonder t , gelijk als alle andere
Perfiaenfchc Paleizen : alleenlijk gefcheiden
door een Hek van konftig gefneden
Be eldwerk, koftelijk vergalt. De
t\vee einden maken twee Zalen, icder van
veertig voeten lang , en twintig breet. In
't midden der zelver ziet men de Tal l as ,
o f , gelijk wy het zouden noemen , een
verheve plaetze, vier voeten hooger , als
de Zalen, hebbende in 't midden een zeer
groote Kom , van wi t Ma rme r , in zieh
oncfangende een zeer klaer wa t e r , het
welk geduurig loopt door pypen van een
zelve ftoffe.
Het ganfche vertrek is t'ecnemael verg
u l t , en ZOO dik , d a t , of het fchoon
veele Taren oud i s , echter nergens is verbleekt
of afgefchilfert.
Onderaen de voet van den Tallas zijn
Schilderyen, gedaen na die van Europifche
Meefiers: onder anderen het afbeeldzel
van de Maegt Mar ia, omarmende het
Kind Jezus , en andere Heiligen meer ,
zijnde de Perfianen daer ganfcli niet af-
O O s T
keerig van , achtende de z e l v e , zonder
jnderfcheit , gelijk als andere Schilde-
•yen.
Deze Zale word genaemt Chilfeiim , of
lieertig pilaren, om dat zy met zulkeen
getal der zelver onderfteunt wo r d : en is
geftoffcert als volgt. ( Wanc alzoo ik d'eere
had , tegcnwoordig re zijn , ja ook tc
aen deze maeltyd : als mede by alle
anderen , daer de Aigezant is genoodigc
geweeft, konde ik mijne oogen hten gaen
op de koilelijkheit van het Huisgcract ,
en alles wat op deze maeltyd wierd opgedifcht.)
D e beide Zalen aen de beide einden wa»
ren bedekt met Tapy t en van Z y d e , en op
•ecle plaetzcn ingewerkt met Bioemen van
Goud en Zilver. Men zag 'er onder de
Kandclaers hier en daer eenige ftaen , die
van fijn geflage Go u d waren. De verheve
plaetze in 't midden , was allerwegen mec
Tapyten van Goud en Zyde bedekt. T e r
plaetze daer hare Majefteiten gezeten waren,
lagen tweeKuf l cns , gevult met warten
, en van Go u d en Zilver Brokard ,
overkleed met zeer fijne dunnelndiaenfche
ftofFe, geborduurt met Go u d en Paerlen.
Ten beiden zyden van den Tailas waren
op de Tapyten bankjes gef iel t , om tot
zitplaetzen voorde Hovelingen te dienen.
En dewyle de Perfiaenfchc Heeren alle
flonden ter flinker zyde van hunnen K o -
nink , die ook aen de flinker hand van den
Tartar ftond , en aen de rcchter hand van
hem alle zijne Groot enj doch alle een trede
lager als hare Majeiiciten , zoo wierd
de Poolfche Afgezant onder deze Heeren
toegelaten.
Aen den ingang van den Ta l l a s , recht
over hare Majefteiten , zaten de Mu z i -
kanten des Konink s , beftaende uit eenige
Trommen en twee Periiaenfche Fluiten ,
de welke langer z i jn, als d'onzen, hebbende
ftechs vier gaten , en zijn onder gefloten
; behalven noch eenige fpeeltuigen,
iets getijkende na onze Vi o l en, doch anders
gemaekt. Hun fpel mackt een zeer
flechte melody.
Als de Poolfche Afgezant ingerocpen
wierd , waren de Tafelkleden alreets gelegt
: en na dat hy zijn aenfpraek gedaen
had , en zijne geloonbrieven van den Ko -
nink van Poolcn overgelevert had , wierd
hem zijn plaets aengewezcn door den Me^
mendar Buch, de welke ons daer na ook
quam zetten.
Men ftelde voor den Af g e z ant , en ook
voor ons, gedreve Goi ide Scliotelen, met
ingeleide Vntchren. De Tafelkleden waren
van Fluweel , omzet mec een groene
rant, geftikt met Goud cn Zilver. Inde z i
ge-
T A R T A
geftalte bleef men ruim twee uuren zitten,
tcrwyl de Konink verfcheide malen het
vermaekfpel, Tamacha gememt, lietfpeelen
: als ook de Schaimeyen en de Tr ommen
, die op de plaets) tuffchen de Tal -
k s en de groote doorvaert waren. Men
deed het krygs-volk , dat daer geplaetft
was, ook oeffenen met hunne Zabels en
Schilden , de welke t'dkens een diepe
groeteniffe voor hare Majefteicen deden
zieh buigende tot aen d'aerde, waer n
dan andere quamen; , die van gelijken de-
A b dit gedaen w a s , nam men de Ta -
felkleden op , en men leide anderen van
Goud en Zilver Laken in de plaets, en
wierd als dan Sorbet , metSpaenfcheKappers
, het zap van Granaetappelen, en andere
diergelijkezaken, voortgebragt. Een
oogenbhk daer na wierd het n j f e l ^ opgedifcht,
in zoo groote menigte, dat '
niemand wa s , die niet met twee of di
Goude Schotejen , vol van die Spyi .
voorzien wa s ,
zijnde het eene rood , het
ander w i t , geel en zwa r t , gemaekt ^
önderfcheidene gevogel te, als Hoendei
Kapoenen , Faizanten en Patryzen. Om
de waerheit te zeggen, dit mag voor haer
cen goede fpyze zijn : maer een Europer
zoude mocite hebben , gewennen n, dit ZOO vezeielmh adleane r toe ti
R Y E. 3 6 t
hadde aen cen Af g e zondene ,
lie hy aen een Indiaenfche Konink hadde
gezonden , en dat hem dit de waerde
van dertien honderd Tomans aen fcha—
de toegebragt hadde , de welke hy van
de Konink van Perfie wederom eifchte s
maer de Konink (zeide men) fcheurde
de Br i e f , en gafze aen den m f a r , zeggende
, geef de flukken aen den Gezant
tot antwoord.
Na dat dan gemelt hebbe de w y s , op
welke dezen Tartarfchen Konink ontfangen
is geworden , is 't billijk dat zijn perzoon
ook korteltjk befchryve. Hy was
klein van geftalte, het aenzicht, op zijn
Tartarfch , plat , de oogen klein en ingezonken
, met een fpitze baer t , zoo lang
als de kin : het overige kael , en zwart -
achtig van vel. Voor ts was hy een geleert
Man in verfcheide wetenfchappen, enby -
zonderlijk in de Wis-konf t . Daer en boven
voi moets , hebbende den Perzen dikmalen
de kracht van zijn Arm doen gevoelen.
/^¡¿t ecnig herkht, «ofincU de Vshekfché
Tanars, ¡joo als z.itlks aen mj, uit Geor -
gia, doorz-eksrEHropifchChrißtHsinten
Brief üu
'is de Perzen, die fchier geen andere fpy.
ze nuttigen.
Voor hare Majefteiten wierden verfcheide
Schoteis opgedifcht : onder anderen
een, welke gedragen wierd door viermannen,
op een Servet , met een Go u de dekzel
bedekt. Ik trachte alle de Goude
Schoteis te teilen , en bereikte het getal
van vier honderd i alle met hare Goude
dekzels, behalven een gocde menigte, die
my ontgaen waren.
Als de maeltyd ten einde wa s , nam de
Konink der Usbekken afTcheid van den
Konink van Perfien. Daer na quam de
Memondar , om den Poolfchen Afgezant
te doen opftaen, en den Konink te bedanken.
De Konink van Perfie heefc dezen Ta r -
tarifchen Konink noch verfcheide malen ,
en t'elkens op önderfcheidene plaetzen,
onthaelt: maer de Poolfche Afgezant wierd
daer niet meer gcnoodigt.
Ten hefte zette M i U r ü k a n zijn reize
wyder voort na Mecha. T o t ffpaha>
een eerucht , dat die van Woe f t Arabien
hem hadden geplündert,; doch wat daei
van z y , is my onbekent j maer M l a -
rükan zond een Gezant aen den Konink
om te klagen , dat de Chan van Ka>tdahar
, Hoof t - f tad van Per f ie, doortocht
Di E UsbekfcheTar tars zijn die Ta r -
ters, welke naeft b y JTJpahan gelegen
zijn. Zekerl i jkkanik niet zeggen
, hoe v ed mylen van /Jpaha» tot de
grenzen van Tarcarye zijn } doch word
gezegt, dat Q^tbin van ^flarabat ( ' t geen
de laetfte Stad in Perfien, na dit Tartarye
toe i s ; vyf t ien dagen reizens gerekent
word , en van IfpuhAn tot Caßbin twael f ,
maekt t'zamen zeven en twint ig in't geheel.
Staet aen te merken , dat de dagreizen in
Perfien gerekent worden by nachtigeers
der Karavanen , 't geen ten naeften by
ien mylen of tien uuren weegs zijn zal.
De Usbekfche Tartars zijn magt ig, en
•eroorzaken den Perfianen vreeze, te ween
, als z y eenig zijn. Want men moet
weten, dat der Usbekken Land in drie
Heerfchappyen of kleine Koninkryken gedeelc
is. Hunne Vorften noemen z y Chans,
'tgeen in deTar tar f che fprake, Konink b ^ «
te zeggen is. Het magtigfte van de drie Ä !
Landfehappen is nu Buchartt, dat altoos
v y f t i g duizend Man in 't Veld kan leveren. voornKm-
In deze geweften zijn veele fchoone Steden,
als Sumarkand , beroemt door de ge- ^ e Lud
boorte van Tamerlaen: ook wegens dehoo-®'^'^"^
ge School aldaer. Tegenwoordig zijn onder
de Usbekfche Tartars veel geleerde
Lieden , en menigte van Dichters. De
Z z Stad