- i
r.
V 0 0 R - R E D E N
ben veitaelt. Hier toe hebben mede geholpen 't bericht van Nederknders,
welke zieh in de Sinefche Steden, P e k i n g , H o c k ß e u ,
en eldei-s opgehouden hadden , en veifclieidene ongedrukte Reisbefchryvingen
door deze geweften gedaen ; belialven da t , zoo
lut Tartarye zelve, als van Moskovien , Aflrakan , Siberia, Perfie,
G e ò r g i e , T u r k y e , en elders, ja zelf over de weg van/Wr f » ,
veel fchriftelijk narielit heb bekomen , hoe het met die Land-
Ichappen , zoo verre om 't Ooften , Noorden en Noord-ooften
^ i N m c h e , Moegalm , Kalmakkm , Altin, Siberia, Samojedia',
T i n g o e f i a , en die , welke achter de Sinefche Muur zijn gep'laetft,
was gelegen; te hulp nemende zoodanige , doch weinige , oude
en jonge Schryvers , als by de hand hadde, en my ttoffe konde
geven , zoo tot ftellen der Kaerten , als 't befchryveu der Landfchappen
en Piaetzen daer in begrepen.
Grootelijks hebben mede dit Werk voortgezet, wylen den Heer
Baron Johan Willem van Keller Afgezondene van haer H O O < T
Moogende de Heeren Staten Generaci der Vereenigde Nederlanden
, aen het Hof in Moskou ; beneffens den Heer Kleyer , in
zijn leven cerile Artz op B a t a v i a , Raed van Tuftitie , en wel' eer
Opper-hooft der zaken van de Nederlandiche Maetfchappy in
J a p a n -, als mede de welgeleerde Heer H e r b e r t de 'Jager, Gezaghebber
der Nederlandfche belangen tot Spahan f in Periie , zoo
met mijne navorfchingen tot in Tartarye , en de Sinefche Hooftftad
te doen indringen , als het antwoord herwaerts over te zenden
, en ontwerpen toe te fchikken. Nimmer echter zoude ik dit
Werk hebben derven opvatten ^ 't en wäre op mijne jeugd, in de
Nabuurfchap veel'er geweften, in dit Werk begrepen , hebbende
gereift, aldaer der gefchapentheit kundig wäre geworden : tot dat
eindelijk, zoo uit getuigen , als mede uit gemelte berichten , die
aen my noch van elders, toegezonden, en door my uitgelokt zijn :
met menigte van Geographifche onvolmaekte aftekeningen van
ieder Landfchap, of Rivier, in't byzonder onkonftelijk gefchetft,
die in gemelte geweften zelve door de eigen Inwoonders , of hunne
Nabiiiiren , zijn ter neder geftelt , en eigen ondervindinge,
zonder behulp van eenige voorgangeren , of my betrouwende op
reeds in't licht gegevene bcftekken ; de Kaerten hier achter ingevoegt,
ter goeder trouwe van my zijn gemackt , zoo als ook
alle de Prenten na het leven zjjri getekent, en de Befchryvinge
der plaetzen , na een arbeid en vlyt van meer als vyf en dortig
Jaren , en nict zonder zeer grootc koften , hcbbe ontworpen.
Het was dan al van den Jare zeftien hondcrd zes en zeftig ,
dat ik de Nporder Landen hebbende bezocht , gelegentheit voorhanden
krceg , van kennis te bekomen , der ver atgelegene
Noord-
A E N D E N L E Z E R.
Noord-oofter geweften, m E u r o p a zn. A f i a , en toeleg maekte
, om die Landfehappen in Kaert te brengen , wetende dat de
gemeene Land-kaerten , die daer van voorhanden waren, ganfch
ongegrond , en tegen wacrheit zijn ontworpen. Houte Tafelen
in Siherie gemaekt, daer Lands-befchryving op geritft is , en
met groote moeite tot my gebragt, hebben ons veel licht gegeven
; byzonder hielp ons mede , een in Hout-fne Kaertje , tot
Moskou , uit bevel van Tzaer Alexe Michaihrwits, en zulks door
zorg van den Siberifchen Opper - gezaghebber Pieter Ivanowits
L i o n d o e n m a , aen't licht gegeven, der Landen van by N o v a Z e r n -
l a , Noorden om tot S i n a toe , en eenige S t h e r i f t h e geweften.
Schippers die van Konflantinopolen op de Zwarte Zee , en't Meotifche
Meir varen , vermeerderden onze kennis , en byzonder
mede een ongeloofelijke menigte van befchreve Reis-ftreeken ,
door dees tot noch toe onbekende Landen gedaen.
Het eerft hebbe dan getrokken de groote Kaer t , die eenige J a -
ren voor het uitgeven van de Tarterfehe Land-befchryving, in 't
licht gegeven is: de Stad Peking in S i n a was ik wel van gedachten
om te vertoonen op veertig graden, of daer onitrent, gelijk ook
reeds in de Schets of Tekening hadde gedaen, maer alzoo my van
den Vadcr V e r b i e f l , Nederlands Jezuit, gefchriften uit S m a zelve,
mede toegebragt wierden, waer in hy die Stad op omtrent vier en
veertiiT graden bragt , zoo hebbe ik dien Heer, welken men geen
geloof, zoo my docht , behoorde te weigeren , in een zaek, die
ZOO hy fchreef, van eigen hervatte ondervindinge hong, gevolgt;
gelijk aen mijne gemelte groote Ka e r t , als ik die eerft in't licht
<Taf, is te zicn , maer eenige j aren daer na , gelegentheit my
voorkomende , of liever die opvattende , ter oorzaek dat ik over
het leggen dezer plaetze aengevochten wierd , nader onderzoek
te doen op de hoogte van Peking , zoo hebbe meer eenhelligheit
bevonden , by den geenen die deze Stad brengen op veertig graden
, gelijk als mijn oude meening ook was , dat zy iggen
moefte : en daerom niet gefchaemt, die te verplaetzen , en meer
Zuidelijk te brengen; dies wille achten, dat Vader V e r b i e f l , wien
ik volgde , in dezen moct hebben gefaeld.
Men zal bevinden , dat ik mede in de Kaerten , welke na het
eerft uitgeven aengeroerder groote Kacrte , het licht komen te
zicn, cn tot dit Boek zijn ingelaft, omtrent de Oofter-oevcrs van
de Kafpifche Zee , en van die ftreck Ooftwacrts , tot aen de Sinefche
Muur , en elders eenige veranderingen hebbe gemaekt. Hier
toe ben bewoogen door Perfifche Land-befchryvers, wiens Schriften
tot I f p a h a n hebbe doen vertalen, behalven dat eenige befchrevene
Reizen, welke door die Landen zijn gedaen, enReizigers die
* * daer