. if . .
W
^ i
SXIV
I N L E I D I N G.
™ wd k e berci,aafde Zeden , Konften en Wetenfctappen door goheel
™ « . . „ . . „ . „ e g g e n z e l f , d aV. y aU= de Kunsl
a n Ü r ^ der zan,enlev.„g nit M í e . hebben. Velgens de berig.en
van Pater GEOSOI is den thans heerfchenden Godsdienst in 6o j a L n
^y den Godsdienst. die nog doór eenige i„ het Noord-
T T a ^T Godsdietist, die lang reeds voor
t i fr door de vermenging „ e t de
en door de verfcheiden denkwyzen van zyne aanhangers zyne
t genswoordlgegedaante aan. Dat de oorfprong der K , W ^ i i , Godsdienst
b l l e t der'' « ' / "" ; en de uitgebreide fabelleer
Bracimane„ en Z W . , en de Godsdienftige fpraak der 7 / » .
W « » en de ScbanAm of heilige fpraak der Br.dma„v,, b L y s t dat deze
Oodsdienst de Moeder der Lamarchc is. Zie hier omtrent breder de Gods
Aemtfkffigheda, alkr Vdkere„. um. III. Deze Godsdienst is buiten n,b.,
door een groot gedeelte van Jße^ verbreid; de Tonnuwers Peg
« veel Chineezen lüi Japanneezen, Mongoli,rs , Kaln,ukkm aanbidaen
den i.haka , onder de naamen van Sommo„a • Kadern Scbaiska-Taba
Sangolmum, DlohanU-muni, SMgimuni en M. Alle deze Volkeren die'
a a ò c M « , o f S c M w aanbidden, hebben eene uitgebreide Mytholom en
veele Godsdienflige gebruiken. Het Hoofd der Lamafcie Geestelykheid is
Dala,. Lama of de groote Lama-, in dezen woond de Geest van
l^chpmum, die wy Uer boven als een Moofd-Burobaane« by de Mongollers
gezien hebben. Dala,-Lama is dus de Stadhouder der in hem wooiiende
Godheid. Hy houd zieh by Lasfa op. In de Stad Dßmja woond
eene andere groote Lama, die B,gdo Lama genoemd ivord ; of Bo.do
Bm,jcba„g. n , h . is oit hoofde dezer twee Lama-, in twee Señen verdeeld
d.e in Mongoli,a zieh met detr naam van g,dmutzen en rocde kwau,a oZ
derfcheiden De g„lmmz,u flaan onder den Bogdo Lama en de roode
t^as,,. onder Data,. Lama. Deze Lama; leven zeer eendragtig, bezoeken
dkander zomtyds, en zegenen elkander.
Het is te beklaagen, dat de invallen der Tmaar,„ in Thykt meer dan
eens de gewyde fchriften der ThjUmanfche geleerden vernield hebben. Hoe
veele gedcnkiiukken van den voorigen toeiiand der Aarde, van de Weren
fchappen der oude Volkeren van Aßm-, hoe veele Konften waar van wy noa
overblyfzelenzien zyn 'er verlooren gegaan ! - Intnsl chen blykt uit de Leer en
Godsdienst der Kalmukkm en Mongoli,n, van welke ik hier eene körte fchets
gaf, uit de Leer der Lama's hoe zeer 00k in Fabelen en Hersfenfchimnien orahiild,
dat zy eenige knndigheden van den val van den eerften Mensch ee
nig diiister de-ikbeeld van een Verlosfer gehad h e b b e n; en alle die Goden
Bu,cbaa„en, Schakas e n z . , toonen , door hunne grootte, de veelheid lumner
atmen, alle met gaaven of wapenen voorzien, de grootheid , abnagt r c t
vaardigheid en goedheid van het Opperwezen. ' °
Ik heb dns Iiet geen de Heer WITZEN in dit Werk o f z e e r oppervlakkig
geboekt h c e f t , of niet weeten konde , kortelyk ter neder gclleld • had ik
alles wat hier toe behoord breedvoerig berchreeven , zotide zulks "tot een
derde dee! van deze befchryving hebben kiinnen iiitdycn, Ik heb alles in deze
1 N L E 1 D I N G. XÎV
ze Inleiding voorkomende, uit de nieuwfte Schryvers en berigten zaamenge.
b r a g t , voornaanientlyk uit de Hißorifcbe b,fchr,ving der Reizen, 1'ALL AS
hiflorifihe berigten d,r MongoU/cbe Volkoren, PALLAS Reizen door de Prommien
van het Rmftfche R,k, GMELINS Reizin , MESSOHERMIDS
Reizen door Siierien, Neue Nordißhe be}!rage. In het XVI I L
Deel van de Geographie van den Heer B u s e HING vind ik , na dat
deze Inleiding afgefchreeven wa s , een Hiftoiisch beiigt van Siberieri uit een
Sclavoniscb handfchrift in het Hoogdtiitscb overgezet 5 doch dit veel al met de
befchryving van den Heer WITZEN in dit We rk overeenkomende, heb
ik 'er geen gebruik van geraaakt, en zoude 00k deze Inleiding te veel hebben
doen uitdyen. Indien deze körte VerhandeUng den Lezer tot eenig nut en
iiitbreiding zyner kennisfen in de Land en Volk-kmide itan voordeelig z y n ,
zal myn doelwit bereikt zyn.
Utrecht 13 Q^ob,r 1784.
R B O D D A E R T .
N O O R D .