n « < 1. Iii ^
i r
N O O R D
Gezahtendroegen aeii den Mo g o l t o t Dehli
iiuonen dienfl: o p , 't geene geoordeeld
• wi e rd me e f t uit gierigheic te gefchieden ,
op hoop van giften tc g e n i e t e n ; of wc l
miffchien u i t vieeze van wr a ek , die hy
Over hen mö g t komen te nemen , van dac
die van Samarkßnd liem tegcn Batch, voo r
d c z e n , als hy n o c h Prins w a s , ingeroep
c n h e b b e n d e , en hy o p ' c p u n t f t o n d ,
om Balch t'ovcrmecfteren , zy beide zicli
verdroegen, en alzoo ^ e > 7 g . i . e b afTneden.
Deze Ge z a n t e n q u ame n dan t o c g e h o o r ,
ZOO als opgemelce Sc h r y v e r zegt gezien te
hebben. Zy groetedcn de Mo g o l van v e r -
re , op de Indiaenfche wy z e , en niet na
de aert van hun La n d , leggende de hand
driemael op 't h o o f t , en bogen zieh z o o
veel mael na de Ae r d e : vervolgens nade rd
e zy t o t aen Aurcng-zeb y en leverde h u n -
ne Brieven over , die een der Omrah , of
groote Ho v e ü n g e n , aenvatce , enl a s . Zy
wi e rden me t koftelijke Klederen , T u ] -
banden en Li j f -banden vereerc. He t g e -
fchcnk dac zy br agt en , was , of
uitgezochte Azur f t e en , beneffens eenige
Kemels me t lang h a a i r j ook eenige f c h b o -
ne PaerdeiT; hoevi-el de Ta r t a r f c h e Pa e r -
d e n e e r g o c d " , als ß i i o o f t zijn s behalven
noch eenige Keme l s , die verfcfae v r u c h -
t e n - , van - A p p e l e n , P e e r e n , vierderlei
{lag van Pi f t a c e s , die een geheele Wi n t e r
goet blijvea , als me d e drooge v r u c h t en ,
gelijk Pr u ime n , Ab r i c o z e n , Ro z y n e n
z o n d e r pi t t en , en n o c h tweederlei aert
van zeer groot zwarc en wi t R o z y n , d r o e -
gen. Aureng-z^b b e t u i g d e z i eh over d e -
ze gi f t en wel vernoegt te zijn ; o n d e r -
vroeg hen wegens de t o e f b n t van de hooge
f chool t o t Samarkani, en de v r u c h t -
baerheit van hun L a n d , da t van alles ove r -
vloeit.
Deze Af g e z a n t e n blevcn vier Ma e n d e n
tot Dehlj, wa r naerftigheit z y ook deden
ora e e rde r afgelaten te wo r d e n j het eeene
hen t o t ongemak ftrekte , alzoo z y de I n .
doftanfche hi t t e niet gcNvent waren : te
m e e r , om da t zy zieh zeer qua l i jk voed
e n ; wa n t dit Vo l k is b y z o n d e r vuilgier
i g . H e t geld , da t zy van den Ko n i n k ,
t o t o n d e r h o u d , bequamen , bewaerden
z y , en onderhielden hunne lichamen
d e i l e cht f t e f p y z e . Wa n n e e r zy vercrokken,
Vierden me t he e rüjke gefchenken b e -
g i f t i g t . Zy waren geheel o nwe t e n d , hebbende
weinrg kennis van wa e r e ldf che zaken.
H u n f p y s wa s Pa e rde vieefch ; wa -
ren ftilzwygende onde r 't eeten : wiften
van geen lepéis , maer f chept en de f p y s
met de volle h a n d . Zy pocht en z e e r , van
dat niemant h u n , in 't ne t fchieten me t
d e B o o g e , te boven ging -, geli/k h u n n e
en O O S T
Pylen en Boogen ook veel zwa e rde r zijn ,
als d ' I n d i a e n f c h e . Zy gaven v o o r , een
Paerd dwa r s doo r te können fchicten : als
m e d e , dac hec Vr o uwv o l k by hen manne
kracht had , en , gelijk de Mannen . me t
de Py l kokc r op de r ü g , te P a e r d e , ten
oorlog en t e r jacht toog. Zy verhaelden
een v o o r v a l , hoc z eke r Do c h t e r alleen
twinti g fndi anen . me t de Bo o g , had
doorregen, we t e n d e zy haeßiger te vhi chtcn
, en ve rde r niec hare Pylen coe t e reiken
, als d e Indiaen.
U i t de geweften van Vsbeli wil m e n ,
dat Jaerlijks mc e r dan twi n t i g dui z end
Paerden na /»eioßa», of Mo g o l s La n d ,
gevoert wo r d e n ; gelijk me d e van daer alderhande
vrucht en . als ook van Salch en
Bochara , in hec Mogol s La n d te koop gebragc
wo r d e n .
Bernier zegt wy d e i ' s , in zijne Re i s - b e -
fchryving, dzt Schach Jean, di e Konink of
Keizer van Indi en , Indo/}^» en Gr o o t e
Mogol w a s , ter t y d van de laetfte omk e -
ringe in de He e r f c h a p p y e a lda e ri wa s de
Zoon van feka» G u j n , Zoons Zoon van
£^i/»-,enalzooopftygcndedoor/i<!«»MM«;, d « « v « -
Vader van m ^ r , en zijne andere Vo o r - „ " e "
zaten , wa s hy de t i ende teeling van Ti- ""cit, onmwUng,
dac is g e z e i d , de krcupele Prins , ^
anders geheten Tamtrlaen , die he t I n d o -
ftanfche R y k , in h e t j a e r veertien h o n -
derd en e en, ove rwe ldigt h e b b e n d e , wo r d
het zelve R y k van deze vreemdelingen t o t
heden bezeten. Mies h y blank en Ma h o -
metaenfch z y , z o o k a n i e d e r T a r t a r , T ü r k ,
o f Perfiaen , in 's La n d s beftiering aldaer
geraken. Me n z e g t , da t in Moßan n o c h
heden Pr inz en gevondeti wo r d e n , die h u n
Geflacht-regifter t o t op den Ko n i n k Porm
brengen : waer van by den Re i s - b e f c h r y -
ver Bernier te zien i s , en noemt hy die
ftam Ralia.
I n het Us b e k s Ta r t a r y e we e t me n , uic
zekcre bladen , z i jnde van een aert van
graeuwe Ka t toen-boomen , z a p te d r u k -
ken, in welke Ta b a k g e d o o p t wo r d , d a t ,
dan g e d r o n k c n , z o o grooten kr a cht g e c f c ,
dat het den geene dieze z u i g t , z omt y d s
vier en twi n t i g uur en buiten zijn zeJfs
h o u d , ja we l geheel razende ma e k t : en
als de zelve wede r t o t bedaren komcn ,
zeggen zy , voo r eenigen t y d vrolijk , cn
gelijk in o p r u k k i n g van geeften geweeft te
zijn.
Hec g e b e u r d e . in de t y d van Ber»ier ,
in Perficn , da t zeker Ge z anc van Vsbek.,
tot /Jpahan, een proe f wilde geven van zijn
k o n f t , in "t t r e k k e n v a n den Bo o g : ma c r
terwyl hy zieh bukt e , can een pyl op te
v a t t e n, h em de Tu l b a n d van 't hoof t ftorwaer
me d e de_Perfianen f p o t t e d e n .
we-
U'
Ü B
wczende een oneer het h o o f t t ' o n d e k k e n :
te me e r , alzoo d 'Us b e k k e n in Perfien t o t
een a f l c h o uw zijn ; om d a t zy de Le e r e
der Tu r k e i i meer o p v o l g e n , als die van de
Perfianen, worden zy aldaer niec a n d e r s ,
als Rapkfüi, of Ketters gena emt . Wa n n e e r
deze Vo l k e n tegen malkandcren in o o r l o g
zijn , hebben de Perfianen een g ewo o n t e ,
dat zy doeken in ' t bloed de r Us b e k k e n
doopen , en de zelve bewaren , in teiken
van v e r d i e n f t e , die zy hebben g ema e k t b y
G o d , in 't verflaen en dooden de r Ke t -
ters ; geloovende dat z y . na hun d o o d ,
ZOO zy me t een bloedverwige doek de r
Usbekken voorzien zijn , reche in ' t P a -
radys gaen.
D e Us b e k f c h e Ta r t a r en hebben we l
de Stad Mefihed , Ho o f c - f t a d in 'c Pe r -
fifch Chorafanyhczma, als wanneer d ' omleggendc
PerCanen naerftig acht mo e -
ften nemen van doo r de zelve niet ove r -
vallen t e wo r d e n . Zy hadden kyk- toor ens
en ilerkten op he t gebergte a lomme geflieht.
D e Usbekken wo r d e n me d e kleine T a r -
earen gena emt .
Z y komcn fteeds rooven in de Perfifche
Grens-landftreeke ; zijn licht gewapent :
hunne Paerden zijn zeer zobe r , en fnel,
in 'c loopen : als z y de zelve ter proef ftellen
, doen zy die twi n t i g o f de r t ig mylert
loopen , en als die geheel bezweet zijn ,
brengen zy de zelve in kout wa t e r , en zechen
dan eeten voo r : indien de Pa e r -
den gr a eg eeten , worden zy gehouden de
p r o e f uitgeflaen te hebben ; t o t teken van
welke d e u g c . zy de zelve een oor a f -
fnydcn , of o o k wel een ftuk van de
neus.
D e Ko n i n k van Perfien t r a cht d e z e
Volken me t giften z a c h tmo e d i g te ma k e n ,
maer te v e r g e e f s ; wa n t zy zijn zeer t o t
fielen en rooven geneigt. Zy zijn van een
bruine v e rw . leelijk van a e n z i c h t , hebben
kleine oogen , en een kleine n e u s , g e -
lijk als een boon , in 't midden van 't aenzicht
geplant , niet ongelijk aen de Ka l -
makken. Hu n n e mo uwe n hangen over de
banden heen. De Tu l b a n d is half r o n d ,
boven fpics en kl e in: gelijk als deze P r i n t -
verbeelding ve r toont .
T o t Ifpahan wa s , in 't J a e r zeftien h o n -
derd dr i e en ve e r t ig, een Us b e k f c h e Pr ins
aengekomen. An d e r h a l f my l we e g s . h a d
men de Ae r d e , daer hy over reed , t ' z i j -
ner eere , me t koftelijke T a p y t z e r y e n en
ftoffen, ( die o p achtien h o n d e r d t h oma n ,
ieder thoman wo r d op twe e cn veertig gülden
en cien ftuivers g e r e k e n t , ge f chat wi e r -
den , ) be fpr e i t en b e d e k t . Hy wi c r d na-
Y y 5 der-
II