T A R T
werden , cn om koclte ce vci we k k cn, als
waeyers voor acnzicnlijkc luidcn gcbruikc
j cn mcdc tcn oorJog in de bcndcn
op verhevene llokken gedragcn j gcli;k
gelooft v c r d , dac de ftacrccn die de O o -
üerfchc Vülkcn, in liunne lecgers onder de
nacm van Paerdeftaercen oplieekcn j ßaerten
van deze dieren zijn : zoodanig een
ftacrt onder my , uit Bengala over gebragt ,
werd bewacrt.
Wi lde ßokken Saikf genaemt , men aldaer
in de digtfte BoiTchaedjen ontmoec.
Het is aenmerkens wa e rdj g , dat , wai
ncer in den Jaere 1 0 4 5 , de Nederlandfche
Ooft-Indifclie Maet fchappy , tot ondekking
van Ta r t i r y e , en den Vl iet Poljfanga
, fchepcn afvaerdigde , den onzen gezegt
wierd , de mond van dezen Vliec
de Zuidzec , op ecn zelve l ioogteui t te
i lorten, en honderd mijlen te Landewaerts
te fchiecen > alwaer omtrent men heden
den Vüe t Amur, aen het Landfchap Niucbc
en Danria , gelegen ziet te zijn ; doch
de fteden Brsffta, fnagio, Cambdy, en andere
» die men daer meinde te zocken,
zouden daer niet te vinden zijn geweeft.
De Rivier Amur is bevaerbaei-, tot a
de Zce. Aen zijn oorfpronkwoonenmeef t
Mugalen , die van d'eene plaets na d'andere
wel raeuw gcgctcn. Hy vcrwsrmt enzui -
vcrt het bloed , g e e á krachten aen 't
lichacm , en is in Sma zelve zeer dier.
Men vind dien meeft in alle aenzienlijke
huizen by de Sincezen. Het is een heefter
van een groote fpan h o o g , draegt veeJ
langwerpige groene bladcn, en bloemtjens
van zes bladertjens aen een takjen, die
geel, en bykans van geßalte als Tulpjens
zijn. Ecn ander flag van 't zelve gcwas
gecft bloemtjens van v y f bladcn , weini g
brecdcr in de middcn, als die van het ander
zwerven. De Volken aen de r e c k e r
'de, en bezuiden woonacht ig, zijn Nm-
.... en Gdiaki genaemt , welk heden onder
den Sineefchcn Keizer ftaen , en ftiycbacr
A R Y E. 67
zijn.
D e Rivier à'Amnr of Ahar,
Vifchryk : zoo dat me n , om de waerde
van een ftuiver. genoeg virch op eenmael
voor eenige menfchen te eeten, koopcn kan.
Aen den mond van de Rivier e
zouden , als men zeid , die van d'Eilanden.
in de Zee daer omtrent gelegen, körnen
handelen.
Omtrent den mond van de Riviere
¿'Amur , werd ook de wortel Ginßng of
Nifi gevonden. De zelve word alzoo genaemt
, om dat hy den menfch in veele
ziekten byzonder helpt en verfterkt : of
miflchien, om dat hy den romp vaneenen
menfch, fchrylinks met de beenen van
malkandercn flaende, verbeeld, 200 als
boven onder A'orMreets is gezegt : want Gin
is op Sinecfci\ een menfch gczeit. De z e
wortel word veci gekookt , cn den zieken
in zijn aldergrooifte zwaklieit en zwaere
krankte t'eecen gcgeven : ja zommige, die
gchccllijk als op hiin ftei-ven leggen, wor -
'den dikmael , door de k r a c k des zelven
•wortcls, tot hunne voorige gezonthcit gebragt.
De gezonde menfchen ncmen dezen
wortcl ook vceltijds tot verfterkingin.
Ook werd hy by de Tarters en Sineczcn
f ! a g , cn die blaeuw , rond , en plat
zijn : ZOO als aen de aftckeningen , na het
leven gemaekt , is te zien.
D e Rivicr-armen , of takkcn , die bcnoorden
de Vl ict Amur in de kaerte vertoont
werden , vind men by andere Ta r -
taerfche Reizers met onderfcheidene en
andere byzondere benamingcn uicgedrukt,
als beginnende van de Zee a f , Noordea
op te teilen :
ArM. Soudoy. Katakji, Ninfoj. Todoni.
Tovoun. Gogoska. Lama. Gamon, Siga.
Branda. Agonrm, en Nierrs.
Doch de ftcUinge dezcr Rivicren , volgens
onze kaert, komt met de meefte getuigen
Over ecn. Wc l is ook waer , dat
de benamingcn van Piaetzen , Steden cn
Riviercn , naer den aerd dier Vo l k en,
dieze uitiprelcen, dikmael aen dien oord
werden vernoemc en verändert.
De Mofcovi ten > cn Zuidelijk ook de
Sineezen , hebben in deze gcweften , op
veele pkeczen aen de Rivieren en Zeekuften
, in krygsveftingen hunne bezet -
ting leggen s doch het Land binnewaerts
ftaet vecl onder eige He e r en, die echter
1 eenen van beide fchatbaer zijn.
Aen cn omtrent de Oevers dezer R i -
:ren; doch meeft bezuiden de Vl iet
tr , vind men veclderhande welriekende
bloemen.
Omtrent den mond van de Rivier d'./^-
in Zee , vind men groote menigte
vogelen : die by de Inländers Orelmaloy
t werden. Wa e r omtrent , Sangs cic
veel hooge en groote boITchaedjcn
zijn , cn alderhande boomen walTcn.
Aen de linker of Noordz yde der Ri -
viere ¿'Amur , onder de Kuf l in Z e e ,
vriefl: het des Winters hcel dicht : doch
aen de rechter en Zuidzydewederomniet ,
als aUccnlijk weinig aen de kanten , of
längs de Zecftranc.
Daer werd verhaelt, dat , omtrent dcrtig
of vcertig Jacten geleden , Ruf f che
krygslieden van by den mond van de R i -
vier, ¿'Amur, na gifiing twce dagreizens
Zuidwaercs, en aen den Oever van de Zc e
in cen plaetze, die omgravcn fcheen te
I Z WC-
#
S ' '