> Ii
34 N O O R D
Zy zijn van gediente als andere Tartars,
en ook meeft alzoo gekleedj doch bruinder
ofzwarter ; hcbbcn weinig gemeenfchap met
d'Ooftcr-Tartaren, 't cn zy genootzaekt :
gelijk in de lactflc oorlogen van lien eenigc
duizenden (bldatwi de Niuchifche Tai'tars
te hulp zijn gekomcn , om Sina te overweldigen,
en zijn verdeelt ondcr verichei.
dcne PrinlTen, Vor f t en, o fHo o f d e n .
De TartarSineefche keizer doec jaerlij?
duizcndcn paerden in hiin lant opkoopen
en tegen Sinecfclie waren vermangelen.
De Tartars in Sina voegen zieh naer de
wijze der Sinezen , zdfs met voortzctten
van de fterrekijkerye, die de Sinezen van
alle tijden af hebben gebruikt, als grotelijx
dienende tot hec welvaren van Tiunne
regeeringe.
De uicterlijke godsdienftige plichten
der Tartarifchc priefteren , Lamas, zijn
verfchillende van die der Sinezen. Dc -
ze werden meeft gevolgt van de We f t e r -
Tartaren. De Oof t e r -Tana r s eeren den
Hemel, en de Planeten : d o c h v o l g e n n u
meeft de âfgoderye der Sinezen.
D e Ta r t a r f chç v d k e n , die buiten de
Sineefchö rauur wooncn, hebben j tenaenzien
van de Sinezen, zeer verfcheideoe
namen, en dat naer inftellinge der nieuwe
aenkomende keizerlijke geflachten. De
Sineefchc namen van menfchen beftaen
uit een letrergreep : maer die van de Oo -
iier- Tartaren uit twee , drie en vier s i -
laben oflettergrepenj gelijk hier tc !an<ie.
De Sinezen benoemen alle uirlandfche
volken met fchimpige woorden.
De Ta r t a r i f chewi jven, hoewe l inSina
opgevoedt, prangen de voetcn zoo eng
n i e t , als de Sinecfche vrouwen doen t ja
men vind'er onder -haer, die lacrzen dragen,
als mans.
U i t Sina werden jaerlijx vele Sinezen,
als in ballinghfcliap , naer Ta r t a r y e gezonden,
die aldacr ambachten en hantwerken
planten, en overbrengen.
O f fclioon Sina by de Oof t -Ta r t a r s althans
wert bche e r f cht , zo Veranderen de
Sinezenhiuine wijze van leven niet : zy zijn
beleeft van omg a n g j maer de Tartars ecn
weinig trotzer.
De Tartars zitten op de aerdeneder, als
z y hunne macltijd houden, buiten hetkeizerlijke
hof te Fehn. Do c h aldacr voegen
Zy zieh naer de Sineefche wyze. Zy hebben
in Sina geen andere tempels, alsaicvan
d e Sineezcn , daer zy mede ingaen , tot
pleging van Hunnen godsdienft.
De begraefenifle der Tartaren in Sina
gefchiedt (als boven reets gemelt ) met
groote ftaetlie en pracht.
D e lijken worden verbrand, en de afch
en O O S T
daer van begraven s beneffens hun worden,
ook paerden , ftiikkcn z i jde , en andere
koftclijkheden aen de vlam opgeofFert,
naer vermögen en acnzicn der overledenen;
onder hoop^ van in de andere waerelt daer
van quanfuis gedient te werden.
I n ' t Noorden van Sina, over den muur
in T a r t a r y e , vint men wolven, beerenj
herten, en groote honden , die zomtijts
zes of acht in getal de wagcns voort trckken.
Het bouwen van zcefchepen is den Sinezen
ondcr den Ta r t a r voor dezen verboden
geweeft, uitgenomen, d a t ' e r , door keizerüjk
bevel, eenige gebouwt wierden tegcns de
zeeroversvanforwö/S, cn andere eUanden.
De krijgsmagt in Sina word in geld bet
a e l t , als in Europa. De Ta n a r s cn Sinezen,
die zieh naer de Tarcarifche wij*
zefchikken , werd het meefte loon toegelegt.
D e gemecne Tartarifchc drank in Sina
werd gemaekt van thee , me l k , en een
zeker z a e t , by de Portugczcn Jergeli»
fenoemt; wtik zaet eerft in de pan gcbraen
, cn daer na t o t meei geftoten wort-
V E R H i
Belangende de Sineefche, efNtuchifihe Tartar h
volgens fchriftelijk berm aen mj gedae»,
van 3j(keren Heer, die z^ich langen tijd
in Sina had ofgehouden.
IK werde dan (zegt dees Heer) verftend
i g t , dat zekere Ta r t a r en, a cht e rde n
Sineefchen mu u r , Soutajfen, of Sudatz^
n (dat zijn Water-Tarraren, betekenende
SH in hunne fprakeffîr«r.- en Tar-
•taren) en andere Ta r t a r en, Manßotnuers
noemt zijn : waer van 'er zommige fteden
bezitten : maer anderen onthouden zieh
meeft in Horden. Do c h men zier, dat di«
nu mede fteden beginnen te bouwen»
Pekin l e g t , ( als de gemeide He e r vermeint)
op 39 gradcn en 50 minuten.
Geheel Sina wert nu in vrede van de
Tartaren bezeten : en de Sinezen zijn alle
nu naer de Tartarifchc wijze gefchoren.
Voor weinig jaren hebben de Tartaren
eenigen van 't out Sineefch keizerlijk bloet
doen fterven-
De Ta r t a r had onlangs over de vier
hondert jonken in zee , om Formofa , de
toevlucht der oude verdrevcne Sinezoi, te
beftooken.
O p ' t j a e r i(>8i,liad de Tartareenenaenzicnlijken
Afge z antui t Pekin of
Batavia gezondcn, mcteengevolgvanzes cn
negenrig man , die hulpfchcpcn verzocht
tegen de Sinezen op Formofa. Dces wierd
wel
B