io8 N O O R
aen hunne Cz a c r f che Ma j e f t e i t en, e
dere aen 't Sineefche R y k gevcn , voor -
nameUjk die aen de Zee-ftranden of Ri -
vier-oevers woonen. Ande r e , die noc h
v r y z i j n , leven elk onder zijn eigen Vori>.
D e oudñe van hunne b e n d e , of dapperfte,
werd tot die waerdigheir gekooren.
D e Mof covi r en zeggen j dat aen de
Oofter-Tartarifche Zee , zekere Kaep i s ,
daer het water zoo wonderlijk ha e f t ig, en
dikmael omf chi e t , en van loop, met groot
gewelt, vei-andert, dat he : daer onmogelijk
is ) om te varen. Wa e r van ik echter
niec zekers weet te berichten.
Daer we r d ook g e z e g t , dat omrrent de
Ts-kftep, de Zee een tegenftrydigen en zeer
verwarden k)op zoude hebben ; zoo dat
het be zwa e r l i jk, uit die oorzake , mede
zoude zijn , daer om te varen.
D e V o l k e n d a e r o m t r e n t , willen z a chtelijk
gehandelt zijn : wanc voor weinigcn
t y d zeekcr Plaets-voogts Zoon , ( u i t g c -
z o n d e n , om den T o i op te Inlen , te
Landewaerts i n , ) wi e r d , om dat hy zieh
te baldadig aenftelde, me t al zijn volk ter
neer gematft.
Men vind hier omi r ent noch Vo l k e n ,
DiettÀi g e n a emt , d i e , alzoo my hunne
rechte woonplaets niet bekent i s , in de
Kaerte niet heb gebragt.
D e Leege Rivi e r heeft haren ui tgang in
Zee. He t woord v a n / î ^ bediedaldaerzoo
veel als mterfie , of gréas : zoo dat he t
f c h y n t , alhier een uitterfte wachfplaets of
yefting te zijn.
Aen de plaetzen Alafeisko , Sredne, Safch'aversk.
0 , PFerchfinskoe , en j "
gelegen in de meeft Noord-oof t e r l i jke
gedeelten yan ^ / a , en by de Lei^e
R i v i e r , vinde op papieren , aen my uit
Si»a overgezonden , een me rk ftaen , het
geene TZMT f c h y n t ce bedieden. Wa e r uit
befluite , dat aldaer Cz a e r f che wa c h t , of
bezetting moec zijn.
By de plaetzen Sredite en Mafeisko, dat
i s , ¿ « ¿ f , tn middd, vinde ik o o k , in
zekere m y uit Sina overgezonde tekening
e n , een afbeeldzel van een gefterkte
driehoek : wes gifTe, da t aldaer cen
fterkte van zulken gedaente of gcftalte
moet zijn.
_ He t L a n d , gelegen tuflchen het gebiet
van Dauria en de Sineefche Mu u r ,
valt op veele plaetzen zeer zantachtig ,
doch meeft vlak en efFen, voornamelijk
diclit by de Mu u r .
Een zekere Rivier , genaemt Caratal,
werd gcgift omt r ent de Rivi e r e Á ' ^mm
te ftroomen , cm dat men my uit Ta r t a -
rye b e r i c h t , dat die aldaer elders zoude
leggen. Ma e r alzoo over Sim bericht we r -
en 0 0 S T
de , dat deze Rivi e r in de Qo f t of de Indiacnfche
Zee zoude uitl^orten , na hären
loop , d o o r Ta r t a r y e : en dat na de Ri -
vier Caratai de of vreemdelingen.
in f chepen, hunne waren voeren, en da t ' e r
twee fteene Steden op den Oe v e r zoij'den
leggen ; zoo zoude men miflcliien mö -
gen giifen , dat deze groot e Rivi e r Cara,
tal, (wa n t een andere kleine Ri v i e r , di e
in het Me i r Min ftort, is mede Carataiy
Karatal, of Kitta gcnoemt ) de Ri v i e r
gelijk i s , of railTcliien A' ^mu r
zelve : zoo dat die op eenige .plaetzen
à'Amur, en op andere plaetzen Caratai
genaemt we r d e ; 't geen tot nader kenniffè
onbeflecht we r d gelaten.
O m van Danria te reizen na Tobol,
H o o f d f t a d v a n Ä i i n « , gaet men e e r f t o p
Jemßskfii, de Rivi e r Jenife» af : en van
daer op Ketskoi, en zoo op Narin en ¿"«rguts,
en dan op Tobol.
De Krygsbezettingen die in Dauria leggen,
Via^mwt. Jtneßskoi, vanl e e f tocht
en nootwendigheden voorzien.
D e Ru f l c h e Bevelhebber in Tomski.
heeft onder zijn gezag de Stad Jenefeishi,
en onder Jenefiiskoi, ftaet wetìer de Stad
Kraßujacr, en al het L a n d , tot aen de
Dauren toe.
Niet w y d van de Plaets fenefehkoi, ge-
»en aen de Vliet Jenifea , is een VI e k ,
genaemt Wiliemskp , 't geene ik om dat
zijn r e cht e plaets niet en we t e , op de
Kaert niet en heb gebragt.
D e Stad Jakutskoi. aen de Vliet L e ^ ;
IS de Hoofdplaets van alle de pl a e t z en,
aen de Lern gelegen. De gezaghebber van
de zelve ftrekt me t zijn gebiet tot aen de
Z e e , beooften.
U i t het Me i r Baikal, kan men als gezegt
we rd , tot in de Daur i f ch e Rivi e r
¿'JmKT k ome n , mct kleine f c h u i t e n , di e
op eenige plaetzen over kleine droogten en
dämmen gefleept en getrokken worden :
want tulTchen beide zijn geen Ri v i e r e n ,
die de zelve aen een hechten.
De Rivi e r A' ^mu r we r d , belialven da t
aen haren mo n d zeer breed i s , in groot t e
b y den R y n vergeleken. De RuiTchen
zijn daer omtrent in een geduurige hoede
regen de volken , die beziiiden woonen.
D e meeft No o r d en Oo f t e ü j k gelegen
kolken , in dezen geweften , zijn geelbruin
van y e rwe ; C daer de rook des Wi n -
ters , en hicte des Zomers veci toe doe t t )
hebben meeft alle zwa r t , en eenige weinige
rood haair.
D e Bocharen , die groote liandelaers
zijn , komen vceltyds op ¡hunne weerom
reize uit Si»a, door Dauria, en längs d'
in Tomikfi en Téol, me t Go u d ,
Ziim
T A R T
Z i l v e r , en Zy d c : al het welk zy aldaer
verlwndelcn. •
De Dattre» zijn wel gemaekte Mannen.
Zommige van hen gacn op zijn Kalmuks ,
en andere op zijn Sincefch gekleed. Zijn
bloode en vreesachtig, ftecht en onno-
2cl in kcnnis der zaken van d ewa c r e l d ,
dienen houte Beeiden , en hebben Land.'
bouw. Da e r waft o o k KooK
D e we g uit het Vlek of Kafteel M a -
A R Y Ë. ió^
z e g t , goed Zandel-houd. E n i s d r i e m y -
len van Selenginskpi een Zout-meir.
Zeker StadofVlek7rf>2'!'^»'*5 is onde r
Mugaels gebi ed} d o c h o m ^ a t de r e cht e
piaets niet we e t , waer zy l e g t , heb die
• de Kaert mede niet gebragt.
Aen de Vliet ChUok, die in den Vliet
StUnga ftort, onthouden zieh veele nede r -
gezette Tingoe f che Vo l k e n , die onde r
geen f chat t ingf t aen, en v i y eLu i d e n z i j n .
D e Piaetzen Bamikoi, Anagarskaia en
Werg , omtrent het Me i r Baikal, zijn onderdanig
'ß„ . dat nu gedoopt i s , (\a 't Daue r f che
gebied gelegen) tot aen de R m e r G ^ » ,
houd men te zijn v y f dagen reizens t en
van het begin des vi i e t s Gau , tot de R i -
vier Naun oiNmm, twee of drie dagen:
en van Naa» tot Sma, dertien dagen wegs
te Paerd , d o o r verfclieidene volken
landen. Van de Rivier ¿'Amnr, la _
de Rivi e r Sija , No o r dwa e r t s , is tot
aen zekere volken of t r o e p e n , die in zwer^
vende hoöpen wo o n e n , zeven dagen rei^
D e Spraek der Vo l k e n , rondsom het
Meir Kaikr , is b y z o n d e r , en by tiunne
Nabuurcn onverftaenbaer.
Omtrent den Vliet Oerki vindmengoe d
Zaei-land : gelijk by de Rivi e r Aldaken,
infeelijks veel Bouw-landen zijn : alwaer
ook vecl Wi l d gedierte , en längs de Vliec
pochramnaia vecle Zabels gevangen we r -
By d e n Vliet Kamara zijn mede vcel
fchoone Wei-landen en Wi ld-vangf t en.
O p de Ri v i e r Siagal > dryven de Sineezen
met hunne vaertuigen op en neer ,
en fchieten in de Rivi e r e 6! Amnr, längs
d e welke z y opwaerts en nederwaerts , en
ook aen de Ri v i e r e n , die ter z y d e leggen,
fchatting voor den Sineefchen Ke i z e r ,
van de onder fchatting zijnde Vo l k e n , vor-
. deren.
Längs de Rivieren Gan en Nonn zijn
drie Gouve rneur s of Bevelhebbers van den
Sineefchen Keizer : welke van de luiden,
die onder Schatting ftaen , T o i vorde r en,
beftaende in Vellen van T y g e r s , Luipaer -
den. L u x e n : en ook Ka b a r d y n : i nDr u i -
ven , en veelderhande Koorn.
Rondsoin het Me i r Kofogal, ^ e r de
Vliet Selenga zijn o o r f p r o n k u i t h e e f t , wo -
ncn Volken , zoo Muga l en als a n d e r e ,
die v r y e Luiden z i j n , en onder geen
Schatting ftaen. Wa e r omt r ent bezuiden
een Berg i s , daer in C o n d zoude vallen:
welk E n s in een Stedeken of Vl e k , ToegtiLmi
genaemt , dat niet te recht weet te
plaetzen , ten behoeve van zekeren P n n s ,
genaemt Otßray Sain. gefraoken zoude
werden : waer van echter geen
kenniffc hebbe.
aen hunne Cz a e r f che Majefteitcn
: als mede de Rivieren Orongoi en Kabanja,
die We r t e r takken van de Ri vi e r
Selenga zijn , met de Vlekken aen de zelve
Rivieren van die naem gelegen.
Ten einde der Rivi e r Selenga, beneden
het Me i r Baikfil, en aen het Me i r Kofogal,
woonen verfcheidene volken , welker namen
tot onze kennis n o c h niet zijn gekomen.
Weinig beneden hec Me i r Stut, en bo- '
ven de Rivier Kumnik, is een roode Berg,
daer zwarte Er t s uit vliet. Hy ge e f tmede
Arzenikum of Ro t t e - k r u i d en Aluin.
O p de Rivi e r à !Amur , daer in de '
Kaerte Karaul Kitaiikoi ftaet gefchreven, is
de uitterfte Sineefche wacht-plaets, gelijk
zulks dat wo o r t beduit.
Bezuiden de Ri vi e r Amur is het La n d
nu meeft onder 't gezag van den Ni u c h i -
fchen of Sineefchen Keizer. Benoorden,
zegt men , zijn noch Véel meerder byzondere
Natien , (wa e r ' v a n zommige n o c h
in vryhe i t leven , ) als in de Kaerte zijn
aengetekent. De Noordelijkfte vlekken in
de Kaert a enge t ekent , als Werchie , Mafia
, Niesne, zijn alleenüjk overwinterplaetzcn,
derwaerts de volken z i eh by
W i n t e r , en in de koude met der wo o n
begeven : want zy des Zomers zieh op het
Veld onthouden.
D e Volken, t>enoorden de Ri vi e r d ' ^ / -
mnr, zijn den Lappen en Samojeden niet
ongelijk : He idenf eh van Go d s - d i e n f t ,
plomp en dorn , en wetcn zeer weinig of
nier van leezen of fchrj'ven -, doch de aldernoordelijkfte
geheel nier.
Van het gebergte , aen den mo n d van
Längs de Rivi e r Selenga
de Rivi e r ¿'Amur, B.ikaltemma Säten scheten,
is my kennis toegekomcn, dat he t
daer is: maer wyde r blyft het geweft daer
omtrent ons volmaektclijk niet bekent , zoo
dar niet we t e , of het daer vaft La n d z y ,
dan o f h e t in Eilanden i sverdeel t , of niet,
en of het aen fefo grenft : hoewel Dirk
Rernbrantfz., fejfo tot een Eiland maekt :
doch , het is miflchien vaft Land en zeer
bcvolkt, of mi f f chi cn , mct een fmalle
v a l t , als men j v a e r t , die men over zien kan , alleen-
O 5 lijk
Ii