lì I . ^
388 N o o R D
wierd zy door Aerdbeving gefchud , en
ftorte, voor een groot gedeeke, ter neerj
doch wierd weder herbouwt.
Veertien Jaren daerna, quamhaergrooter
ramp , als te voore. over , door de
Moegalen of Tartaren , ondcr beleit hunnei
Overfte o f Chan Ci»-ü : het welk by
dezcn voorval gefchiede. ^
Wanneer D^a^jer , Sclioon-zoon van
Cingis-chart, alom in dit geweftvan Cbaraf
tn plondcrde, wierd hy mct eene Pyle ter
dood getroffen. Waer op Ortgis chun Zi)-
nen Zoon ThU chan, met cen lierk Leger,
na de ñad Nifabur zond > om , in wcerwrake
van zijnen Schoon-zoon, d'Inwoonders
van Nifabur te dooden. Elke poorte
dan , wierd met twaelf duizend man van
binnen bezet. Men vochc'er en ftormde
vervolgens acht dagen achter een , tot dat
cindelijk de Bevelhebber der ftad, Emir
MnJis , bencfFens alle de Gezaghebbcrs,
ter ftad uittogen, om aen THU chan het nemen
van wraelie af te bidden, en genadc te
verzoeken. Doch te vergeefs.
De Inwoonders dan , na het innemen
der ftad , wicrden alle, door de Tartaren
gcdood : waer op die, na een bloedig gevecht,
00k het Kafteel in kregen. Vier
dagen lang duurde het plonderen en dooden.
Daer blevcn niec meer , als vier in't
leven, zijnde zoodanigeluiden, die Boogen
raaekten 5 na het fneuvelen van tier
mael honderd duizend iVlenfchen, alle Mahomeranen.
De huizcn en muuren der ftad wicrden
gefloopt, en ten deele verbrand.
Evenwel is ze daer na weer tot liaren
voorigen gedaente, ftaet en luifter gekomen
: ja zoodanig , dat zy verdiende de
en O O S T
des waters. Eimr TJibon heeft by dezen
Bron cen gebouw gef l ieht , die op V r y .
dag nacht , uit de Bron zeker geluit of
ftem zou gehoort hebben.
Jidmi Eidin wil , dat deze plaets, te
vooren , Iran wierd gebeten , en was de
grootftc ftad in Cherafin. Zy wierd in 't
Jaer v y f honderd en v y f van Hegira , ver.
woeft , ter oorzaek , dat twce kaechts
twift kregen , die zulks hunne Heeren
te kenne gaven. Welke tegen malkanderen
'tzwaerd opvatteden. Decsriep he tTurkfche
Volk te hulp , en geene den Zultan
Sffii^.
Op de boven gemehe Bergen zijn Aderen
van den fteen F i r w aMn t e weten ,
van Boreas of Turkois. Aldaer groeit ook
een voortreffelijk gewas , dat men in Europa
niet vind , ja naeuwlijks kent , Ribefia
genaemt. Het komt 'er weeliger voort,
als op den Berg Liban in Syr ie, of op
eenigc andere plaetze. Beide deze Nifaburlche
Moeder van OmraftH genoeait te worden. > voogd van Egypten gemaekt wierd. Ge -
Door onderaerdfche gangen, goo-| ii;k hy ook Fo-iWÄ t'onrecht op de'lengte
ten, o f bui z cn, word het warer, ui tde l van tachtig graden en vyftien minuten
: Berg , in de ftad geleid , en ftelt.
dingen, zoo wel het Edel gefteent
e , als gewas, overtreffen verre alle andere
van dac flag.
Fcrmvi of Ftra^, anders Banva en Ä -
bat, is eene ftad van Chorajan, gelegen op
de breete van negen en dertig graden vyf -
tien minuten . en ftrekt na het Landfchap
Chowareßnia. Welke ftad ^W^/igè, Zoon
van Taher , onder 't Chaliffchap van den
Arabifchen Chalif of Keizer tegen
het Volk van Vz^ar , deed verfterken
en vaft maken.
Taver/iitr wi l , dat AbdaiUgh de Stad
Feragh zou gefticht hebben ; het geene
niet waerfchynelijk is , na dien dees Abddlagh
ftechs een Landvoogd van Banvi^
, en daer na, dooru41mama, tot Landc
Bronnen , Meiren , en Kaftelen
is ook tot geryf van byzondcre huizen.
Twce mylen ten Oofte van de ftad , is
ccn zeer hooge Berg : en een ander , leggende
verder , ten Noorde. Ui t welke
laefte e«i fnelle Stroom of Beeke fchiet :
•waer uit een groote Bron ontftaet , in
vorm van een Mei r : rondsom den welken
veel geboomte i s , en zeer veele trcfFelijke
Akkers bebouwt worden.
Zoo andere fchryven , fpmit uic den
Viktu^brad, die zeer fnel loopc, hcc water,
en van het hoog gebergte, ten Oofte
van Nifabur , ftort mede het water tot in
de ftad'
V y f ftaliaenfche mylen van dat gebergte
is ccn zeer zoete Bron , de Greene Bron
geiieten , van wegen de groenachtigheit
De Hooft-ftad van Chorafan is, volgens
Abulfeda, Batch, Belche oi Balk,. Z ywo r d
in des zelfs midden geftelr.
Balch z o u , volgens fchryven van fakfity
door Lorajpe, Vader van Hydafpes, Ko -
nink van Perfie , gefticht zijn , ten t yde ,
alsjeruzalem , door Nebukadnezar, verovert
wierd. Waer uit de oudheit dezer
ftad blijkt.
Van de Stad Balch, word gezegt by The
t»M Hyde, dat zy is de Stad van Abraham,
na het gcvoelen eeniger Schryvcrs, hoewel
hy zclve oordecld dac Balch isgebouwt van
K•oonnii nk Lehrajp, Lohrajpis of Lohrajfe, die
lange na ^br^am heeft geleeft, ten wäre
men voorB^/ci, vcrftonddeftad5>i»»^iiB,in
wiensplaets, of daer dichte by , Balch mmaels
is gefticht: Her hadde Lohrajfi-s, Zoon
T A R T
van Guihii^ , een hcerlijk Vuur-gebouw
gefticht , dat hy uitmuntende verrykte ,
werwacrts de oude Perzen , om dat het
Abrahams ftad geacht wierd , ter Bedevacrt
toogcn , gelijk de Arabiercn Jaerlijks
na Mckkfi trekkcn ; doch het fcliynt
na waerheit te hellen, deze ftad , Abrahams
ftad genaemt te zijn , niet om dat
hy aldaer heeft gewoont of geweeft, maer
om dat men daer het Geloof van Abraham
hecfc gevolgt: en zeker Perfifch Schryver
Dakiki genaemt ; z e g t , dat wanneer Lohrafp
den Koninklijken ftoclverliet, endien
zijnen Zoone overdeed, toog hy na Naubahar
in Bakh , trat in die Coäsdienftige
plaets, reinigde zieh , floot de deur achter
zieh toc , der plaetze waer men Godsdienft
oefent} hy toog een gcweven klced
aen, houdende zieh geduurig in Geeftclijke
oefcning op , hy dede zijne Armringen
af , en liet het haair hangen, na de
wyze der Geeftelijke perzoonen aldaer, en
hier in volharde hy dertig Jaren lang,
eerde de Zon , navolgende daer in Hiemshidun
, tot zijne fterf dag toe.
Mtgidi een Perfifch Schryver , !
dat Konink Argiafp de T ü r k , veel G
iijke Vuur-boetcn, die hadde doen
ftichten , heeft verwoeft , en zeventig
Priefters in Balch doen dooden, en dac hy
het vuur van Zerdusbt, met het bloed der
Priefters uitblufte ; evenwel, dat hy daer
mede het oude Perfifche Geloof niet uit
doofde; doch dat Konink Ì/K^MJ^SÌ, opgemclten
Turkfchen Konink i locg, verdreef,
en de Godsdienftige Vuur-boeten
herfteide.
Eene Kerke dezer Godsdienft
Sakh , welke tachentig Priefters onderhielt,
en het tal derGeeftclijkewas bykans
oneindig. Waer van in 't breede is te lezen
by den Heer Thom-u Hyde voorgemelt.
zijn heerüjk Werk,dczen Godsdienft betreffende
, in Engeland, aen 't licht gegeven.
Men zegt dac indeStadÄ^/in!? of Baära,
eertyds Bamiyan genaemt, twee groote
Afgoden Beeiden zijn geweeft , die de
hoogtc van Toorcns hadden , uit deKli
pen gefnedcn, ho! binnewaerts, z ò o , c
men by den Voetzool intreden, en tot boven
eoe gaen konde , zelve tot in de vingers
van de banden. Vy f t i g eilen willen
zommige , deze Beeiden hoog te zijn geweeft
; men wil mede, dat deze Afgoàen
de zelve zijn geweeft , die de Arabiers
noemden Taguth en Xaak : hcrwaerts quam
hcc omleggende Volk van Cabul en eldcrs ,
Afgoderye plegen , zoo als in 't breede
mede hier van is te zien by den vermaerden
gemche Engelfciien Schryver TÄPW-M,
Hydt yoornoemt.
A R Y E. 389
Andere brengen de ftichting of herbouwing
op Kmmer.
De Stad Bakh is gelegen op eene vlak-
, vier mylen van eenen Berg. Door hare
Voorftad loopt een Vl i e t , Dehafch genaemt
, die , na het bevochtigen van de
Tiiinen en Akke r s , twaelf mylen van de
Stad 5 in den Gihttn ftort.. Hoewel andere
willen , dac de Gihxn zelf door de Stad
zou loopen.
De Landftreeke van Bakh paelt, ten
Oofte, aen die van Tocharefian.
De vruchtbaerheit van de grond van
Balch Word zeer geroemt : zulks die,
fchoon op de Noordcr breete van zeven en
dertig graden is gelegen, alwaer, van wege
de naby gelegentheit der bergen , dikwilsfneeuwt,
echter, Zuiker-riet voort ,
en tot rypheit brengt.
Men zeit, daer zeer groote Pompoenen
groeyen.
Omtrent het Jaer zes honderd en veertig,
( om de voorvallen in dit geweft weinig hooger
optehalen) ten tyde van den Arabifchen ^^^^
ChalifOww^«, Zoon van Afam , wierd
Bakh, door zeker Abdallagh, Zoon v an^-
wät , ingenomen: (doch, volgens ff^r««-»/,
by Achmet, Zoon van Keys) want als h y ,
benefFcns Said, Zoon van Alis, door den
Chalif afgezonden was , om Chorafan rc
bemächtigen , en na veele ftedcn van Chorafan
ingenomen te hebben , keerde hy De Mil«»-
niet weerom , voor dat uit den Viiet van ^««»^'ij«
Bakh gedronken had. v^n Kegi«
Voor d'opkomfte van den beruchten f ^ S i n
Mahomec , ftond Chorafan onder hyzon-'^^^«^.^^^
dere Koningen. Maer op het Jaer zes hon- uetdeude
derd een en veertig , wierd , onder den^^^^^ ^^
Arabifchen Chalif O^jjr , Chorafan ge-Mahomtt
noegzacm het Mahometaendom ingelijft. s««!«:"-
Op 't Taer zes honderd negen en zeven- j j^
t i g , ftelde de Arabifche Kei zer , Jefßd
Selim , Zoon van Said, tot Stedehouder
Over Chorafan , die na de Stad Nifabur
trok , en de zelve in bezit nam , trekkende
van daer na 't Landfchap van Choivarefrtia
, dat hy ook veroveräc. Daer na
trok hy na de Stad Buchara, welke mede
in nam.
Op het Jaer zes honderd v y f en negencig
, gebood Mahleb Hagjag , als Stedehouder
, van wegen den Arabifchcn Keizer
, Abulmelek, over Chorafan.
Afahleb ftierf des Jacrs zeven honderd
en een. Nawien^f^fW» Zoon van
leb, tot Stedehouder gemaekt wierd , en,
na ^ez.id afgezet was, zijnen Broederf«^/,
tweede Zoon van Mahleb, die grooteoverwinningen
bevocht , Tabrefian en Gjotrya»
innam , ontallijke ongeloovice dooden, en
den overigen fchatting opleide.
C c c 5 Na-
H tl