A
G
XSen.i.&z
D
Epipha- i nix Dominica:
feftiuitas.
Quadiagdinixöc
Pafchacis.
ôbfcruar »
clones. '
Aotlico- -
jp om o 'r. :
jphitarum
.iaærciis.
GefÿTi. •
I f
IJO ■ Abbatis ljksc de
'vejpertinuni. Qnpd etiàm n es o pomma commoneèdeuô-
"noneperlbluerehoræi$fiusat:nodisaduentüs : de quo
quidei^lieetpro tenuitatisnoftræ menfuramultaprola-
ta videantur,diuquefit protrada épllatio -, pro fublimita-
te tamenac diflicultate materiæjpaueis admodum credi-
mus dilputatum. Hislandis lcrmonibus ftupçfadî po-
tius quàm repleti , velpertinafynaxicelebjrata , fbpore
.paululum racmbralaxauimus, primoque dilirculo fup-
plicèsde pleftioretradatu ifernm reuerluri,ad npftra dif-
celfimus, tamde præcèptorüacquifkione quàmdepro-
miftorum fccuritace gaudentçs, Excellentiam fiquidem
orarionisnobis tantummodb præmonftratam, ordinem
veroarquevirtutemquà etiam perpetuitaseius , vclac-
quircnda eft ,yel tcnenda, necdumnos integrèpercepilïè
illis dilputationib as fenfcramus.
cTo L L aTtT o
DECIMA,
QVÆ EST SECVNDA A B B A T I S
I S AA C DE O R A T I 0 NE.
G A P V T L \
N t e R hæcanachpretarum inftitutalubli-
•mia,quç vtcunque donante Deoliçetimpe-
rito digeftàfimtftÿlo, quiddam nosinterfc-
rereatquecontèxere , qupd velut pulchro
cprppri næuum quemdam Yideatur appp-
nere, narratipnisipiius ordocompellit : quan quàm npn
dubitemexhocipionon minimam inftrudiofiem fuper
pmnipotentis Dei'quçin GendxlegiturimagiAc,quibuP
que fîmplicioribus confercndampræfertim cùm tand
dogmatiscaulà vertatur y vt ignora dp eius fine ingcnti
iblalphemia,& Cathblicæ fidei detrimentoeflèpolfit.
De tânfuetudïne celebrandi Pafcbatis
jnM g lfto .
C A P . I I.
oratioM, ColUtïo X ,
pielbytérum, nullus'eam ûieterorümprefbyterorüm,‘qui
m eadem eremo alijs trib us Ecclefi js piîæfidebânt, nec le -
giquidemautrecitari in fiiis Conuentibusprórfus. ad-,
mitteret.
T Ntra^gyptiregipnem mpsifte andquatradiripne (er-
Jtuatur, vt perado Epiphaniorum die, quem prouinciæ
illiusfâcerdotesvel Dominici baptifini | vellecundum
carnem natiuitatis elle defini ünt, & idcirco.vtriufque là-
cramentilblemnitatenxnon bifariè * vtin oecidiiispro-
uincits, fedfub vnadieihuius feftiuitate cpneelebrant,
epïftolæ Pontificis Àlexandripi per^vniûerlâs dirigan-
. turÆgyptij ecclefias, quibus & initium qüadragçft-
mæ & dies Palchæ npn lolum per ciuitates omnes y lcd
eiiarn per vniuerfii monafteria defignentur. Seeundum
liuiié igjturmorèm poft dies admodum paucosquàm
l'uperior eum Ab bâté Ilàac fiieratagitata collatio, Theo-
. phili prædidi vrbis epifçopi folemnes épiftolæ commëa-
runt , quibuseum denunciatione palchali contra ine-
ptam qupquè Anthropombrphitaruin hærefim longa
dilputatipncdi Heruit, eamque copiblb lermpne deftru-
x i t .Q u o d tanta eft amaritudine ab vnitferlpprppemp-^
du m generempnachprum,qui per tPtam prpuinciamÆ-
gypdmprabanturprpfimplicitariserrprcfiil’ceptum, v t 1
econtrario me\norâtum pontificem velut hærefi grauifi-1
fimadeprauatum, ,parsmaxima Seniprum ab vniuerfp
fraternitariscprpore decerneret dcteftandum, quôdfci-
licetimpttgnarè Scrip turæ fandæ fentendam vidcretur,
nega'ns opmipotcntem Deum hiimanæ’figuræ cpmpp-
Ixaone lormatum ^ cum àd eius imaginem .creatum A-
daiïi rcriptura'manifeftilîîme-teftetur. Denique & ab
bis quiprantin èrernp Scy thieommprantes, quiqueper-
fedione ac'icienda omnibus qui erant in Ægyptimp-
naftcrijs præeiqinebant, ica eft hcec epiftpla re tutàta, vt r
prêter ïtebatem Paplvnutium nqftrié congregationis
Seraftonin Anthropomorphittrutn
' lure fini lap fus.
C A P. : H E
ÎNcer hôs ergp qui hoe detinebantüi: errOre fuit anti-*
qûiffimæ diftriÂipnis, atquè in adtuali difciplina per
pmniacpnfiimmatushpmineScrapipn, cuius impedria
fuper prædiéddogmatis opinipne tantum præiudicabat
' cunétis veram tenentibus fidem, qiiantum iple ve lvi-
tæ meritQvel andquitate temporis ómnes fëre mpna-
chosanteibatv Cum que hic landli prelb/teri P phnu-
dj multis adhprtaripnibus ad tramitem rettæ fidéiïipn
ppfletaddiici 1 ép qupd npuellâ ei hæc perfiiafip necab
anteriq.ribus aliquandp comperta ,>vel tradita vidcretur,
aecidit, vr quidam diaconus fummæ fcicntiæ vir nomine
Photinusdefideriovidendi fratrcs qui in eremo eâdem
commanebant , de Cappadociæ partibus aduenirer.
Quem beatus Paphnutiiïs fiimnia graculationc lufei-
pipns,ad cPnfirmàciPnem fidei qux fuepat prædiôfci Pon-
tificis litteris comprehenlà, producens i#mediüm, coram
cunétisfratrib us fc^lcicatür, quémadmodumillud
quodin Genelidicitur, Facïanm hominemad imagmem &
yiwi/irwliwewjwo/îr^wj.Cathobcastodus Oriendsinterpre-
farentur ecdefiæ. Cumque illénonfecundumhumilem
litterae,fonum, fedipiritalirerimaginemDeiàcfimilitu-
dinem tradiab vniuerfis ecclefiamin principibus expla-
naret, idque copiofo fermone acpluflmis lcripturarum
teftinionijs approbate c, necpolïe in illam imïnenlàm &
incompréhenfibilem atque inuifibilem màieftatem ali-
qüid huiufraodi c^dere quod humanacompolitione va-
leatacfimilitudinecircumfcribi, qüippe quasincorpo-
rea ficincompóli ta fimplexque natura l i t , quæqueficut
oculis deprehendi, ita mente non valeat æftimàri : tan-.
demfenex,mulds ae validilfimis aoâiflïrai viri after tio-
nibus motus, ad fidem cathdlicae traditionis attrâdus
eft.Cumque fiipeclioc'eius alïènfii,infinita,vel abbatem
Paphnutium,vel nos omneslædda repleuiftèt, quod fci-
licet virum tantæ antiquitàtis tàntifque yirtutibus con-
fummatum, imperitiafola & fimplicitate rufticicatis er-
rantem,nequaquamvfque adfinem deuiare Dominusà
tramitereâræ fidei permififlét, & progratiamm aédone
furgentesprecesD'ominoparitérfunderemus , ita eft in
oradone fenex mente confufiis , co quod illam Ànthro-
pomorphitarum imaginem deitatis quam propohere fibl
in Orationeconfiieuerat ,àboleri de liiocorde fbndret, vt
inamarilfimos fletus crebroique fingultus-repentc pro-
rumpensjinterramqueproftratus, cijm eiulatuvalidilfi-
mo proclamaret^Hëu me miferum^tulcrunt à me Deum
meum,& quem nunc teneam non habeo, vel quem ado-
remautincerpeliemiamnelcio. Superquàre valdepér-
mori, nec non eçiam præteritæ collationis virtuteadnuc
innoftrisçordibusinfidente , ^ad abbatem Ilàac rediui-
mus, quem cominus intuentes his lêrmonibus adorfi .
fiimus. Y
De reditu ad Abbatem ifaac & difcuftone error is
quem fenex pradittus tueur rit.
C A P. IV .
BIcet nos etiamcura eius rei quænuper oborta eft no-
uitalque, præteritæ collationis 1 quæfiiper oratio nis
ftatu dfgêfta elfdefiderium recurrere ad tuam beatitudi-
nempoftpofirispmnibüsinuitaret,àdiçe;ttamenaliquid
hiiic cupiditatiétiam abbatisSerapionis tamgrauis error,
nequimmorüfvtarbirramur) dæmonum calliditate con-
ceptus. Npn enimparuadelpërationedcijcimur ,confi-
derantes eulabores tantos qubspcrquinqiiagintaannos
inhaceretnolaudabiliterexegit, igaorandæ iiuius yitio
noil
K^bbat. lfiac de Orattône, Collât,
àon.fol^m^nitùs|ïcrdidiftfe*fcdoti^pÊffetite'.
iricurrifte diicrimen. Vùde 'ergo,vel cm ëihic ramgraiiis
erfonfrepferit^primum ^ftctèramùs agnofcere, deinde
quæfumüs edoceri I qiiemadmodum ad illam qratipnis
qualitatem,de quapridemnónfolumcopiqsè,led etiam
magnifiée dilputafti, peruenirepoflimus . In hoc enim
prolêcitinnobisadmiràbilis ilia eollatio ; vt ftupôrëm
.tan'tummodo mentis incuteret, non quemadmodum
éam perficere vel apprehendercvaleremusofteiideret.,
Refyonjio de origine harefeos fuperiàscom-
prehenft.
' C A P V T V.
I Saac:NoneftmirandümhominemfimpIicilfimum,& !
A de fubftantia ac patû'ra diuinitatis n.unquampenitus
éruditum, riifticitatisvido ^confiietudinëërTpris anti-
qui vlque nuncdetineri vel decipi potuiftë, & v t itadica
verips in errore priftino perdurare, qui n on recen tî'fîcut
putatis dæmonu illufione, fed ignoratione priftinægen-
dlitatis infertur, dura lecundum confuetudiném crroris
illius quo dæmones hominum figura compofiros exco-
lebant,nunç quoque illam incomprehenfibileîrt atq-, in-,
elFabiiem veii numinis maieftatera lub drcumfcriptione
alicuiUs in.aginis æftimant adorandam, nihil ïè retinere,
velhabérecredehtës, lî propofitamnon habüerint ima--
ginem quapjdam quaminfupplicationepofitiiugicer interpellent,
eamque circumferant mente jac præ oculis te-
neant lemperaftixam. Super quorum'hoc errore competenter
dingiturilla {entend^, Et mutaueruntgloriam incor-
' ruptibilis be i infimilitudinem maginis bominis corruptibilis.
Hieremias quoque. Poputus,inquit, meus mutauitgloriam
fuamin idolttm. Qui error licet origine hac qua diximus
quorundam lenfibus fitinolitus, nihilominus tameri in
i illorum quoque animis qui nunquam gendli fuperfti-
tionepoliutiüint, lub colore tëftimonij huius quo diciclaritads
eius rëuelat imaginem his, qui merencûr eum
mundis anima* obtutibus intueri.Cæterum videtiirIefûs
etiam ab his qui in ciuitatibus &caftellis ac viculis com-
morancmyideft,qüi inaâ:ualieonuerlàtione funt atquè
in operibüs conftituti : fed non in ilia claritate qua illis
apparuit quicumipfo poflunt in prædi&o virtutum mô-
çe conlccndere, id pft, Petro,Iacobo ^ç loanni. Ita enim
in Ibliçudine & Mofi apparuit,& Heliçlocnms eft.Quod
voleps nofterDominusconfirmare ac perfeëte nobisre-
linquere puritatis exempla, & qurdera cum ipfe fons in-
uiolabilis lanélitatis ad obtinéndampuntatem lecèftio-
nis âdiutorio aclolitudinis beneficio ëxtrinlècus non e-
geret^npn enim poterat vllisturbarumfordibuspurita-
tis plenitudo maculari, nèc contàminari humano con-
Ibrtio qui vniuerlà polluta emundat atque fanéfcificat)
leccflit tamen folus in montem orare,per hocfcilicet nos
inftruens fuæ fecelîionis exemplo , vt fi interpellarê nos
quoque vbluerimus D.eum puro & integrb tordis affe-
étü,ab omni inquietudine & confulione turbarum fimi- <
lirer fecedamus,ytinhoccorporë commorad'tësadfimi-
litudinem quandamillius beatitudinis quæ in fijturo rè-
promittiturlàndis i vel ex parce aliqua nosaptare polli-
musjfitquçnobis omnia & in o mntbus Deus.
In quo finis & confummatio nofirarum oratio-
num confifiat.
C ' A P V T V I I . ! i
r | ’ ' Vncenimperfeétè confummabituriri nbbisiilano-
A ftriSaluatoris oratio quaprofuisdifcipulis Orauicad
patremdicens,vf diletttoquadilexifiime,metsfit,&tpfiin no-
bis\!te.itctum,vtomnesvnumfint , ficut tupater in me & ego in
teyVt&ipfeinnobisvnumfintiq\xa.nàoi\la.Deipçï£e&a.diie-
<ftio,qua'priornosille dilexic,innoftci qüoque cranfierir
cordis aft'eà:um,hacDominica brationç compléta quam
credimus nullo modo polie caflari.QuOd ita het,cùm o-
•Matt.iy.
Exod.%.
Î-Reg. iS.
& 19-
i.Cor.xy
mx:ÏMumushommemaim4gmm&fimhtudwmmfaa,\ mnisamor.omncdefidctmm.omncftudmm.amjl»
impcnhaleuruftiçitatefacienteitpncraâ:(iseft,icayt et- natus , OInnis cogitatio noslta. om it quod vidémqs,
iam ijatrefis quæ dtcitut Anthropomorphitarum tub oe-1 quodloqtymur, quod fperarrtds, Deus ent, illaâafe irnit
calionedetéitandæhuiusîncerprecacionisemerlent,quç| tas>quænunceftparasi;umfilioJ&filijc»mpatre,inno-
.imiilmfimdlaroatfimpUcemdi^^nsfebfeaciaimli- .feumfberjtfenfummentefqueotansfu&.ideft.ytquem- ,
neamçiitis noftris & humanafiguratione compofità per- admodum nos illè fincera & pura atque ihdifiplubili di-
tiiiacipërù'erfitate contenait, quam tamen fi qùis tuerie figit caritate,nos quoque ei perpétua & inleparabili cari-
cathoficis dpgmatibus inftitutus , vt gentilemblalphe - tateiungamûi:, ica fciliceteidemcopûlâti,. vtouicquid'
miam deteftabitur, & ita ad illamotationisputilEmam fperamus,quïcquidintelligimtts, quiequid lobuiraut,
p e r u ë n i e t q u a l i t a t e m ‘ , 'q u æ n o n i o l u m n u l l a n i d i u i n i j : a - « — / : > — - - - - - - - . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ■ : • ■
tis elfigiem, neclineamènta corporea ( quod didu quoque
nefasëft)in fua fupplicàtfohemifi:ebit,fed5nee vliam
quidem in fe memoriaai did i cuiufdam vel fad i Ipeëièm
leutormamcuiullibet charaderisadmittet.
Quibus ex caufis vnicttiquenofirum, aut hutnilis Cbrifius
lefts,aiitglorificatus appareat.
C A P V T ‘ V I.
SEcundum menfiiramnamque puritatisfiiae, ficut lu-
petiore collatione piiefatuslum,vnaqua;quemens in
bratione lua vel erigiturvelfbrm^fur, tantuni fcilicet a
terrenarum ac materialium reruin cotemplatibne dilce-,
dens,quantum earn ftatus liiieprouexeritpuritatis, fece-
ritque lefum vel humiiem adhuciyel carneunif,vel glori-
iicatiimin maieftadsdua:gloriaveiueqtem, internis ob-
tucibusaninueperuideri..Nonenimpoterunt lefum in-
tueriyenietemmregno,liio, qni adhucfub illa quodam-..
modo iudaicainfirmitate detenti, lion qiieunt dicere cu
Apbftolo: Etft.iogmuiMUsfecuiiduni ear mm Cbrifium,fednuc
iam non hoiuniusSedfidi Ibli pfirilums oculis jiuinicatein
ipfius lpeculautur,qui deliumilibusac terrenis operibus-
Sc cogitatibhibus alceildeiues cum illo fecedimt iii ex-
celiu'oiinidinis m onte, qui liber ab omnium tareha-
ruineogitationum,ac pe r t ur bat^bri umxu m ul t u^& a cun-
dorumyltiortimpermixcibneiccibcus.tide purilliaia^ ac -
virtutum enmibneia Itmftjnatus^lbHthn vultus eius a t ,
Deus fit,in ilium inquam peruenictes quem praediximils
fiuem.quemidem£)ominus orans in nobis oprat imple-
ri,vf omnesjintvnum ficut nos vnum fiimus, ego in eisi & t i ? i
inme,vtjinc& ip(leon!limmari in vwww.Et iterum: Pater ibidem,
qtips dedifii miht ,volo vtvbiegofum dripfijint mecuth.Hare igi-
turdeftiuatio folltarij, hiee debetëfteqmnisintentio, vt
imaginem fiitu ri beatitudinis in hoc corpore pofliderë
raereatur , Sc quodammodo arrham cteleftis illius con-
uerlationis & gloria; incipiat in hoc valculo pnegultue.
Hie inquam finis roti us perfedionis eft, vt eo vlque ex-
tenuata mens ab omni liru carnali ad ipiritalia quotidie
fublimetur,dbnecomais eiuscOnUeriatio, oiniiis Volu-
tatio cordis vna&iugis efficiacur oratio.
Interrogate fuper eruditioiieperfeftiöfiis,per quam
pofitmusadperpetuamDeimemo^
nam peruenire.
C A P V T V I I I .
G Ermanus : Maior nobis ad prsterit« collationis H-
lius admiratioilem »ob^quam hue reciirfim’us, ima-
gnitudo ftuporis a.ccrefcit. Quantum enimincitamento
dodrin» huiuSad dëfiderium perfedX'beatitudinis in-
ftamamur,tanto maiorc delperatione concidimus,igno-
rafttes quemadmodum difciplina tantae fublimitatis ex-
peterevel obtinere pbllim9. Quapropter qua: in cellapo-
liti diutinameditationeyolueie cceperamti^quia necèC~
feeftloquaciib£irtaproleeUtioneprofeiTe,qa£efumus,vt
4 _________e'xplj