A
gregibiisvtiprecibns & Deofanttè colendo tranquillisanimisva- j rentur ahEcclefîjs, alijqueinêbrumloca fufficerentur.
centrentfefedulbpro tuafalute, regno &pdcequam Deustibi Principjo igitur Liberius EpifçopusRomanus, fim,ulac
bemgnus (empiternam largiatur.Lcgatinofirt cùm fubfmptïones, jfc illi fidéi aflèijrité dçriegaq£rat, ab Varia cio in exilium
tumnominaEpiftoporurfiadtedeferunt, qui etiamSacraruhli- ieiedtiiseft:6^Felix^cckli^R,omaria:diaconus, Ariaiiæ-
terarum tèfiimonijs tuant benigmtatem > ta qui ad décréta perti- que fedæaddidtus, per vim te violenriam ab codera V racio
Pétant & '
fe adfuas:
Ecclefias
temitti. '
.Conftan-
itiusAria-
nizasin-
fenfus
■ eft Ari-
niinæfy-
nodo.
B
Coiiftjratij
ad E- !
pifcopos
Ariraini
congregatos,
epiftola.
i
q^ufa car
occupations
lç-
culares,
quo mia9
Ecciefia-
fticis vacate
fc.tamenviginti Epifcbpos, quos vefira prudentia ad legationem
veßram obeundammijifiis, hoc tempore| | nofirum cohjpe ftum
admittendiotium non erat : nam expeditio quam contraBarba-
rosinprafentiafitfcfpimus,nosdifiriàostenet. Etpareß, vtinot
f li t z t eiquifitfacrofdnâareligionis negotia traâaturus, animus
ab omni cura &perturbatione liberfit.ProindeEpifcopis manda-
uimusyVt Adrïanopoli nofirum reditum expedient, vti cùm ea qua
adRempubl.pertinént, ritèprocuratafuerint : iüaquademceps
fuit nobispropofituri,diligenter audireexpenderetfepofiimusi Ve-
firaautemgràuitati intercane moleftumfiteorum reuerfionem
pof- I
Epifco-
porum ad
Impera-
totem re-
fcriptum.
C
Conftan-
tiaEpi-
fc op or u.
D
.Petuntfi-
bicopia
fieri do-
mum re*'
deundi,
cum nihil
fiut cdfli-
tururicp
afideNi-
cxna dif-
1 creper.
Imp.A-
rianaie-
61 am pto
mouere
corcndit.
ad eum dignitatis grad uni dcledtùs. Proiridc omîtes
partes verfus Occidentem,proptèr nouas resquæibi
gei'eb,aiuur,permagnapèq:urbarioneredundarunt,dum
alijviexturbati fünt,miilîquc in exilium : alijiueorum
loca furrogati. Atque'ifta quidem edidtorurrilmperato-
ris v i , quæ. in partes Occidcntis m ile ja tço n fcd îa finit.
Liberiusriutem npn multo pôft ab exilio reuocatus , fédéra
Epifcopatus|proptcrearecupcrauit,quod populus
Romapus ïéditlone conflata,Fclicem Ecclcfiaillâ eicce-
rat, Imperatotqueipie etiam inuito animo illiscohfen-
ieratvVriàçius Italiarcliâra,iter in partes Orientis capit,
& Nicam vrbem T'Irradié contencut. Ackrago' tèmpore
ibicommoratusialiud'concilium ineavrbp,conuocat:fi-
deique foitnulam , quæ Ariminipræledtaerat, inGræ-
cum fermonem (ficut ante feri pii m us) conu erfàra, coepi t
ratam facere,publicare ., tanquam ex Conçiliogeiïerali
editampræconijs celebrate , &fidètn Nicæ'ftabijltam
appellarc,eo plane animo, vtjïomines imperitos ac fim-
plices nomiriis fimiiitudinc in erqorem rapei'et,, Nam illi
eam putabant fidem fuifle,quæ Niçæ vrbis Bithyniç erat
olimcbnfirmata. Verùmiftud commencum illis non
magno adiumento fuit. Nam non lorigo poll: tempore
patcfaâqm eft,iîljque ipfiludibrio habiti. Sed de.rebus-
in parubus Occidcntis geftis,hadcenustiifTeruimus.
.DeMacedonijJauitia,&tumultibtisabeo
concitatis-
C A P. X X X .
V Eniamusiamad easresexplicandas, quæfuerunt
eoderritemporein priehteconfeift^Kincque no-
fatis occurapè docerepoßitit.
Iftaà Conçilio confèriptafuêre,&per Epifcbpos mif-
fà. Verùm Vr fâcius & Val ens, qui ill oru m adue n t ü prre-
uçrterant,Conçilio apud Impèratorem obtre6tare,&fi-.-
dei forinulam, quam illifecum adduxeranr, oftendere:
Imperatorvéro, quoniamcius animus ante Àriana opi-
nione fuerat occUpatus, contra Coeilium ira exardefee-
re , Vrfacium& Valentem permagno in honore habere
coepit.Quapropter Epifcopi à Cöcilio miili, diu quidem
apud ilium commorati, nullum refponfum aufetrepo-
tcrant.Wandèm per alios qui aderant, ad Coeilium lcri“
p fi t Imperator ad hune modum.
Èpifiola Confiant!) ad Concilium.
C ô N S T A N T i v s V i c t o r . E t T a i v m -
phator Auguft.omnibusEpifcopis
quilunt Arimini co-
adki, S*
Quanquam veftrafanclitati minime obfcurum eft ,nos maximum
curant diuina & venerada religionv Chrifiifemper habtÿf-
expeftare,vt càm,redierint, nofiraferetulerint ad vos içejponfay ftri fermonis capianras exordiuip. Epifcopi fadtionis A-
ilû quafmtex vfuMcclefia Catbolicafutura, pofttisàdexïtum' rianæ edi6fci$ Imperatoris elati, multoaudacius tes tpolr-
perducere. Has literas vbi Epifcopiaccepcrant,hoc modo ri coepère.Quaautem ratione Concilium eogereaggrefc
ad lmperatoremrefcripfère. !'û iint, dicam equidem paulp p o f t ^ i ilia quaffuntant-e
Tua Clement ta liter ai acceptons, Imper at or fan ftifîime : «j^orteiliumabillisfadiitatajàmepercurfafuerint. Aca-
quibtts didicmuSytïbipropternecejfaria Reipubl. negotia> eorcm-^cius & Patrophilus, iînjulatque MaximumEpiicopum
pore nonfatùfqppetiuijfe otij, legatesnojlrosinconjpeftum tuum j Hierofolymitanum exturbarant, Çyrilium in eius Iot
admittendiinobûife in mandatis dare, vt iüorum reditum vfqtiê ! cüm fübftituerünt. Macedonius autem prouincias & yr-
eb expeüemus,quoad tuaprudentia intellexerited, qua funt a no- j bes Çonftantinopoli. fi n irimas, miniftris fui iriftituri ço-
bis conuenientermaiorumnojlmum injlitutisdecifd | décréta- [ tra Ecclefias fufFedris,prorfiis euerterè conatus eft. Nam
que.Caterum tamperhafee, literasconfitemur, mÊÊconfirma- Ecclefiæ CyzicenfisËleulium creauitEpifcopum:Niço’
mus^ nosàmfiropropofito &fententia nequaquamdifcejfuros. medenfis Marathonium , quiantea diaconus fubfcipfo
lAgatisetiamnofirittdém imperauimus. Quamobrem rogamus Macedonioconftitutus , multum oper^ açftudi)infë.-
te , vtplacido vultu Itteras hafee anofira modefiiaad teperferi- bus ad virorum ySc mutierum monafteria ipeârantibüs,
I pt06,legendascures:quinetiam eu qua nofiris legatisobeunda im- | fediiloprocurandis collocauerat. Cæterum quopaclp
\pofuimusjaquiboni^confulas. lüudpratereatuabenignitasiu- j Maccdônius prouincias & vrbesConftantinopolivici-
j xtanobijcumintelligit y quàm trifiis & acerba res f it , totEc- ; naseuertere ftuduërif, iam dicemus. Ifte,vtfupradixi,
lefidi in tuû ijtis beatifiimis temponbusEpifcepis fuis defiitutas cùm Epilcopatutnacquifiuifleceos quiipfiusopiniotient,
eJfe.Etpropterea tuam tlementiam herum atque iterum obtefia-
mur,ImperatorAuguftifiime, vtante byemisaJperitatem(modb
tuapietatiita vifumfuerit) nobis adnofiras ecclefias reuertendi
fdciaspotefiatem,quopofiitnu$Dcopatnomnipotenti,& Domino
ac Seruatori nofir o Chrifio,filio eins vnigenito,pro tuo regtio,fon-
fuetaspreces cum populofundere: ficut & antefemperfecuHus,&
adhucfacerenon defiftimus.lih. vbi fcripfiflcnt,& paululum
temporis effent commorati, cum Imperator illis refpon-"
derc dedignaretur y finguli ad fuas ipforum ciuitates re-
uerterunt. Imperator veró quoniam iam antea in animo
habebac Arianam opinionem per lingulas Ecclefias dif*
feminare,& toto animo corinitebattir, vtillapaflimdo-
minaretur, Epifcoporuth.réuerfionem tanquam anfarri
ad hoc facinus obeundum arripuit : dixitque fe ab illis
propterea’penitus contemptum, quod contra eius vo-
luntacem Concilium dimileranr. Quodrda Vrfaciopo-
reftatem permifit | libcrè contra Ecclefias omnia pro ar-
bitratuadmittendi: pra:cepitque,vtfidei formula,qua:
in Concilio Ariminenfi perlegébatur, ad Ecclefias Ita-
liaeinictereturr&illi qui ei fiibfcribcrenollent, expéllenem
fequi non in atqmùm induCerenr,infinitis ferè affe-
citincommodis. Ethon-foIumeos qui in Concilio ab eo
diffentireexiftimabantur,expulit: verumctiamNoua-
tianos ( hps namquc fidem Cpnfubftantialisamplexari,
pro certo cognoùitjeiecit, cruciatuf^ùe illis inflixit in-
tolerabiles. .Agelius autem illorum Epifjcophs, falutcm
fuga quæfiuit.Multi praeterea viri pie rate cximij prében-
fijtórmentifque propterea grauiteraftlifti, quod cumil-
lo çommünicare recuïàuerânt: quin etiam ini poftquam
tormentaillisinflixerat, pervimrayfteria cumipfispar-
ticipâre coëgerünt. nam illorum ora lign o difiend u ht,
m-yfteriàqueingerunt : qui autem hunecruciatüm fubi-
banÇ, ipfum alijs f^rmentis mülto putauerunt acerbio-
rem* Mulieres porro & pucro&abripiimt, njyfieriorum-
que cum .illis, participes fieri compellunt. Quodfi re-
hueret quifquam ,aut illis contradicerct, ftatimverberi-
buscoefusfuit,&poflverberaini,vinculaK& carcerem c6-
ieótus , coaétufque alia acerbi»cruciamëntoriim genera
fitRin ere. Exquibitsynum & alterum, quofæuitia&
crudeliras turn Macedonq, filin’ âlioru ni qui id temporis
fuerunt
LibcrijE,
»pifeopi,
Rom.ct,
ilium.Fc.
Jix .diaco.
hus'ad
Rom.fc.
deni cue.
&us,&
breuirfc-.
icdus.
In hiiSo.
crates a
JSozomc-
'tii.&cmt
anfioChr
.46-
s, ; Jg
hiberius-
^fedem tc-
euperat.
Vrfacius ■
Pîpæcou
ciliuin co
ginidque
t'dolo ma-
lojVtAri-
minam
fidem vc
dicer pro
Nicxoa.
Vide N/-
ceph.c.\x.
Itb.q.Soz..
lib.+.c.if.
Bat;.1 anno
&feqq.
: ^ G
ijSyrillus
in Maxi-1
j mi locum
fubftitui-
tur.
Elcufms
Oyzici.pl
Macaiho
iuusNi-
comediç.
Vide So -
■xpintnuin
de »ödem.
Maccdo-
niifçuitia
in ortho-
doxos&
Nouaciam
A iijfifj
Supplb
ciorü noua
iyt*0'
vtalccrpro alterölubens mortem vellet oppeterc. Exa-
gitabanfur igicur pariter non Conftanpnppoli folumj
fed m alijs etiam premineijs & ciuitatibus. Ètenimp3.ulè
poft Cÿzici Elcufius, qui eratrillius Ecclefiæ Epifcopusj
Maccdohijexempliimimitatus , fe contra Cnriftianos
armare,eos vbique affli*gere,tormentis vexare ccepit:Ec-
clefiathqi Nouatianorum, qua? crat Gyzici, ftfio square
: Macedonius autem fcelcribus ab eo patratis colp-
phonem,vtaiunt,addidit. Nam vbi audition© àccepiti.
cum apud Paphlagones, turn Mantinij in primis,multos
elle feftæ Nouatfanæ deditos, intcllexitquc tantam
De Eleufio
vide inf,r À
l.l.c.9.
iEleufij
tyfannis.
Maccdo-
nij cumul
hominü multitudinem per viros Ecclefiaftioos non pof-
fecommodè fedibus fuis expelli: dé fententiâlmpératô-
ris quatuor milicum cohortes in Paphlagoniani mitten-
das curauit,quo illi armatis hominibus perterrefaéti, o- ;
pinioncm Arianam admirterent. Quiverô Mantinium ■
inçolebant,ardentireligtonis fus ftudio incitât^ fiden-
ter&anjmocontumacicontramiiitesgradi, & in g en ti,
agmine coaâ:o,pars falces longasprendere, pars afeias
ampere,pars arma quae eranc fortuicu oblata mmere, o-
mnes pariter in aciem procedere coeperunt.Cùm ad minus
ventumefiet,Papnlagonum complures cadunc: milites,
paucis exceptis,omnes intercunt.Quanquam multi
fiirit Paphlagones,qui ifta commémorant : tamenab
ruftico Paphlagone,qui fe praelio illi interfuifle dicebat,
ipfe equiaem accepi. Ac tametfi multæ fucrc res eiufmo-
di à Maccdonio Chriftianæ religionis ergo præcl^rè ge-
ftae,in quibus caedes,pugnæ,feruitus, bella denique in-
teftina acciderant : if lud ramen facinus non fblùm apud
eos qui erant ab eo laefi, veruiri etiam apud fuos ingen-
tem odij flammam meritiffimo contra ipfiim incendie,
Impcratorifque animus partimhac dc re abeo fuit tba-
lienatus,partim alia de caufa,quç eius generis fuit.Tem-
plum vbi loculus in quo corpus Imperatoris Conftanri-
ni erat conditum,ruinam minari: populus, qui intiis ver-
fuerunr propter eam rem nobilitati, 1 apucforancs liquidé
conftet,in medio ponam. VberamulierümVmyfteria
cum illis participate renuentium, inter arcularumlabra
intrufaferrisabfeiderunt. Eafdem item partes alijs mu-
lienbus partim ferro candehte,partim ouis iniignc quant
maxime fieri potcrat calefinftis exüfferunt., Nouum hoc
quidem cruciatusgenvis, fetiamapud ipfosgentiies non
• aliquandoaudituni, iftiquife Chriftianos profitèban-
tur,excogitarunt.îfta ah Auxànonte (cuius etiam in primo
libro à mefaétaçft menrio j viramadlongiffimum
tempus protrahcntëjipfè equidem audiui: qui quâqUam
presbyter Nouatianse erat Ecciefia?, tamen non cxigua
malaab Arianis, cùmnondumadgradüm presbyteria-
fcendifl'et,fe perpeffum memorauit. Namvnà cum Ale-
xandro Paphlagone, quireligiofum &feueumi vitæ genus
cum eo exercebat, in carcerem coniedfum effe, multas
plagas fuftinuifi'e, tormentatoleraffe : Alexandrum
autem propter plagarum acerbitatem' in çarcere occu-
buifie,qui quidem ad dextram hominiiam infinumBy-
zantium(”quodCeras',id eft, Cornu vpcâtur)nauigànti;
prope fluminum ripas fepultus e ft, vbictiamEeclelia eft
NoUati'anorum,Alcxandri nomine nuncupata. Dirue-
runt autem,Macedonij mdndato, cùm alias Ecclefias in
alijs ciuitatibus, turn eam etiam Nouatianorumin vrbe
Çonftantinopoli fitam,quæ non multumabeft Pelargo.
A t cur iftius feparatim nientionem fecerim,iam, ficut ab
Auxanorite,yiroquivitamlongifllmè propagauit* ipfe
-acciepijdiéiurus venio. Lege Imperatoris,& Macedonij
violentia, mandatum eft, vc Ecclefiæ illorum , qui
fidem compledfcebantur Confubftantialis , prorfus
vaftarcncur. ifta lex vnà cum violentia Macedo-
nij iu n d a , etiam ad iftius Ecclefiæ euerfionem impel-
lebat. Quj autem ad hoc facinus obeundum erant
comparati,illud prpperè aggrediuntur. Atque me quidem
de populo Nouatianorum cogitantem,quantam a- . . . .
nimi propenfionemac ftudium érga fuam ipfbrum Ec- fabatur,fèqueprecibusdicauerar,' propterea in magno
clefiam declararint, quantam etiam bcneuolentiam illi metu effeccepit. Macedonius igitur habebat in animo
qui rum Arianorum màleuolentia erant Ecclefijs extur- Imperatoris offa transferre, ne rempli ruina loculus ille
bati^iamque eafdem cum pace occupant, aduerfum eos penitùs obrueretur. Populus rc intelle&a, eius coUa-
oftenderint,permâgnaeértèinceflîtadmiratio. Namvt turn prohibere aggreditur: inquiens, nefaseffelm- ( |
primumiili , quibus datum erat Ecclcfiæ demoliendæ j peratoris offa transferre. Nam perinde effe, ac f i è fe~itotiso flà
• negotium,facinusaggrediuritur,ingensrurbaNouatia- j pulchro effoderentur. Populus in duas difpertitur
riorum,aliorumque.nonnullorum qui dodtrinam Con- fadtiones 1 -quârum altera corpus mortuum transla-
fubftaritialis cum iüis tenebant , eam Ecclefiam diruit, tione ilia minime læfum iri : altera facinus imt^ium fa-
inqûealium locum ædificium transfert. Locusauteme- dtu affirmabar. Qui autem Çonfubftanriahsfidem am-
redone ciuitatis iacet,Sycæqj dicitur : atque X III. regio plexabântur, communi confenfiu fadto reftiterunt. At
éft vrbisCoftantinopolis,exiguoadmodû tcporisfpatio Macedonius, éos quireludabantur paruiduceris, cor-
Ecelefia translata fuit: quippe cùm tain frequens populi pus in Ecclefiam, in qua corpus Acacij
mùltîtudo, maxima cura anfmorum alacritate âd earn
transfeiendam fe contuliflëj. Nairi vnus cegulas, lapides
alter,tertiusligna., aliuS aliam materiam Sycas deportâ-?
üit< Mulierés quoqué 8c pueri operiilli fubfidio fuere:
vtpote qüi fè précandi munere rite perfundturbs ,• ma-
gnumq-, fadturos lucrum propterea af bitrabantur,quod
ad ædificia Deo confecrata ftiam opéram & lab orèm affi-
diiè conferrent.Eopadto igicur Nouatianorum Eçclefia
tum Sycas translata fuit. Poftea verô, mortüb Conftan-
tiojlulianus Imperator, loéum vbi primum fiiérat extru-
dta,Nouatianis dari iuflit. Populus autem iri Ecelefîa dé
intégro ædificanda, éodém modo quopriùs,laboraré,
f materiarii trarisferre, in loco quo initio ftéterat,coftru'é-
re aggreditur. Et cùm eam multo illuftriorem quàm an-
te l efteciffet, Anaftafiç,id eft,refurredtionis donaüit no-
mine.Illâ igitur Ecciefia péft,régnante Iulianô(vt modo
dixijdenuo eredtaeft. Peridtempus, cùm qui Ecclefiæ
Catholicæfidémtüebarttur, tum Nouatianierant pariter
exadti. E f quoniam Câcholici irt templis# in quibus
coibattt ArianijVerfiiriabhorrebaht: ideircéin tribus a-
lijsEccléfijs (tbeidem enim-Nouatianiin ilia vrbe habe-
Noriatia-1 banf Ecclefias) vnà cum Nôuatianis eonuenieiifes , mu-
nor\un& tuèintéripfosprecesperagunt : parümqueaberatquiri
fuiffent vnitatis conçordiæqj vinculo inter fe colligari,
fiNonatiàni,qüovêtus fuuminftitutum feruarent, non
penitù$ recûfaffent.Séd. tameriiri alijsrebus tara fingula-
ri beneuoléntiâ & amore fe intéripfos cômplédtébâtur,
j martyns eratrepofitum,
transfert. Quo fadto,àmultitudîne diflènrien-.
te propêrè in eam Ecclefiam con curri tur. Fadlio aduerfà-
tur fadiöni, & abfquémoramanugrâuiterconfligitür. Cædesob
Tanta hominura cædes fadta eft, vt tora Ecclefiæ pars in- imper, j
feriorfànguineredürtdaret.Idemque ab ipfà porticu Ec- oflatrâf-
clefiæadiundta,adipfâmplateam,fadtum eflè cerneba- HaM'
tur.Quodfacinus miferabile & calamitofiim, vbi ad au-
rès Imperatoris peruenit, ilium contraMacedonium ad
iracundiam prouocaùititum quod tanta hominùm occi-
diffet multitudo, tum quÔd patris corpus abfque ipfius
confilio rränsferre aüfiis eflef. Adminiftrationé igitur
p'arriümimperijverfusÔccidëntem Iùliano Cæfàritr#
dita,inOrienfemipfeproficifcinir^ SedquomodoMa-
cèdonius pofteabréui Epifcopatuabdicat-us fit , tamque
exiguas poerias pro tantisfcëleribus dêdérit,dicam equidem
Vide Ui-
ceph.c. 45.
paulopoft.
iib.çt.
Theod.Lz.
:. 27.28.
De Conçilio Seleucia vrbis Cafareaco-
afto.
t7.it.Bar.
an.Chrißt
C A P. x x x i .
3î?-3 S9».
So.&fcq.
DASaeiuf-
E alterô Coricilio qûodeffigiem Condlij Ariminenfis
demcon- pulchrèéxpreflîf, quodq; Imperatoris edi- f lV u? ,
d o fuit in Oriente conuocatum, iam narfatùras accédo. j
Tametfi illi anté vifum erat, v t Epifcopi Nîcomédiæ vr- 1éoncilgii.-
bis Bithyniæ cog;erentur : tarnen tërræmotus maximùs,
Bibltôthe VSi* Patr. Tom. 5. Pars i .