
jf.6o Soz-omenï HißorLt AR.cAb.fvs Ht H o n o r i v s .
Lcgatio
ad Gaina
de pace.
Pax Gaina:
cum
lmpera-
citui præerat in Phrygia, hofilâtnitquideincordatos ilium
Gainas '
Arianus
intra Cô-
ftatinop.
petit cc-
eleliam.
Chryfo - Iftomi eu
Gaina ex-j
poftula-
Theodo-
fij lex co»
ira focfca-
xios.
Im petto 1
esdere facias
quam
àDco Sc
I rcligioDe
fi dcficer £
D -
Gainas'
Conftan-
tinopolis j
interitum'
molitus,
fpeftro '
obiefto
abftcire- 1
iedæmo-
îio yexa-
ri fiugit.
hæc m achinari: led tarnen quia fcjgdignatdcduto
fimùlabat, cum ibi euerterentur vibes fîommiilum îpii
fuit vt his fuppetias fèrret.Vc ailtem in Bhrygiatn Pe^ue-
nit, addu&a fecum barbarorum copia, permde ac 11 ad
bellum veni&t,animum fuum,quemantcacelaucrat re
ipfaprodiditmcciuicatesquasdefindereiufluserat,alias
depopulatur,aliasnioxvidebatur mualurus; In Bithy-
niamhincprogreffus, ad Chdlcedouis finescaftramcra-
lus '& bellum comminatus eft. Rébus igiturin dilcrimen
adduais.mâximèciuitatumearum.quï per Afianr arque
Orientera eranr, qiurque inter has îpfas & adEuxinum
■ pontum inc'ôlebantur,imperatotcumhis,qui lecum e-
rant confidetalns, non elfe tutum imparatos incertamen
defender* cum huiufmodi hominibus, quibus eratiam
fuadeplofataVita,miirisliterisnûciaïiit,vtperetetquicguidveUet:
fe enimeffeparatum in omnibus gtatifacati.
111e v e ro S a tu rn in um & Aure lian um , v lto s cbnlu la te s,.
q uôd eos re ftaga r ifibi arbitrarctur, poftulauit. acceptas
autem pepercit : & Impetatorem conueuit in templo
quodam ante C ha lced onem.iu q uoEup hem .it mattyns
fepulch rumeft : vb id a to & a c cep te bfcnêuofentiaiiureiutando,
armadepofuit, &Conftantinopohmtraiear,
impetrataab imperarore tum pedltum, tum equitum
1 prsefeûura. At veto prætci raeritam dignitatemiibi res
euenire tara fecundasnequaquam moderate ruht : led
quonia* ptimatemeritas illiexanimifententia celierat,
enam C a tholic am ecclefiam turbare conatus eft. état e -
nim ille Chriftianus q uid em , lcd ex Barbarorum h x r c ii,
'q u i A rium fedanturcPerluaftis igitur ab'eius fe d n anti-
ftitib us, aut fuo potius ftudfc motus, pet.it ab Imperatore
v t fu i U S homines, ex his,miæinvrbeerant,vnlm
ecclefiam haberent.Neque eninÆquum,& alioqui abfurdumeftequerebatur,
lè,quumduxcffetRo.mamorum,
extrammniaadoratumproheifei. Pis çogmtis,Ioannes
non diu acquieuit: fedadiunflis fibiepifcopis his, qui m
vrbeétant, venicinPalatiurà, &Imperatore aures præ-
bente, ipfoque Gainapra:fente,prolixè differuit, ac pa-
ttiambuic & fugainexprobrauit : Si quod Imperatoris
patri tum feruatusiureiurando promiferit/ebenéuolen-
tiam t i n Romanos perpétué ratam, erga îplum deni-
que.erfaiplüs filios,erga leges efle conferuamrum, quas
tamenirritas iamfacere conaretür,fimulque cumhæcdr-
ceret, legem oftendebat quam Theodolius knauerac,
cumfe&arios omnes arccrec, ne intra mcÉriia conuentus
agerent. Deinde conuerfa ad Imperatoren! ôiacione,
eum hortabatur,vt latamadu|rfuscæteras hçreieslégem
ratam conieruaret. fimulque confulebat,iatîus efle im-
perio cedere, quam proderc domum Dei, & a religione
deficere.Atqueis quidem ad hune modum viriliter vins
loquendi libertäre, nihil innouaripaflu* eft in ecclehjs
flbi concredids. Gainas igitur iam infringere îufmran-
dum,& ciuitarem euercere cogitâbat. Quo tempore Sc
cometahas infidias portendebat , qui fupra ciuitatem
maximus apparuit, ad ipfam vfque terram ferme perun-
geus, & qiuiisantea nunquamfuifle dicicur. Teritarat
autem primum argentariorum tabernas inuàdere, quo
le hincpecuniarum"aceruos conuafaturum efle- lperaret.
Rumore fparfo,quod iftadcereuilTet,& argentarijs proinde
præfeate’s maximèopes abfcqndentibus, neque pé-
cuniam in menfts vt folebant publicè ampliùs propo-
nentibus, no6tu turba Barbarorum immiflapraeceperat
fuccendi palatium.Illi autém perculfi, re infeda reûërli.
I Nam cum propèàcc<;ffiflènt,Tidcrefibi vififiintniul.Hta-
! dinem armatorum vaftis corporibus formidabilium.
! Sulpicatiergonouitiumefle exercitum, nuriciarunt Gai-
I nae.llle vero^iciebac enimnihiloplures ToUtis milites in
vrbe degere) didis. fidem adhibere nolebat. Cæterum
I cum & m lèquentiquoque node miflialij, idem annun-
! cia(Tent,quodpaoresilli: ipft progrcfliis, ociilatus teftis
I fuit admirandi Ipedaculi. Ratusigiturfua gratiaconuè-
nifle ex alijs vrbibus m ilites, ac nodu euftodire vrbem
arquepalacium,interdiuverblatitare, fimulat fe dærfio-
nib vcxari,& qüafi oraturus ecclefiam occupât earn, qua
in honoremloanms Baptiftze Imperatoris pater in Hebdomo
conftruxerat. Ex barbaris autem alij in ciiutate
manferunt,alij vnà cum Gaina cgreflifiunt. Clanculum
vero arma actelorüm pharetras feemineis vehiculis im-
poiitas fecum eduxerunt.At Cum deprehenfielTent,por-
tarum vigiles interftciunt, qudd hi armorum ëxportatio-
nem prohibere conarentur.Qua ex re ciuitas motu ac tu-
multu repleta fuit, haud fecus ac fi iamiam capietada effet.
Sed prçlentibus malis remedio fuit confiliumlànunu
Imperator enim nihil cunaatus,Gainam declaiabat ho-
ûem,& reliâos in vrbe barbaros inrerfici ptaicepir. Hos
itaqüemilitesadorti,plrrofqueoccidunt : appellatam
veto Gothorum eccleliamiucendunt. Hicenimvelutin
templo confueto congrcgatierant,quibus amplius effu-
getenôndabatur.occlufis foribus. His in n .llr ttg t.a i-
na'sper Thraciam p ro fe äu s , in Chetfonefum venir, Si
I Hellefoontumtraijcereconatur. Cogitabatenim,quèd
fi tranlmarinam Afiae pattern occppaflet, facile vniuerûs i
Orientalis imperij genres in poteftatem fuam- redadu-
rus eflet.Sed& hæcilli praeter fpcm euenerünt, Romanis
étiam hicauxilio diuino vténtibus. Præfto enim exerci-
tus état terra marique ab Impcratore miflus,cui præfe^-
dus erat Phlaubitas,vir natione quidem Barbarus,{ed &
vitaintegër,Ôaei bellicæ liabilis.Barbanei;go cum naues
non haberent, iundis iignorum compagibus, per Helle-
fpontum in oppofitam continentem-traijcereconantur.
Subito autem vehementer Zephyrusexortus,compages
iftas vi dilrupit, & contra eas ipfas Romanorumnaucs
impulit. Itaque ex barbaris plurimi vnàcumequisipfis
fubmerfijteliqui à militibus interfedi funt. Gainas tum
quidem cum paucis faluatus fuit: fed non miiltôpoft,
düm perThraciam oberrat ac fugit, in alium excrcitum
incidit, & vnà cum barbaris fuis liiblatuseft. Arque hic
quidemaudaciæpariteracvitæilliusfinis.Phlaubitas ex
ea pugna clarus fad u s , hyparchus conftituitur. Tum
porrè hocipfo & Vincentio confulibus, Imperatori,na-
G o th o ru
eçclefia
incenfa.
Gains
fuga.
feitur fihüs, duiauum nomine referebat, qui fequentis
confulatus initio Cæfarappfell^tur.
Quomodo loannes Chryfoßomus doftrina fua vtilgus attraxent'-
ac de muliere barefeos Macedoniana,cuiuspanis eß
inlapidemconuerfus.
C A P V T V.
IOannes autem Vt 'Conftantinopolitàftâm ecclefiam
optimè gubernabat : ira multos ex Paganis, multos ex
hæreticis allicicbat. Confluebat ad illüm qüotidie mul-
titudo, tum eorum quqs vtilitas dodrinæ, tum eorum
qiiosfentandi iliius cupiditas ducebat : quos quidem_v-
niuerfosillé Captiuos tenuit, & vt fibi in religione con-
fentirent, perlilafir. Tanta vero frequentia eorum erat
j qui concioriibus'iliius inhiabant,acfatiari non pqterant,
vt,quoniam illiex mutuo impuifu atque obtritu pericli-
tarentur , dum finguli prorfumnituntur fèmper,vt pro-
pius aftantes dicentem certiùs audiant ,i'pfe medium le
omnibus exponens è fuggeftu ledorum docuerit. Opportune
autem mihi relaturusin hanchiftoriamvideor
miraculum iftud, quod iliius memoria fadum eft. Vir j
quidam lèdâtor haerefeos Macedonianae, eiufdem ledae
Vxorem habebat. Hic cumloannemdefynceraergaDeü
religione dilferentem forte audiuiflet, dodrinam am-
plexuS, & vxorém quoque,vt fibi conlèntiret, hortatus
eft,& quoniam ilia notarum mulierum folita confuetu-
dine captiuateneretur,vt maritus, quamuis admonuiflet
fepe, nihil tarnen proficeret, Nifi,inquit, in religione
mihi conforsfueris,ne in yirç quidem commumone poil
haceris. Ibi mulier data fide,lèidfaduram,cum ancilla
quadam, quam fidamarbitrabatur, de hacre communiâ
t : earrique fibi ad fraudem marito faciendam , fociam
adiungit.Itaqüe tempore coramunionisfintelligunt autem,
qui Chrifto funt initiati, quid dicamj ilia, quod ac-
ceperat,epntinens, veliu oraturaprocumbit : famula intérim
aftans,furtim porrigitidquod manibus adueniens
ferebat: quod quidem fimul atque dentibus admotum
eilet,in lapidem induruit. Tum mulier timoré confter-
F
Phlaubi-
Barbaro-
rü elades.
Gains
intentas.
Vide Ni«.
f.7.8./i.i}.
Bar. amu
4 0 0 .»-9 î.
loan.
ChryC
in doccn-
do gratia
& tucccf*
ras*
I H
Macedo
niana:
muiieii*
ßmulati
mitaculi
fprodiW’
PanU i
li^idii
vetfuS'
nata,
A r c a d i v s K r H o n o r i v s . EcclcJUßiae.Lib. V I 1 1 .
natà,n cq u id fib ig raum seu cn irstçÉÿ in tam m iracu lü în
in fe diuinitU5 edituiri, cuip feitinatbne ad epifeopum
accurrit.fe ipfam indicat,aclapidem oftçndit : qui mani-
fefta veftigia morfus, fed maceriam ignotam, & inufita-
tum quendameolorem referebat. Cumqiie profufisïa-
chryraisyeiuamimpetraflet, cum maritodeinceps coh-
cors fixit.Siêui aütern haec vçr ifimilia non yidéiltur elfe,
teftis eft ipîelapis-, qui etiamnum hodieinter Conftanti-
nopolitanæ vrbiscimelia cônferuatur.
De bis qua loannes Chryfoßomus per Afiani <fy Pbrygiam
egent: de HeracltdeEphefi & Gerontio
Nicomedia epifeopis.
C A P V T V I .
’idt Nice.'
ca.ç-li.'i}-
ThtodM-t-
f.29.30.31.1
Stcr.iib-6.
J Oannes porto certior fa d u s , ecclefias in Afia circurh-
qùaqueab indignisgubemari, |É alios dohis a ç f ^ i -
tion,ibu5,aiios gratia motos vendere lacerdotia, venit £ -
y I phelum : & nonnullis in Lycia, nonnullis in Phrÿgia,
nonnullïs inipla Afia,in vniuerlum autem tredecim epi-
feopisexautnoratis,alibsinlocum fiitrogauit. Ephefinæ
ecclefîæfnam huius epiicopiis tum rorcè mortuuserat/.
Heracjidemptæfecit,,hominemnadoneCyptium, mo-
machorum ftiqrumapudScetindiacbhum, Euagrij mô;
nachi difeipiilum.Qùinimo & Geroiyium Niçbmedienbaptiir;
quemadmodum vidc)icct& illud ipfi vitiovci-
tçbant, quod in Eütropib contigerat.
%e Eutropio eunueboprimano, delegequam tulit, & quomodo
ex templo retraâus,&occtfusfit: &de obmurmura-
nom bine aduerfus loannem Chryfo-
s, fiomum facta.
'I C A P V T V IL
Vide Nice.
Socr.lib. 6.
»398.*
90.^399;
nu. zOf
Eutropij
arrogan-
Geronri*
pulius.
I Geronti*
l'ICæfareæ
|j Cappa’d.
ijpræfcd9.
I Panfo-'
Jpliiiß Ni
J corn edi 5.
Ifeclus.
J - J Ic e n itn , y t in ter Imperatoris; eunuchos pnecipuus
-R-erat; i t a & primus etiam & fb lu se x his quos qiiidé
dos ye féd g aó ü im u s ve l audjuiraiis", ad earn dignitatem
eueé tusrüit, vt & c o n fq la td n ld ip ifc e r em r , «£ Impera-
to r i p am s lo co repqtaretur. fe d quia nequ« p rafen ti
p o t e n t « iiupendenria,neque contingentes 1, umanarum
le ram y ic ilü tu d in e s con lid e tab at.eos extrahere templis
'ag gred ïeb atu r ,qu ip rd pte r ip fu in in :h isadD e um con fii-
g^fu p p lice s h z r e b an tiin p nm isv e tè Pentadiam T im a - Peotadia.
j S i)comugem,quem quidcmp6 tentem ac ftrenuum du- Tiraagi'
ce^ y ) ? f f f ahni.d jsa fte a a ta ic on d em n ;itum , perpetuö
I A ß ud p a fm aE gy ptie is iiiom u lfa ra t. fed 'ille q u id em ,fi-
.u ë p o d fit^ dH e c r iït,ficu td quodam ip c e p i: fiue quo.d
veneus lie , uc quid fibigraui us ac tidc cc c , aréhis illxc in-j
ïa qlutiK fiffé rtuse ftp tor tu us. Eütrop ij v e tó cura fanc ir .» n,:
B c“ r S“ -* T « S t ip ie n ïa irquis omninö ad ecclefiam co n fu - f e ’a S
u 1 >-■«,* - i ' ■ " r L a 1 r . e t g e ie t ,d :v t cxpcllerent’ur euam i l l i , q u iad c am iam con- Ipfoau-'
fi ecclejacxpulit. hm ennu cum fub AmbrofroMedm- Hugetaut. .NonmuftopéftautemipPe.quafilmpetatoris Pd
lanenliepi^copo: diaconus euet,haud fcio quaremotus, ] comugém contumeliosè ttadaiTet, exinfidip impeticiis
primus ipfe legem fuam pneuaricatuseft, Sc ex balatio H
profugus ad ecclefiam fupplex accurfit. Quo quidem
tempore ïplendidairflanè orationèm aduerfu? ilium,
H l menfe%ra iacentem,ioahnes habuit; tüm vtpq.cèn-
rum .-fuperdlia retundeipt ; tum v t popiiio declaiaret,
qudd humanarutn^erum nihilin eodem ftatu durarèTo-
leatL ffb c igitfir-fadum, q ufilli fuccenfebant, cal umnia-
bantiir: quddeum,qui de vita periclitabatur, cum con-
tdlari debuiiret,'b|iurgarit, calamitatibus eius infultaris.
... ... c . . « . . .......■- I ^ ^ Hu tr°piix$ iöypiiÉe audacisfiia» poenas dedit. cü V--------
brolium cnmmaretur. Vbi.mtra tempus exiguum, ex i capitc truncatus fit. Etie x q u * lata fuerat, ex p u b i i c S i ^ ^ - '
his qui in aula potentes erant/fihi rionnullo|amicos fa- (
ter proficiebatjVtpöte cum Deus ipfe iniquitatis in iÊtm
mtëntitx Yindexin tempore fuerit.Itaque &cultu dui.
vtmmne præftigiasimolitUs,an vero dæmpms inftigatio-
nibus^apIpedris agicatus , no£lu indicabat fe Onofeeli-
deni(eft hoc dæmonum genus , afininis pmribus appa-
rens)apprehenfum, capite ràfô in piftrinum cbnieeilTé.
Qmide caufa Ambrofius e’um vt iridignaîminifterio Dei
loeutum,præfcripco tempore manere domi, & pcenite'n-
tia expiari iaflcrat. Illë vero cum Sc medicus praftantilfi-
nius,&ad dieendumperfiiadeijdumquepromptilfimus,
Sc ad airiicos concihandos accommodatiflfmus eflët,
Coïiftaiirmbpoiim ptofeólus eft, eo propofito ,v t Am-
Chiyf,
‘«ulâ-'
cic,âcn,onmuitopôft Nicomediènfis ecplefiæ epiïcdpa-
tiim confequitur : ordifiabat verà eum Helladius C&là- rsxÇappadqpqmepifcopus.gratitudiqisergo,quqd ille 1 hoaugebaijir.multoquepfbmptiufbb hanc^c S i n p o l
fifiqfuq fplendide.cxercitus adminflltationèminpal^. ; palus Conftantinobolitanus matutinis àc vcfpemuis
tiointercèflbrcorifecerat.Hisigitu^cdghitislAmbrofius j u—*“ •"— L~ -— * —— Lad
Npftarium CQnftantinopolis'epifcopum feribit, vt
Gërontiumlacerdodopriuàrec, nec Ce Sc ecclefiafticunt |
oroinem contumelia afteëlum nègligeret.CaïterùmNe-
élario?quamuisidmagnoftudio egerit,perficere tamen
fuit impoffibile | pfopterea quodNicomediéhfespaflim
acvulgo illifortiterobftiterint. Ioannes igitur illoexau-
thoratp,Panfophium ordinauit, qui vxoris Imperatoris 1
pæda^îgusfuerac: qui quidem tametfi pius,moribusque
cqmpolitis ac placidis eflet, accepttis tamen Nicome-r
dienfibus non fiiit. Acprpinde mota fiepenumero lèdi-
tibne , non modo benefjcia. tum publicè tùmpriuatim
pcr Gcroncium inipios collaca, yerùm etiàm ex artè'me-
dicainexhauftamvtilitatem, & ergâiomnes^tatn paupe-
res quàm diuites ex æquo declaratâm lyqceritatem 1 at-
que lèdulicatem eius recenfebant» His ôcalias virtutes
accumulabant, quas eos æquum erat, qui ilium diîi^e-
■ banc, Sc haud fecus atque terræmbcum aut ficcitatem.
hy mnis y tebatur.
»
Quomodo loannes Chryfoßomus, ad amulationem Ananorum
réconfortas cantiones infiituerit, & eius do ctrina res
' . catholiçorum fuccreuerit : itemquo-
triodofibt diuites infenfos
habuerit.
C A P V T V I I I .
Hijcropiu
oratio.^
Eutropij
intcricus.
Vide Nice.
ca.î.Ii 13,
Socr. lit 6.
■ ri.JSar.
annô 400*
nu. 86.
Ariaapru
l.conuëtus
‘ iitUS; ETenim cum Ariäni, Theodofio imperante vrbSîis
ecclefijs Conftantinopolip’riuati, ahtemoenia coh-
uentus agerent, rioôhi priniùm in publiais porticibus l&
congregàbânmr: &incoecùs diftributi, altërnatim Sc ad j& conta-
relponiodorum modum cane banc, ci eproilaria adijcie- meliofæ
bant in feëlæ filæ gratiam compofitâ. Sub auroràm vero
hæë piiblicè modulantes, in cürii locum âbibant,in quo
ëonuënire folebant. A^qüe. hoc quidem faciebanrtum
aut aliüd aliquod diiiinnùs exhibitum oftentum depre- infeftisfblenhibus, tum in pdma& vlcima cuiulque fe-
çaturi,' per plateas cum pàtriæfrisé,tum vrbis Conftanti- I primanæ die. Ad exttemum deriiqiic, Sc litigiofas quonopolitanië
circumeuritcscandllabant,acDeo fiipplica-
bahtjVtilium retinerènt epifeopum. Ad extremum autem
vicompulfi 3 ilium dimiferuiit cum luiftuaclamcm
tadonei&hühccum metu Sc odio rëceperunt. Ex hinc
ergo tum illi qüi exaüchörati eirant, tum illprum amici
Ioanhem acculabant, quód is rerinn houandatum primus
author extidflet in ecclëfijs ,&ordinaciofiumcon-
fuetiidinemprjEterleges patriasinuërtiirëc : & prseinui-
dia,ëtiamillaquaAb illb fecundum Vulgi etïam opimo-
nein mémoriapofteritads digna aëfca fuërant,calumriië-
Bibliat.Fet.i’atr.Tom.j.Parsz.
que canribnes adijciçbant, V b i fiint^inquièhtesjlillijqui
tn a numina vnam dicunt êflè poteftatem ? & a lia h i s con-
fimilrà fuis hymnis immifcences. Ioannes ig itu r ve ri-
tiis^,'ne qui forte ex fua ëcèlefia pçliïcèrentur-, pop ulum
fiium ad confimileth canendi modum exufcitauit : & hi
b c cuitempo re ilkiftc io c cs fadi,adu e rfæ hærelis lëëifcato-
r é s lm n fie q u en d a ,tüm apparatu fupe rabant.Siquidem
cruc isargenteafîgna,fac ib us accenfis eos præcedebant:
& eunuchus coniügis Imperatoris in h o c præfeëliis e-
rat, v t & fam p tu s his rebus neceflàdos^dc hyrimbs pro-
Qq cura