S . P etri Chryfolqgi
ln illud M attim , Attendue ne iufiïtiam veftramfaciatiscô-
ram bo minibus, &c.Et deeleemojjna.
S E R M O I X ;
jMatth s<
"B
AGitn obifcomDeus,a gitin hoc lç euio,n eq uid n o b i s ,
___pereatinfucuro : ficucexip fo-tuçet^rinc ip io leâiqnis.
yl«e»^fe,inqaic,«e tufiitiam vefiramfactdtiscoram homini-
ftu.vivideamtm ab euialioquin mcrcedm non babetisapudpatrcm
vefirum,quitncoeïjsefi* E tq u om o d o q u o d fic a b horninib.
coram hominibus non fît | pateptis iuftitiæ latec fenfusy
pübliciop erisquodfècretum 2 Q u i poteft celare radios
i'ülisiuibtiæ poterie occnlcarefalgoiem-Iuftitià luxrerum
con cilijfnon velacuîobfcuris. Iuftitia cumfibi f a â o c la -
ret» omnes illuftrat exemplo. E t quid eft quod cam D o -
’% ’îniis cotam hominibus fieri non vu lc , per quam ftatutn
capiunt res human«? Ec vbi eft illud ? S ic luc e a t lux veftra
edram homipibus: vt videanc opera veftra bona» & || |& |
ficertf parrera véftrum qui in ccelis eft. Q u om o d o ijifti-
tiam vu lt celare, cuius opera vulc fic elucere? Fratreshie
præcepcio coeleftis vultiadfantiam collere, auferre pom-
[ pam,vankatem demere, fummouerc in ànem gloriam: fie
! iuftitiam vulc celare, Iuftitia, quæ per fe fibi abutjdat ad
1 gloriam,fpeâ aculum,populi.vulgilaudes ,fauo resh6mij
niirn, mundi gloriam non requirit : à D eo genita cceluna
! fp e& a t , in o culisâgit d iuin is , fupernisvircutibus mixta
I fem p e ràD eo roFo,vtglorificetur,expedar^Sed hæcèftiuj
ftic ià ,q u « e x D e o ç lbilla ve rb iu ftitia quæeft hyp o cr ifis ,
! iuftitia non eft,inencitur o c jjjis , faUic afpe&urhy videnti-
I b us iliudit,decipitandientes,fedu cittu rbay ,trahit pppuj
loSjfamam vendit, emit clamorejp, fit læculo, Deo no fir,
i mercçdem rapic præleniem, præmium n.on quærit in ru-
I tu.ro, c«cat oculos, cæcàipla non videos vult yidcri > pro-
j pterqpam c«cirateni Chriftus præfenti fic inchoat in prç-
! çepto. Attendue, Hoc.eft, ne geftiatis attendL $ e iufiitia/n
vefiram faciatiscorain bonnntbus. Quare i.Hfevideamini ab eis;
fiyifi fuçiitis>quid 2 Mercedem non habetisapud pattern v e - ,
' firum,qui in ccelis e/f Fratrcs, htç D ominus non iu d ic a t, fed.
cxponit.pandiccogitatiopum d o le s , lec^etàmèritium rm-
da t, iniuftèiuftitiam traiSlantibus ipodum iu ft* retripu- !
tionis indicit. Iuftitia, q u * fe humanis oculis lo c a t , diuini
p a trisnon'po teftexpet^re mercederti-.vbluic videri, &
vi(a e fh v ilu it hominibus p lacere,& placuit,habet mercedem
quam voluit:pr«t^ium.qiiod habere noluit, non ha-
bcbic.. Q u a v e ro d e caulk fiat hæc præmifla, ex feq'ucnci-
! bus audiamus. Cùmfàcueleemojpnam, noli tuba canereantete:
!.Jiçuthypocritafaciunt. Bene tuba,quia ta lise le emolynaho-
j ftilisîeft,nonciuilis,non miferi-cqrdiæ dedita,lipd clamori:
feditionis vernula, non alumna pictatis; pftentationis nü-
dinatio,nori coirfmerçium chantatis.Eleemolyhatn q iiif-
quisoftencat,infultat. Ta, inquit,r«?«jacis tUemfynam,no-
. li tubacanereqnKte};pcuthypomtsfaciuntin Synagogis, & m vi-
cisj’fglortfitentur ab hominibus. Amendtco vobis receperunt mer-
cedemfuarit. Audiftisquetnadmodum notât etèemofy-nam
.in cpnrfentu, in plateiy, in triüijs,no'nitnpenlàmad leua-
•men ^auperumjfed hptpinum propofitam ad fauorem,v.t
probenturmfferipprdiamvendere, n o n d o n a re , Fugien-
d a^fthypo c rifis, Fugiendafrac'resq’næcaptiuagloriaî ve-
/eç.undiam pauperum-non reuelat,ied fatigàt: q u « de g è -
/ mi tu io opispom pam fu«‘ gloriati onis inquirit, quæ.fuam
îaudem'dilatatpaupetis4e x d q lo r e ,q u « d e milêriapeten-
tjs famam fuæ oftentationis exp and ic.,, Sed. elicit aliquis.
.Ei’go in conuentUyin pfateis, in triuijs n'egandaeft.miferi-'
çordiaîhon præbendus eft vibtusî, Pl'ane, Ôc in om n ilp cp ,
& in om nr tempore (aciendaeftmilericordia, pr«bendus
.c ftv ib tu s , nuditas eft cegenda : fed fic quom od o dotiiic
inifericordiæauthor y y tmifericordianon te r r« fit n o t a ,:
fed coelomon hominibus infinuatarj (cd Deo'. In pfateis,in'
, triuijs fuum prêtas habet.lècretum: è contrap la te a , irmin’
e ft , cumin ieccetofacit'hypocrita'nilfècretumV Fratresy
T.De.us moPendo fie vota culpat, non loca , jen fum , non o -
pera:ftudium,npn datorem-.arguit largienfem ad fuam fade
manibus fattamccitur: ôc de fenfu non de locis ope-
rum c o llig itqüalitàtcm. Mifericordiam coram fe fo lum j
vu lt fieri, qiiifo lih s eft m ife r ico rd i« , & remurierator, &
teftiSj&qiiidiciriEfuriui^&dediftis mihi m anduÊàre.Vult u t
in pauperéfibi dari; Sc qui vu lt fibi dariÿ vult quod datum
eft lê d eb e rè ,& qui vult le deberé q uod datum eft.-vult.lar-
giéntibus nil perirei Deus paruà p o fc it, maxi ma rèdditu-
rus. ■ V nde homo fi in paüpere D eo fdéneras, teftes homines
non requiras;fidesarbitrÖsfion requirit; Deacc ip ien -
tis'fide difputar, qui fine m édiatoribus nil dat: qui crédita
diffamât, vrit vereeuhdia debitorem. Ergo homd datùrus
D eo.d a fecretoivt quod dederis,iion fit oneris, fed hono-,
ris; Ô b ho c ad te venir ruüs ditàtor in paüpere, yt eum nô
dubites accepta rëddere,qui tibi gratis dédit habere quod
dates. Q ü â v e rô in pàuperefit verecunda paupertas,quod
làrgitatis tuîé qti«ratfecretum,àperitiple,cum dicit.-Teaa-
temfaciente etéemofynam , nefciatfinijlrd tua quid facial dexterà
tua. Putas quam vult nefeire alteru : qui reipfum qui facis,
vult aliquatui parte nefcire ? EJefciatfinijlrd tua quidfaciài
\dextetatua. S icu tfu n tn ob is in d e x te rap a rté virtu te s * ita
nobis pars viciorum in fi niftra. E tg o vt opus éft dexteræ,
q uod Facit tàcitus d a to r,q uo d facit datór garrùlus, hypo-
ctifis eftfiniftræ. H ypocrifis doIü£, fîmulatid, fràus, men-
dacium,efatiô,tûmor,ia.(ftantiàyinfiftunc nobis, Sc imminent
à finiftris, Q u o tie s ergo nobis'cum bonitate,pietatc,
cum m ifericordia caulâ e ft^e fe ia t ho’cfiiniftra.Siniftra eft
quæ nobis animânftnpr«ha fèmpcr indicit : SC ne virtutes
in effeôfcum veh ian t,é lab o râ t; N e fit pietas,impietas agit:
ne e le emo fynav in d ice t, cupiditaspugnar , furtiaüaritià,
ne mifericordia con ualefcat,neinnocéntiaypurita s, fim-
pliéitaç, fanéHtasregnct, hypocrifis fola confltgit, quam
C h riftu sd n ob is tali prædicationefecludit:Te*wfe»>/<ï««tfÉ .
eleemofynant, nefeiatfinifira tua quidfac fai dextera tua. Fratrcs,
in hoc fæculofugiamus quæ à finiftris funt, fi in futurùm a
1 dextrisdefideramusafta re,&audire.Venitebened»(ftipa- 1
tris mei,percipite regriu m, q uo d vobis paratum eftab origine
m undi. H om o , da in terra pauperi, quæ tibi manerc
vis in coeltf. H om o,cOmmilîtahicpaup eri,fiv is ibiregn a-
re cum ip fb Domino noftro Ie lu C h ii f to , quie ftbenedi-
dtusin faeculafæciilorum, A nien.
inPfalmum X X V II I-
S F. R M O X .'
^ M n e s qui arduas operum fub ïeuan t,& folahtur an-
V_-^ gùftias,probât ad tolarium laboris datam nobis na-
turaliter cantilenam. H ine naturæ cantu fuperant marina
d ife rimin a , hincimrtenfa'po.ndera adducuntdeuamine
canticorum,hincviantes colles a rd u ó s fa c itttan(eendere
v o x fonbra, hinc prælïatoresipfospræcedens camus fü-b-
ire £ôcitatamara bellorum. A cn e multiS,ömné q uöd du-
ri eft operis.quod laboris, dulcis virteit 8c cfficit cantilena.
S ic nos fratres Quadragefimæ ieiuhjo cantica.diuina iun-
gamus,vtabftinentiæ pondus cceleftis temperet, & fuble-
trét {ymph|ônia,pronocante nos ad hæcDauide b e a to , qui
dum fiftula pecûS cafum mufcer.Sç o b le d a t inpafeuisyca-
tudurad id ic itfiip e râ reb e llo rum : cantu meruit duéfcare
populo s ad falutemycantù valuit vocare g en te s, reducére
Iudséosjfugaredætnones, D e i filiosad fuperrii patris ob-
fcquinm éonuocare, ficutben ein uitän seius céciriit mé-
lodïa . AfferteDomino,\nc\mt,filÿDei. Futasn e coeleftes ta li-
ter appêllat ifte virtutes?aut homines D ei apta tin filios?&
terrènam carnemcoeleftem fubleuac ad naturam i afferte
DominofiiïjDei. H om in e s fra tres, homines tiuncupàt hic
propheta,quos D e i filios’alibi fie deCantat. E g o diXi D ij e-
ftis Sc filij excclfi omnes. À udiuimus fratres qüos rtôn'tu-
lird iuina djgnatio , quôpacernitaS extulir' n’o s fuperna,
.credamusnos D e ifilio s : refpondeamus generi, viuamus
ccelo-, ^atrem fimilitudine referamus, ne perdamus vitijs
quod‘fumus,per gratia confèçuti. Afferte Domino filij Dei. V i-
! detis, quià coeleftispater fentit amorem dp d is , dâtis effe-
' Ptum, probac muneribus charitatem.- E t reuera, fratres,
filiiim fe n e lc i t , vifeeribus c a r e t , naturam n e g a t , inm
am m o f âd'pauperis fàiTfamiuidicat non vbi fac ias ,quâ- gratus eft p a t r i, qui' aurhorem v it« fil« non obfequijs
do facias, lcd qualicer facias: quia Deus de c o fd ib u so o tï \ placac,non deuincit cuItu>rtïuneribuS no n liPnotat. Affcr-
% 1 ’’ ~~r^~ :_,r_£ : ~ . ieDote
Domino filij Dey. videamus quid lit illud j q uod nos tanto
patri hic P ropheracommonet, & Hprtaturafferre. Afferte |
Domino filij Dei, afferte Dominofiltos arietum. H o ce ftto tum
quod cxpetir,quod requirityoujum foetus, vile tèrreni l e çons
germen,ftratos per viam partus,leminaeffufa pe rça -J
p o sd iu in o p a tr i, v td iu in a fo b o le so ffe ra t, admonctur.
Atjtforrè Iudaicas vi&ima s, facrificia cructa, balantes fub
culcris hoftias,creator omnitim nuncrequirit Deus? E t v-
b ie ftjllu d q uod dixit? N ona cc ip iam d ed o ro o tu a v itu -
losjneqidegregibuS tùis hircos:quoniam rneçfunt omnes
feræfyluarum,iumentain m ontibu s,& boues. C o g n o u i
omnia yo la tilia coe lij& lp e c ie sa gr i mecum eft.Si efurieroy
non dieam tibi: meus eft enim orbis terræ, & p lcn itu d q ë -
ius. E t f i ifta repuUt, quos arietum filios fib i depofeit atterri?
A d Abraham loquitur : A ccipe filium tuum dileiftum,
SCofteres mihi in holoçauftum. Ari;es Abraham marurus
ad ihnocentiam y grandætius ad fidem , perfcôfu?ad ho-
ftiam,paratus ad holoçauftum,afferebat filium fuum,filiü
arietis : imo le immolabat in filio, ; fanôtificabat mentem
fuam.dætificabat fidem fuam.-vteflètid emviébma&Pon-
tifex.-Sacerdos & lacrificiu m: patris erat pallîo ibi ro ta,vbi
filiusimmolaba tür, ignaùus filiuisliftebatur: nelciusfilius
aptabatur viniftus,vt colleret de palfioné martyrium: ptæ-
mium de poena patris, de confliôtu patrisreferret coronâ.
Deniq-, patris fufpenfa eft dextera,patris g ladiuse ft rem.o-
tustquia non quærebatur mors filij,fed patris charitas pto -
babatur: nec expetebatur languis filij ,-ybicota y iâ im a in ■
patris dileclione cóftabatyfcripturadicentciNöc lc io,quia
diligis D eum : quia non pcpcrçifti vnigenirt) filio tno pro--
pter me. Abraham d ix imo sarietem,yc ;Ifaac ârietisfilium
probaremus;aefilucere t, quos arietü filtos Propheta vult
d omin on os offerre. Afferte Dobtinofiltos arietum. Filtos Pa-
trum,Patriarcharum, Prôphetarum, Apo fto lo rum, M ar-
tyru:m,Confelïorum,Ghciftiavîus,môdo vt aftcrat,admo-
n.etüf; quSdo grex dominicusfidei laxatur in paftû : quan-
do agnosfuos coeleftis paftor ad o u ile dominicü vult de-
ferri: ne difperfi per in cul ta gentium »luporum deuoten-
tur incurlibus. Sed quid admoneat vo x diuina, planius iâ
. loquamur. Afferte dominofiltos arietum. Afferte domino l?a-
ptizàndos, afferte quos tides concipiat, n o n e a ro : affer.ee
quos D e i gratia generet,no mundana natura: afferte quos
agnos præftec innoçentia non habeac pecoris hab etudo:
afferte,afferte,quos Ipqncèyenire autnecelfitas vetac,aut
«taS impedir,aut ignorantia rerardat,aut tenent Vicia, aüt
dc li£ta'remorantur,aat ipccfàtio decipit, aut fallit confu-
fione paupertas , adducite volentes actrahitè nôlcntes,
facite vobis de aliéna necefiitacepie rcedem : feruum
catechumenum fi habet dominus,adducat,vt habeac tam
fidclem : filium pater offerat, non retardée: vt cui præfen-
-temvitampræftic it,conférât & fu tu ram . Vircqniugem
dedûcat ad fidéyne qtiod ynum eft nicarheyfpiritu fic diùi-
fum. Amiçus amicum attrahat ad falutem, vt de gratia di-
uina- humanam cpmprobet charitatem. Peregrinum ci-
uis, poflèflbrhofpitem D ei d u c * ad m enfam: vt lîne luo
lumptude diuinis copijs fit humanus. Attrahire nolences:
nemo d icat,non Vü lr:quia& A brahanl, yt offerret filium
colligauit: Sc L o th angeli,vt fubtraherent flammis, extra-
6füm m anibus fuftulernnt y Sc Petrum Dominus v t irct ad
martyrium quo n ö le b a t , auxilij fui virtute præcinxic di-
eensiPræcinget te alius,& d educetquo tu non vis. Et palter
coeleftis npn folum volentes fufeipit,lèdattrahit&h o-
lentes,diceritç filio. N em o poteft venire ad meynifi pater,
qui-milit me,attraxeritillum. Q u om o d o feChriftianum
crediryqui non G h iifto an n o la Sc ve teraducic î Aut qüo-
mododomum fuam iudiea touile pei,- yb i non pafcuale
germen,Dei pccus dat balatum!' O b fc crö & obteftor franc
s charilfimi per Dominum no ftrum, vein hoc vigileris
om n e s, quatenus hisdiebus nullusà Dei gracia, nullus a
geneiacione diuinarclinquatur e xto rr is , qnateriusquod
alijs-DeUseft per fuam gratia m collacurusyveftrum crefcar,
&re d u n d e tin g au d ium . Hominesfumus fub in ce rtov i-
uentes: Sc nefçimus quid pariat fuperuentura dies. Aga-
n>us ergo dilc&iftirmi, ne lernijnc mi), ne coniugcs, ne pa-
i-entesptæucntimorte, & prælentivita careant , & non
Detueniant ad futuram.
Deieiunio &tentationibus Chrifii:
S E & m ó X L
QV ô d curiofitas humana, quod veterum labor, qubd
fapientiamùndana q u « ren s ,& d iu q u«rens ,no po-
tuitinuenire,hoc fcire& nefcire facile præftititlcx diuina;
Vn d e malum,culpa vnde,vitiorum vis vnde, vnde crimi-
num furorivnde corpotum bella, vnde confli£hisanim«,*J
vnde v it« tempeftas tanta , vnde mortis nàufragium tam
crudele nèfc irethomo.nifiDeilexdiabôlump rodidilTet?
Diabo lu s mali autho r,nequitiç origo;rerum ho (tîs.lecu n-
di hominisfemperinimicusjillelaqueos tendit, lapfus parat,
f oueas fodit, aptat ruinas, ftimulat corpo ra, p'ingir a-
nimas, cogitationes fuggerit, immiccic iras, dat virtutes o-
dio*vicia dar amoris,errores ferit,difcordias nutrit, pacej»^
turbar, affed u s d lffîpar, confcindicvnitatem , fapir malum
fàcis,bonum nil,vio lât diuina,humana téntat. Hinc
vfq u e a dC h riftum retendilïè tentator temerarius fig refer
rur. Etcùmieiunaffetquadraginta diebus, & quadragintano-
ftibus,pofiea efurijt: & accèdent tentator dixit ei. S i f i lm Dei es,die
vtlapidesifiipanesfiant.Audiences ifta in Deum non vadantÿ
non crimincnturnaturam,noncontumelienturauthoriy
non accufcntcarncm,| de anima non querantur, nonim-
perent tempora , aftrisnonimputehr, infamarëdefinant
innocentiam creaturæ, malum lentiantaccidehs, no c re a1-
tum, & c re a to rem boni Deiim , diabolum inuentbrem
mali : ac fic alfcribant d iabo lo mala,bona D eo, déclinent
mala,faciât bona, habicuriih bonis adiurorem D eum,qui
dat polïè quod iu b e t ,& quæ pîæçipir, facit ipfe : quia ficuc
diabolus impellic ad raaia, fic D eus deducit ad bona. N e mo
ergo quafi concreatis fibi vitijs obfe”q u afur ,& quod eft
criminis elle puret natur^, fed fiimat cüÇh fiftp arriiàieia-:
nij, c riminumprope llat impetus, profternat'eaftravitio-
rum, & de ip foauthore mali fiimat Ghrifto dimicanre yi^
doriam,- Diab o lo v id o vicia nil valebünt : quia e x tin d o
tyranno fplutæ'aciçsfunc tyranni. Audi Apoftolum dicc-
tem.Non eft nobis co llu d ar io aduerfus carnem& langui-
nemrled aduerfusfpiritualia nequitiæin coeleftib.T«nr,in-
quir,Ie/«« duftus efi in defertum ajpiritu. No n à diab o lo, vt effet
diuinitus curfus,nonhumanusincnrlus;vteïïè t Ipiritus
præfcientiç, mfeitia nô eftèt hu^iàna: Sc e ffe tporeftasDef,
poteftasnôeftètinimiciV D iab o lu s femperprimprdia b o ni
pulfat, te stât rudiméta virtutum, fàn d a in ipfo o rrufe-
ftinatextinguere, feiens quod eafubuerteie fuudata non
poffic. Ho cn on igno rans -Ghr iftiis diabolo fe quærenti
patienter indulfit,vt inimicus laqueo fuo ipfe renererur,&
caperetur in d e ,yn d e capere le purabar, ftcq;à Ghrifto vi^
dus.cede rct Chriftianis. Et aim leittnaffet,induit,quadragin-
ta diebus & quadraginta nociibus. Videtis frarre?, quiaq uod
quadragefimam ieiunamus,non eft humana inuenrio,au'>
thorita$c ftd iuina;&c ftmy ftieuro,n on prp lump tum:ne c
eft de cerreno vfu,fcd de coeleftibus eft lècretis. Quadra-
gefima quatuor decadas quadratamfidei continet difei-
pl inam,quia femper eft quadrara perfcdio.Quarernarius
j numerus & denarius quæ in cælo ,& in terra céneant (kera-
menca, quiaaperire modo non vacar ,e xp liiem usd om ini
ecepta iei unia. Et cum iiiunaffet quadraginta diebus, & quadra-
j gintanoftibus. H om o ,D e u s in te ie iu n a t,in c e e fu r ir ; imo
leiunat t ib i, tibiefutic, qui fibi ficut nelcit m anducarç, fic
non poteft efurirey Ergo cum propter re ie iunat Ghriftus*,
tç efurit.Etcum ieiunaffet quadraginta diebut&quadraginta no-
! ftibus,pofieaefurijt.Hoenóeftinfirmicacisfignum,lèd eftin-
! ligne virtutis: quiacumd ic ic , pofteaefiirijr. Quadraginta
! dieb . Sc quadraginta no d ib u s , probat in illo efuriem non
! fuilfe.-efurié fencire, S c vincere ,cftlaboris humaniVdiuinæ
virruris eft efuriem non habere.Ergo Chriftus n o n ieiunio
1 laflefcitynon efurit fame, fedefuriuit Ghriftus, vt tentandi
I materiam diabolus inueniret,quia ad ieiunium non audöj
bataccedere,- quiafic ie iunantem , Deum non hominem
fentiebaf. T u n e fenfit hominem , tune morralem cre-
d id i t , tune eum putauic pofte ten tari, quando eum ë-
furirc callidus cxploracor inlpexit. Et accedens tfntator dixit.
Accelfit tentantis d o lo , non obfequentisaftedtu.
Ephef. Ô.
G
I K
illlP