[ diuturno, quod vosincaftum dicitis laborare , expei'ia
Pefponfio noßra fuper anima mobilitate,.
I tur & difcat quas roemons fu<e materia^debeat ptspara”
l r e , ergaquis circumagat indefcflos volatus Se immoran“
C A P V T I I L
I doroburacquirat, & itaprseualeat aduerfasiniiruci fug/*
geftiones , quibu*diftrahebatur, extrudere, atque ibil-
SVppuratiü tethporutyi âç iolitudinis Habitatio, cuius
| To quern defiderat, ftatu & qualitate durare. Non ergp
conccinplaciörie conijçis inreriöris hominisperfeakH
hanceuagationem cordis noftii, vel naturae human«*vel
D eo creacori eius debemus adfecibere. Vera eft enim
fcriptunefententia, (ynaDominmhominemfecitre£lumy6c lODISjVl ----- » ■----- l • - ' ,-r- -V . - I • A
cicefll; quod < lL eoniendinius: nee emin «ui ddSdcrat* ipfi quaefietunt cpgitauones malas. A nobis ergo Warum
tratitatis tkam ftabilitatem, aucrobur aliquod fitroitatis , qualitaspendet, quiacogltatiöbonaj inqult, kiemibus
ftosac r fc i ë n t i æ uuumiwiiouimusalrecuros.»“ “ “ ^ '»'*—----------fidtanrnmitiodocon- i j cam t : ; appropinquat>:;m * * viraaeem ^p rude«p s innej meteam• .
hem nos confèqüi debuiftè /h o c folummodo comulic
hobis ^yc ddceremus qmd cflè nequeamâs,non tarnen le-
1 fulionis ac pudoris aiigmen ta. Etcnirri cum omnium dll- | Quicquidautem vt lnuenirrpoffit noftrae prudcfttiæ mciplmarum
meditatio ad hocquotidiânisftùdijsexercea- j dulHÎÆqüérubièdumeft.ftnonfueritinuentumjUneuuT
oepidis tutàtq-, pèrficiatur, vtà * tepidisiudimentisad peritiam j bio noftrædefidiævelimprudentiæ, non naturaeyino re-
1 céxtamftabilemquc perueniens , iheipiat noffe qu« pri- | putandumeft. Cui fenfui pfaimiftaquoque congruic.di- . '
! mitas vel ambiguë nouerai vetperiitus ignorabat, & fir- ! cens : Beatusvircuiusettduxiliumabste Domine, ajcenfionestn | | g g j
j ino V vtita dixerim ) gradu in illius dilciplinæ qualitate cordefuodijpofuit. Videtis ergo in noftca ditione caniilte-.
procedens, perfeétè inea ac fine vfla iam ddficuttate ver- j j jg | |& | | irUfEnerrinaehtesad evm cogitajfetur:
ecOntrai;io mein huius puritatisftudioiaborautem j
id folummodopi bfeciflè reperio, vt feiam qùïdeflè non
vtfiue afeenfus, id eft, pertingentes ad D e vm cogita-
tiones, fiue defeenfus, adterrefiafcilicet & carnalia cor-
{ ■ ___ _____ ____ ruentes in noftris cordibus diiponamus. Quae fi non in
To'ffimTcx qtiTnihil rnihi aliud fentiO quam* iudum tan- I noftra poteftate confifterent, nec Ph?ri%os Dominus m-
ta cordis coiitritione conferri i vjnumquam fcilicec de- | ctc^^i^QmdcogiutUmalain cordibus veftiti Nec per profit
materia lacrymarum , nec taraen efle definam quod j pbetam prsecepillec, dicens : Auferte malum cogitationum
eflenon 4 ef>eo. £ t idcirCO quid profuit didicifle quod [■ vettrarum ab ocutismeis. Et, Vfqitequo morabuntuiin te cogita,-
furomum eft,fi^:6gnituni ncqueat apprehendi? Nam cum ] tionesnoxU i Nec ln dieiudieijearumqualitas . quemad-
d ire a ion em cor dis ad deftinatam eoncempiationem per- J modumoperum exigereturanobis , itaper Ifaiam Do-
i tendereienferimus, inienfibiiitermenjs mdereuoiuta ad j miiiocomroinante, E tte^ ,in q u it , vemovt congregeinope-
I priores cua^ationes iropetu vehenlentionproiabitur, & | ra& coguditoneseorum, cum omnibusgemibus & Unguis. Sea
jita quotidianis'diftentioriibus occupata i innuibens ca- \ neccodemrjariquidem carum tcftimonio yel detendiin
’ 1 • - . ^ - ' i ;— 1 illoterribiliatquemetuendoexamipe , fecunduro beaoApoftoltfententiam
mereremur ii* diczniis,interfeinui-
cent cogitationibus accufantibus aut eiiam defendentibus in die
qua wdteabit Dm occulta hominum f fecundutn euangelium
meunt.
s«k § .
Iugis&ii
derj^la
ptiultatibus inceflanter abducltur, vrpropemodum iam
deiperetur anöbis defideratatörrectio , liipetflua haec
obicruannavideatur. Siquidem per momenta lingula
luHricisdilcurfibusanimus euagatur. Cumquead timo-
rena Dei,vel cohtemplationem reducitur lpiutalem,pn-
uiquam firmeturin ea ,ruriuShigaciUs euauefeie. Cum-
queeum velut expergefaäi deprehcnderimus-ab inten-
tione propofitadeuiafte atque ad illam theoriam vndc
dXfceftetat reducentes, voluerimus tenaciffiriia cordis iff-
tentione velut quibufdam vinculis obligate, in ipfo cona-
tu noftroocyus qifem anguilla dereceflibusmentis elabi-
tur. Ob quam rem quotidianis Üuiufmodiobferuatiöni-
bus aeftuantes,nec tarnen ex ipfis aliquod noftro cordi fta-
bilitatiS robur acceftifte cernentes.v ad haue opinionem
fra<fti deip*:atione tranfducimiir^vt non noftro iam, fed
naturre vitio has anifare peruagatioues human© generi iu-
elFecredamus^,
Dißutatiofenis de ftatu animaaevirtuteeiut.
Ö A P V T IV .
CErenus : Periculofaegrrefumptiönise ft , necdum re-
^basreöte difcuilis, nec certa ratio ne^eolledta, de natura
cuiuslibetreiproponere,definire, ac defragihtatisfu*
confideiatione capere conieCturam, nec de ftatu-Sc qualitate
ipfiusdifeipliriae vel de aiiorum experientia pro-
ferreferitentiam. Necenim ii qufsignarus-natandi, fei-
ens ponduscorpötis fui ferre aquar'u ra irquore in nonpof-
fe , expenraentofuae voluerit imperitiae defipire , neminem
penitus polTe liquidis dementis folida came cir^
cumdatumfulbinerij-idetreo vera eius opinio rudicanda
eft,qüanr ieeundum experientiam fiiam vriuseftprocuiii-
(e, bum hoc nohfolumnoqeile impoflibile y led ctiam
perfacrleabalijsfieri, ratione cerci flhna & ocuiorum fide
ndn dubia cömprobecur.' » w itaque, id eft,- mens, #««'
xnvris ■7n>.vxtn>'r?t; , id öft, fe mper mobiles S i mul t u m rao-
bihsdefinitur. QupdetraminSapidritia^qu^diciturSalomonis/
criptum ßci^iiHiovimXv q>eorn&il*9.
id e ft , Terrenum habit aetdum aggrauat thenteni multa cogi-
tafftem. Hxc igitur pro condicione naturae nuniquam
poteft oriofa ebnfiftere fed nccelfe eft earn nil! proui-
iiim habueric vbi luos exerceat motus, &- in quibusiugi-
ter occupetur, propna mobilitate dilcurrere, & per omnia
volitate doneclongo exe rcitiov fuq ue aliuefacfta
Matth. wir hum. -f.
lfa.60.
Matth.8
De ptrfeiïione anima ad JimiUtudinem luange-
lici Centurionis ajfum-
pta~
C A P V T V.
HVius ergo perfedt* mentis figura jber ilium Euan-
gelicum Centurionem pulcherrfmè defignatur,cuius
virtus atque conftantia, qua non quibuslibet ingtuentibus
cogitationibus abducebatur,-fed pro fuó iudicip
vel admittebat bonas, vefcontrarias abfque vlla diflicul-
tate pcllebat, hac tropica fignificationc defcriptj eft.
Nam & egohomofumfub poteftate conftitut'us, habensfubmem't-
lites, & dicohuic, vade3& vddit:& alij\vem, & venit; & feruo
meo,fachoc> & facit. S i igitur nos quoque virïliter aduer-,
lus perturbationes Sc vitia diraicantes potuerimus ea di-
tioninoftras, difcretioniqüe fubijeere , ac rnilitantes i»
carne noftra excinguefé paffiones, vel inftabilem cogitationum
hoftrarum cohor temxationis i mperio fubiugarc,* H
ac Dominicae erucis ialutari vexillo dinlfimasaduerlaria-
rum poteftatum turbas a terminis noftri peftoris pBopül-
fiué, pro tantprum meritis triumphorum , adlpiritalis
Huius Centurionis ordinem prouehemur, quem in Exo-
do quoq;perMoyfen myfticè IcgimusdefignattmuGon^ EfC0gil9
ftituecibi chiliarchas & centurioncs,& quiuquagenarios
' & decanos. Et ita nos quoque dignitaris huius apice fub-
lïmati, habebimus hanc impérandi poteftatem atque vir-
tutem, qüanonquibus nólhmus cogitationibus abduca-
mur, led hisquibus(piritaliterdeleótamur immorari vel
mhstere f»o(firiius,malis quidcmfuggeftionib.impetates,
abite, & abibunt: bonis veródicemus, venite, &vcfiient.
Seruo quoqjnoftro, id eft, corpoti ca qua: caftitatis vel co-
tinenti* funt fimilirer iniungemus »■ 6c fine vlla contradi-
ebone delèruiet,non iamfufcitansnobisaduerfós eoncu-
pifeentia: ftimulos, fed omnfem'êxhibensfpidtui famula-
tum.HuiusCcntürionisqualiaarmafint.vel ad qusepros-
iiorum exercitiapraepaxentur ,■ audi beatum Apoftolum \
^cxdicunieiti.Ami,irt(qntt3mlitian^ftra non carnalia funt,fed g.Cot.i<
potetiaDeo, Dixiequaiiafint,id eft,nó carnalia nccuifirma, /V-
fedipiri- ‘
'M
»exerça.
Ja* « È
Thejfs-
B
t.CorMEpblf.
6.
Hebr.if.
c Baruch, g.
* Jeleélo
lotliigiif
i.Cor.12.
Ibidem.
Zach, iz.
I Hehr, lo,.
D
WaI.02. i
Pßtl.n8.
['•Cor.tf.y
yrtu. xs.
I* finus.
P idtm. ■
yOH.Ït}.
fed fpiritalia & pötentia Deo. Déindéad quosfint
ereenda, conniétusconfequenterinfinuat; Addeftructio-
netnmunitionum cogitationespurgantes, &omnem altitudinem
cxtollentem feaduerfus fcienttam Det, & captivantes omnemin-
| telleäum in obedientiamchnfti&praparati vlcifci omnem mob-
edientiam, m/n impletafaent primum vettraobedientia. Quae
quidem quia figillatim percurrere ficüt necdlàrium, ita
cciam alterius temporis eft. Arm orûm tantum modo voip
vobis generà, proprietatefquepatefacere, quibus nos
quoque ii volumus bellà Domini pi celiari, & inter ceiît u-
riones Euangelicos militaire, açciiufti ipgiter debemus
; incedere. Surnite, iac^xit^fcütumfideï in quopoßtüontnia tela
nequißimi ignea extingucre. Ergo fides eft, feutum quæ exci-
piéns ardentiifimalibidinùm tela, metu futun iudicij &
cæleftis regni credulitate mortificat. Etloricam, inquit,u-
ritatis. Ipiâ nempe eft quâe vitalia p e son s noftri circum-
dans atqjcommuniens, lethalibusperturbacionum ob-
iedta vulnenbus contrariosretunditi<ftus,necadincerio-
rem hominemnoftrum iacula diaboli penetrare permic-
tit. Omnia enimyî^r^pmniapatitur, omnia fuftinet. EtgaL
leam iyemfalutis. Galea, capitis eft munimen. Quia ergo
caput noftrum eft Chriftus, debemus iftudfemperipé
Futurorum bonorum velut inexpugnabiligaiea in cumäis
teutationibus ac periecutionibus communire,&princi-
palitér fidem eiusillæfamatqueintegramcuftodire.Alijs
enim membris truncacum quempiamiicetdebilemjpof-
fibile tarnen eft vtcumqueluperefle, finecapice vero ne-
mini vel breuis vit« ipatium prorogatur. Etgladium Jpi-
ritus quodeftverbum Dei. Penetrabilius namque eft omnigla-
dioatmpiti, &pertingensvfquead diuifionem anima ac Jptrttus,
compagum quoque & medullarutn , & diferetor cogitationum
& mtentiunum cordis, dmidens lcili ce1 6c abfeindens quic-
quid in lïpbis çarnale terrepumve repererif, Qyjbps ar-
mis quiiquisfueritcommunitus, ab hoftium ièmpér telis
ac depppulationedefenius non vc captiuus, ac iubditus
ad hoftilem cogitationum terram conftruftus depfædan-
titim vinculis abducitur, nec audiet per prophetatn, O tiare
inueteratusesin terra aliéna ?. fed quafi crium phator ac ,vi-
«51or in ilia qua voluerit cogicationum regiouè con fillet.
Vis etiam ipfiamrobur ac fbrtitudinem centurionis huius
quibus hæc arma, quæ prædixitnus, non carnalia, led
potenria D eo geftar, agnojeere Audi ipfum jregem yi-
ros fortes addpiritalem miiitiam congregantem , quo
eos * deleétos fignet ae probet- Infirmus, iiiquit, dicat :
quia for tisfum ego : & quipatienseft,fitpugnator. Videtisergd
bella Domini prceliari mlipatiencesinhrmofqj non pof-
le ? Ilia proculdubidinfirmitate qua fundacus ille nofter
euangelicus cen curio cum fiducia loquebatur , Cum enim
infirmot,tunepotensfum. Et iterum 3 Virtus autem intnfirmita-
teperfiettur. De qua infirmicàte vnüs prophetarum , Et e-
nfjiuqüi t.qufinfirmatur in vobis (icut donuts Dauid. Patiens etiam
hæc bella piceliabitur. Nempe illà pacientia de qua
dicitur, Patientia vobis necejfariaefi,vt vohmtatem Deifacientes,
reciptdiisremunerationem.
De perfeuerantia erga cogitationum cuÜo-
dtam.
j " C A P V 1% VI.
DEberé tarnen aepoflè hbs Deo cohærere, &expèti-
ejntia propria déprehendimus, fi mortificatas volu-
ptates ac defiderraipundi huius habeamus abfeifla j & il-
lorum aufftoricatedbcebimur^qui Dominoxolloquen-
ccs fiducialiter diciint, Adhafit anima mea poft te. Ec, Adhafi
tcÏÏimonijs puis Domine. Ec, Mibi autem ad barere Deobonum eft.
Er, QuiadharetDomino, vnusjpirituseft. Nonergodebemus
his euagationibusanimæ fatigati ab hoc ftudio telaxari.
Qui enim colit terram juam, fatiabitur panibus ; qui autem fe-
üattir ottum, replebitur egeftate: Nec ab intentione huius
obfèruantiæperniciofadefperatione frangamur, quia iu
Omni fpllicfto inèft amplius. Nàm qui * fuauis de fine
^olore eft, in egeftate erit. Et iterum : Virindolortbuslabo-
rat fib if ^vimfacitperditfbnifua. Nec non etiam regnum color
urn vimpatituri à ‘ violentirapiuntillud. Nulla namq; virtusfine
labore perheitür, necvlti poffibile eft ad iftam ‘ |
quam cupi tis ftabilicatem mcntisfine ingenti con tr i rione I
cqhïcendcre* Homo enim ad labofem nafclfuri QCii tob^.y
vt in Vtrumperfeftum fioflit occurrere,inmenfuram atarisplem- Ephef.lf
tudimChrifthmaion euiq intentione necefie eft femper fejMA
fe peruigiiem,itigiqueTollicitudine defudare. Ad cuius ta- j '
men mérifiir« plenitudinem hemo, perueniet alias in fu- | ■> .- r..,,
ttuumi nifi qui pr«meditatus &imbutus ea fuerit in .pi«-
fenti , eamque adliuc in hoc feculo pofitus pr«libauerit, i fib^Lc rtü
Chriftique membrumpretiofilfimum defignatus^arrham Jdiis pufii
compaginis illius pèr quan^ corppri eius väleat copulairi; xum cOet
in hac carne pollederirj vnum dumtaxat defiderans, vnü l0P°rtcat.
fitiens, ad vnum omnes non foium aiftus fuos, verum er- r ’c<,n m
iam cogitationes;femperintendens,vtillud quod in furu'-
^rum dicitur de beata conueriationeiandlorum, iam fub-
arrhatum tene4tiu'pr«fenti, id eft, iitei Deus omnia in o-
mnibus.
interrogate de mobilitate anima & impugnatione
hequitiarum caleftium.
C A P V T V I I :
HErmanus : Poflet forfitan h«c volubilitas mentis
aliquarenus coerterj,fi earn non tantus aduerlario-
rum pumerus circumuallans ad èa qua: non vu lt , imb
quo lllarn quoque fu« natura: inobilitas rapit, fidefinen-
terimpelleret^ Quam cum tarn innumerabiles, tarn potentes,
tamque fërribilès drcufpagant inimici, refifti'illis
ab hac prsfertim fragili carne impoflibile crederemus.ni-
fiad hancopinionem veftrislententijsveiiit c«leftibusa-
nimaremur oraculis.
Eeftonfiofuper ädiutorio Dei & liberi arbitrij
poteftate.
! C A P v T V l l i
gErenus : Adueriarios nobis qüidem iugiter infidiari?
quicumque interiOris hominis eJcperti funt pugnas,
dubitärenqnpoflunt. Sed itadicimusnósnoftnsprofe-
clibusaduerfarf, vt eos tantumraodo iricentdres malo-
rum , non etiam im pulfores eile credamus. C«terum nullus
hominum poflèr ornnino vitare peccatum quod«um-
que illi hi cordibus noftris *' iriurere voluifilnt ^ Ci cis
; quernadmodura ad fuggeréndum , iJ t& a d compellen-
dum facultas violenta fuppeteret. Quamobfcm ficiit in
• illiseft inftigationis copiafita 6c in nobis virtus reipuemii,
fiue acquieicendi liberraseftamibuta. Quoru m tarnen
potentiam & impugnationesfipertimefcimus?etiam pro-
tedlioncs atqueadnuona Deieconcrario cohfefäirms, der
quo dicitur, Maior eft enim qui in nobis eft., quam qui in hoe'
mundo, Cuiusauxdiä miilto vehementiore militant vir-
tucepro nobis ; qudm aduerium nos eorum multitudo
confligit, Nam bonarum return non tantum fuggeftor,
fed etiam faucor atque impulfbr eft D e v s': ita vt nonnun^
quam n os e tiam inuitos , Sc ignorances acci ahat ad lain-
tern. Cpnftat ergo neminem pofte a diabolo decipi, nifi,
ilium qui pr«bere illi maluerit fuse voluntatis aftenfum.
Quod Ecclefiaftes his verbis euidenter ex'preflk: Quia e-
nim non fit contradiclioab his qui fdciunt malum cm , ideo re-
pletumeft corfiiidrumhominumm ipfis, vtfaciant malum• Er-
go manifeilum eft hincvnumquemquedelinquere,quod
; ingruentibus cogitationibus prauis nou cónièftun
.tfi repulfam contraduftionis obijeiat. Namrt-
^fiftiteadnqmti&fugiet^
I